به گفته کارشناسان پیش از این فرآیند رفع تعهدات با استفاده از شمش طلا به صورت شفاف انجام نمیشد و اعتراضاتی از سوی تولیدکنندگان طلا و جواهر در این مورد انجام شده بود. حراج شمش به عنوان روشی برای شفافیت بیشتر و رسیدن طلاها به دست تولیدکنندگان طلا و جواهر به کار گرفته شده است. بررسیها نشان میدهد این شمشها معمولا با قیمتی پایینتر از قیمت بازار به فروش رسیدهاند.
جزئیات حراج آخر
طبق اعلام مرکز مبادله ارز و طلا از ۲۷ دیماه که نخستین حراج حضوری برگزار شد، بهطور مرتب در روزهای یکشنبه و سهشنبه هر هفته این حراج صورت میگیرد و تا کنون در پنج حراج برگزار شده جمعا ۲۰۰ کیلوگرم شمش طلا مورد معامله قرار گرفته است. شمشهای فروخته شده در این حراجها متعلق به صادرکنندگان بوده است و هدف فروش این شمشها در قالب حراج این بوده است که با فروش طلاهای متعلق به صادرکنندگان، منابع ریالی که میتواند در فرآیند تولید و صادرات باشد در اختیار صادرکنندگان قرار بگیرد و در واقع به سرمایه در گردش تولیدکنندگان و صادرکنندگان کمک شود.
همچنین ثمره دیگر این اقدام آن است که نیازهای مصرفی به طلا از طریق مرکز مبادله ایران تامین میشود. در آخرین حراج برگزار شده در ۱۵ بهمن ماه در مجموع ۱۱۲شمش یک کیلویی عرضه و از این تعداد ۹۴ شمش خریداری شده است. متوسط قیمت شمش در این حراج سه میلیارد و ۵۳۵ میلیون تومان بوده است. حراج بعدی که ششمین مرحله فروش محسوب میشود سهشنبه ۱۷ بهمن ماه خواهد بود.
اهمیت حراج
حراج فرآیندی است که برای خرید و فروش کالاها یا خدمات با بهترین قیمت از طریق دریافت پیشنهاد خریداران برای آن کالا و سپس فروش آن به بیشترین قیمت یا خرید کالا به کمترین قیمت استفاده میشود. برخی استثناها برای این تعریف وجود دارد و در بخش مربوط به انواع مختلف توضیح داده شده است. شاخهای از نظریه اقتصادی که به انواع حراج و رفتار شرکتکنندگان در مزایده میپردازد، نظریه حراج نامیده میشود.
حراج آزاد قیمت صعودی مسلما رایجترین شکل حراج است و در طول تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است. در این روش شرکتکنندگان آشکارا علیه یکدیگر مناقصه میکنند و هر پیشنهاد بعدی بالاتر از پیشنهاد قبلی است. حراج برای تجارت در زمینههای مختلف اعمال میشود. این زمینهها شامل عتیقهجات، نقاشیها، کلکسیونهای کمیاب، نوشیدنیهای گرانقیمت و… است و به نظر میرسد حراج شمش برگزار شده در مرکز مبادله ایران نیز از این نوع حراج باشد.