گروه سیاسی: روزنامه همدلی در گزارشی به حاشیه‌های عضویت دائم ایران سازمان همکاری شانگهای پس از شانزده سال عضویت ناظر آن همزمان با روی کار آمدن دولت رئیسی پرداخت و نوشت: سالیان درازی است که ایران قصد پیوستن به سازمان همکاری شانگهای را داشته است. در این مدت طولانی که البته با مسئولیت روسای جمهور مختلفی در ایران روبه‌رو بوده است، ایران همواره به عنوان ناظر در نشست‌های این سازمان شرکت کرده و بر درخواست‌های خود در جهت عضویت دائم در این سازمان، پافشاری کرده است.
در این روند، اگرچه، قرعه گشوده شدن درهای این سازمان به روی هشتمین عضو ثابت آن یعنی ایران، به نام ابراهیم رئیسی افتاد و تشویق‌های پیوستن به این سازمان شرقی را از آن او کرد، اما به واقع نباید فراموش کرد که به ثمر رسیدن این هدف، نه تنها به هیچ عنوان ناشی از کوچک‌ترین تلاشی از سوی دولت کنونی و جریان سیاسی وابسته به آن نبوده است، بلکه چیزی جز به نتیجه رسیدنِ پیگیری‌های دولت‌های پیشین که هم‌اکنون کوچک‌ترین اشار‌ه‌ای به تلاش‌های آنان نمی‌شود، نبوده است.
نباید از نظر دور داشت که عضویت ایران در این سازمان، در یک روندی طولانی به نتیجه رسیده است و امری نبوده که در دوره کمتر از یک ماهه ریاست‌ِ رئیسی و حضور دو روزه او در چنین اجلاسی به دست آید. با این وجود، برخی واکنش‌های داخلی و خارجی نسبت به این امر، نشان داد که جریان‌های همسوی داخلی با دولت تمایل دارند تا این تلاشِ بلندمدت ایران را دستاوردی از جانب دولت ابراهیم رئیسی معرفی کنند؛ امری که البته همسو با برخی هواداران دوآتشه شرقی، در خارج از مرزها انجام می‌گیرد؛ هم‌چنانکه سفیر روسیه در ایران، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای را دستاوردی بزرگ از جانب دولت رئیسی دانسته است.
پذیرش درخواست عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، اگر چه نشانه‌هایی از تحقق شعار انتخاباتی آقای رئیسی مبنی بر توسعه نگاه به شرق در عرصه روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی را با خود به همراه دارد، اما همچنان به عنوان تلاش دولت او به شمار نمی‌رود. ایران در سال ۲۰۰۵ به همراه هند و پاکستان به عضویت ناظر این سازمان در آمد. هند و پاکستان از سال ۲۰۱۷ به عضویت دائم این سازمان درآمدند. ولی ایران همچنان تا پیش از این، در کنار مغولستان، افغانستان و بلاروس به عنوان عضو ناظر با این سازمان همکاری می‌کرد.
آخرین تلاش رسمی ایران برای ارتقای سطح همکاری خود به عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای، در سال ۲۰۱۷ و با مخالفت تاجیکستان به عنوان یکی از کشورهای موسس این سازمان با شکست مواجه شد. با این حال، سراج‌الدین مهرالدین، وزیر خارجه تاجیکستان چند هفته پیش در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی به طور رسمی اعلام کرد که در صورت اتفاق آرای کشورهای عضو، این کشور نیز مخالفتی با عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای ندارد.همچنین علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی ایران نیز حدود یک ماه پیش با انتشار پیامی توئیتری در خصوص محتوای گفت‌وگوی انجام شده با همتای روسی خود اعلام کرد که موانع سیاسی عضویت ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و با طی تشریفات فنی عضویت ایران نهایی خواهد شد.
