حمیدرضا طباطبایی در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در تشریح ابعاد حقوقی و بینالمللی فاجعه منا گفت: اگر ورود به کشور دیگری را به صورت یک کار توریستی تلقی کنیم فردی که وارد آن کشور میشود باید مقررات را از حیث مسائل ایمنی رعایت کند این رویه در مورد سفر حج تغییر میکند.
وی توضیح داد: عربستان کشوری است که مناسک حج را با این شرایط برگزار میکند که میداند این مراسم از چه روزی شروع شده و در چه روزی به پایان میرسد. همچنین حجگزاران در مکانهای مشخص و خاص حضور داشته و عربستان میزان حضور افراد از کشورهای مختلف را نیز میداند لذا باید آمادگی لازم جهت پذیرایی از حجاج و برگزاری مناسک حج با ایمنی کامل را داشته باشد.
نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی در ادامه با بیان اینکه کارگزاران حج در عربستان مشمول تقصیر شدهاند، توضیح داد: از نظر حقوقی قصور و تقصیر وجود دارد. قصور عمل سهلانگارانهای است که منجر به بروز حادثه میشود و برای کسی که مرتکب قصور شده مسئولیت آور است که بیشتر در ابعاد مالی رخ میدهد. تقصیر زمانی است که نظامات و قواعد لازم برای اجرای یک امر به صورت کامل رعایت نمیشود.
وی با تأکید بر اینکه مناسک حج باید با حفظ موازین و مقررات اجرایی شود، افزود: اگر اتفاقی از ناحیه عدم اجرای مناسک حج بر اساس موازین و مقررات رخ داده باشد مفهوم آن تقصیر است. بر همین اساس معتقدم کارگزاران حج و یا دولت عربستان مرتکب تقصیر شدهاند، چون نتوانستهاند نظامات را تدبیر کنند. به همین دلیل حادثه جبران ناپذیری به وقوع پیوست و هزاران نفر کشته و مجروح شدند.
نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی از آنجا که طبق موازین حقوقی دولت و کارگزاران حج عربستان مرتکب تقصیر شدهاند و تقریباً خطای عمد محسوب میشود، مسئولیتشان دو چندان است و باید پاسخگو باشند.
وی نحوه پاسخگویی را در دو بخش جبران خسارات مالی و جانی نسبت به حجاج و مجازات عوامل بروز این حادثه عنوان و اظهار کرد: از آنجا که نظامات زیر پا گذاشته شده و تدابیر لازم اتخاد نشده است باید عوامل مجازات شوند. بر این اساس دولت عربستان باید ضمن عذرخواهی و جبران خسارات مالی کارگزاران مقصر را تنبیه و مجازات کند. این سه کاری است که باید توسط دولت عربستان انجام شود.
وی در عین حال با بیان اینکه برکناری وزیر حج عربستان و دستور برای برخورد با کارگزاران حج را میتوان قسمتی از اقدامات عربستان در این راستا برشمرد، گفت: اگر دولت عربستان عذرخواهی نکند این کشور لطمات زیادی را از جهت حیثیت بینالمللی میبیند.
طباطبایی همچنین گفت: طبق کنوانسیون بینالمللی و قواعد داخلی عربستان باید دیه جانباختگان و مجروحین پرداخته شود که اگر این اتفاقات رخ ندهد ایران میتوان از طریق دادگاههای بینالمللی پیگیری کند.