یکی از نکات جالبی که در آیین‌نامه‌ای که اواخر مرداد ماه به تصویب رسید و در اوایل شهریور (۴ شهریور ماه ۱۴۰۱) به‌وسیله معاون اول رئیس‌جمهوری ابلاغ شد، آمده‌است، تغییر نگرش دولت نسبت به مسئله رمزارزها بود. در این آیین نامه به صراحت رمزارزها تحت عنوان «رمز دارایی» مورد شناسایی قرار گرفته‌اند و اعلام شده که وارد کنندگان می‌توانند در کنار سایر منابع ارزی و به‌منظور دور زدن تحریم‌ها از رمز دارایی برای واردات خودرو کمک بگیرند.
طبق آنچه که در آیین‌نامه واردات خودرو آمده‌است، «منابع ارزی مورد نیاز آیین نامه واردات خودرو ۱۴۰۱ از محل رمز دارایی، سرمایه‌گذاری خارجی (با تائید سازمان سرمایه‌گذاری خارجی) و سایر منابع مورد تائید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأمین خواهد شد.»
از آنجا که در ۴ و نیم سال گذشته بانک مرکزی برای جلوگیری از خروج ارز از کشور واردات خودرو را ممنوع کرده بود، قرار بر این شد که واردات خودرو بدون وابستگی به منابع ارزی بانک مرکزی صورت گیرد اما در اوایل آبان ماه منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت، در نشست خبری در خصوص آخرین وضعیت واردات خودرو، گفت:” در آیین نامه واردات خودرو بیان شده است که بانک مرکزی تا یک میلیارد یورو را برای واردات خودرو تامین کند.”
واردات خودرو با ارز دولتی فشار سنگین به بازار ارز وارد می‌کند
سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران گفت:” قرار بر این بود که واردات خودرو با استفاده از ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین‌هایی که در کشور استخراج شده‌است، صورت گیرد و یا منابعی در خارج از کشور به عنوان مثال پول ایرانیان در خارج از کشور برای واردات خودرو مورد استفاده قرار گیرد و درحال حاضر نیز خیلی از شرکت‌های خودروسازی مطمئن نیستند بتوانند واردات خودرو را با این شرایط انجام دهند اما گفته معاون وزیر صمت درخصوص تخصیص یک میلیارد یورو از منابع بانک مرکزی برای واردات خودرو در چنین شرایط بسیار عجیب بود و براساس آیین‌نامه‌ای که مورد تایید قرار گرفت منبع ارز باید خارج از کشور می‌بود.”
حسینی در ادامه با اشاره به این موضوع که خروج یک میلیارد یورو ارز از کشور به بازار ارز فشار سنگینی وارد می‌کند؛ گفت:” در حال حاضر وضعیت بازار ارز بحرانی است و اگر این تقاضا نیز به آن افزوده شود می‌تواند وضعیت بازار ارز را بدتر کند و یک میلیارد دلار رقم کمی برای بازار ارز نیست شاید منابع ارزی بانک مرکزی در حال حاضر ایده‌ال باشد اما این کار خلاف مصوبه مجلس است.”
واردات خودرو با ارز دولتی به معنای افزایش نرخ ارز در بازار است
در روزهای اخیر امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو نیز از تبعات سنگین خروج یک میلیارد یورو ارز از کشور برای واردات خودرو صحبت کرد؛ او در خصوص واکنش بازار به خروج یک میلیارد یورو ارز از کشور گفت:” اگر واردات خودرو آزاد شود، نزدیک به یک میلیارد یورو هزینه می‌طلبد و با توجه به وضعیت فعلی درآمد ارزی کشور، از سرگیری واردات خودرو و هزینه یک میلیارد یورویی برای آن با افزایش چند درصدی نرخ ارز در بازار همراه خواهد شد چرا که تقاضا برای ارز را افزایش خواهد داد و شاید از منظری واردات خودرو به نفع نهایتا ۱۰۰ هزار مصرف‌کننده باشد ولی ضرری که ایجاد می‌کند همگانی است و همه مردم تحت تاثیر افزایش نرخ ارز در بازار قرار خواهند گرفت.”
دولت در تامین ارز دارو و کالاهای اساسی به مشکل خواهد خورد
سید کمال سید علی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی نیز و در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی یک میلیارد یورو چقدر برای اقتصاد کشور حیاتی است و خروج آن چه تبعاتی خواهد داشت؛ گفت:” زمانی یک کشور تنها با یک میلیارد یورو درآمد ارزی اداره می‌شود و زمانی نیز هست که یک میلیون و نیم بشکه نفت می‌فروشد و یک میلیارد یورو نیز برای واردات خودرو تخصیص می‌دهد و عدد درشتی برای آن نیست اما با توجه به اینکه در کشور ما برجام اجرایی نخواهد شد و موضوعات اف‌ای‌تی‌اف کماکان حل نشده‌است و اگر توافقی صورت نگیرد چشم‌انداز اقتصادی و درآمد ارزی کشور کماکان تیره‌وتار است اولویت ما واردات خودرو و یا موبایل و کالاهای لوکس نباید باشد.”
او در ادامه گفت:” اگر قرار نیست برجام اتفاق بیافتد ورود کالاهای لوکس در حال حاضر هرچقدر که ارزبری کمتری داشته باشد نباید با ارزهای دولتی کشور صورت گیرد چراکه ما را وارد مسیری می‌کند که در آن کمبودهای ارزی شدت می‌گیرد و باید از مواد اولیه کارخانه‌جات کاسته شود و یا واردات کالاهای اساسی و ضروری مانند دارو به مشکل خواهد خورد و با توجه به نیازهایی که در کشور وجود دارد در خصوص واردات دارو و یا تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام، واردات خودرو نباید اولویت ما باشد.”
به مردم عادی چیزی نخواهد رسید
در حالی که گمانه‌زنی ها در خصوص واردات خودرو در هفته‌های آینده بالا گرفته‌است، جهش قیمت‌ها در بازار خودروهای داخلی و وارداتی شکل گرفته‌است به طوری که برخی از خودروهای داخلی در بازه زمانی ۴۵ روزه ۵۵ میلیون تومان و برخی از خودروهای وارداتی در این بازه زمانی نزدیک به نیم میلیارد تومان گران شده‌اند؛ افزایش قیمت‌ها در حالی در بازار خودرو سرعت گرفته است که برخی از تحلیلگران از کاهش قیمت‌ها در بازار خودروهای داخلی و وارداتی با از سرگیری واردات سخنی به میان می‌اورند.
در این میان اما امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، در این خصوص می‌گوید:” در صورتی که وارداتی انجام شود به مردم معمولی چیزی نخواهد رسید چراکه قیمت‌ها نجومی خواهد بود و در صورتی که قیمت‌ها نجومی نباشد نیز رانتی خواهد بود به این معنا که خودرو تنها به یک عده خاصی خواهد رسید، همان طور که با وجود عدم واردات خودرو در ۴ سال و نیم گذشته، خودروهای مدل ۲۰۲۲ و یا ۲۰۲۱ در بازار تهران یافت می‌شود و به اسم واردات خودروهای ارزان، میلیاردها دلار از ارز کشور خارج می‌شود.”