بدین ترتیب درخواست عضویت دائم ایران در نشست سران سازمان همکاری شانگهای مطرح شد و با موافقت هشت کشور عضو دائم این سازمان از جمله هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان، فرایند فنی عضویت ایران در این سازمان آغاز شد؛ فرایندی که مطابق تجربه موجود، چندان کوتاه نخواهد بود، چنان که این فرایند برای دو کشور هند و پاکستان به عنوان تازه‌ترین اعضای دائم این سازمان از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ به طول انجامید.سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۰۱ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایه‌گذاری شده، به دنبال تقویت اعتماد متقابل بین کشورهای عضو است و دنبال‌کننده اهدافی چون ارتقای همکاری موثر در سیاست، تجارت، اقتصاد، تحقیقات، فناوری و فرهنگ و همچنین همکاری در زمینه آموزش، انرژی، حمل و نقل، گردشگری، حفاظت از محیط زیست و تلاش مشترک برای حفظ و تضمین صلح، امنیت و ثبات در منطقه و حرکت به سوی استقرار یک نظم سیاسی و اقتصادی جدید بین‌المللی دموکراتیک، عادلانه و منطقی است. دولت تازه ایران در تلاش است تا با حضور ایران به عنوان عضو دائم در این سازمان با توجه اهداف تصریح شده این سازمان در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، پولی و بانکی، انرژی و حمل و نقل شرایط بهتری را برای توسعه تبادلات بین‌المللی ایران و کاهش ابعاد بحران اقتصادی فعلی فراهم کند. اما ایران همچنان تحت تحریم‌های گسترده اولیه و ثانویه آمریکا قرار دارد که بسیاری از کشورها از جمله چین و روسیه را برای برقراری روابط تجاری و بانکی شفاف با این کشور سخت نگران کرده است. همچنین ایران در فهرست سیاه FATF قرار دارد که مانع جدی در عرصه تبادلات بین‌المللی پولی و بانکی این کشور محسوب می‌شود.
به عقیده برخی ناظران سیاسی، بهره‌مندی قابل توجه دولت جدید از مزایای اقتصادی و امنیتی عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای همچنان به سرنوشت مذاکرات وین گره خورده است؛ مذاکراتی که از دو روز پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران متوقف شده و هدف آن احیای برجام و لغو تحریم‌های آمریکا با مشارکت قدرت‌های اروپایی، چین و روسیه است. گذشته از این باید در انتظار تعیین تکلیف لوایح معطل مانده الحاق ایران به دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی، به منظور مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم و پیش‌شرط خروج ایران از فهرست سیاه FATF بود، اقدامی که به باور بسیاری از فعالان اقتصادی از پیش‌شرط‌های جدی توسعه مبادلات تجاری، پولی و بانکی ایران به شمار می‌رود.به هر روی، پس از پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای، واکنش‌های گوناگونی در سطح جهان نسبت به این موضوع، انتشار پیدا کرد. در همین زمینه، یک مقام ارشد سابق آمریکا با بیان این‌که عضویت ایران در سازمان شانگهای به این کشور اجازه می‌دهد از فشارهای آمریکا در امان بماند، تاکید کرد که اکنون دولت آمریکا به یک نقشه دوم نیاز دارد.
دنیس راس مشاور ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور خاورمیانه و ایران در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای واکنش نشان داد.او نوشت: «اکنون ایران عضو دائم سازمان شانگهای است. چیزی که از مدت‌ها پیش به دنبال آن بود. سرانجام روسیه و چین این امکان را فراهم کردند.» دنیس راس در ادامه تاکید کرد که ایران با چرخش به سمت شرق قادر خواهد بود از فشارهای ایالات متحده در امان بماند و دولت آمریکا اکنون به یک نقشه دومی نیازمند است.
