مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) وابسته به جهاد دانشگاهی در یکی از آخرین نظرسنجی‌های ملی خود در اوایل ماه جاری (آذر ماه ۱۳۹۴) به بررسی اعتماد مردم به رسانه‌های مختلف پرداخت. این طرح ملی در مناطق مختلف کشور شامل مراکز استان‌ها، شهرهای درجه ۲ و روستاها با حجم نمونه ۴۳۹۰ نفر به شیوه نمونه گیری چند مرحله‌ای انجام گرفته است.
در ابتدا به بررسی دیدگاه مردم درباره رسانه ملی پرداخته شد و سوالی با این مضمون که «به نظر شما صدا و سیما تا چد حد واقعیت جامعه را منعکس می‌کند» پرسیده شد.
نتایج نظرسنجی حاکی از آن است که ۲۹ درصد مردم کشور معتقدند صدا و سیما تا حد زیادی واقعیت جامعه را منعکس می‌کند و در مقابل ۴۰ درصد مردم معتقدند صدا و سیما واقعیت جامعه را به میزان کم منعکس می‌کند. ۳۰ درصد نیز نظر بینابین داشته‌اند. میانگین ارزیابی مردم کشور از انعکاس واقعیت توسط صدا و سیما بر روی طیف ۰ تا ۱۰۰ برابر با ۴۵ است که پایین تر از نقطه متوسط طیف قرار گرفته است.
نتایج نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند به طرز معناداری نظر منفی‌تری نسبت به انعکاس واقعیت در صدا و سیما دارند؛ به این ترتیب که ۳۲ درصد افراد دارای تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم و ۲۵ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی معتقدند صدا و سیما به میزان زیادی واقعیت جامعه را منعکس می‌کند.
نتایج نشان می‌دهد صدا و سیما در جلب اعتماد جوانان موفق عمل نکرده چرا که ۲۳ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله کشور معتقد به انعکاس واقعیت توسط صدا و سیما هستند و این میزان برای گروه سنی میانسال (۳۰ تا ۴۹ ساله) برابر با ۲۹ درصد و برای گروه سنی بالای ۵۰ سال برابر با ۳۹ است.
اما نتایج مربوط به این سوال در شهر تهران متفاوت است؛ به این ترتیب که ۲۳ درصد مردم شهر تهران صدا و سیما را در انعکاس واقعیت جامعه موفق دانسته و معتقدند صدا و سیما به میزان زیاد واقعیت جامعه را منعکس می‌کند و در مقابل ۴۹ درصد مردم نظر عکس داشته و معتقدند صدا و سیما واقعیت را به میزان کمی منعکس می‌کند. حدود ۲۸ درصد نیز نظر بینابین داشته اند و معتقدند صدا و سیما به میزان متوسطی واقعیت جامعه را منعکس می‌کند.
میانگین ارزیابی مردم تهران از انعکاس واقعیت توسط صدا و سیما از ۱۰۰، برابر با ۴۰ است که در مجموع نشان می‌دهد از نظر مردم تهران انعکاس واقعیت در صدا و سیما کمتر از حد متوسط است. ۲۵ درصد کسانی که تحصیلات دیپلم و کمتر از دیپلم دارند و ۲۰ درصد کسانی که تحصیلات دانشگاهی دارند معتقدند صدا و سیما به میزان زیادی واقعیت جامعه را منعکس می‌کند. حدود ۱۷ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله تهرانی، ۲۰ درصد افراد ۳۰ تا ۴۹ ساله تهرانی و ۳۳ درصد افراد ۵۰ سال به بالا در شهر تهران معتقدند صدا و سیما به میزان زیادی واقعیت جامعه را منعکس می‌کند.
اما در ادامه اسم پنج رسانه (صداوسیما، شبکه‌های ماهواره‌ای، مطبوعات، اینترنت، دوستان و آشنایان) مطرح شد و از پاسخگویان خواسته شد بگویند به کدامیک بیشتر اعتماد دارند. بر این اساس حدود ۴۹ درصد پاسخگویان کل کشور اعلام کرده‌اند به صداوسیما بیشتر اعتماد دارند. ۱۵٫۴ درصد به اینترنت، ۱۳٫۶ درصد به دوستان و آشنایان ۱۱٫۴ درصد به شبکه‌های ماهواره‌ای و ۹٫۷ درصد نیز به روزنامه‌ها اعتماد بیشتری دارند.
نکته جالب توجه در میزان اعتماد متفاوت جامعه دانشگاهی و افراد دارای تحصیلات دیپلم و پایین‌تر از آن است به این ترتیب که ۵۷ درصد افراد دارای تحصیلات دیپلم و غیردیپلم و ۳۵٫۵ درصد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی به صداوسیما نسبت به سایر رسانه‌ها اعتماد بیشتری دارند. میزان اعتماد جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله به صدا و سیما ۴۰ درصد، افراد ۳۰ تا ۴۹ ساله ۵۰ درصد و افراد بالای ۵۰ ساله ۶۱ درصد بوده است.
اما نظر مردم شهر تهران متفاوت است به این ترتیب که ۳۶ درصد مردم شهر تهران اعلام کرده‌اند به صدا و سیما اعتماد بیشتری دارند. ۱۸٫۹ درصد به اینترنت، ۱۸٫۶ درصد به روزنامه‌ها، ۱۳ درصد به شبکه‌های ماهواره‌ای و ۱۲٫۵ درصد نیز به اخبار دریافتی از دوستان و آشنایان اعتماد بیشتری دارند. ۴۲ درصد افراد دارای تحصیلات دیپلم و پایین‌تر از آن به صداوسیما اعتماد بیشتری نسبت به سایر رسانه‌ها دارند و این درصد برای افراد دانشگاهی ۲۸ درصد بوده است. ۲۵ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ ساله تهرانی، ۳۳ درصد افراد ۳۰ تا ۴۹ ساله و ۵۲ درصد افراد بالای ۵۰ سال به صداوسیما اعتماد بیشتری دارند.
بررسی روند اعتماد مردم شهر تهران به صدا و سیما از سال ۱۳۸۹ تاکنون قابل تأمل است. در نظرسنجی ایسپا در سال ۱۳۸۹، حدود ۳۵ درصد مردم شهر تهران گفته بودند به صدا و سیما نسبت به سایر رسانه‌ها اعتماد بیشتری دارند. دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۱، میزان اعتماد به صدا و سیما در بین شهروندان تهرانی به حدود ۴۷ درصد افزایش یافت و مجددا پس از سه سال این میزان اعتماد کاهش پیدا کرده و به ۳۶ درصد تنزل کرده است.
