گروه سیاسی: نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی گفت: میانه‌روها در پی آن هستند تا با ایجاد توازنی در سیاست خارجی رفع تحریم‌ها را دنبال کنند. در واقع آنها به دنبال این هستند که هر چه زودتر کشور به حالت طبیعی خود بازگردد. آنها بر خلاف جریان مقابل‌شان از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد و به دنبال این نیستند که به زندگی مردم سختی‌هایی بیش از این را تحمیل کنند.
متن گفتگوی علی مطهری نماینده ادوار مجلس در میزگردی با مسعود پزشکیان نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی که توسط انصاف نیوز برگزار کرده بود، به شرح زیر است:
با وجود فضای سرد انتخاباتی اما به نظر می‌آید که جریانی که به جریان میانه‌روها مشهور شده است در تلاش هستند تا شرایط را تغییر دهند. فضای انتخابات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طیف‌های مختلف جریان میانه‌روها برای ایجاد یک ائتلاف در انتخابات پیش رو درحال رایزنی و مشورت هستند. این امید وجود دارد که رایزنی‌های صورت گرفته به نتیجه‌ی مثبتی برای ارائه یک لیست واحد منجر شود.
میانه‌روها افراد عقل‌گرا و معتدلی هستند که واقعیت‌گرا بوده و به دنبال شعارگرایی نیستند. آنها در پی اصلاح امورند و خود را در مقابل افراط و تفریط تعریف می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند که سمت تفریط کردن و بی تفاوتی نباشند و از طرف دیگر در مقابل افراطی‌گری‌هایی که در چند سال اخیر مشکلات جدی برای کشور ایجاد کرد می‌ایستند.
به نظر می‌آید که مقصودتان از سال‌های اخیر دولت سیزدهم و مجلس یازدهم است. آیا می‌توان مصادیق این میانه‌روها را که می‌گویید در برابر افراطی‌گری می‌ایستند در بین مدیران نزدیک به آقایان خاتمی، روحانی و لاریجانی پیدا کرد؟
همه‌ی کسانی که رویه و تفکری مبتنی بر میانه‌روی دارند و تفکر سیاسی معتدلی را دنبال می‌کنند ذیل این جریان قرار می‌گیرند. برای نمونه مدیرانی که قائل به ایجاد توازن میان شرق و غرب هستند و از اینکه به دلیل دشمنی به غرب در دامان شرق بیفتیم گریزان هستند و یا برعکس، میانه‌رو محسوب می‌شوند.
میانه‌روها از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد
میانه‌روها در پی آن هستند تا با ایجاد توازنی در سیاست خارجی رفع تحریم‌ها را دنبال کنند. در واقع آنها به دنبال این هستند که هر چه زودتر کشور به حالت طبیعی خود بازگردد. آنها بر خلاف جریان مقابل‌شان از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد و به دنبال این نیستند که به زندگی مردم سختی‌هایی بیش از این را تحمیل کنند. آنها ایجاد رفاهی نسبی برای مردم را در سرلوحه‌ی برنامه‌های خود دارند.
در نقطه‌ی مقابل میانه‌روها افرادی هستند که صرفا شعار می‌دهند و توجهی به عواقبی که کارهایشان برای مردم ایجاد می‌کند ندارند و به همین خاطر فرصت‌های بسیاری را از دست می‌دهند که نمونه‌های بسیاری از آن را در همین چند سال اخیر شاهد هستیم.
تندروها باعث شدند فرصت احیای برجام را از دست بدهیم
برای نمونه در موضوع برجام در خرداد ۱۴۰۰ تقریبا کار احیای آن به اتمام رسیده بود اما تندروها شعار دادند که می‌خواهیم توافق بهتری را به دست بیاوریم و صبر کنید تا دولت جدید بیاید. پس از روی کار آمدن دولت جدید هم ۹ ماه کار معطل ماند و در نهایت شرایط دنیا تغییر کرد و در عمل فرصت‌ها را از دست دادیم.
سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل کرده‌اند و این نوع سختی‌ها بر اثر بی تدبیری‌هایی‌ست که بر مردم تحمیل شده است. برخی شکلی رفتار می‌کنند که گویی انقلاب اسلامی به معنای آن است که باید به همین شکل به پیش برویم در حالی که می‌شود با انتخاب مسیر دیگری بسیاری از این سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل نکرد. وقتی مردم می‌بینند فرصت‌هایی برای از میان بردن این سختی و رفع تحریم‌ها بوده و استفاده نشده است برایشان قابل هضم نخواهد بود.
جایگاه مجلس پایین آمده است
آقای مطهری! فکر می‌کنید حضور میانه‌روها می‌تواند کمکی به بهبود شرایط زندگی روزمره‌ی کند؟ به نظر می‌آید بسیاری دیگر به دنبال اهداف خیلی رویایی نیستند و در پی زندگی معمولی می‌گردند.
مجلس در حد خودش می‌تواند بر زندگی مردم اثرگذار باشد. البته این یک واقعیت است که در سال‌های اخیر مجلس از جایگاهی که در قانون اساسی از آن گفته شده پایین آمده است.
شورایی مثل شورای سران قوا یک شورای موقت بوده اما همچنان فعالیت آن ادامه دارد و گاهی قانون‌گذاری می‌کنند، حتی هیئت عالی نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام هم وارد قانون‌گذاری می‌شود و باعث شده که دست مجلس به نسبت آنچه که باید بسته‌تر شود اما با این وجود بسیاری از موارد این چنینی قابل اصلاح است.
اصلاحات ساختاری بر زندگی روزمره مردم هم اثرگذار خواهد بود
اصلاحات ساختاری از این جنس بر زندگی روزمره‌ی مردم هم اثرگذار خواهد بود. برای نمونه یکی از لوایح مربوط به fatf در هیئت عالی نظارت باقی ماند در حالی که تصویب چنین قوانینی می‌توانست اثر مثبتی بر زندگی مردم داشته باشد.
بسیاری از این موارد قابل حل است، البته بعضی هم شاید نیاز به مذاکره با رهبری داشته باشد که همان‌ها را می‌شود پیش برد.
حضور اقلیت میانه‌رو در مجلس اثرگذار است
با این وجود، حضور اقلیتی از افراد معتدل و عقل‌گرا حتما موثر خواهد بود و می‌توانند جریان‌های اثرگذاری را در جهت احقاق حقوق مردم ایجاد کنند. لازم است که از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
کسانی که می‌گویند «رای ندهیم تا نظام به خودش بیاید» در حال حرکت در مسیر براندازی هستند. فرض کنیم که این نظام رفت چه جایگزینی وجود دارد؟! تنها راه اصلاح کشور آن است که در جاهایی که امکان فعالیت وجود دارد حاضر شویم و اصلاح امور را از همان بخش‌ها آغاز کنیم و کشور را به حالت طبیعی بازگردانیم. اگر همه خود را کنار بکشند رفتار مسئولانه‌ای نیست.
رای به افراد معتدل و عاقل حتما موثر خواهد بود. البته که نباید انتظار زیادی هم ایجاد کرد و قطعا تحول عجیب و غریبی رخ نمی‌دهد اما حضور میانه‌روها می‌تواند به مرور زمان موثر باشد و حتی بر شکل‌گیری دولت آینده نیز اثرگذار باشد.
این دوره انتخابات می‌تواند در حل مسائل آینده بسیار موثر باشد
شرایط حساس موجود و به ویژه مسائل منطقه‌ای ضرورت مشارکت در انتخابات را بیشتر می‌کند. ما در نوعی جنگ با امریکا و اسرائیل هستیم و اگر آنها ببینند مشارکت پایین است گستاخی‌های بیشتری خواهند داشت.
در حالی که اگر مشارکت بالایی در انتخابات داشته باشیم می‌تواند از این جنبه هم اثرگذار باشد. این دوره‌ی انتخابات به دلایل گوناگونی حائز اهمیت بسیاری است و می‌تواند درحل مسائل آینده بسیار موثر باشد.