شبکه بلومبرگ نیز با اعلام این خبر نوشت: «عضویت ایران در این باشگاه رو به رشد اوراسیایی که هدایت آن بر عهده چین و روسیه است به تهران برای رفع تحریم‌های آمریکا کمک خواهد کرد.» نشریه نیکِی آسیا هم با اشاره به تلاش چند ساله ایران برای به دست آوردن عضویت دائم در سازمان شانگهای نوشت که اکنون این عضویت، نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه آسیای میانه، به ویژه همسایه‌اش افغانستان را افزایش خواهد داد.همچنین خبرگزاری آناتولی در این باره گزارش داد: «ایران در ژوئن ٢٠٠۵ به عنوان عضو ناظر در سازمان شانگهای انتخاب شد. این کشور سرانجام پس از گذشت بیش از ١۵ سال با کمک روسیه به عضویت دائم این اتحادیه درآمد.» آناتولی در ادامه گزارش خود در این زمینه،اشاره کرد:«ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سخنرانی خود در نشست روز جمعه در دوشنبه که به صورت ویدئو کنفرانس انجام شد، تاکید کرد که ایران نقش مهمی در منطقه ما ایفا می‌کند و از نزدیک با سازمان شانگهای همکاری دارد.
از سوی دیگر سفیر پیشین ایران در آذربایجان نیز در این‌باره گفت: «جذب سرمایه از مهم‌ترین اهداف سازمان همکاری‌های شانگهای است و می‌توان در این راه از سرمایه کشورهای هند، روسیه و چین برای اجرای پروژه‌های مختلف در ایران استفاده کرد.» محسن پاک آیین در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به عضویت ایران در سازمان شانگهای، آن را یک دستاورد خیلی مهم برای کشور به ویژه در شرایط فعلی که ایران به دنبال تغییر نگاهش در سیاست خارجی و حرکت به سوی کشورهای شرق آسیا و همسایه است، دانست و گفت: «این اتفاق خیلی خوبی بود که شاهد بودیم. ایران با جایگاه ژئوپلیتیکی که در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی در منطقه دارد می‌تواند نقش موثری در ترتیبات منطقه‌ای با توجه به این عضویت داشته باشد.»او در ادامه به اهمیت مزایای امنیتی پیمان شانگهای اشاره کرد و گفت: «مسئله امنیت در این پیمان خیلی مهم است چرا که تامین امنیت منطقه در همکاری‌های اقتصادی تاثیر مستقیم دارد.
سرمایه جایی می‌رود که امنیت باشد و همکاری‌های اقتصادی و امنیتی کاملا به هم ارتباط دارند.» او ادامه داد:«ایران در حوزه انرژی، ترانزیت و غیره بیشترین ظرفیت را دارد. چین و هند وارد کننده نفت ایران هستند و نیازشان هم روز به روز بیشتر می‌شود. پاکستان به دنبال دریافت گاز ایران است تا به هند صادر کند که توافقاتی هم در این باره انجام شده است. همکاری ما با قزاقستان در حوزه انرژی نیز در چارچوب این پیمان می‌تواند گسترش یابد. به علاوه ایران هم دنبال ورود تکنولوژی است که در این رابطه چین می‌تواند کمک کند. در حوزه ترانزیت هم ایران پل اتصال غرب به شرق آسیا و اروپا و آفریقا است که می‌تواند این مسئله برای کشورهای حوزه شانگهای بسیار مهم و کلیدی باشد؛ آنها دوست دارند به آب‌های خلیج فارس و دریای عمان دست پیدا کنند از این رو مزیت ترانزیتی ایران برای این کشورها بسیار مطلوب است، مثل تکمیل خط آهن رشت ـ آستارا. هم چنین ترانزیت دریایی می‌تواند در این چارچوب گسترش یابد.»
او در پاسخ به این که با توجه به تحریم‌های گسترده ایران مسیر همکاری چگونه می‌تواند هموار شود؟ اظهار کرد: «از همین امروز باید برنامه‌ریزی کنیم و پروژه‌هایی تعریف کنند و دنبال اجرای آنها باشند. باید با کشورهای عضو توافق‌های چند جانبه و دو جانبه امضا شود. به طور طبیعی اگر این اتفاق‌ها بیفتد ما حتما از امتیازات و مزایای این پیمان بهره‌مند می‌شویم. لغو تحریم‌ها ارتباطی به پیمان شانگهای ندارد اما بر روی همکاری‌ها و تعاملات گسترده در این چارچوب تاثیر دارد. در عین حال با توجه به سیاست‌هایی که در ایران اتخاذ شده است، می‌توانیم لغو تحریم‌ها را دنبال کنیم، ارتباطات و تعاملات گسترده با کشورهای مختلف و اتحادهای منطقه‌ای کمک می‌کند در چارچوب دیدگاه اقتصاد مقاومتی، اقتصاد متنوع‌تری داشته باشیم و از فرصت کشورهای عضو شانگهای برای پویایی و تنوع در تعاملات اقتصادی استفاده کنیم.»
