روز گذشته سعید نمکی، وزیر بهداشت بااشاره به نگرانی از ورود نوع جهش یافته ویروس هندی رسما اعلام کرد همانطور که ویروس انگلیسی از غرب کشور پیک چهارم را ایجاد کرد احتمال گسترش بیماری از استانهای جنوبی و شرق کشور به دلیل رفت و آمدهای مرزی بسیار قوی است و نباید بگونهای عمل شود که مثل پیک چهارم یکباره غافلگیر شویم.
نمکی همچنین درباره نگرانی خود از این اتفاق تاکید کرد: ویروس هندی چموش و بسیار سرکش است و همانطور که در کشورهای هندوستان و پاکستان بحران بسیار بزرگی ایجاد کرده میتوان درصورت ورود به ایران مشکلات بسیار عمدهای ایجاد کرده تاجایی که هیچ تضمینی برای مقاومت و ایستادگی کادر درمانی در این شرایط نیست.
وزیر بهداشت درحالی سخن از شرایط بحرانی در صورت ایجاد همهگیری با ویروس جهش یافته هندی کرده که بررسی آماری و البته به گفته بالاترین مقام وزارت بهداشت قبل از سال ۱۴۰۰ ورود ویروس جهش یافته انگلیسی از طریق مرزهای غربی و جنوب غربی کشور با ایجاد بحران بهخصوص در استان خوزستان شرایطی را فراهم کرد که جمعیت سیال و البته عدم توجه به پروتکلهای بهداشتی تنها کمتر از دو هفته سایر استانهای کشور را نیز آلوده کرده و در نهایت اواخر فروردین ۱۴۰۰ پیک چهارم ایران را یکپارچه درگیر مشکلات خاصی کرد.
در این شرایط با تثبیت ویروس جهش یافته انگلیسی در کشور روند افزایشی تعداد موارد ابتلا، موارد ثبت فوتی و البته کمبودها بهگونهای شد که بسیاری از رکوردهای دوره همهگیری کرونا در ایران جابهجا شده و زنگ خطر را برای مدیریت هرچه سریعتر همهگیری به صدا درآورد.
زنگ خطری که براساس گفتههای وزیر بهداشت هم اکنون با تایید ۶۰ مورد رسمی ابتلا به انواع ویروس جهش یافته هندی و آفریقای جنوبی نیز نوای بسیار ضعف آن دوباره به گوش میرسد و درصورت بیتوجه و البته سهلانگاری در مدیریت و کنترل موارد ابتلای جدید میتواند به بحران تازه آنهم در دل پیک چهارم تبدیل شود؛ بحرانی که به گفته خود وزیر هیچ تضمینی برای تابآوری نظام بهداشت ودرمان کشور در این شرایط نیست.
کارشناسان بهداشت و درمان با بررسی دقیق آمارهای منتشر شده و نوسانهای معنادار بیماری درکنار منطقه تایید موارد ابتلای ویروس جهش یافته هندی یا آفریقایی به این نتیجه رسیدهاند که خطر پشت دروازه اغلب استانهای کشور بخصوص استانهای شرقی و صنعتی کمین کرده و میتواند درصورت بیتوجهی بحران آفرین باشد بحرانی که ظاهرا برای مدیریت آنها نه تنها درمان قطعی وجود ندارد بلکه شناسایی آن هم در تمامی مراکز تشخیصی یا همان آزمایشگاهها مقدور نیست.
به گفته کارشناسان ویروس جهش یافته هندی قدرت سرایت بسیار بالایی داشته و در دوره نهفتگی خود بدون هیچ علامتی میتواند در شرایط نا مناسب بهداشتی تعداد افراد بالایی را آلوده کند تاجایی که اگر فرض کنیم هرفرد آلود به ویروس ووهان در مدت ۵ روز ۲.۵ نفر را آلوده میکرد انواع ویروسهای جهش یافته حداقل دو برابر این میزان آلودگی را میتوانند ایجاد کنند یعنی درصورت آلوده شدن فردی به ویروس جهش یافته هندی و عدم رعایت شرایط قرنطینه یا بیتوجهی به پروتکلها طی یک ماه حداقل ۸۰۰ نفر آلوده خواهند شد و این چرخه میتواند با جهشی ناگهانی بحران آفرین باشد.
البته این پایان کار نیست چون میزان کشندگی این نوع از ویروس هم ظاهرا بسیار بالاتر از انواع گذشته است تاجایی که به گفته سعید نمکی، وزیر بهداشت ویروس جهش یافته هندی در کشورهای هندوستان و پاکستان آنچنان میزان تلفات بالایی ایجاد کرده که این کشورها حتی چوب برای سوزاندن اجساد متوفیان کم آوردهاند.
بههرحال ظاهرا ویروس هندی و آفریقای جنوبی در تعداد محدود خودشان را به داخل مرزهای کشور رساندهاند و در مقایس بسیار بالاتری پشت مرزها منتظر یک لحظه غفلت نشستهاند که در این زمینه برای جلوگیری از بحران بهترین راهکارها رعایت حداکثری پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی درکنار گسترش قابل توجه واکسیناسیون است.
نگرانی کارشناسان بهداشت و درمان در زمینه گسترش ناگهانی ویروس جهش یافته هندی بیشتر مربوط به مناطق مرزی شرق، جنوب شرقی و جنوب با توجه به میزان بالای تردد مرزی معطوف شده است، اما ظاهرا تردد برخی تجار، کارشناسان و کارمندان خارجی به استانهای صنعتی مثل اصفهان، تهران، آذربایجان غربی و یزد به این نگرانی دامن زده است چون مسیر حرکتی این افراد درصورت آلوده بودن مسیری سراسری در کشور برای ایجاد بحران شناخته میشود و شاهد مثال این رویه هم ثبت موارد ابتلا در یک کارخانه فولادسازی در استان آذربایجان غربی و همچنین استان یزد است.
شرایط حساس کرونایی پایتخت
در این بین البته شرایط استان تهران و بهصورت خاص کلانشهر تهران ظاهرا ویژه و بسیار حساس است، آنهم به دلیل اینکه هنوز سطح رعایت پروتکلها در این کلانشهر در آستانه مناسبی قرار ندارد و جمعیت بسیار بالای سیال در این شهرستان باعث شده تا نزولی شدن نمودارها بسیار کند باشند.
در این زمینه سیما لاری، سخنگوی وزارت بهداشت گفت: اطلاعات و آماری که از تهران در اختیار داریم اگرچه روند نزولی نسبت به گذشته را نشان میدهد اما این روند آنقدر با شیب ملایم حرکت میکند که اگر بگوییم شرایط همهگیری در تهران بسیار حساس و شکننده است دور از واقعیت نیست و برای رسیدن به نقطه با ثبات بهترین راهکار جدی گرفتن پروتکلهای بهداشتی و رعایت اصول فاصلهگذاری اجتماعی است.
معاون وزیر همچنین درباره شرایط استانها در همهگیری پیک چهارم اظهار کرد: استانهای ایلام، همدان، چهارمحال و بختیاری، تهران و لرستان در هفتهای که گذشت دارای بیشترین میزان بروز موارد مثبت بستری و استانهای مرکزی، البرز، قم، همدان و آذربایجان شرقی دارای بیشترین میزان بروز موارد مرگ و میر ناشی از بیماری بودهاند.
سخنگوی وزارت بهداشت اظهار کرد: گذر از خیز چهارم بیماری در کشور و خروج بسیاری از شهرستانها از وضعیت قرمز و نارنجی نباید موجب ساده انگاری شرایط شود. میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در کشور در حال حاضر با حد مطلوب فاصله زیادی دارد.