نوربرت روتگن (Norbert Röttgen) در مصاحبه‌ای با روزنامه «ولت» آلمان گفت: لازم است که تلاش‌هایی برای یک توافق‌نامه جدید آغاز شود که موضوعات بیشتری را دربربگیرد و همچنین به موضوعات ثبات منطقه‌ای نیز بپردازد.
این مقام آلمانی مدعی شده است که هدف از برجام، جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح اتمی بود و پس از خروج یک‌جانبه‌ی آمریکا از این توافق، حال ایران بار دیگر تهدیدی در زمینه تسلیحات هسته‌ای است.
این مقام اروپایی که کشورش یکی از امضا کنندگان برجام است، اشاره به بی توجهی برلین و سایر طرف‌های اروپایی برجام نسبت به تعهداتشان در قبال این توافق بین المللی در سایه تاثیرپذیری از تهدید‌ها و سیاست‌های دولت ترامپ نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران یک سال پس از خروج یکجانبه دولت دونالد ترامپ از برجام، طی پنج گام متوالی، اقدام به کاهش تعهدات برجامی خود در قبال بی عملی طرف‌هایی اروپایی نسبت این توافق کرد.
ایران در سال گذشته و در شرایطی گام پنجم خود را عملیاتی کرد که در چهار مرحله قبلی، اروپایی جز ابراز تاسف یا تهدید، کار دیگری برای تامین منافع ایران نکرده بود و تداوم روند کاهشی می‌توانست منجر به بی تاثیر شدن رویکرد ایران شود. برای رفع این نگرانی، ایران در گام پنجم کاهش تعهدات خود در برجام، تمامی محدودیت‌های عملیاتی ناشی از برجام را پایان بخشید و اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در تعداد سانتریفیوژ‌ها و حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و از این به بعد برنامه هسته‌ای ایران صرفا بر اساس نیاز‌های فنی خود پیش خواهد رفت.
پایان بخشیدن این محدودیت‌ها، البته حدس و گمان‌هایی را هم درباره نوع کمیت و کیفیت روابط ایران با کشورهای مختلف و آژانس بین‌المللی به وجود آورد. برخی آنها را پایان برجام، قطع همکاری با آژانس و نابودی توافق هسته‌ای قلمداد کردند، اما ایران اعلام کرد که همکاری‌اش را با آژانس کمافی السابق ادامه می‌دهد و این گام نیز به منزله نابودی برجام نیست.
با اجرای گام پنجم و پایان بخشیدن به محدودیت‌های عملیاتی در برجام از سوی ایران، تروییکای اروپایی شامل انگلیس، فرانسه و آلمان که تا پیش از این هیچ اقدام محسوس، ملموس و عملی برای تامین منافع ایران انجام نداده بود و تنها به ابراز تاسف، بیانیه دادن و گفتار درمانی اکتفا کرده بود تهدید کرد فاز نخست مکانیزم ماشه را عملی می‌کند. آمریکا نیز به عنوان بزرگترین ناقض برجام که شرایط کنونی را به وجود آورده بود، در پوست خود نمی‌گنجید و احساس می‌کرد با فعال شدن بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام، پرونده هسته‌ای ایران بار دیگر به شورای امنیت خواهد آمد تا در آنجا، بتواند به رویای خود دست یابد.
این اقدام اروپا البته با واکنش تند، صریح و شفاف ایران روبه‌رو شد؛ ظریف نامه‌ای ۱۴ صفحه‌ای به جوسپ بورل، هماهنگ‌کننده جدید اتحادیه اروپا نوشت و با استدلالات حقوقی خود، توجیهات آنها را زیر سوال برد و به چالش کشید. از سوی دیگر، تمامی دست‌اندرکاران برجام در کشور، با رویکردی واضح و واحد، نشان دادند که در ایران درخصوص ارجاع پرونده ایران تفاوت دیدگاه و اختلافی وجود ندارد. در این چارچوب، وزیر امور خارجه ایران هشدار داد که در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، چیز دیگری از برجام باقی نخواهد نماند. او تهدید کرد در چنین شرایطی، ایران از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای موسوم به ان‌پی‌تی خارج خواهد شد.
