س از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی که منجر به آزاد سازی قیمت کالاهای اساسی و رشد چند برابری بهای آنها در بازار شد، دولت با همراهی مجلس شورای اسلامی طرح اریه کالابرگ و یا کارت الکترونیکی را برای جبران گرانی ها مطرح کردند تا مردم با استفاده از آن اقلام اساسی مورد نیاز خود نظیر گوشت، مرغ؛ تخم مرغ، لبنیات، روغن و … را با قیمت مناسب از فروشگاهها تهیه کنند.
در این طرح دولت یارانه ۴۵ هزار تومانی معرف احمدی نژاد را در کنار یارانه کمک معیشتی دولت روحانی همراه با یارانه ای که برای جبران گرانی ها حاصل از حذف ارز ترجیحی در نظر گرفته بود را یک کاسه کرد و با این اقدام حرفه ای میزان پرداخت یارانه به مردم را برای قشر متوسط به بالای جامعه ۳۰۰ هزار تومان و دهک های پایین درآمدی نیز ۴۰۰ تومان در نظر گرفت و اعلام شد؛ چنین یارانه ای تا آماده سازی برای ارایه کالا برگ یا کارت الکترونیکی فعلا بصورت نقدی به مردم پرداخت می شود. حال با گذشت ۷ ماه از سال اما خبری از کالا برگ نیست و هر ماه یارانه جدید سر موقع به حساب سرپرستان خانوارواریز می شود.
بی توجهی دولت و مجلس نسبت به ارایه کالابرگ برای خرید کالاهای اساسی
البته یارانه نقدی قرار بود صرف خرید کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار شود اما اکنون به دلیل شرایط بد اقتصادی و هزینه های بالای زندگی، معلوم نیست این پول چگونه و کجا هزینه می شود. از طرفی دولت نیز هیچ اراده و اقدامی برای ارایه کارت الکترونیکییا کالا برگ به مردم را ندارد. کالابرگی که به گفته کارشناسان بایستی از همان ابتدا به مردم داده می شد اما اکنون مردم پس از چندین ماه به دریافت یارانه نقدی عادت کرده و روی آن حساب بازکرده اند.
بنابراین چنانچه دولت نیز اکنون اقدام به ارایه کالابرگ الکترونیکی خرید کالاهای اساسی کند، بی تردید با نارضایتی مردم مواجه خواهد شد به همین دلیل است که مدت هاست نه در دولت و نه مجلس صحبتی از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی نمی کنند. البته حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مختص به کالاهای اساسی هرچند مانع رانت و فساد و هدر رفت منابع ارزی کشور شده اما در مقابل هزینه های زندگی مردم را بالا برده و تورم را تشدید کرده است و از آنجایی که پرداخت ۳۰۰ هزار تومان به عنوان کمک هزینه جبران گرانی های ناشی از حذف ارز ترجیحی این روزها دردی را دوا نمی کند بلکه این اقدام موجب شده تا قیمت همه کالاها و خدمات نیز در بازار متاثر از چنین تصمیم گیری و سیاستی افزایش یابد.
دولت قانون پرداخت کالا برگ به مردم را اجرا نکرد و الان نیز جرائت عملیاتی کردن آن را ندارد
جبار کوچکی نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره تبعات سیاست حذف ارز ترجیحی و اقدامات دولت برای کاهش فشار به مردم در جریان اجرای این طرح که ماهها از آن می گذرد، گفت: طبق قانون قرار بود دولت با حذف ارز ترجیحی به مردم کالا برگ بدهد اما متاسفانه چنین قانونی را اجرا نکرد و به جای آن ماهانه یارانه نقدی مستقیم به حساب سرپرستان خانوار واریز می کند. واریز پولی که بخش عمده آن صرف خرید کالاهای اساسی نمی شود و چون در حسابهای جاری و کارت افراد قرار دارد این پول در طول ماه خرج هزینه های زندگی شده بدون اینکه تاثیر بر بهبود معیشت و رفاه مردم به جای گذارد.
وی با بیان اینکه واریز یارانه نقدی به جای ارایه کالابرگ، برای خرید کالاهای اساسی به مردم که در پی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اتفاق افتاد موجب شده که با گذشت چند ما از این موضوع خیلی ها روی یارانه ها حساب باز کنند، افزود: دولت دیگر تمایلی به ارایه کالابرگ ندارد و قطعا این قانون را تا پایان سال اجرا نمی کند. این اشتباهی است که دولت مرتکب آن شده و دیگر نمی تواند در چنین شرایطی که مردم به دریافت یارانه نقدی عادت کرده اند چنین رویه ای را تغییر دهد.
کسری ۲۰۰ هزار میلیاردی ناشی از پرداخت یارانها!
این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: بی توجهی دولت به اجرای قانون جبران افزایش قیمت کالاهای اساسی با توزیع کالابرگ پس از حذف ارز ترجیحی موجب شده است تا طی سالجاری هزینه سنگینی را به خود تحمیل کند آنگونه که تا الان کسری بودجه ۲۰۰ هزارمیلیاردی را به بارآورده است.
