رکوردشکنی گوجه‌فرنگی در بازار خوراکی
قیمت گوجه فرنگی از آذر پارسال تا امسال یعنی ظرف یکسال ۱۵۶ درصد افزایش پیدا کرده است. مرکز آمار ایران درحالی با رصد و پایش یکماهه بازار خوراکی‌ها در آذرماه، متوسط قیمت هر کیلو گوجه فرنگی را ۳۳ هزار و ۹۹۲ تومان اعلام کرده که این عدد آذر پارسال کمتر از ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان تومان بوده است.
قیمت گوجه‌فرنگی به‌این ترتیب ظرف یک سال به‌گواه آمار‌های رسمی بیشتر از کیلویی ۲۰ هزار تومان گران شده که به‌زبان ساده به‌معنی رشد ۲.۵ برابری است. البته بخش بزرگی از افزایش قیمت گوجه‌فرنگی در سال گذشته، به‌هفته‌های اخیر و ماجرای کمبود آن در بازار ارتباط دارد. طوریکه یک ماه قبل یعنی در آبان امسال متوسط قیمت گوجه‌فرنگی کیلویی ۲۰ هزار و ۱۲۱ تومان بود و آن زمان گوجه‌فرنگی در فهرست رکوردداران افزایش قیمت سالانه جایی نداشت.گوجه‌فرنگی حالا با رشد قیمت ۱۵۶ درصدی در سال گذشته، از این جهت بالاتر از گوشت قرمز قرار می‌گیرد. قیمت گوشت گوساله و گوسفندی در این مدت به‌ترتیب رشد تقریبا ۱۳۰ و ۱۳۶ درصدی داشتند که چند سطر پایین‌تر مفصل آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
تایید گوشت نیم‌میلیونی در آمار‌های رسمی
قیمت گوشت گوساله در آذر امسال از نظر مرکز آمار ایران کیلویی ۵۰۲ هزار تومان به ثبت رسیده است. تازه این عدد یکجور میانگین قیمت گوشت گوساله است و مثلا کسی که برای خرید گوشت خورشتی راهی بازار شده، هزینه بیشتری متحمل شده است. خود مرکز آمار کف و سقف قیمت گوشت گوساله در آذر امسال را به‌ترتیب ۳۸۶ و ۵۷۷ هزار تومان دانسته و بادرنظر گرفتن همان عدد کیلویی ۵۰۲ هزار تومان، میزان رشد قیمت گوشت گوساله از یک سال قبل به این طرف معادل ۱۲۹.۵ درصد محاسبه می‌شود.
گوشت گوسفندی نسبت به گوشت گوساله رشد قیمت بیشتری داشته و در این بخش شاهد افزایش ۱۳۶.۶ درصدی هستیم. چون طبق اعلام مرکز آمار ایران متوسط قیمت گوشت گوسفندی در این مدت به‌شکل متوسط از کیلویی ۲۰۴ به ۴۸۳ هزار تومان تبدیل شده است.به‌جز گوشت قرمز و گوجه فرنگی که تا اینجا بررسی کردیم، خوب است بدانید قیمت کنسرو ماهی تن نیز از یک سال قبل تا الان بیش از دوبرابر رشد داشته و ارزش قوطی‌های ۱۸۰ گرمی در سوپرمارکت‌ها از حدود ۳۶ هزار تومان به بیش از ۷۷ هزار تومان ارتقا پیدا کرده است.
تاثیر شب یلدا در بازار خوراکی
هندوانه، آذر امسال یعنی در مقطعی که به‌خاطر شب یلدا مورد توجه قرار می‌گیرد، بیشتر از هر خوراکی دیگری گران شده است.قیمت هندوانه در یک ماه رشد تقریبا ۸۷ درصدی داشته که این عدد حتی از رشد قیمت ماهانه گوجه‌فرنگی هم بیشتر است.
