سرمایه تمدنی و معنوی که شکل‌دهنده ارزش‌های مشترک قاره کهن آسیاست تضمین کننده نظم و جهانی است که ظلم و بی عدالتی و یکجانبه‌گرایی را نفی کرده و با آن به مقابله می‌پردازد؛ عنصر کلیدی در تضمین موفقیت این فرایند، همکاری و هماهنگی کشورهای مستقل است.
متن کامل سخنان رئیس جمهور به شرح زیر است؛
«بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین
برادر گرامی جناب آقای توکایف رییس‌جمهور محترم قزاقستان
روسای محترم جمهور، مقامات عالیرتبه
خانم‌ها و آقایان
ابتدا مراتب تشکر و قدردانی خود را از جناب آقای توکایف، رئیس‌جمهور محترم کشور قزاقستان برای میهمان‌نوازی ایشان و همچنین برنامه‌ریزی بسیار خوب برای برگزاری این نشستِ مهم، ابراز می‌نمایم.
فرا رسیدن سی‌امین سالگرد تأسیس کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا (سیکا) را تبریک می‌گویم. امیدوارم با تبدیل سیکا به یک سازمان منطقه‌ای، روند بالندگی این ساختار ارزشمند همکاری برای کسب جایگاهی موثر در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی تداوم یابد.
همکاران ارجمند
فرایند تحول و گذار در نظام بین‌الملل به مرحله خاصی رسیده است. در بازتوزیع جدید قدرت، رویکرد‌های سلطه‌طلب، مطرودند و صدا و نقش کشورهای مستقل، بیشتر شنیده و مشاهده می‌شود. این تحول و گذار نیاز به راهبری و جهت‌دهی دارد تا به عاقبت نظام‌های بین‌المللی سابق گرفتار نشود. سرمایه تمدنی و معنوی که شکل‌دهنده ارزش‌های مشترک قاره کهن آسیاست تضمین کننده نظم و جهانی است که ظلم و بی عدالتی و یکجانبه‌گرایی را نفی کرده و با آن به مقابله می‌پردازد. عنصر کلیدی در تضمین موفقیت این فرایند، همکاری و هماهنگی کشورهای مستقل است.
جمهوری اسلامی ایران با داشتن سابقه تمدنی و غنای فرهنگی، سیاست خارجی خود را بر اساس مفاهیم متعالی الهی- انسانیِ عدالت، معنویت، عقلانیت، اخلاق، آزادی و استقلال که جملگی، تضمین‌کننده‌ی رفاه و عزت ملت‌هاست بنا نهاده است و نمود‌های آن را می‌توان در مبارزه موفق با تروریسم و افراط‌گرایی، یاری مستمر آوارگان و مهاجرین افغانستان، دفاع از ملت‌های مظلوم از فلسطین تا یمن، حمایت از حاکمیت ملی و تمایت ارضی کشورها از جمله در عراق و سوریه، مقابله با یکجانبه‌گرایی و سلطه‌گری در همه اَشکالِ آن و یاری همسایگان در روز‌های سخت مشاهده کرد؛ این مسیرِ اقتدار، همواره در کنار شاه‌راهِ اصلی، یعنی پیشرفت همه جانبه ایران در جریان بوده است.
جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به این مسیر می‌داند و برای تحقق یک نظم عادلانه و مبتنی بر همکاری و احترام متقابل، بر سیاست همسایگی، چندجانبه‌گرایی و همگرایی پایدار تاکید می‌کند و در این راستا، بویژه با توجه به ظرفیت‌های خود به لحاظ ژئوپلتیک، انرژی، حمل‌ونقل و نیروی انسانیِ با استعداد، آماده‌ی نقش‌آفرینی فعال و سازنده در شکل‌دهی و تقویتِ سازمان‌های منطقه‌ای و همچنین مخالفت با سیاست‌های انحصارِ قدرت و یکجانبه‌گرایی هستیم.
