کارگروه ویژه اقدام مالی در سی‌ام مهرماه با صدور یک بیانیه اعلام کرد که نام ایران کماکان در فهرست سیاه باقی می‌ماند. فرآیند بررسی وضعیت کشورهایی که در فهرست سیاه جای گرفته‌اند، در سایه همه‌گیری ویروس کرونا متوقف شده بود. محدودیت در روابط مالی با شرکت‌های ایرانی، بررسی بیشتر تراکنش‌های مالی مرتبط با ایران، ارسال گزارش در مورد انجام هرگونه مبادله مالی با ایران به این کارگروه و ممانعت از احداث شبعه جدید بانک‌های ایران در خارج و بالعکس از جمله تحریم‌های کارگروه ویژه اقدام مالی علیه ایران است. ترکیه، پاکستان و اردن نیز از جمله کشورهای منطقه هستند که در فهرست خاکستری FATF قرار گرفته‌اند. تصویب نشدن دو لایحه مربوط به مقابله با پولشویی و پشتیبانی مالی از تروریسم از سوی ایران و عمل نکردن به تعهدات برخاسته از آن، از دلایل کارگروه ویژه برای باقی ماندن ایران در لیست سیاه عنوان شده است.
ادعاهای عجیب در زمستان سخت اقتصاد
اما، در حالی که ادعاهای عجیب و غریب از بانک مرکزی تا وزارت اقتصاد مبنی بر اینکه قرار نیست تجربه تلخ تورم تکرار شود یا شوک جدید اقتصادی در راه نیست، شنیده می‌شود، کارشناسان می‌گویند آنچه قطعی اینترنت برای اقتصاد ایران به همراه داشته، موجب شده تا هم‌اکنون زمستان سخت اقتصاد ایران فرابرسد. به گفته فعالان اقتصادی، دردسرهای برآمده از کاهش سرعت، فیلتر و قطعی اینترنت یک زیان ۸۰ هزار میلیاردی برای صنایع به همراه داشته است. پدرام سلطانی- نایب رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران- با انتشار توئیتی به کاهش فروش کارخانه‌های بزرگ اشاره داشته و با توجه چالش ایجاد شده در برگشت پول و نقدینگی و در نهایت تعدیل نیرو گسترده از آغاز زمستان سخت خبر داده است. مشکلاتی که فراگیر شده و از کسب و کارهای خرد تا بزرگ را در برگرفته است.
در چنین شرایطی، کارشناسان تعدادی از «باید»های اقتصاد ایران را بارها تکرار می‌کنند تا شاید گوش شنوایی برای آنها پیدا شود. یکی از این بایدها، احیای برجام است. محسن جلال‌پور- فعال اقتصادی- هم با طرح این پرسش که چرا به توافق نیاز داریم؟ طی یادداشتی هشدار داده است که تحریم‌های بین‌المللی بر عملکرد اقتصاد ایران اثری تعیین‌کننده خواهند داشت. وی در ضمن تاکید کرده که در حال حاضر یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصاد ایران، منفی شدن مستمر سرمایه‌گذاری است. این امر هم متاثر از عوامل متعدد ساختاری، سیاست‌های داخلی و عوامل برون‌زا که تحریم مهم‌ترین عامل آن به شمار می‌رود، اتفاق افتاده است.
چالش‌های رد FATF و لزوم اجرای آن
کارشناسان می‌گویند تصویب یا تصویب نشدن FATF ارتباط مستقیمی با احیای برجام دارد. این موضوع مشکلات بسیاری از محل قطع ارتباط بانک‌های کشور با نظام بانکی جهانی و در نتیجه پرهزینه و پرریسک شدن تبادلات تجاری ایران با دیگر کشورها به وجود آورده است؛ امری که به کاهش مزیت رقابتی تولیدکنندگان ایرانی منجر می‌شود.بر اساس این گزارش، کارشناسان معتقدند اگر قرار است آنچه مسئولان اقتصادی روی آن مانور می‌دهند از رونق تولید و افزایش صادرات گرفته تا تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی و کسب درآمدهای مالیاتی بیشتر و کاهش کسری بودجه، باید اف ای تی اف پذیرفته شود و نظام بانکی کشور با استانداردهای بین‌المللی مطابقت پیدا کند.