در این روند، اگرچه، قرعه گشوده شدن درهای این سازمان به روی هشتمین عضو ثابت آن یعنی ایران، به نام ابراهیم رئیسی افتاد و تشویق‌های پیوستن به این سازمان شرقی را از آن او کرد، اما به واقع نباید فراموش کرد که به ثمر رسیدن این هدف، نه تنها به هیچ عنوان ناشی از کوچک‌ترین تلاشی از سوی دولت کنونی و جریان سیاسی وابسته به آن نبوده است، بلکه چیزی جز به نتیجه رسیدنِ پیگیری‌های دولت‌های پیشین که هم‌اکنون کوچک‌ترین اشار‌ه‌ای به تلاش‌های آنان نمی‌شود، نبوده است.
نباید از نظر دور داشت که عضویت ایران در این سازمان، در یک روندی طولانی به نتیجه رسیده است و امری نبوده که در دوره کمتر از یک ماهه ریاست‌ِ رئیسی و حضور دو روزه او در چنین اجلاسی به دست آید. با این وجود، برخی واکنش‌های داخلی و خارجی نسبت به این امر، نشان داد که جریان‌های همسوی داخلی با دولت تمایل دارند تا این تلاشِ بلندمدت ایران را دستاوردی از جانب دولت ابراهیم رئیسی معرفی کنند؛ امری که البته همسو با برخی هواداران دوآتشه شرقی، در خارج از مرزها انجام می‌گیرد؛ هم‌چنانکه سفیر روسیه در ایران، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای را دستاوردی بزرگ از جانب دولت رئیسی دانسته است.
پذیرش درخواست عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، اگر چه نشانه‌هایی از تحقق شعار انتخاباتی آقای رئیسی مبنی بر توسعه نگاه به شرق در عرصه روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی را با خود به همراه دارد، اما همچنان به عنوان تلاش دولت او به شمار نمی‌رود. ایران در سال ۲۰۰۵ به همراه هند و پاکستان به عضویت ناظر این سازمان در آمد. هند و پاکستان از سال ۲۰۱۷ به عضویت دائم این سازمان درآمدند. ولی ایران همچنان تا پیش از این، در کنار مغولستان، افغانستان و بلاروس به عنوان عضو ناظر با این سازمان همکاری می‌کرد.
آخرین تلاش رسمی ایران برای ارتقای سطح همکاری خود به عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای، در سال ۲۰۱۷ و با مخالفت تاجیکستان به عنوان یکی از کشورهای موسس این سازمان با شکست مواجه شد. با این حال، سراج‌الدین مهرالدین، وزیر خارجه تاجیکستان چند هفته پیش در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی به طور رسمی اعلام کرد که در صورت اتفاق آرای کشورهای عضو، این کشور نیز مخالفتی با عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای ندارد.همچنین علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی ایران نیز حدود یک ماه پیش با انتشار پیامی توئیتری در خصوص محتوای گفت‌وگوی انجام شده با همتای روسی خود اعلام کرد که موانع سیاسی عضویت ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و با طی تشریفات فنی عضویت ایران نهایی خواهد شد.
