علت دردهای دور ناف

درد دور ناف درد شکمی است که در ناحیه اطراف یا پشت ناف ایجاد می شود. این قسمت شکم به عنوان ناحیه بند ناف شناخته می شود. این قسمت شامل معده، روده کوچک و روده و پانکراس است.  در واقع دردهای شکمی و روده می تواند سبب ایجاد درد در ناحیه ناف شود.بیماری های بسیاری وجود دارد که می تواند موجب درد دور ناف شود. برخی از آنها کاملا رایج هستند در حالی که برخی دیگرآن نادر هستند، به همین دلیل در صورت شدید و طولانی بودن درد در ناحیه دور ناف و تکرار آن بهتر است به متخصص داخلی مراجعه کنید تا علت آن مورد بررسی قرار گیرد.

بسیاری از اختلالات کوچک می‌‏توانند باعث ایجاد درد درناحیه ناف شوند و حتی به نواحی دیگر بدن شامل لگن، پاها و قفسۀ سینه هم برسند.

علت درد در ناحیه دور ناف

درد اطراف ناف، بسته به اینکه درد در درون ناف ، حاشیه ناف ، بالای ناف یا پایین ناف باشد، علت‌های مختلفی دارد. بنابراین درد اطراف ناف یک علامت از ده‌ها علت متعدد است. درد اطراف ناف و به طور کلی درد در هر قسمت از شکم می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. در ادامه مطلب می خواهیم به بررسی دلایل شایع درد دور ناف بپردازیم:

مسمویت غذایی یا التهاب ویروسی

گاهی درد در این ناحیه می‌تواند به دلیل مسمومیت‌های غذایی و التهاب‌های ویروسی یا باکتریایی روده باریک ایجاد شود. البته این التهاب‌ها ممکن است در تمام نواحی شکم هم درد ایجاد کنند. دردهای ناشی از التهاب‌های ویروسی معمولا مبهم هستند. کم و زیاد می‌شوند و با تهوع، استفراغ و اسهال همراه هستند. در صورتی که اسهال خونی و همراه با تب باشد و بعد از ۴۸ ساعت رو به بهبود نرود فرد باید حتما بستری شود؛ به خصوص اگر بالای ۵۰ سال داشته باشد. دیگر بیماری‌های التهابی روده مثل کرون نیز می‌توانند باعث دردهای مزمن دور ناف شوند. البته در بیماری کرون درد در سمت چپ و پایین شکم نیز ایجاد می‌شود. از دیگر علل شایع دردهای شکمی ‌دور ناف و منتشر در کل شکم می‌توان به سندرم روده تحریک پذیر اشاره کرد. این اختلال بیشتر بر اثر استرس‌های روحی و روانی به وجود می‌آید و تشخیص آن در آخرین مرحله پس از رد سایر علل شکم درد، مطرح می‌شود.

سوء هاضمه

سوء هاضمه که دیس پپسی یا ناراحتی معده نامیده می‌شود؛ باعث درد، سوزش یا ناراحتی در قسمت بالای شکم می‌شود و به درد در اطراف ناف می‌انجامد. سوء هاضمه را می‌توان با دارو‌های مهارکننده اسید و آنتی اسید‌های بدون نسخه درمان کرد.

حساسیت به لاکتوز

در سراسر جهان مردم بسیاری هستند که به لاکتوز شیر حساسیت دارند. این حساسیت می تواند منجر به دردهای معده، نفخ شکم، اسهال، تولید گاز معده و هضم نشدن غذا بشود. برای درمان یا پیشگیری از این درد باید مصرف لبنیات و به ویژه شیر و پنیر را ترک کنید.

گاستروانتریت

گاستروانتریت التهاب دستگاه گوارش است که می تواند یکی از دلایل درد دور ناف باشد و آن را “آنفولانزای معده” می نامند. این مشکل می تواند به علت عفونت ویروسی، باکتری یا انگلی باشد. علاوه بر گرفتگی شکم ممکن است علائمی مانند اسهال، تهوع یا استفراغ ، تب و عرق کردن را تجربه کنید.