دوستان و همکاران محترم
امنیت و همکاری لازم و ملزوم یکدیگرند که بصورت هم‌افزا، رفاه ملی و توسعه منطقه‌ای را به ارمغان می‌آورند. جمهوری اسلامی ایران به تامین منافعِ مشترکِ کشورهایِ مستقل از طریق همکاری باور دارد و این راهبرد را فارغ از تحولات بین‌المللی ادامه خواهد داد. این رویکرد، موجب افزایش همکاری دولت‌ها، رفاه ملت‌ها و اعتمادسازی منطقه‌ای خواهد شد. در مقابل، یکجانبه‌گرایی با تلاش در جهت بی‌ثبات کردن کشورها، به دنبال آنست که مانع پیشرفت آن‌ها و ناکام گذاشتنِ فرایند‌های همگراییِ ملت‌هایِ مستقل شود. این مهم، بیانگر آن است که همگرایی و امنیت در آسیا با منافع کشورهای سلطه طلب، سازگار نیست و هر گونه تلاش برای بی‌ثبات‌کردنِ ملت‌های مستقل، اهداف و پیامد‌هایی فراتر از جغرافیای ملی را دنبال کرده و در واقع، ثبات و رفاه کشورهای منطقه را هدف قرار می‌دهد.
آقای رئیس
همکاران گرامی
تجربه تاریخی ملت ایران بخصوص در چهار دهه گذشته، ادراک ارزشمندی از الزامات دستیابی همزمان به امنیت و پیشرفت را در اختیار ما قرار داده که اینک آن را با شما در میان می‌گذارم. ملت ایران هرگاه مسیر استقلال و پیشرفت را برگزیده با مخالفت زورمداران مواجه شده است که نمونه واضح آن کودتا و تحریم حتی در دوران قبل از انقلاب اسلامی خود بوده است. با پیروزی انقلاب اسلامی نیز اراده قلدر‌های بین‌المللی به‌سرکردگی آمریکا این بوده که در مقابل اراده ملت ایران بایستند و حقوق و منافع آن را به چالش بکشند. در تمام این دوران، ملت ایران همواره با تهدید‌های مختلف همچون جنگ، تحریم، ترور، تلاش برای کودتا، تسلیح صدام به سلاح شیمیایی توسط اروپا و آمریکا برای قتل عام هم‌وطنان و نهایتا پیمان شکنی و نقض عهد روبرو بوده است. ما به این باور رسیده‌ایم که راه استقلال و رفاه ملت ایران از طریق «قدرت همه‌جانبه» میسر است و این جز با اتکال به خداوند و اتکاء به مردم و همکاری با دوستان میسر نیست.
ملت ایران هم گزینه نظامی آمریکا را نامعتبر کرده است و هم، آنطور که خودشان اعتراف کرده‌اند، سیاست تحریم و فشار حداکثری را شکستی خفت‌بار داده است. اینک در پی ناکامی امریکا در نظامی‌گری و تحریم، واشنگتن و متحدینش به سیاست بی‌ثبات‌سازی متوسل شده‌اند که قطعا شکست آن‌ها را در پی دارد. آنچه موجب موفقیت ملت ایران شده و سلطه‌گران را به وحشت انداخته، توجه ملت ایران به پیشرفت بر اساس «قدرت درونی خود» است؛ لذا در فرایند تامین همزمان امنیت و پیشرفت، باید اولویت را به «قدرت درون زا» و ساز و کار‌های تقویتِ آن اختصاص داد.
حضار محترم
با توجه به قرار گرفتن آسیا در کانونِ تغییرات جهانیِ در حال ظهور، حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. سیکا و روح حاکم بر آن یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی، تأکید بر ضرورت تحقق امنیت و توسعه مشترک برای همگان، سازوکار موثری است که در راستای تحقق و تقویت صلح و امنیت و ارتقای توسعه پایدار برای ملت‌های آسیایی، نقشی بی‌بدیل داشته و یادگاری ارزشمند برای نسل‌های آتی خواهد بود.
