از نگاه برخی فعالان رسانه‌های عراقی اقدام خونسرد چند رسانه و خبرنگار در فیلم برداری و تصویرگرفتن از اقدام به خودسوزی یک جوان در برابر دفتر سازمان ملل در اربیل در شمال عراق شوکی به حرفه خبرنگاری وارد کرد.
ماجرای خودسوزی این جوان ایرانی تبار و شیوه‌ای که رسانه‌های حاضر در محل حادثه از آن تصویربرداری و عکس گرفتند، این سوال مهم را پیش کشیده که بهره برداری رسانه‌ای در عین بی تفاوتی از ناملایمات تا کجا می‌تواند ادامه یابد؟
در این حادثه برخی از فعالان اجتماعی و رسانه‌ای از نحوه تعامل دفتر سازمان ملل با مراجعان در شمال عراق نیز ایراد گرفته اما همچنان خونسردی و عدم واکنش خبرنگاران برای جلوگیری از خودسوزی بیشترین انتقاد را به دنبال داشته است.بر اساس گزارش‌ها، جوان مزبور اینک در یکی از بیمارستان‌های اربیل تحت بستری قرار گرفته است.این شیوه خبر گرفتن از حادثه، حتی مراکز فرهنگی و رسانه‌ای شمال عراق و فعالان اجتماعی و رسانه‌ای را به واکنش واداشته و آن را بر خلاف رسالت مقدس خبرنگاری دانستند.
بیانیه محکومیت کانون خبرنگاران شمال عراق
کانون خبرنگاران اقلیم کردستان عراق رفتار خبرنگاران حاضر در محل در تعامل با قضیه خودسوزی جوان را محکوم کرده است.این نهاد مدافع حقوق خبرنگاران در شمال عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حادثه گویای این گزارش خبری بود که رسانه‌های ما (اقلیم کردستان عراق) فقط به دنبال خبر هستند و کاری به محتوا و تبعات خبر ندارند.به نوشته بیانیه، اگر چنین نیست لازم بود تا خبرنگاران حاضر در محل لوگوها را کنار گذاشته و برای نجات جوان شتاب می‌کردند اما در عوض آنها فقط نظاره گر اوضاع بودند.
اربیل خواهان بازخواست خبرنگاران و رسانه‌ها شد
اداره اطلاع رسانی دولت اقلیم کردستان عراق نیز با محکومیت شدید اقدام رسانه‌ها در عدم منع خودسوزی جوان اعلام کرد؛ رسانه‌های حاضر در صحنه خودسوزی، قوانین و مقررات دولت اقلیم کردستان در خصوص کار خبری را نادیده گرفتند.این نهاد رسمی دولت اقلیم کردستان عراق دربیانیه‌ای تاکید کرد که رسانه‌های حاضر در محل با قساوت و بدون احساس مسوولیت خبرنگاری، فقط سرگرم پوشش خبری حادثه خودسوزی شدند.دولت اقلیم کردستان عراق از دستگاه‌های ذیربط خواست مانع چنین اتفاقاتی شده و از دادستان عمومی خواسته است که به مسوولیت‌های خود در برابر این اقدام غیر انسانی عمل کند.
وزارت فرهنگ دولت محلی اقلیم کردستان عراق نیز در بیانیه‌ای از رییس دادستانی عمومی کردستان عراق خواسته است که تدابیر قانونی را علیه «رسانه‌ها» و «خبرنگاران» و «عکاسانی» که حادثه خودسوزی را پوشش دادند، اتخاذ کند.وزارت فرهنگ دولت محلی اقلیم کردستان عراق در بیانیه‌ای تاکید کرده است که این شرایط رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در اربیل در پوشش مستقیم حادثه، بر خلاف اصول کار خبرنگاری است.این نهاد رسمی در شمال عراق از تمامی رسانه‌ها خواسته است از انتشار این گونه اخبار و گزارش‌ها و برنامه‌ها که دعوت به خشونت، قتل و خودکشی می‌کند، خودداری کند.
