روزنامه اینترنتی رأی الیوم امروز در گزارشی به بررسی تحولات مهم منطقه و چشم انداز آینده آن پرداخت و نوشت: دو اتفاق مهمی که اخیراً رخ داد، می تواند چشم اندازی از آینده کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به دست بدهد و با بررسی عمیق این دو اتفاق می توان تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی احتمالی کشورهای مذکور را پیش بینی کرد.
– اتفاق اول: دور شدن علی النعیمی وزیر نفت عربستان از انظار عمومی خصوصاً پس از کاهش قیمت نفت و رسیدن قیمت آن به کمتر از نصف قیمت قبلی اش. افرادی بسیار در داخل و خارج عربستان علی النعیمی را مهندس سیاست نفتی این کشور می دانند و معتقدند که دولت ریاض برای ورشکسته کردن شرکت های تولید نفت صخره ای و فروپاشاندن اقتصاد ایران و روسیه بیش از ۲ میلیون بشکه نفت (اضافی) به بازارهای جهانی برای کاستن قیمت نفت تزریق کرد.
– اتفاق دوم: اخراج صدها کارمند شبکه تلویزیونی الجزیره – قوی ترین و تنهاترین رسانه سیاسی قطر – به علت کاهش درآمدهای حاصل از فروش نفت.
هر یک از این دو اتفاق حسب اهمیت خاص خود تأثیراتی داخلی و جهانی درپی خواهد داشت زیرا در یک دهه گذشته نقش بسزائی در امور سیاسی و اقتصادی هر چند نسبی ایفاء کرده اند.
چه بسا برخی معتقد باشند که النعیمی طراح سیاست های نفتی عربستان نیست بلکه مجری این سیاست ها است و عبدالعزیز معاون النعیمی و فرزند ملک سلمان حرف اول و آخر را در وزارت نفت می زند.
النعیمی از مصاحبه با مطبوعات، خبرگزاری ها و دیگررسانه ها امتناع می کند و گویا انزوا را ترجیح می دهد و اکثر گزارش های تحلیلی نشان می دهد که قیمت نفت همچنان به سیر نزولی خود ادامه خواهد داد و متعاقباً درآمدهای کشورهای عرب و غیرعرب حاشیه خلیج فارس کاهش خواهد یافت.
مؤسسه استاندارد اند پورز که در زمینه اعتبار سنجی فعالیت می کند، پیش بینی می کند که استمرار کاهش قیمت نفت شاید باعث تعویق یا لغو برخی پروژه های زیرساختی در بسیاری از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شود و اخراج نزدیک به ۲۵ درصد از ۵ هزار کارمند شبکه الجزیره نیز شاید یکی از پیامدهای کاهش قیمت نفت باشد.
هر چند شبکه الجزیره جزء پروژه های زیرساختی نیست ولی مساله اخراج کارمندانش بسیار مهم است زیرا این شبکه یکی از معروفترین و مهمترین پروژه ها در سطح کشورهای عربی است.
پروژه های بزرگ احداث فرودگاه، راه آهن، جاده، تونل و مسکن در اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس خصوصاً عربستان آماده شده است و به طور قطع، همه یا اکثر این پروژه ها به علت کاهش درآمدهای نفتی روی زمین خواهد ماند یا لغو خواهد شد.
سیاست ریاضت اقتصادی که شاید برخی از کشورها برای جبران کسری بودجه خود آن را اعمال کنند، در مراکز تصمیم گیری اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس بررسی می شود و برخی مطبوعات از احتمال لغو سوبسید سوخت، برق، آب و غیره و اخذ مالیات از شرکت های خارجی و کارکنانش خبرمی دهند.
طرح های زیادی برای مقابله با بحران کاهش درآمدهای نفتی پیشنهاد شده است که به عنوان مثال، طرح نیکولاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا شامل برگزاری نشست فوق العاده کشورهای عضو سازمان اوپک برای بررسی این بحران و مذاکره با کشورهای غیر عضو خصوصاً روسیه و مکزیک است ولی این طرح، با استقبال کشورهای حاشیه خلیج فارس خصوصاً عربستان مواجه نشد زیرا عربستان برگزاری چنین نشستی را بی فایده می داند و خواستار یافتن راه حل های دائمی از جمله خارج کردن شرکت های تولید نفت صخره ای – یکی از اصلی ترین عوامل بحران کاهش قیمت نفت – از بازارهای جهانی و ورشکسته کردن این شرکت ها است.
کاهش درآمدهای نفتی فقط تأثیر سوء در پروژه های زیرساختی و انسجام اجتماعی نگذاشته است بلکه موقعیت سیاسی کشورهای عرب صادرکننده نفت را نیز متزلزل کرده است؛ کشورهایی که در ۲۰ سال گذشته در خارومیانه بیش از کشورهای دیگر به فعالیت های سیاسی و نظامی پرداخته اند.