وی در پاسخ به این سئوال چرا مجلس نسبت به این موضوع بی توجه بوده و به دولت فشار نیاورده تا همان زمان یعنی با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی طرح کالا برگ را جایگزین جبران هزینه گرانی کالاهای اساسی کند، گفت: دولت قرار بود پرداخت یارانه نقدی را برای یک و یا حداقل ۲ ماه ادامه دهد و پس از آن کارت الکترونیکی یا کالابرگ را جایگزین پرداخت یارانه نقدی به مردم کند اما متاسفانه این کار را نکرد و اکنون نیز اراده ای برای این کار ندارد. مجلس نیز چون به درستی می داند که مردم طی چند ماه گذشته به دریافت یارانه نقدی عادت کرده اند و گویا از این طرح راضی هستند خیلی فشار به دولت وارد نکرده است اما بی تردید چنین قضیه ای باید در بودجه سال آینده مورد بررسی قرار می گیرد.
ارایه کالا برگ یا کارت الکترونیکی منتفی است
جواد اسماعیلی، پدرکوپن ایران ارایه کالا برگ به جای یارانه نقدی را منتفی دانست و اظهار داشت: اگر دولت اکنون اقدامی در این راستا انجام دهد بی تردید با نارضایتی مردم مواجه خواهد شد، زیرا مردم بخصوص طبقات ضعیف جامعه همین یارانه نقدی را در این شرایط بد اقتصادی به بخشی از کرایه خانه یا نیازهای ضروری دیگر زندگی اختصاص داده اند. بنابراین دولت ابتدا بایستی تبعات چنین طرحی را در نظر می گرفت بعد اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می کرد.
وی با بیان اینکه بی توجهی به توزیع کالابرگ یا کارت الکترونیک خرید کالاهای اساسی موجب شده است تا اکنون دولت به عنوان چوب دو سرسوخت هم با نارضایتی مردم نسبت به گرانی کالاهای اساسی مواجه شود وهم اینکه دچار کسری بودجه ناشی ازهزینه کرد پرداخت سنگین یارانه نقدی شود، افزود: مردم وقتی برای خرید روغن و یا گوشت و … به فروشگاهها رجوع می کنند و با گرانی این کالاها روبه رو می شوند ازعملکرد دولت نسبت به گرانی ها گله مند شده درحالی که فراموش کرده اند پول آن را قبلا در قالب یارانه گرفته اند اما جای دیگر هزینه کرده اند. بنابراین دولت در این زمینه یک اشتباه استراتژیک کرد که قبل از اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کند بایستی کارت الکترونیک خرید کالاهای ارزان قیمت را توزیع می کرد.
حذف ارز ترجیحی باید تدریجی انجام می شد
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: به نظر من بایستی اجرای قانون حذف ارز ترجیحی طی چند سال و به صورت پلکانی انجام می گرفت نه اینکه یکباره اقدام به آزادسازی قیمت کالاهای اساسی می کرد و جبران آن را با پرداخت یارانه نقدی پوشش می داد چرا که اکنون مردم همان پول یارانه نه فقط به خرید کالاهای اساسی گران قیمت اختصاص نمی دهند بلکه آن را صرف اقساط یا اجاره بها و … می کنند که هیچ تاثیری بر رونق سفره خانوارها ندارد و از طرفی چنین اقدام غیر کارشناسانه ای موجب افزایش قیمت همه کالاها و خدمات در بازار شده است.
اسماعیلی در ادامه افزود: ای کاش دولت رئیسی آرام آرام موضوع یکسان سازی ارز را در پیش می گرفت و طی ۴ سال با درایت قیمت همه کالاهای اساسی را آزاد می کرد تا تورم به این شکل در جامعه ایجاد نمی شد و از طرفی با برنامه ریزی درست افزایش قیمت کالاهای اساسی را جبران می کرد.
وی به توزیع کوپن در کشور طی بیش از ۲۰ سال و تامین مایتاج مردم با هزینه پایین در این مدت همچنین حذف تدریجی آن اشاره کرد و اظهار داشت: در آن زمان علاوه بر همه کالاهای اساسی حتی صابون و سیگار و …را به صورت کوپنی به دست مردم می رساندیم این کار باعث شده بود که سفره مردم خالی نماند و نیازهای ضروری جامعه نیز تامین شود اما با گذشت چندین سال به تدریج اقدام به حذف برخی کالاها کردیم آنطور که با چنین اقدامی هیچ مشکلی برای مردم و اقتصاد کشور با برچیده شدن کوپن اتفاق نیفتاد.
یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ تومانی که به سرنوشت یارانه ۴۵ هزار تومانی مبتلا شد
پدر کوپن ایران افزود: اکنون پرداخت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به سرنوشت یارانه ۴۵ هزار تومانی دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد و روحانی مبتلا شده و دولت رئیسی نیز نمی تواند این پول را از مردم بگیرد. بنابراین دولت در این زمینه باید فکری اساسی بکند چرا که قیمت ها همچنان در حال بالا رفتن است و اگر رقم یارانه درسال آینده متناسب با رشد قیمت ها افزایش نیابد نارضایتی جامعه را بدنبال دارد.
بنا به این گزارش، کارشناسان می گویند؛ با آنکه دولت برای جبران هزینه افزایش قیمت کالاهای اساسی در پی حذف ارز ترجیحی همواره به مردم یارانه نقدی پرداخت می کند اما این رقم در مقابل رشد قیمت همه کالاها و خدمات در بازار ناچیز بوده و از طرفی نیز صرف خرید کالاهای اساسی نمی شود، بنابراین دولت باید تصمیمی جدی برای ارایه کالابرگ یا کارت الکترونیکی درسال آینده اتخاذ کند تا با افزایش قیمت ها فشار زیادی به مردم وارد نشود.
