خبرنگار ، هر پیش آمدی را از زوایای گوناگونی می‌توان دید، بحران‌های عمومی علاوه بر ایجاد وحشت و اضطراب، ممکن است نتایج مثبتی نیز در برداشته باشند. تا رفع عوارض ناخوشایند ناشی از این بحران‌ها، صرفاً زوایای منفی دیده می‌شوند، اما به محض کنترل اوضاع و حاکم شدن آرامش، پیامدهای مثبت نیز شروع به خود نمایی می‌کنند. شیوع ویروس کرونا، بحرانی بود که ضربه سنگینی بر پیکر جهان وارد ساخت؛ کووید ۱۹ به سرعت منتشر می‌شود و در حال حاضر تنها راه درمان، پیشگیری از ابتلاء است. با وجود تلاش‌های کادر درمان سراسر جهان برای کنترل این ویروس و مراقبت از سلامت مردم، کرونا امور دیگری از جمله صنایع و مشاغل فرهنگی را نیز نشانه گرفت، که یکی از مهم‌ترین آنها صنعت نشر کتاب بود. صنعت نشر از جمله صنایعی است که به نظر می‌رسد همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ نتایج و تأثیرات متفاوتی بر آن داشته است.
با آغاز قرنطینه خانگی کتابخانه‌ها، کتاب فروشی‌ها، انتشارات و چاپخانه‌ها تعطیل شدند. این تعطیلی چالش‌های بسیاری برای این صنعت ایجاد کرد، اما مهم‌ترین آنها قطع زنجیره تأمین کتاب بود. بر همین اساس بسیاری از انتشارات فعالیت‌های آنلاین خود را افزایش داده و انتشار نسخه‌ها الکترونیکی کتاب‌ها با رعایت حقوق مؤلفان را آغاز کردند. اما این اقدام یک راهکار موقتی برای حفظ ارتباط با مخاطبان بود، چراکه علاوه بر علاقه مخاطبان به در دست گرفتن نسخه‌های فیزیکی کتاب، چنین کاری به سرعت میان هزینه و درآمد انتشارات شکاف انداخت. در همین خصوص انجمن ناشران و کتاب فروشان آلمان اعلام کرد که در دوره چهار هفته‌ای قرنطینه خانگی، نیم میلیارد یورو خسارت مالی به صنعت نشر وارد شد و کتاب فروشی‌ها انگلیس نیز هشدار ورشکستگی می‌دادند. در ایران نیز که صنعت نشر از بیماری‌های زمینه‌ای چون گرانی کاغذ و کمبود لوازم چاپ رنج می‌برد، شیوع ویروس کرونا بسیاری از انتشارات و فروشگاه‌های کتاب را از پای درآورد.
از طرفی پس از اتمام موج اول شیوع ویروس کرونا، کتاب فروشی‌ها فعالیت خود را از سر گرفتند، اما مردم همچنان نگران سلامتی خود بودند و به همین دلیل خرید و فروش کتاب همچنان با معضل رو به رو بود. انتشارات و فروشگاه‌های کوچک تا مرز تعطیلی کامل پیش رفتند و این امر نگرانی بسیاری از فعالان فرهنگی را برانگیخت.
حمایت‌های دولتی از ناشران تا حدودی خسارات ناشی از بحران کرونا، بر صنعت نشر کشور ما را کاهش داد؛ اما نیاز به راهکاری مؤثر همچنان احساس می‌شد. فروش آنلاین کتاب‌های چاپی دیگر راهکار انتشارات جهان برای حفظ در آمد خود و جلوگیری از ورشکستگی بود. اینگونه فروش به سرعت مورد استقبال قرار گرفت.
در حالی که ناشران داخلی معتقد بودند فروش آنلاین لطمه وارد شده بر صنعت نشر را جبران نمی‌کند. هفته گذشته مدیر اجرایی نشر بلومزبری از تأثیر اعجاز گونه ویروس کرونا بر فروش کتاب سخن گفت. گاردین در این خصوص نوشت: نشر بلومزبری به دلیل بحران ویروس کرونا مجبور به تعطیلی شد و کارمندان خود را تعدیل کرد، اما با ادامه حضور ویروس کرونا تغییر چشمگیری در ثروت خود مشاهده کرد.
مدیر اجرایی بلومزبری گفته است که با آغاز شیوع این ویروس، بلومزبری در ماه مارس مشتریان خود را در سراسر جهان از دست داد، اما به مرور زمان مطالعه قدرت خود را نشان داد و مردم متوجه شدند که می‌توانند از طریق مطالعه کتاب رهایی یابند و از آن زمان تا کنون فروش کتاب روند صعودی دارد.
طبق گزارش گاردین سود نیمه نخست سال این انتشارات ۶۰ درصد افزایش یافته و به چهار میلیون پوند رسیده است که بالاترین درآمد نیمه نخست سال این انتشارات از ۲۰۰۸ تاکنون است. بر همین اساس سهام این انتشارات ۱۵ درصد افزایش داشته است.
بوکسلر به نقل از مدیر اجرایی این انتشارات نوشت: بلومزبری پس از دست‌یابی به نتایج موفقیت‌آمیز، تقریباً ۷۰۰ هزار پوند به کارمندانی که در ماه‌های نخست شیوع ویروس کرونا کاهش حقوق داشتند، پرداخت خواهد کرد.
موفقیت این انتشارات نوید اتفاقات خوشایندی در صنعت نشر جهان خواهد بود. مردم به کتاب‌ها علاقمندند و تلاش خود را برای حمایت از ناشران انجام می‌دهند، اما در مقابل ناشران باید شیوه‌های مناسب ارائه خدمت مناسب به آنها را فراهم کنند. باوجود اینکه هنوز هم خوانندگان کتاب، مراجعه به کتاب فروشی‌ها و گشت و گذار میان قفسه‌ها را ترجیح می‌دهند، اما فروش آنلاین در حال حاضر بهترین راه حمایت از مخاطبان کتاب و آغاز راهی نو در عرصه صنعت نشر است.
با فروش آنلاین مخاطبان خرید خود را از سایت‌های نام آشنا انجام می‌دهند و کتاب فروشی‌های کوچک شهری کم کم از زنجیره نشر حذف خواهند شد و این امر را می‌توان از مهم‌ترین معایب این شیوه دانست، اما با توجه به کمک این راهکار به بازگشت تعداد بسیاری از کارکنان صنعت نشر و کمک به تأمین معاش آنها و پاسخ گویی سریع و به موقع به نیاز مخاطبان کتاب، می‌توان آن را بهترین راهکار تا این زمان دانست.
دیر یا زود با کنترل شیوع این ویروس محدودیت‌ها کاهش می‌یابد، اما آنچه باقی می‌ماند تغییر رفتار و نگرش مخاطبان در خصوص تهیه کتاب خواهد بود، بنابراین لازم است که کتاب فروشان و ناشران کوچک نیز خود را با شرایط وفق دهند تا این تغییر نگرش مخاطبان منجر ضرر دراز مدت آنها نشود.