 این التهاب دستگاه گوارش معمولا نیاز به درمان پزشکی ندارد. علائم باید ظرف چند روز برطرف شود. با این حال، کم آبی بدن می تواند یک عارضه همراه با گاستروانتریت باشد، زیرا آب از طریق اسهال و استفراغ از بدن خارج شده است. از دست دادن آب بدن می تواند جدی باشد و نیاز به درمان دارد، به خصوص در کودکان، افراد مسن و افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف.

فتق ناف

فتق ناف اغلب در نوزادان اتفاق می افتد، اما می تواند در بزرگسالان نیز اتفاق بیفتد. فتق ناف می تواند احساس درد و یا فشار در محل فتق را ایجاد کند. ممکن است یک برآمدگی یا توده ببینید. در نوزادان اکثر فتق های ناف تا سن ۲ سالگی بسته می شوند. در بزرگسالان مبتلا به فتق ناف، به طور معمول جراحی برای جلوگیری از عوارضی مانند انسداد روده توصیه می شود.

 زمانی که فرد دچار فتق ناف می شود در هنگام انجام دادن کارها به شکم فشار می آید ،همانند بلند کردن اجسام سنگین، تخلیه کردن مدفوع و غیره و ناف دچار برآمدگی های موقت می شود. بیرون زدگی ناف و درد اطراف ناف بیشتر مطرح کننده این است که فرد  دچار فتق ناف شده‌ است.

برآمدگی در نزدیکی ناف ، تورم در اطراف ناف، درد در داخل، اطراف و نزدیک ناف، حالت تهوع و استفراغ ازعلائم فتق ناف می باشد.

عفونت ناف

اگر احساس سوزش، خارش و درد درون ناف دارید و همچنین داخل ناف یا اطراف آن مختصرا قرمز شده است، شاید حساسیت یا عفونت سطحی ایجاد شده است. درون ناف و اطراف آن را شسته و ضد‌عفونی کنید و اگر علایم برای چند روز باقی ماند به پزشک مراجعه کنید.

بیماری تیروئید

با اینکه غده تیروئید در گلو قرار دارد اما می تواند موجب درد معده و شکم بشود. تیروئید پرکار موجب ترشح هورمون زیادی می شود که توسط فرایند هضم تشدید می شود و منجر به دردهای شکمی می شود.تیروئید کم کار هم موجب کاهش روند هضم می شود و به تولید گاز و ایجاد نفخ منجر می شود.

انگل

گاهی ممکن است دردهای شکم و معده ی فرد در نتیجه وجود کرم و انگل در بدن او است. اما این مساله می تواند حقیقت داشته باشد و انواع و اقسام کرم و انگل وجود دارند که به واسطه استخر یا آب رودخانه و دریا یا در نتیجه نوشیدن آب های تصفیه نشده وارد بدن و باعث دل درد شدید، دل پیچه، اسهال و استفراغ  می شوند.

حساسیت به گلوتن

برخی از مردم به گلوتن واکنش های بدی نشان می دهند. گلوتن در گندم و دانه چاودار موجود است. حالت شدید حساسیت به گلوتن، بیماری سلیاک نام دارد. گلوتن موجب آسیب دیدن روده کوچک و مانع از عملکرد درست آن می شود. در این حالت روده نمی تواند مواد غذایی را جذب کند. سلیاک می تواند منجر به گاز، نفخ و دردهایی همچون خستگی عمومی بدن می شود.عدم توانایی روده کوچک در جذب مواد غذایی به استفراغ، کاهش وزن و حتی سوء تغذیه منجر می شود.

یبوست

 گاهی یبوست باعث ایجاد درد دور ناف شکم می شود. یبوست یک وضعیت شایع است که به عنوان داشتن حرکات روده‌ای (عمل دفع مدفوع) ۳ بار یا کمتر در مدت یک هفته تعریف می‌شود. تقریبا همه افراد هر از گاهی مبتلا به یبوست می‌شوند و یبوستی که مدت کوتاهی طول بکشد جدی نیست. یبوستی که گاهاً اتفاق می‌افتد، با استفاده از نرم کننده‌های مدفوع و اضافه کردن فیبر فرآوری شده یا مصنوعی به رژیم غذایی درمان می‌شود. کسی که بیشتر از ۲ ماه به یبوست دچار باشد حتما باید به پزشک مراجعه کند.