متوسط قیمت هندوانه آذر امسال درحالی به‌شکل متوسط کیلویی ۱۵ هزار و ۶۸۰ تومان محاسبه شده که در آبان ماه هر کیلو هندوانه نهایتا هشت هزار و ۳۹۵ تومان فروخته می‌شده است. جهش ۸۶.۸ درصدی قیمت هندوانه در آذر، آن را به رکورددار افزایش قیمت ماهانه تبدیل می‌کند و پشت سر آن به‌ترتیب اسم خوراکی‌های دیگری مثل گوجه‌فرنگی، خیار، پیاز، خربزه، انار و مرغ به‌چشم می‌خورد.
همزمان با جهش تقریبا ۸۷ درصدی قیمت هندوانه و ۶۹ درصدی قیمت گوجه‌فرنگی در آذر امسال، قیمت خیار حدود ۳۰، قیمت پیاز نزدیک ۲۰ درصد، قیمت خربزه قریب ۱۴ درصد و قیمت انار و مرغ به‌ترتیب ۹ و ۸.۳ درصد بالا آمده است.
نرخ تورم خوراکی در یک سال گذشته با عبور از تورم عمومی به ۴۱.۳ درصد رسیده است
گرانی مرغ به روایت آمار رسمی
گرانی مرغ یکی از خبرهای پرتکرار در آذر امسال بوده است. بااینکه نرخ مصوب مرغ از ابتدای سال توسط وزارت جهاد کشاورزی کیلویی ۷۳ هزار تومان تعیین شده، اما گزارش‌های مردمی و مشاهدات میدانی در ماه گذشته نشان می‌داد، مرغ با قیمت بیشتری به دست مردم می‌رسد.
قیمت مرغ با بررسی‌های مرکز آمار در ماه گذشته به‌شکل میانگین کیلویی ۸۹ هزار و ۸۳۳ تومان محاسبه شده که اولا این عدد بیش از کیلویی ۱۶ هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب است و دوما به معنی رشد تقریبا هشت درصدی در یک ماه است. داده‌های مرکز آمار از وقایع بازار مرغ در ماه گذشته مشخص می‌کند، کف و سقف قیمت مرغ به ترتیب کیلویی ۷۸ هزار و ۹۰۰ تومان و ۹۵ هزار و ۱۲۳ تومان بوده است.
قیمت مرغ به‌این ترتیب نسبت به آذر پارسال که کمی بیش از کیلویی ۵۷ هزار تومان بود، حدود ۵۷ درصد جهش داشته و الان براساس داده‌های غیررسمی در استانی مثل خوزستان خرید مرغ به‌شکل متوسط کیلویی ۹۸ هزار تومان آب می‌خورد.قیمت مرغ در میادین میوه‌وتره‌بار تهران کمتر از کیلویی ۷۸ هزار تومان نیست و در یکسری از خرده‌فروشی‌ها به مرز کیلویی ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. در استانی مثل سمنان نیز که اوضاع به‌مراتب بهتر از سایر استان‌هاست، متوسط قیمت مرغ حدود کیلویی ۸۰ هزار تومان یعنی هفت هزار تومان بیشتر از نرخ مصوب تخمین زده می‌شود.
داستان متفاوت روغن، برنج و سیب‌زمینی
روغن، برنج ایرانی و سیب‌زمینی جزو معدود خوراکی‌های هستند که از یک سال قبل تا الان ارزان شده‌اند. بعد از ماجرای افزایش یارانه‌ها در بهار پارسال، قیمت روغن خوراکی روند صعودی نداشته و مرکز آمار می‌گوید حلب‌های یک کیلویی روغن نباتی جامد در آذر امسال به‌شکل متوسط ۷۰ هزار و ۲۴۳ تومان یعنی حدود پنج هزار تومان کمتر از آذر پارسال فروخته شدند که معادل کاهش ۷.۳ درصدی است.
