اگر بیننده برنامه اینترنتى «شب‌آهنگی» به کارگردانى و اجراى حامد آهنگى نباشید، احتمالا ویدئوهای منتشر شده از قسمت ترساندن مهمان‌های این برنامه و واکنش‌های آنها را در شبکه‌های اجتماعی به خصوص در چند وقت اخیر دیده‌اید.
مهمان برنامه گرم صحبت با مجری است، ناگهان یک نفر از وسط میزی که بین‌شان قرار دارد، بیرون می‌پرد تا مایه خنده حضار و بینندگان فراهم شود! در این برنامه از روشی استفاده می‌شود که بیشترین واکنش از طرف مهمان دیده شود تا باعث خنده و هیجان در تماشاچیان شود. در این مطلب به بررسی روان شناسانه این بخش از برنامه «شب آهنگی» می‌پردازیم و این که آیا در زندگی خودمان هم این شوخی را با خواهر و برادر، دوست یا آشنا انجام بدهیم یا خیر؟
آسیب های ترساندن ناگهانی دیگران
یکی از بخش های خیلی مهم در شوخی یا رفتار ترساندن این است که آیا مخاطب از این موضوع آگاهی و رضایت دارد یا خیر؟ به فرض مثال باید مهمان برنامه از این موضوع آگاه باشد که بخشی از برنامه ترساندن اوست، بدون این که او از چگونگی انجام این شوخی مطلع باشد و زمان مشخصی برای این اتفاق تعیین کنیم. اما باید از کلیت شوخی آگاهی کامل داشته باشد. در ضمن باید در نظر داشته باشیم قطعا روشی که برای ترساندن انتخاب کرده‌ایم به مخاطب آسیب جسمی و روانی وارد نکند، بلکه تنها هدف برانگیختن هیجان باشد چرا که خیلی از روش های ترساندن ،آسیب های جدی زیادی وارد می‌کنند، چند نمونه از این آسیب ها عبارت اند:
زمان‌بَر بودن برگشت آرامش
وقتی در معرض رفتاری ترس‌آور قرار می‌گیریم، بدن از نظر روانی و جسمی احساس خطر و شروع به فعالیت برای مبارزه با آن ترس می‌کند. شاید در چند صدم ثانیه اتفاق ترسیدن رخ دهد اما ساعت ها طول می‌کشد تا بدن به حالت اولیه برگردد. بنابراین یکی از آسیب های این شوخی، گرفتن آرامش از فرد برای چندین ساعت است.
ترسیدن های مدام در شرایط مشابه
شاید با صدا یا رفتار کوچکی دچار حمله ترس توسط اطرافیان حتی به شوخی شویم اما گویا بدن شرطی شده و هر بار پس از آن با چنین صدا یا رفتاری در شرایط مشابه ممکن است ما در معرض حمله هراس قرار گیریم و اضطراب زیادی را تجربه کنیم.
تضعیف حافظه
ترس می‌تواند اثر منفی بر حافظه داشته باشد. هنگام احساس ترس، مغز چنان مشغول آماده شدن برای واکنش، مقابله یا گریز می‌شود که خاطرات را به درستی ثبت نمی کند و اغلب نمی‌تواند به جز ترسی که احساس می‌کند روی چیز دیگری متمرکز شود. بدن تلاش می‌کند تا با کمک این فرایندها از شما محافظت کند اما در نهایت، این شرایط تنها احساس نگرانی، ترس و سردرگمی بیشتر را به همراه دارد.
اختلال خواب
از آن جا که بازی های ترسناک هنوز ژانر جدیدی هستند، درباره آثار بازی‌های ویدئویی، دنیای علم هنوز داده‌های دقیقی در اختیار ندارد. با این حال برخی از مطالعات نشان داده‌اند که بازی های ترسناک باعث اختلال خواب می شوند. محققان استرالیایی می‌گویند گیمرهایی که به مدت طولانی بازی های ترسناک می‌کنند، می‌توانند دچار کم خوابی شوند و خواب آن ها مفید و تاثیرگذار نیست.
کاهش سیستم ایمنی بدن
یکی از واکنش های بدن به ترس، ترشح هورمون آدرنالین و کورتیزول است که این مواد شیمیایی باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. تضعیف سیستم ایمنی باعث می‌شود هنگام ابتلا به ویروس یا عفونت بدن نتواند نقش دفاعی‌اش را درست ایفا کند و باعث ایجاد بیماری‌های مختلف شود.
ترس همیشه مضر نیست!
برای ارائه نظر قطعی‌تر درباره ادعایی که می‌خواهم در این قسمت مطرح کنم باید مهمانانی را که در این برنامه شرکت کرده‌اند پس از برنامه با جزئیات بررسی یا به نوعی شرح حال بالینی از آنها تهیه کنیم تا تاثیرات این اتفاق، بهتر مشخص شود. باید از میزان آگاهی‌شان درباره بخش ترساندن برنامه هم بپرسیم. اگر در شواهد بالینی نشانی از آسیب نبود و تا حدودی از این بخش ترساندن برنامه آگاهی داشتند، می‌توان گفت که حتی می‌تواند برنامه برای مهمانان فوایدی هم داشته باشد.
برای مثال اگر احساس ترس نرمال و بررسی شده باشد، می‌تواند باعث هوشیاری ما در برابر برخی از حوادث و رویدادها شود. در واقع بدن وارد مرحله‌ای از واکنش و گریز می‌شود که اگر تا حد نرمال باشد برای بدن مفید است. همچنین شواهد نشان می‌دهد ترس باعث کالری سوزاندن می‌شود که این را می‌توان نوعی ورزش در نظر گرفت.
معایب این شوخی‌های ترسناک را جدی بگیرید
در پایان می‌توان به این نتیجه رسید که احساس ترس نوعی مراقبت محسوب می‌شود. ما ترس را حس می‌کنیم تا از خود برای بقای زندگی‌مان مراقبت کنیم اما اگر از ترس بخواهیم برای بازی یا بخشی از برنامه تلویزیونی استفاده کنیم تا باعث خنده و شوخی دیگران شویم به نظر معایب بیشتری خواهد داشت تا فواید؛ زیرا آستانه تحمل هر یک از ما در برابر بازی های ترس‌آور متفاوت است و بررسی آن یا طراحی شوخی که همه جوانب را در نظر بگیرد، بسیار مشکل است.