بارداری

اگر درد کمی در ناحیه ناف دارید جای نگرانی نیست. اما زنانی که دچار درد و ناراحتی شدید و مداوم هستند باید به دکتر مراجعه کنند. فتق ناف نیز می‌تواند علت درد دور ناف در بارداری باشد. با این حال، این نوع فتق بسیار نادر است و بیشتر در زنانی که چندقلو باردار هستند و یا در زمان بارداری بیش از حد چاق هستند ظاهر می‌شود.

عفونت های باکتریایی معده

عفونت معده نیز می تواند علت درد دور ناف باشد. باکتری های بد روده می توانند وارد بدن شده و برای سال ها در دستگاه گوارش زندگی کنند. با گذشت زمان، باکتری می تواند باعث زخم های دردناک در معده و روده کوچک شود. گاهی اوقات این عفونت ها، افراد را در معرض خطر سرطان معده قرار می دهند. درمان عفونت های معده باکتریایی با آنتی بیوتیک ها امکان پذیر است. معمولاً هنگامی که آنتی بیوتیک ها شروع به کار می کنند، درد شکم و ناف رفع می شود.

سنگ کیسه صفرا

حملات کیسه صفرا به علت سنگ های صفراوی بسیار دردناک است و درد شدید معمولاً اولین نشانه یک مشکل است. درد معمولا از شکم شروع می‌شود و کم کم به سمت ناف ادامه پیدا می‌کند. تنها راه درمان درد سنگ کیسه صفرا، جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است. پس از برداشتن کیسه صفرا، درد برطرف خواهد شد.

درد بعد از جراحی

جراحی نیز می‌تواند علت درد دور ناف باشد. بیشتر اوقات درد ناشی از عمل جراحی پس از بهبودی بدن برطرف خواهد شد. بسته به شدت درد، دارو‌های ضد درد می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

افرادی که دچار علائمی مانند تب، حالت تهوع، استفراغ، اسهال هستند باید به دکتر مراجعه کنند، زیرا این‌ها علائم عفونت هستند.

 چگونگی تشخیص درد دور ناف

برای تعیین علت درد، پزشک ابتدا سابقه پزشکی را بررسی می کند و معاینه فیزیکی انجام می دهد. با توجه به سابقه پزشکی، علائم و معاینات فیزیکی ، ممکن است آزمایشات بیشتری برای کمک به تشخیص انجام شود. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

آزمایش خون برای ارزیابی تعداد گلبولهای خون و میزان الکترولیت

تجزیه و تحلیل ادرار برای جلوگیری از عفونت مجاری ادراری و سنگ کلیه

نمونه گیری از مدفوع برای بررسی پاتوژن ها در مدفوع

آندوسکوپی برای بررسی معده

تست های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن، برای کمک به تجسم اندام های شکم

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر دچار درد اطراف ناف شده‌اید که شدت درد آنقدر زیاد است که تاب و طاقت شما را بریده است یا اینکه همراه درد اطراف ناف دچار علایمی از قبیل تب، تهوع، استفراغ، اسهال شدید، اسهال خونی و یا تنگی نفس شده‌اید، لطفا زمان را از دست ندهید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تعیین علت درد شکم می‌تواند به فرد کمک کند تا با درمان‌های مناسب آن را مدیریت کند. بنابراین، هر کسی درد بسیار دردناک یا غیر معمولی را در دور ناف تجربه می‌کند، باید آن را با پزشک در میان بگذارد.

چند توصیه کلیدی برای درد دور ناف

علت های دیگر هم باعث درد اطراف ناف می‌شوند که اصلا زمینه گوارشی ندارند، که از مهم ترین آنها دردهای قلبی است. لطفا در هنگام بروز درد اطراف ناف و شکم، اگر سابقه بیماری قلبی داشته اید یا به علت داشتن فشارخون و چربی بو قند بالا در خطر بیماری قلبی هستید، هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
مهم ترین اصل این است که برای تشخیص و درمان صحیح درد اطراف ناف، در قدم نخست نیابد ترس و استرس داشته باشید و دوم اینکه در زمان مناسب تحت نظز پزشک قرار بگیرید.