ایسنا امروز شنبه، ۲۹ مردادماه، در گزارشی با عنوان «دلیل تاخیر آمریکا در پاسخ به ایران چیست؟» جمع‌بندی و پاسخ نهایی جمهوری اسلامی ایران به متن پیشنهادی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را «راهگشا» و شامل پیشنهادهای «منطقی، سازنده و دلگرم‌کننده» خوانده و نوشته است: «جمع‌بندی ایران بیشتر روی مسائل باقی‌مانده مرتبط با تحریم‌ها و تضمین‌ها بر سر تعاملات اقتصادی متمرکز است و درباره سوالات باقی‌مانده میان ایران و آژانس، تهران پیشنهاد جدیدی مطرح نکرده است، به این معنا که آنچه در پیش‌نویس تفاهم شده را قبول دارد.» چند روز پیش، شبکه خبری آمریکایی سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع دیپلماتیک نوشته بود که تهران در پاسخ خود به پیش‌نویس متن توافق احیای برجام، خواستار «تضمین دریافت غرامت از آمریکا درصورت خروج مجدد آن کشور از توافق» شده است.
اما حالا ایسنا در متنی تازه، نوشته است: «هرچند درخواست ایران برای دریافت غرامت امری منطقی است و در چند سال اخیر بارها ازسوی مقامات کشورمان مطرح شده، اما در این مرحله از مذاکرات، ایران هیچ خواسته تازه‌ای، از جمله دریافت غرامت، را در دستورکارش قرار نداده است و در پاسخ اخیر خود به طرفهای مقابل هم چنین موضوعی طرح نشده است.» این گزارش مدعی شده است که تهران در جمع‌بندی خود، «پیشنهادهای اصلاحی» برای چند موضوع باقی‌مانده و راهکارهایی را ارائه کرده است که «به هیچ عنوان مانع توافق یا خارج از مذاکرات انجام‌شده نبوده و نیست».
احتمال تبادل چهار زندانی ایرانی با چهار زندانی آمریکایی
همچنین اشاره کرده که براساس اطلاعاتی که [احتمالا از افراد نزدیک به تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران یا نهادهایی مانند شورای‌عالی امنیت ملی ایران] به‌دست آورده است، موضوع «تبادل چهار زندانی ایرانی در مقابل چهار آمریکایی زندانی در ایران» مورد بررسی است. چهار آمریکایی زندانی در ایران که قرار است با زندانیان ایرانی در آمریکا مبادله شوند، احتمالا سیامک و باقر نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی خواهند بود که البته همه افراد دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی‌اند. ازسوی دیگر، احتمال دارد دو نفر از ایرانیانی هم که قرار است آزاد شوند، سرهنگ‌پور و عطار کاشانی باشند که هفته گذشته کاظم غریب‌آبادی، معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در توییتی به آنها بهعنوان «دو نفر از بازداشت‌شدگان اخیر که باید هر چه سریع‌تر آزاد شوند»، اشاره کرده بود.
مقام آمریکایی: ایران از یک خواست کلیدی صرف‌نظر کرده است
یک مقام ارشد دولت آمریکا به شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گفت، ایران رسماً از یک خواست و شرط کلیدی «خط قرمز» خود که یک مانع بزرگ در تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام بود، صرف‌نظر کرده است. در آخرین دور از مذاکرات احیای برجام در وین بر سر متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای این توافق گفت‌وگوهایی بین کشورهای حاضر در این توافق انجام شد و هیئت‌های مذاکرات کننده ۱۷ مرداد برای مشاوره به کشور خود بازگشتند. ایران دوشنبه پاسخ خود را به «متن نهایی» پیشنهادی اتحادیه اروپا ارائه کرده است.
این مقام ارشد آمریکایی گفته است، ایران در این متن درخواست حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی وزارت امور خارجه ایالات متحده را مطرح نکرده است. این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده است با اشاره به این‌که ایالات متحده مکرراً و به طور مداوم این درخواست را رد کرده است، اظهار داشت: در نسخه فعلی متن و آنچه آنها مطالبه می‌کنند، با توجه به آنچه را کنار گذاشته‌اند «اگر ما به توافق نزدیکتر هستیم، به همین دلیل است.»
این مقام آمریکایی در ادامه تصریح کرده است، ایران همچنین از درخواست‌های مربوط به حذف چندین شرکت مرتبط با سپاه پاسداران از فهرست تحریمی صرف‌نظر کرده است. این مقام مسئول اضافه کرده است، «رئیس‌جمهور [جو بایدن] قاطع و ثابت قدم تاکید کرده بود نام سپاه پاسداران را از فهرست تروریستی حذف نخواهد کرد.» این مقام آمریکایی با این حال گفته است، در حالی که حصول توافق اکنون «نزدیکتر از دو هفته پیش است، اما نتیجه همچنان نامشخص است زیرا برخی اختلافات باقی مانده است. رئیس جمهوی بایدن فقط توافقی را تایید می‌کند که منافع امنیت ملی ما را تامین کند.» یک مقام دیگر دولت آمریکا به سی‌ان‌ان گفته است از این نقطه به بعد پیشرفت ممکن است کُند شود.
سی‌ان‌ان می‌گوید: جمهوری‌خواهان همچنان قویا مخالف بازگشت آمریکا به برجام هستند حتی اگر دیگر حذف سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی بخشی از توافق نباشد. این مخالفت‌ها در هفته‌های اخیر با طرح اتهامات وزارت دادگستری علیه یک ایرانی به دلیل توطئه برای قتل جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا و همچنین حمله به سلمان رشدی، نویسنده کتاب «آیات شیطانی»، افزایش یافته است.
جمهوری‌خواهان همچنین می‌گویند، تلاش خواهند کرد هرگونه کاهش تحریم‌هایی را که ممکن است ایران برای بازگشت به برجام دریافت کند، مسدود کنند. تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه از تگزاس گفت: «توافق تحریم‌ها را روی اقتصاد ایران بر می‌دارد و صدها میلیارد دلار به دست حکومت می‌دهد، آن‌هم در حالی که ایران در تلاش برای تعقیب و قتل مقامات سابق آمریکایی و مخالفان خود در خاک ایالات متحده است». این سناتور جمهوری‌خواه تاکید کرده است که خود را متعهد می‌داند که جلو این توافق «فاجعه‌بار» را بگیرد.
در همین حال، یک مقام ارشد دولت آمریکا گفته است: در حال حاضر، ایالات متحده به طور خصوصی دیدگاه‌های خود را درباره پاسخ ایران به «اروپایی‌ها» منتقل کرده است. یک مقام دیگر دولت آمریکا گفت، ایالات متحده هنوز به طور رسمی به پیش‌نویس‌های اتحادیه اروپا و ایران پاسخ نداده است. در همین زمینه، شبکه الجزیره از قول منابع آگاه گزارش داده است که لغو تحریم‌های ایران در چهارچوب احیای برجام، دو مرحله‌ای و در چهار فاز خواهد بود. در مجموع روند لغو تحریم‌های در دو مرحله ۶۰ روزه و چهار فاز انجام خواهد شد. منابع آگاه که نامی از آنها برده نشده است، جمعه به الجزیره گفته‌اند که آمریکا به ایران تضمین خواهد داد که طی ۱۲۰ روز، ۵۰ میلیون بشکه نفت خود را بتواند بفروشد. همچنین ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی آزاد خواهد شد و تحریم‌ها علیه ۱۷ بانک و ۱۵۰ نهاد اقتصادی ایران برچیده می‌شود.