بدین ترتیب درخواست عضویت دائم ایران در نشست سران سازمان همکاری شانگهای مطرح شد و با موافقت هشت کشور عضو دائم این سازمان از جمله هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان، فرایند فنی عضویت ایران در این سازمان آغاز شد؛ فرایندی که مطابق تجربه موجود، چندان کوتاه نخواهد بود، چنان که این فرایند برای دو کشور هند و پاکستان به عنوان تازه‌ترین اعضای دائم این سازمان از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ به طول انجامید.سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۰۱ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایه‌گذاری شده، به دنبال تقویت اعتماد متقابل بین کشورهای عضو است و دنبال‌کننده اهدافی چون ارتقای همکاری موثر در سیاست، تجارت، اقتصاد، تحقیقات، فناوری و فرهنگ و همچنین همکاری در زمینه آموزش، انرژی، حمل و نقل، گردشگری، حفاظت از محیط زیست و تلاش مشترک برای حفظ و تضمین صلح، امنیت و ثبات در منطقه و حرکت به سوی استقرار یک نظم سیاسی و اقتصادی جدید بین‌المللی دموکراتیک، عادلانه و منطقی است. دولت تازه ایران در تلاش است تا با حضور ایران به عنوان عضو دائم در این سازمان با توجه اهداف تصریح شده این سازمان در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، پولی و بانکی، انرژی و حمل و نقل شرایط بهتری را برای توسعه تبادلات بین‌المللی ایران و کاهش ابعاد بحران اقتصادی فعلی فراهم کند. اما ایران همچنان تحت تحریم‌های گسترده اولیه و ثانویه آمریکا قرار دارد که بسیاری از کشورها از جمله چین و روسیه را برای برقراری روابط تجاری و بانکی شفاف با این کشور سخت نگران کرده است. همچنین ایران در فهرست سیاه FATF قرار دارد که مانع جدی در عرصه تبادلات بین‌المللی پولی و بانکی این کشور محسوب می‌شود.
به عقیده برخی ناظران سیاسی، بهره‌مندی قابل توجه دولت جدید از مزایای اقتصادی و امنیتی عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای همچنان به سرنوشت مذاکرات وین گره خورده است؛ مذاکراتی که از دو روز پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران متوقف شده و هدف آن احیای برجام و لغو تحریم‌های آمریکا با مشارکت قدرت‌های اروپایی، چین و روسیه است. گذشته از این باید در انتظار تعیین تکلیف لوایح معطل مانده الحاق ایران به دو کنوانسیون پالرمو و سی‌اف‌تی، به منظور مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم و پیش‌شرط خروج ایران از فهرست سیاه FATF بود، اقدامی که به باور بسیاری از فعالان اقتصادی از پیش‌شرط‌های جدی توسعه مبادلات تجاری، پولی و بانکی ایران به شمار می‌رود.به هر روی، پس از پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای، واکنش‌های گوناگونی در سطح جهان نسبت به این موضوع، انتشار پیدا کرد. در همین زمینه، یک مقام ارشد سابق آمریکا با بیان این‌که عضویت ایران در سازمان شانگهای به این کشور اجازه می‌دهد از فشارهای آمریکا در امان بماند، تاکید کرد که اکنون دولت آمریکا به یک نقشه دوم نیاز دارد.
دنیس راس مشاور ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور خاورمیانه و ایران در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای واکنش نشان داد.او نوشت: «اکنون ایران عضو دائم سازمان شانگهای است. چیزی که از مدت‌ها پیش به دنبال آن بود. سرانجام روسیه و چین این امکان را فراهم کردند.» دنیس راس در ادامه تاکید کرد که ایران با چرخش به سمت شرق قادر خواهد بود از فشارهای ایالات متحده در امان بماند و دولت آمریکا اکنون به یک نقشه دومی نیازمند است.
شبکه بلومبرگ نیز با اعلام این خبر نوشت: «عضویت ایران در این باشگاه رو به رشد اوراسیایی که هدایت آن بر عهده چین و روسیه است به تهران برای رفع تحریم‌های آمریکا کمک خواهد کرد.» نشریه نیکِی آسیا هم با اشاره به تلاش چند ساله ایران برای به دست آوردن عضویت دائم در سازمان شانگهای نوشت که اکنون این عضویت، نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه آسیای میانه، به ویژه همسایه‌اش افغانستان را افزایش خواهد داد.همچنین خبرگزاری آناتولی در این باره گزارش داد: «ایران در ژوئن ٢٠٠۵ به عنوان عضو ناظر در سازمان شانگهای انتخاب شد. این کشور سرانجام پس از گذشت بیش از ١۵ سال با کمک روسیه به عضویت دائم این اتحادیه درآمد.» آناتولی در ادامه گزارش خود در این زمینه،اشاره کرد:«ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سخنرانی خود در نشست روز جمعه در دوشنبه که به صورت ویدئو کنفرانس انجام شد، تاکید کرد که ایران نقش مهمی در منطقه ما ایفا می‌کند و از نزدیک با سازمان شانگهای همکاری دارد.
