بازسازی صحنه تصادف یکی از شیوه‌های تشخیص جزئیات تصادف رانندگی توسط افسران راهور و کارشناسان رسمی تصادفات است در این شیوه با بررسی آثار به جا مانده از صحنه تصادف، کروکی تصادف ترسیم میشود.
پلیس راهور در سال‌های اخیر در راستای هوشمند سازی پلیس به ویژه در حوزه ترافیکی به دنبال طرحی بود تا کروکی ها از ترسیم دستی خارج و به صورت هوشمند طراحی شود چرا که هوشمند شدن کروکی تصادفات منجر به کاهش هزینه ها و جلوگیری از تصادفات ساختگی و همچنین سوء استفاده از بیمه می شود.
به همین دلیل یکی از برنامه های جدی در پلیس راهور علاوه بر برنامه هایی از جمله کاهش تصادفات، مدیریت صحیح ترافیک و ارائه خدمات مطلوب، تحول سیستمی در حوزه هوشمند سازی و اثبات پلیس در این بخش بوده است. به گفته کارشناسان پلیس راهور، حذف جریمه و کروکی های کاغذی منجر به صحت کار و کاهش هزینه های دولت و مردم می شود.
این طرح ابتدا به صورت آزمایشی در برخی استان ها اجرا شده و در ابتدا حدود ۶ هزار دست افزار در کشور به این منظور در اختیار پلیس راهور قرار گرفت و پلیس راه های شهرها از دست افزارهای هوشمند استفاده می کردند که پلیس از طریق این دست افزارها نسبت به وضعیت راننده و وسیله نقلیه مطلع می شوند. در حالی که در اعمال جریمه دستی چنین مزیتی وجود ندارد اما با الکترونیکی شدن جریمه و کروکی‌ها کافیست شماره پلاک را وارد سیستم کرده، همه اطلاعات وسیله نقلیه در دست افزار پلیس رویت می شود و دیگر نیازی نیست که بقیه موضوعات مرتبط به خودرو را وارد کرد یا با وارد کردن کد ملی یا شماره گواهینامه به راحتی اطلاعات خودرو در اختیار پلیس قرار می گیرد.
از طریق دست افزارها می توان بیمه خودروها را چک کرد و از معتبر بودن بیمه نامه ها مطمئن شد البته اطلاعات دیگری نیز از جمله مسروقه یا توقیفی بودن خودرو نیز در اختیار افسر پلیس راهور قرار می گیرد. از اقداماتی که براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی صورت گرفت این بود که جریمه ها را بلافاصله به صورت پیامک به افرادی که تخلف کرده اند، اطلاع رسانی کرده تا بدانند در کجا و به چه دلیلی جریمه شده اند از این طریق اقدام پیشگیرانه صحیح اتفاق می افتد و همچنین هموطنان از میزان جریمه خود مطلع می شوند تا مشمول بحث دو برابر شدن جرائم نشود.
به زودی در سراسر کشور جریمه ها با سیستم دست افزار انجام می شود هر چند با پانچ دستی نیز پیامک به هموطنان ارسال می شود اما دست افزارهای پلیس بلافاصله جریمه ها را ارسال می کند. با انجام کروکی الکترونیکی، از کروکی های تقلبی و کلاهبرداری در این بخش جلوگیری می شود و صحت بخشی که در این زمینه وجود دارد بسیار بیشتر از کروکی های دستی و زمان‌بر است بر این اساس اصلی ترین سند تصادفات خودرویی الکترونیکی می شود.
کروکی های الکترونیکی با وجود آمار بالای تصادفات در ایران بسیار موثر خواهد بود چرا که تصادفات از جدی ترین معضلات کشور است و سالانه ۱۶ تا ۱۷ هزار نفر در اثر حوادث ترافیکی جان می بازند. به گفته کارشناسان پلیس راهور بسیاری از عوامل در بروز تصادفات در ایران تاثیرگذار است، عواملی مثل خواب آلود بودن، خوردن و آشامیدن در حین رانندگی، خرابی سیستم ترمز، فرسوده بودن خودرو و کم نور بودن چراغ‌ها تاثیرگذار است. گاهی هم عوامل محیطی مثل آب و هوا یا خرابی جاده زمینه‌ساز حادثه میشود اما در بسیاری از زمینه‌ها اشتباه انسانی از نخستین علل تصادفات به شمار می‌آید.
انواع تصادفات
در ترسیم کروکی ها حالات مختلف تصادف بسیار مهم است به عنوان مثال تصادف ۲ خودرو سه حالت دارد، تصادف از عقب (برخورد جلوی ماشین به سپر عقب ماشین دیگر)، تصادف از بغل، تصادف از رو به رو (شاخ به شاخ شدن) که همه این نوع تصادفات تنها از طریق کروکی مشخص می شود.