در مجلس فعلی خبری از پیگیری فصل حقوق ملت قانون اساسی نیست
بعضی منتقدین مشارکت در انتخابات که نسبت به ثبت نام صورت گرفته از سوی هر دوی شما انتقاد دارند می‌گویند که در دوره‌هایی که در مجلس حضور داشتید چه کردید که دوباره می‌خواهید به مجلس بروید؟ با حضور شما در مجلس قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
من در سه دوره نماینده‌ی مجلس بودم سوال از رئیس جمهور برای اولین بار در تاریخ جمهوی اسلامی در یکی از همین سه دوره و با پیگیری‌هایی که داشتم انجام شد. آقای احمدی‌نژاد به کسی پاسخگو نبود و گاهی به صراحت می‌گفت من تنها قانونی را اجرا خواهم کرد که خودم آن را مطابق قانون اساسی بدانم و بقیه‌ی قوانین را اجرا نخواهم کرد.
ایشان را با سوال از رئیس جمهور مجبور کردیم که د ر مجلس حضور پیدا کند و به سوالات جواب دهد. در مجلس نهم قانون اداره صداوسیما و نظارت بر آن را تدوین کردیم و در کمیسیون فرهنگی مجلس هم تصویب شد.
نمایندگان مجلس چندان وارد بحث حقوق ملت که در فصل سوم قانون اساسی آمده است نمی‌شدند، حقوقی مثل ممنوعیت شکنجه، شنود، بازداشت بدون حکم قضایی و… پیگیری چنین مواردی چندان از سوی نمایندگان دنبال نمی‌شد اما در مجلس نهم وارد این حوزه نیز شدم.
مثلا درباره‌ی آنچه در موضوع آقای ستار بهشتی اتفاق افتاد از وزیر کشور در صحن مجلس سوال پرسیده شد و در مجلسی که اکثریت آن با تندروها بود هم حتی ۹۵ نفر به درستی چنین سوالی رای دادند. در مجلس بیان چنین مسائلی کم سابقه بود. ما تاکید داشتیم که وظیفه‌ی مجلس علاوه بر بررسی مسائل اقتصادی و سیاست خارجی چنین مسائلی هم است. در مجلس فعلی چنین مواردی نیست.
البته که ما نسبت به وضعیت اقتصادی مردم نیز مسئول هستیم و می‌باید مشکلات آنها در این بخش را حل و فصل کنیم و مردم را از فشار شدید گرانی نجات دهیم اما به چنین مسائلی هم باید پرداخت و نباید شاهد یک بعدی شدن مجلس باشیم. فکر می‌کنم که اگر بار دیگر میانه‌روها بتوانند در مجلس وارد شوند می‌توانند کارهایی از این جنس را انجام دهند.
متن گفتگوی علی مطهری نماینده ادوار مجلس در میزگردی با مسعود پزشکیان نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی که توسط انصاف نیوز برگزار کرده بود، به شرح زیر است:
با وجود فضای سرد انتخاباتی اما به نظر می‌آید که جریانی که به جریان میانه‌روها مشهور شده است در تلاش هستند تا شرایط را تغییر دهند. فضای انتخابات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
طیف‌های مختلف جریان میانه‌روها برای ایجاد یک ائتلاف در انتخابات پیش رو درحال رایزنی و مشورت هستند. این امید وجود دارد که رایزنی‌های صورت گرفته به نتیجه‌ی مثبتی برای ارائه یک لیست واحد منجر شود.
میانه‌روها افراد عقل‌گرا و معتدلی هستند که واقعیت‌گرا بوده و به دنبال شعارگرایی نیستند. آنها در پی اصلاح امورند و خود را در مقابل افراط و تفریط تعریف می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند که سمت تفریط کردن و بی تفاوتی نباشند و از طرف دیگر در مقابل افراطی‌گری‌هایی که در چند سال اخیر مشکلات جدی برای کشور ایجاد کرد می‌ایستند.
به نظر می‌آید که مقصودتان از سال‌های اخیر دولت سیزدهم و مجلس یازدهم است. آیا می‌توان مصادیق این میانه‌روها را که می‌گویید در برابر افراطی‌گری می‌ایستند در بین مدیران نزدیک به آقایان خاتمی، روحانی و لاریجانی پیدا کرد؟
همه‌ی کسانی که رویه و تفکری مبتنی بر میانه‌روی دارند و تفکر سیاسی معتدلی را دنبال می‌کنند ذیل این جریان قرار می‌گیرند. برای نمونه مدیرانی که قائل به ایجاد توازن میان شرق و غرب هستند و از اینکه به دلیل دشمنی به غرب در دامان شرق بیفتیم گریزان هستند و یا برعکس، میانه‌رو محسوب می‌شوند.