از سوی دیگر سفیر پیشین ایران در آذربایجان نیز در این‌باره گفت: «جذب سرمایه از مهم‌ترین اهداف سازمان همکاری‌های شانگهای است و می‌توان در این راه از سرمایه کشورهای هند، روسیه و چین برای اجرای پروژه‌های مختلف در ایران استفاده کرد.» محسن پاک آیین در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به عضویت ایران در سازمان شانگهای، آن را یک دستاورد خیلی مهم برای کشور به ویژه در شرایط فعلی که ایران به دنبال تغییر نگاهش در سیاست خارجی و حرکت به سوی کشورهای شرق آسیا و همسایه است، دانست و گفت: «این اتفاق خیلی خوبی بود که شاهد بودیم. ایران با جایگاه ژئوپلیتیکی که در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی در منطقه دارد می‌تواند نقش موثری در ترتیبات منطقه‌ای با توجه به این عضویت داشته باشد.»او در ادامه به اهمیت مزایای امنیتی پیمان شانگهای اشاره کرد و گفت: «مسئله امنیت در این پیمان خیلی مهم است چرا که تامین امنیت منطقه در همکاری‌های اقتصادی تاثیر مستقیم دارد.
سرمایه جایی می‌رود که امنیت باشد و همکاری‌های اقتصادی و امنیتی کاملا به هم ارتباط دارند.» او ادامه داد:«ایران در حوزه انرژی، ترانزیت و غیره بیشترین ظرفیت را دارد. چین و هند وارد کننده نفت ایران هستند و نیازشان هم روز به روز بیشتر می‌شود. پاکستان به دنبال دریافت گاز ایران است تا به هند صادر کند که توافقاتی هم در این باره انجام شده است. همکاری ما با قزاقستان در حوزه انرژی نیز در چارچوب این پیمان می‌تواند گسترش یابد. به علاوه ایران هم دنبال ورود تکنولوژی است که در این رابطه چین می‌تواند کمک کند. در حوزه ترانزیت هم ایران پل اتصال غرب به شرق آسیا و اروپا و آفریقا است که می‌تواند این مسئله برای کشورهای حوزه شانگهای بسیار مهم و کلیدی باشد؛ آنها دوست دارند به آب‌های خلیج فارس و دریای عمان دست پیدا کنند از این رو مزیت ترانزیتی ایران برای این کشورها بسیار مطلوب است، مثل تکمیل خط آهن رشت ـ آستارا. هم چنین ترانزیت دریایی می‌تواند در این چارچوب گسترش یابد.»
او در پاسخ به این که با توجه به تحریم‌های گسترده ایران مسیر همکاری چگونه می‌تواند هموار شود؟ اظهار کرد: «از همین امروز باید برنامه‌ریزی کنیم و پروژه‌هایی تعریف کنند و دنبال اجرای آنها باشند. باید با کشورهای عضو توافق‌های چند جانبه و دو جانبه امضا شود. به طور طبیعی اگر این اتفاق‌ها بیفتد ما حتما از امتیازات و مزایای این پیمان بهره‌مند می‌شویم. لغو تحریم‌ها ارتباطی به پیمان شانگهای ندارد اما بر روی همکاری‌ها و تعاملات گسترده در این چارچوب تاثیر دارد. در عین حال با توجه به سیاست‌هایی که در ایران اتخاذ شده است، می‌توانیم لغو تحریم‌ها را دنبال کنیم، ارتباطات و تعاملات گسترده با کشورهای مختلف و اتحادهای منطقه‌ای کمک می‌کند در چارچوب دیدگاه اقتصاد مقاومتی، اقتصاد متنوع‌تری داشته باشیم و از فرصت کشورهای عضو شانگهای برای پویایی و تنوع در تعاملات اقتصادی استفاده کنیم.»