عادات غلط رانندگی در افزایش تصادفات
عادات متعددی در رانندگان منجر به افزایش تصادفات در ایران می شود، از جمله رانندگی با چراغ خاموش در شب، صحبت و توجه به همراه در حین رانندگی، خوردن و نوشیدن در رانندگی، رعایت نکردن فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت حرکات نمایشی در حین رانندگی، بی‌توجهی به علائم راهنمایی رانندگی، صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی، وجود نقص فنی در خودرو و بی‌توجهی به آن، جر و بحث در داخل خودرو، خوردن شربت یا قرصهای مسکن و خواب‌آور.
از دیگر عادت های غلط در حین رانندگی که منجر به تصادف می شود، راندن خودرو بدون توجه به سرعت مجاز که اصطلاحا سرعت گفته میشود. لازم به توضیح است که سرعت زیاد یا کمتر از حد مجاز باعث ایجاد مشکل در رانندگی میشود. سرعت زیاد یا کمتر از حد مجاز از عوامل مؤثر در تصادفات است، به عنوان مثال سرعت زیاد نزدیک به پیچ، سرعت زیاد برای سبقت گرفتن، سرعت زیاد و ترکیدن لاستیک، سرعت زیاد و نقص فنی (عدم گرفتن ترمز)، سرعت کمتر از حداقل سرعت در اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها.
خطای دید یکی دیگر از عوامل تصادفات رانندگی است. عده‌ای از افرادی که دارای گواهینامه با عینک هستند زمان رانندگی از عینک استفاده نمی‌کنند و این مساله در دید آن ها خطا ایجاد می‌کند و باعث بروز تصادف میشود. خواب آلوده بودن راننده و مصرف داروهای مسکن هم باعث خطا در دید وی خواهد شد.
رانندگی با حالت خستگی و در مدت طولانی زمان عکس‌العمل راننده را افزایش می‌دهد نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف مواد افیونی هم درک راننده را کاهش می دهد،
طراحی جاده یکی از عواملی است که باعث تصادف میشود، چنانچه جاده‌ها با اصول مهندسی ساخته نشوند تصادف در جاده بیشتر میشود. در طراحی جاده مهندسان به شیب جاده و پیچ‌های جاده‌ها توجه زیادی دارند.
طراحی خودرو نیز به نوبه خود در تصادفات نقش دارد، طراحی روشی است قانونمند برای رفع نیاز جامعه. هدف طراح نظم بخشیدن به یک حرکت نتیجه بخش است در طراحی خودرو طراح سعی دارد که با توجه به نیاز جامعه با بررسی تمام امکانات موجود طرح خود را به نتیجه برساند. در بخش طراحی خودرو، طراح باید وضعیت فرهنگی، اقتصادی جامعه خود را در نظر داشته باشد. وضعیت راه‌ها و جاده‌ها و بزرگراه‌های هر کشوری متفاوت است براین اساس باتوجه با این شرایط طرح را پیاده می‌کند چنانچه این مساله رعایت نشود، باعث حوادث ناگواری خواهد شد.
از سوی دیگر چنانچه خودرو نقص فنی داشته باشد احتمال بروز تصادف بسیار زیاد میشود. تعمیرات خودرو به منظور بازدیدهای فنی قبل از استفاده از آن است چنانچه مشکلی در آن دیده شود قبل از استفاده از آن، نواقص برطرف شود.
به گفته برخی کارشناسان سالانه ۸۰۰ هزار تصادف در ایران روی می‌دهد که از حیث آمار مرگبارترین حوادث جاده‌ای، ایران رتبه اول را در جهان دارد. رعایت قوانین و مقررات رانندگی که فرهنگ رانندگی گفته میشود، باعث کاهش آمار تصادفات است.
همان طور که گفته شد سه عامل مهم در تصادفات مؤثر است، انسان، جاده و خودرو، با ایجاد مشکل در هرکدام از این عوامل آمار تصادفات افزایش یافته و با رفع مشکل آمار تصادفات کاهش می یابد. در سال‌های اخیر با آموزش و بهتر شدن جاده‌ها و رفع نواقص خودروها آمار تصادفات به‌خوبی کاهش یافته است اما همچنان برخی تصادفات جزء تصادفات متداول به شمار می رود، بیشتر تصادفات رانندگی در نتیجه بی دقتی و بی‌توجهی و سهل انگاری راننده صورت می‌گیرد که ضایعات جبران ناپذیری به وجود می‌آورد.