میانه‌روها از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد
میانه‌روها در پی آن هستند تا با ایجاد توازنی در سیاست خارجی رفع تحریم‌ها را دنبال کنند. در واقع آنها به دنبال این هستند که هر چه زودتر کشور به حالت طبیعی خود بازگردد. آنها بر خلاف جریان مقابل‌شان از تحریم‌ها استقبال نخواهند کرد و به دنبال این نیستند که به زندگی مردم سختی‌هایی بیش از این را تحمیل کنند. آنها ایجاد رفاهی نسبی برای مردم را در سرلوحه‌ی برنامه‌های خود دارند.
در نقطه‌ی مقابل میانه‌روها افرادی هستند که صرفا شعار می‌دهند و توجهی به عواقبی که کارهایشان برای مردم ایجاد می‌کند ندارند و به همین خاطر فرصت‌های بسیاری را از دست می‌دهند که نمونه‌های بسیاری از آن را در همین چند سال اخیر شاهد هستیم.
تندروها باعث شدند فرصت احیای برجام را از دست بدهیم
برای نمونه در موضوع برجام در خرداد ۱۴۰۰ تقریبا کار احیای آن به اتمام رسیده بود اما تندروها شعار دادند که می‌خواهیم توافق بهتری را به دست بیاوریم و صبر کنید تا دولت جدید بیاید. پس از روی کار آمدن دولت جدید هم ۹ ماه کار معطل ماند و در نهایت شرایط دنیا تغییر کرد و در عمل فرصت‌ها را از دست دادیم.
سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل کرده‌اند و این نوع سختی‌ها بر اثر بی تدبیری‌هایی‌ست که بر مردم تحمیل شده است. برخی شکلی رفتار می‌کنند که گویی انقلاب اسلامی به معنای آن است که باید به همین شکل به پیش برویم در حالی که می‌شود با انتخاب مسیر دیگری بسیاری از این سختی‌های غیر ضروری را بر مردم تحمیل نکرد. وقتی مردم می‌بینند فرصت‌هایی برای از میان بردن این سختی و رفع تحریم‌ها بوده و استفاده نشده است برایشان قابل هضم نخواهد بود.
جایگاه مجلس پایین آمده است
آقای مطهری! فکر می‌کنید حضور میانه‌روها می‌تواند کمکی به بهبود شرایط زندگی روزمره‌ی کند؟ به نظر می‌آید بسیاری دیگر به دنبال اهداف خیلی رویایی نیستند و در پی زندگی معمولی می‌گردند.
مجلس در حد خودش می‌تواند بر زندگی مردم اثرگذار باشد. البته این یک واقعیت است که در سال‌های اخیر مجلس از جایگاهی که در قانون اساسی از آن گفته شده پایین آمده است.
شورایی مثل شورای سران قوا یک شورای موقت بوده اما همچنان فعالیت آن ادامه دارد و گاهی قانون‌گذاری می‌کنند، حتی هیئت عالی نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام هم وارد قانون‌گذاری می‌شود و باعث شده که دست مجلس به نسبت آنچه که باید بسته‌تر شود اما با این وجود بسیاری از موارد این چنینی قابل اصلاح است.
اصلاحات ساختاری بر زندگی روزمره مردم هم اثرگذار خواهد بود
اصلاحات ساختاری از این جنس بر زندگی روزمره‌ی مردم هم اثرگذار خواهد بود. برای نمونه یکی از لوایح مربوط به fatf در هیئت عالی نظارت باقی ماند در حالی که تصویب چنین قوانینی می‌توانست اثر مثبتی بر زندگی مردم داشته باشد.
بسیاری از این موارد قابل حل است، البته بعضی هم شاید نیاز به مذاکره با رهبری داشته باشد که همان‌ها را می‌شود پیش برد.
