از زمان ورود ویروس نوظهور کرونا به کشور و شناسایی نخستین افراد مبتلا به این ویروس که موجب شد تا دستوراتی مبنی بر رعایت فاصله اجتماعی و در خانه ماندن شهروندان صادر شود بیش از یک ماه و نیم میگذرد و در این مدت تمامی فعالیتهایی که نیاز به تجمع افراد در کنار یکدیگر دارد تعطیل شدهاند که از جمله مهمترین آنها میتوان به تعطیلی تئاتر، سینما و کنسرتها اشاره کرد که از نخستین تجمعات تعطیل شده محسوب میشوند.
به تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از دومین هفته اسفندماه بود که طبق بخشنامهای تمامی فعالیتهای هنری محدود یا تعطیل شدند و با وجود خسارتهایی که بسیاری از مدیران تماشاخانههای خصوصی بارها به آن در طول این مدت اشاره کردند این تعطیلیها همچنان ادامه دارد و نقطه پایانی برای آن مشخص نشده است اما این آسیبها تنها مختص به تماشاخانههای خصوصی نیست که عمدتا از مکانهای اجارهای برای اجرای نمایشها استفاده میکنند بلکه بسیاری از گروههای نمایشی که با اندک سرمایهای اقدام به تولید یک اثر کردهاند این روزها با مشکل درآمد مواجه شداند و همینطور زمان اجرای نمایش در نوبت نیز دچار مشکلات فراوانی شده است.
البته که با توجه به ویروس کرونا که مشکل شیوع گسترده و سریع و آمار مرگ و میر بسیاری را در جهان با خود به همراه داشته است این تعطیلیهای مداوم به نفع سلامت جامعه هنری و مردم است اما از سوی دیگر باید تدابیری برای جلوگیری از خسارت هر چه بیشتر آنها نیز شد که البته تنها یکی از راهکارها می تواند کمک های مالی و حمایت های دولتی باشد.
از سویی دیگر مردم کشور با احترام به مسئولیت های اجتماعی در تمام روزهای آخرین ماه سال و ایام نوروز ۹۹ در خانه ماندند تا از شیوع هر چه بیشتر بیماری جدید در جهان جلوگیری کنند و بیش از گذشته نیاز به سرگرمی و پخش برنامه هایی برای پر کردن اوقات خانه ماندن خود هستند و در این وضعیت با دست خالی صدا و سیما باید برنامه ریزی هایی در این زمینه صورت بگیرد.
یکی از این اقدامات تصمیمی بود که چند روز پیش با همکاری دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همت شهرداری تهران گرفته شد تا خوانندگان مطرح و محبوب برای مردم اقدام به برگزاری کنسرت های آنلاین کنند که به صورت زنده از طریق فضای اینترنتی و به ویژه پخش زنده نرم افزار اینستاگرام پخش می شود و به این ترتیب طبق برنامه ای از پیش تعیین شده گروه های موسیقی با حضور در سالن همایش های برج میلاد کنسرت خود را برگزار می کنند و مردم و مخاطبان به صورت زنده در این کنسرت های رایگان شرکت می کنند و نکته قابل توجه این است که در برخی از شب ها هنرمندان با مخاطبان میلیونی مواجه می شوند که به صورت همزمان از منازل خود در این کنسرت ها شرکت کرده اند.
با توجه به این استقبال از برگزاری شبهایی آنلاین از سوی مردم لزوم ایجاد سرگرمی های بیشتر از این طریق دیده میشود که یکی از این هنرهایی که هم سرگرمی با خود به همراه دارد و هم می تواند به لحاظ روحی و فکری به کمک هموطنان بیاید تئاتر است هنری فاخر که در این شرایط باید بیشتر از گذشته به آن توجه کرد و از نقش آن برای بهبود اوضاع اجتماعی بهره برد و البته نباید فراموش کرد بسیاری از هنرمندان عرصه هنرهای نمایشی به صورت خودجوش اقدام به ارائه برخی از سرگرمی ها از طریق صفحات مجازی خود کرده اند و بیشتر این هنرمندان از ایده فعالیتهای زنده فضای مجازی استقبال می کنند.
حسین فدایی حسین پژوهشگر و نمایشنامهنویس تئاتر که از همان روزهای نخست شیوع کرونا و تعطیلی تئاتر به فعالیت هایی برای سرگرمی خانواده و کودکان را آغاز کرد در گفت و گو با خبرنگار اظهار داشت: این گونه نمایشی با حضور مخاطب معنا پیدا می کند و بدون تماشاگر حیاتی ندارد اما در این شرایط که نمی توانیم حضور فیزیکی مخاطبان را همراه داشته باشیم باید به نوع دیگری از نمایش روی بیاوریم که آن تئاتر رادیویی و تلویزیونی است که این هم یک شکلی از حضور محسوب می شود.
وی همچنین یادآور شد که با همکاری برخی گروه ها می توانیم بخشهای نمایشی تولید کنیم و این تولیدات در فضای مجازی منتشر یا برای پخش عمومی به تلویزیون ارائه شود زیرا این روزها تنها راه ارتباط با مخاطب تلویزیون و اینترنت است.
به گفته وی، باید راهی پیدا کنیم تا هنرهای نمایشی بتواند میزبان تمام مخاطبان خود باشد و بهترین راه حل تبدیل کردن هر خانه به تماشاخانه است، در این صورت فضای تئاتری ایجاد می شود که با وجود نداشتن صندلی های کنار هم و جداگانه بودن جایگاه های تماشا اما میزبان مخاطبان بسیاری می شود.
همچنین کوروش زارعی مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری نیز با بیان اینکه باید با استفاده از ظرفیت فضای مجازی فعالیت های بسزایی را ساماندهی کنیم زیرا عبور از این شرایط تنها با فعالیت های فرهنگی برای ایجاد شرایطی برای در خانه ماندن همراه با سرگرمی است تا بتوانیم کرونا را شکست دهیم.
حال از روز گذشته خبری مبنی بر برگزاری تئاتر آنلاین بر روی سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت که در آن سعید نوروزی مدیر مسئول تلویزیون اینترنتی نمایش نت اعلام کرد از شامگاه امشب تئاتر آنلاین از ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰ با حضور قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی در پردیس تئاتر تهران با ۷سالن اختصاصی از طریق رسانههای نمایش نت، آنتن، پیشتاز movi و mp۴.ir آغاز خواهد شد.
مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری شهرداری تهران، مقرر کرده اند تا نخست ۱۰ نمایشی را که در فرهنگسراها در حال اکران بود و به علت شیوع ویروس کرونا متوقف شد آثار خود را به صحنه ببرند اما در عین حال چنانچه گروهههای نمایشی خواستار حضور در این طرح باشند مورد استقبال در این برنامه قرار خواهند گرفت.
با این طرح تئاتر که مهم ترین شاخه هنر محسوب می شود می تواند برای نخستین بار میهمان خانه مردم شود تا نه تنها قشر عظیمی از جامعه را با این هنر آشنا کند بلکه موجب می شود فضای هنرهای نمایشی حیاتی دوباره بگیرد و نقطه آغازی برای چشم اندازی روشن برای هر خانه تماشاخانه باشد و از سوی دیگر در این ایام خانه نشینی با توجه به لزوم سرگرمی برای خانه ماندن قشرهای مختلف جامعه کمک شایان توجهی کند.