آیا کروکی تصادف لازم است؟
به گفته کارشناسان راهور، بعد از هر تصادفی هر چند کوچک باید حتما نزدیک ترین مامور راهور به محل حادثه آمده و کروکی تصادف را ترسیم کند، الکترونیکی شدن کروکی، سرعت انجام کروکی و میزان خطاها را کاهش می دهد. نکته بسیار مهم بعد از هر تصادف همان طور که گفته شد این است که در زمان بروز هرگونه حادثه رانندگی با ماموران رانندگی تماس بگیرید و از آن‌ها برای حل مشکل و همچنین قضاوت تصادفات کمک بگیرید. نکته مهم این است که هیچگونه تغییری نباید در صحنه تصادف ایجاد شود زیرا بعد از کروکی کشی، این کروکی تصادف است که مقصر اصلی را به دقت مشخص می کند که با الکترونیکی شدن کروکی، امکان تخلف در این زمینه کاهش می یابد.
گاهی پیش می‌آید که اتومبیل شما با انسان یا اشیا برخورد کرده باشد. دراین صورت حتی الامکان منتظر افسر نیروی انتظامی باشید چرا که با کروکی الکترونیکی، کروکی دقیق و گزارش کاملی از صحنه تصادف ترسیم می شود که از این کروکی برای دریافت خسارت از بیمه بدنه نیز استفاده میشود.
چه زمانی باید کروکی تصادف ترسیم شود
– هنگامی که یکی از طرفین تصادف وسیله نقلیه نظامی باشد
– یکی از طرفین یا هر دو آن‌ها موتورسیکلت یا وسیله نقلیه سنگین باشد
– زمانی که یکی از طرفین مدارک شناسایی لازم را نداشته باشد از جمله گواهی نامه
– وقتی یکی از طرفین در حال دنده عقب تصادف کرده باشد
– زمانی که تصادف منجر به آسیب جانی یا فوت شده باشد
– زمانی که تصادفات چند مرحله‌ای و تصادفات زنجیره‌ای رخ داده باشد
– حداقل ۲۰ روز از زمان صدور بیمه‌نامه طرفین تصادف گذشته باشد
– طرف مقصر، قصد استفاده از بیمه بدنه را نداشته باشد
– مبلغ خسارت وارده به خودروی غیرمقصر، کمتر از ۱۶ میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ باشد
– بیمه‌نامه طرفین تصادف با سال گذشته پیوسته باشد
– زمانی که تصادف با شی ثابت از جمله درخت و وسیله نقلیه خاموش رخ داده باشد
در تمامی شرایط ذکر شده، نباید هیچگونه تغییری در محل تصادف ایجاد شود، سپس برای رسم کروکی بایدبلافاصله با افسر پلیس تماس بگیرد. همه این موارد ترسیم کروکی را حائز اهمیت کرده و با الکترونیکی شدن کروکی ها بسیاری از مشکلات ریز و بزرگ ترسیم کروکی برطرف می شود.
کروکی ها تا ۲ ماه آینده در سراسر کشور الکترونیکی میشود
سردارسیدکمال هادیانفر رییس پلیس راهور چندی پیش اعلام کرد: تا ۲ ماه آینده در سراسر کشور ۹ هزار تبلت و سه هزار دست افزار سپهر توزیع می شود و کروکی تصادفات الکترونیکی خواهد شد.
به گفته وی کروکی الکترونیک در سال ۱۳۹۸ برای اولین بار مطرح شد و در سال ۱۳۹۹ اجرایی شد. ابتدا به صورت آزمایشی در استان قم آغاز به کار کرد.
هادیانفر افزود: سالانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند این در حالی است که ۳۰دستگاه در توسعه انضباط ترافیکی در کشور و کاهش تصادف نقش دارند. براساس قانون پلیس صرفا ناظر بر نظم و انضباط است.
وی گفت: وقتی که کروکی الکترونیکی در همان زمان و در کمترین مدت کشیده می شود ، یک پیامک برای فرد متخلف یا مقصر در تصادف و یک پیامک برای فرد غیر مقصر ارسال میشود. همینطور یک داده الکترونیکی نیز برای بیمه مربوطه ارسال میشود.
هادیانفر درباره قابلیت چاپ کروکی الکترونیکی افزود: چیزی به جز متن پیامک در اختیار فرد مقصر یا غیر مقصر قرار نمی‌گیرد و تنها در آن پیامک عنوان میشود شما مقصر هستید یا خیر. اما اصل داده به صورت الکترونیک برای بیمه مربوطه ارسال می‌گردد.
۵۰ درصد از تصادفات نیاز به کروکی ندارد
غلامرضا سلیمانی رییس بیمه مرکزی گفت: ۵۰ درصد تصادفات زیر ۱۶ میلیون تومان به دلیل سازش نیازی به کروکی ندارد اما در تصادفات سنگین تقلب افزایش می یابد.
وی اضافه کرد: ۲۰ درصد از پرداخت خسارت‌ها به دلیل سوانح ساختگی و تقلب است به عنوان مثال در سال ۹۹، ۲۵ هزار میلیارد خسارت بابت بیمه شخص ثالث انجام شد.
از:معصومه نیکنام