حضور اقلیت میانه‌رو در مجلس اثرگذار است
با این وجود، حضور اقلیتی از افراد معتدل و عقل‌گرا حتما موثر خواهد بود و می‌توانند جریان‌های اثرگذاری را در جهت احقاق حقوق مردم ایجاد کنند. لازم است که از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
کسانی که می‌گویند «رای ندهیم تا نظام به خودش بیاید» در حال حرکت در مسیر براندازی هستند. فرض کنیم که این نظام رفت چه جایگزینی وجود دارد؟! تنها راه اصلاح کشور آن است که در جاهایی که امکان فعالیت وجود دارد حاضر شویم و اصلاح امور را از همان بخش‌ها آغاز کنیم و کشور را به حالت طبیعی بازگردانیم. اگر همه خود را کنار بکشند رفتار مسئولانه‌ای نیست.
رای به افراد معتدل و عاقل حتما موثر خواهد بود. البته که نباید انتظار زیادی هم ایجاد کرد و قطعا تحول عجیب و غریبی رخ نمی‌دهد اما حضور میانه‌روها می‌تواند به مرور زمان موثر باشد و حتی بر شکل‌گیری دولت آینده نیز اثرگذار باشد.
این دوره انتخابات می‌تواند در حل مسائل آینده بسیار موثر باشد
شرایط حساس موجود و به ویژه مسائل منطقه‌ای ضرورت مشارکت در انتخابات را بیشتر می‌کند. ما در نوعی جنگ با امریکا و اسرائیل هستیم و اگر آنها ببینند مشارکت پایین است گستاخی‌های بیشتری خواهند داشت.
در حالی که اگر مشارکت بالایی در انتخابات داشته باشیم می‌تواند از این جنبه هم اثرگذار باشد. این دوره‌ی انتخابات به دلایل گوناگونی حائز اهمیت بسیاری است و می‌تواند درحل مسائل آینده بسیار موثر باشد.
در مجلس فعلی خبری از پیگیری فصل حقوق ملت قانون اساسی نیست
بعضی منتقدین مشارکت در انتخابات که نسبت به ثبت نام صورت گرفته از سوی هر دوی شما انتقاد دارند می‌گویند که در دوره‌هایی که در مجلس حضور داشتید چه کردید که دوباره می‌خواهید به مجلس بروید؟ با حضور شما در مجلس قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
من در سه دوره نماینده‌ی مجلس بودم سوال از رئیس جمهور برای اولین بار در تاریخ جمهوی اسلامی در یکی از همین سه دوره و با پیگیری‌هایی که داشتم انجام شد. آقای احمدی‌نژاد به کسی پاسخگو نبود و گاهی به صراحت می‌گفت من تنها قانونی را اجرا خواهم کرد که خودم آن را مطابق قانون اساسی بدانم و بقیه‌ی قوانین را اجرا نخواهم کرد.
ایشان را با سوال از رئیس جمهور مجبور کردیم که د ر مجلس حضور پیدا کند و به سوالات جواب دهد. در مجلس نهم قانون اداره صداوسیما و نظارت بر آن را تدوین کردیم و در کمیسیون فرهنگی مجلس هم تصویب شد.
نمایندگان مجلس چندان وارد بحث حقوق ملت که در فصل سوم قانون اساسی آمده است نمی‌شدند، حقوقی مثل ممنوعیت شکنجه، شنود، بازداشت بدون حکم قضایی و… پیگیری چنین مواردی چندان از سوی نمایندگان دنبال نمی‌شد اما در مجلس نهم وارد این حوزه نیز شدم.
مثلا درباره‌ی آنچه در موضوع آقای ستار بهشتی اتفاق افتاد از وزیر کشور در صحن مجلس سوال پرسیده شد و در مجلسی که اکثریت آن با تندروها بود هم حتی ۹۵ نفر به درستی چنین سوالی رای دادند. در مجلس بیان چنین مسائلی کم سابقه بود. ما تاکید داشتیم که وظیفه‌ی مجلس علاوه بر بررسی مسائل اقتصادی و سیاست خارجی چنین مسائلی هم است. در مجلس فعلی چنین مواردی نیست.
البته که ما نسبت به وضعیت اقتصادی مردم نیز مسئول هستیم و می‌باید مشکلات آنها در این بخش را حل و فصل کنیم و مردم را از فشار شدید گرانی نجات دهیم اما به چنین مسائلی هم باید پرداخت و نباید شاهد یک بعدی شدن مجلس باشیم. فکر می‌کنم که اگر بار دیگر میانه‌روها بتوانند در مجلس وارد شوند می‌توانند کارهایی از این جنس را انجام دهند.