در این میان باید توجه داشت که طبیعتا کشور‌هایی که خود تروریسم‌پرورند نباید قواعد و مقررات مبارزه با تروریسم را تعریف کنند. قلدر‌هایی که نظام مالی جهان را به گروگان گرفته و به راهزنی ثروت ملت‌ها مشغولند نمی‌توانند شریک مطمئنی در شکل دهی به نظم نوظهور باشند.
آسیای جدید در جهان نوظهور نیازمند همکاری برای طراحی الگویی درون‌زا برای مقابله‌ی کشورهای مستقل با چالش‌های امنیتی، اقتصادی، رسانه‌ای و سایبر است. این مساله بخصوص در ایجاد نظام مالی مشترک و استفاده از ارز‌های منطقه‌ای، طراحی هنجار‌ها و قواعد مبارزه با تروریسم و همچنین تقویت همکاری‌های رسانه‌ای اهمیت دارد.
روسای محترم دولت‌ها
ایالات متحده و رژیم صهیونیستی دهه‌ها از طریق تجاوز، اشغالگری، آپارتاید، تجاوز و کشتار کودکان و غیر نظامیان در فلسطین، سوریه، عراق، یمن و افغانستان باعث ناامنی، خشونت، تروریسم و جنگ و اضطراب در منطقه شده‌اند. راهی جز پایان اشغالگری و کرنش در برابر رای و حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود وجود ندارد.
در افغانستان، گذر از چرخه معیوبِ ناامنی و بی‌ثباتی نیازمند عزمی جدی و برداشتن گام‌هایی عملی از طریق گفتگو‌های سیاسی است که هدفِ آن تشکیلِ دولتی فراگیر با مشارکت همه گروه‌های قومی و مذهبی این کشور و اجرای تعهدات بین‌المللی به ویژه تعهدات دوجانبه با همسایگان باشد.
از سوی دیگر، شکست قاطعِ تروریست‌های تکفیری و پایان حکومت آن‌ها در سوریه منجر به کوچ دادنِ هدفمندِ آن‌ها به سمت شرق شده است که امنیت مناطق مختلف ازجمله آسیای مرکزی را با خطر روبرو می‌سازد. همانگونه که گسترش تروریسم در هر منطقه‌ای، ضد امنیت آنجاست گسترش ناتو نیز تحت هر پوششی، تهدید کننده ثبات و امنیت مناطق می‌باشد.
جمهوری اسلامی ایران تروریسم را در هر شکلی از جمله تروریسم اقتصادی که به دنبال متوقف کردن رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مستقل است، محکوم و با آن مقابله می‌کند. تروریسم اقتصادی یک تهدید همگانی است که نیازمند همکاری مستمر و پاسخ دسته‌جمعی است.
خانم‌ها و آقایان.
آقای رئیس
امروزه جهان بیش از هر زمان دیگری نیازمندِ نقش‌آفرینی مؤثرترِ سازوکار‌های منطقه‌ای برای ایجاد فرصت‌های بیشتر جهت تعامل عینی کنشگرانِ بین‌المللی و حل‌وفصل مسالمت‌آمیزِ مسایلِ منطقه‌ای و جهانی است.
ما بر این باوریم که دولت‌های عضو سیکا با اعتماد به پیشینه تمدنی ریشه‌دار خود می‌توانند روش‌های موجود برای گسترشِ صلح و امنیت را بر مبنای دیپلماسی و تعاملِ همه‌جانبه مبتنی بر عدالت و معنویت استوار نمایند. قطعا جمهوری اسلامی ایران در پی‌گیری مستمر و تقویت چندجانبه‌گرایی مبتنی بر عدالت، همواره شریکی ثابت قدم خواهد بود.
مایلم بار دیگر از رییس‌جمهور محترم قزاقستان به خاطر میزبانی خوب و شایسته، تشکر و قدردانی نمایم و برای دولت و مردم این کشور آرزوی سعادت و بهروزی دارم.