روغن مایع هم که آذر پارسال در بطری‌های ۹۰۰ گرمی به‌شکل متوسط ۶۹ هزار و ۶۹۰ تومان قیمت داشته، آذر امسال کمتر از ۶۵ هزار تومان به‌فروش رسیده و می‌توانیم میزان کاهش قیمت این یکی را حول‌وحوش ۶.۸ درصد بدانیم.برنج ایرانی در ماه گذشته به شکل میانگین کیلویی ۱۰۸ هزار و ۵۲۵ تومان به دست مردم رسیده است. همین عدد در آذر پارسال ۱۱۵ هزار و ۳۲۰ تومان بوده و حالا شاهد افت ۵.۹ درصدی قیمت برنج ایرانی در حدفاصل آذر پارسال تا امسال هستیم. البته برخلاف برنج ایرانی که از پارسال تا الان ارزان شده، قیمت برنج خارجی با رشد تقریبا ۴۳ درصدی به کیلویی ۵۸ هزار و ۵۰۰ تومان ارتقا پیدا کرده است.قیمت سیب‌زمینی نیز با افت پنج درصدی از کیلویی ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان به کیلویی ۱۶ هزار تومان برگشته تا سیب‌زمینی هم مثل برنج و روغن داستان متفاوتی در بازار خوراکی تجربه کرده باشد.
سبقت خوراکی از نرخ تورم عمومی
تورم خوراکی ظرف سال گذشته از نرخ تورم عمومی جلو زده است. مرکز آمار ایران به‌جز گزارشی که به‌شکل ماهانه تحت‌عنوان متوسط قیمت اقلام خوراکی منتشر می‌کند، داده‌های جداگانه‌ای به اسم شاخص قیمت مصرف کننده دارد که براساس آن می‌دانیم نرخ تورم عمومی یا همان تورم نقطه‌به‌نقطه در آدر امسال دقیقا ۴۰.۲ درصد بوده است.
تورم نقطه‌به‌مقطه یا همان تورم عمومی به‌زبان ساده مشخص می‌کند خانوار ایرانی در آذر امسال درمقایسه با آذر پارسال به‌شکل متوسط ۴۰.۲ درصد برای خرید مجموعه‌ای از کالا و خدمات هزینه کرده درحالی که این عدد برای گروه خوراکی‌ها ۴۱.۳ درصد محاسبه شده است.سرعت رشد هزینه‌ها بیشتر از هر بخش دیگری در حوزه هتل و رستوران احساس شده که در این قسمت شاهد تورم ۵۶.۵ درصدی هستیم. پوشاک و کفش، دخانیات، تفریح و فرهنگ و آموزش بعد از هتل و رستوران در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند و مثل خوراکی‌ها تورم بیشتری نسبت به تورم عمومی داشتند.
رکوردداران افزایش قیمت سالانه در بازار خوراکی
| انواع خوراکی | متوسط قیمت آذر ۱۴۰۱ | متوسط قیمت آذر ۱۴۰۲ | میزان افزایش قیمت سالانه |
| یک کیلو گوجه‌فرنگی | ۱۳ هزار و ۲۷۷ تومان | ۳۳ هزار و ۹۹۲ تومان | ۱۵۶ درصد |
| یک کیلو گوشت گوسفندی | ۲۰۴ هزار و ۲۴۳ تومان | ۴۸۳ هزار و ۲۱۸ تومان | ۱۳۶٫۶ درصد |
| یک کیلو گوشت گوساله | ۲۱۹ هزار و ۳۴ تومان | ۵۰۲ هزار و ۶۹۲ تومان | ۱۲۹٫۵ درصد |
| قوطی ۱۸۰ گرمی کنسرو ماهی تن | ۳۶ هزار و ۱۸۳ تومان | ۱۸۰ گرمی ۷۷ هزار و ۴۴۶ تومان | ۱۱۴ درصد |
| یک کیلو ماهی قزل‌آلا | ۱۰۶ هزار و ۸۵۹ تومان | ۲۰۲ هزار و ۴۲۹ تومان | ۸۹٫۴ درصد |
| یک کیلو هندوانه | هشت هزار و ۴۹۲ تومان | ۱۵ هزار و ۶۸۳ تومان | ۸۴٫۷ درصد |
| بطری ۱٫۵ لیتری نوشابه گازدار | ۱۶ هزار و ۶۷۲ تومان | ۱٫۵ لیتری ۲۸ هزار و ۷۵ تومان | ۶۸٫۴ درصد |