فعالان اجتماعی: رسانه‌هایی که با جان مردم تجارت می‌کنند
حادثه خودسوزی این جوان در برابر دفتر سازمان ملل در اربیل در سطح شبکه‌های اجتماعی نیز بازتاب داشته و برخی شیوه گزارش گرفتن از این حادثه را تحت عنوان «تجارت با خون مردم» نامیده اند.«سجی البیاتی» یکی از این فعالان عراقی در توئیتی از این شیوه خبر رسانی از رنج‌های مردم با عنوان، «رسانه‌هایی شکست خورده که با جان مردم تجارت می‌کنند» یاد کرده است.
وی گفته است: این رسانه‌ها با پخش مستقیم حادثه خودسوزی، شکست خود را به نمایش گذاشتند.براساس نوشته البیاتی، تنها سه رسانه کرد زبان در محل حادثه حضور داشتند و از خودسوزی این جوان در برابر دفتر سازمان ملل تصویر گرفتند.«عمر کریم» دیگر فعالان رسانه‌ای در شمال عراق نیز در توئیتی عنوان کرده است که نحوه برخورد خبرنگاران در حادثه، شرافتمندانه نبوده است.به گفته وی، با تاسف فراوان هرگز موضع خبرنگاران حاضر در صحنه در برابر حادثه آتش سوزی افتخار آمیز و شرافتمندانه نبوده است.وی افزوده است که شخصا از مشاهده این صحنه دردآور، احساس شرمندگی می‌کنم و اگر در محل بودم هرگز اجازه وقوع این فاجعه را نمی‌دادم.
دفتر سازمان ملل در اربیل هم گناهکار شناخته شد
جدا از انتقادات گسترده‌ای که به رفتار رسانه‌ها شده، برخی از فعالان اجتماعی دفتر سازمان ملل در اربیل (شمال عراق) را در قبال وقوع این حادثه گناهکار شناخته‌اند.این عده از نحوه رفتار غیر درست کارکنان سازمان ملل در اربیل با مراجعین ایراد گرفته‌اند.در همین راستا «معن الجیزانی» خبرنگار عراقی نه تنها به خبرنگاران ایراد گرفته بلکه به نوع رفتار سازمان ملل نیز با این جوان انتقاد کرده است.وی در توئیتی گفته است که به جای فقط بازخواست رسانه‌ها، باید به نحوه تعامل کارکنان دفتر سازمان ملل در اربیل نیز در برخورد با مسائل پناهندگان توجه شود.به گفته وی، «دفتر سازمان ملل وقتی یک فرد به مرحله یاس و ناامیدی و پایان دادن به زندگیش می‌رسد، به او می‌گویند برو دور از دفتر ما (سازمان مل) به زندگی خود پایان بده!ً»
طبق گزارش‌های رسانه‌های عراقی منتشر شده، جوانی که دست به خودسوزی زده، سوابق خاصی نداشته و تنها برای گرفتن پناهندگی از دفتر سازمان ملل در اربیل از چهار سال قبل به شمال عراق رفته است.در طول این مدت به رغم مراجعات مختلف اما فقط با پاره‌ای وعده‌ها مواجه شده است.یکی از فعالان اجتماعی عراق به نام «مومل الجبوری» به نقل از منابع در کردستان عراق گفته است: این جوان و چند نفر دیگر سال‌ها است برای پیگیر پرونده اش به دفتر سازمان ملل مراجعه می‌کنند.
وی افزوده است که در آخرین مراجعه این جوان به دفتر سازمان ملل در اربیل گفت که «چند سال است که به ما دروغ می‌گویید، راه حل چیست؟ من از دست شما، می‌خواهم خودم را به آتش بکشم!»به گفته الجبوری، کارکنان دفتر سازمان ملل به او پاسخ دادند که «برو خودت را دور از ما آتش بزن»!
گفتنی است یک جوان کرد در حالیکه روی خود بنزین ریخته و سرگرم جرقه زدن به فندک برای خودسوزی است ، چند دوربین و خبرنگار بدون اینکه واکنش خاصی نشان دهند صرفا به فیلم گرفتن و تصویر برداری مشغولند هرچند لحظاتی پس از شعله ور شدن این جوان یکی از آنها سعی در کمک دیرهنگام دارد.
گفته شده این جوان از سختی شرایط زندگی و محدودیت‌هایی که داشته سخن گفته و با اعتراض به بی تفاوتی نمایندگی سازمان ملل نسبت به مشکلاتش علیرغم مراجعات مکرر؛ اقدام به خودسوزی کرده است.
