موضوع لو رفتن سئوالات کنکور و دفترچه‌ها در فضای مجازی هر ساله با نزدیک شدن به زمان برگزاری کنکور -که یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین آزمون‌ها در ایران به شمار می‌رود- مطرح می‌شود و ما شاهد رشد قارچ گونه انواع شبکه‌ها، سایت‌ها و کانال‌های فروش سئوالات کنکور و یا ادعای لو رفتن سئوالات این آزمون سرنوشت‌ساز هستیم.
این حواشی قبل از شروع شدن فرآیند برگزاری پنجاه و یکمین کنکور نیز مطرح شد و کانال‌های زیادی در فضای مجازی اقدام به خرید و فروش سوالات جعلی کنکور کردند به طوری که سقف و کف قیمت‌های اعلامی این کانال‌ها تا چندین میلیون نیز اعلام شد. اما در نهایت عده ای داوطلب از خرید این سوالات متضرر شدند و تعدادی از باندهای فروش سئوالات توسط نیروهای انتظامی و اطلاعاتی کشور دستگیر شدند.
به گونه ای که سردار وحید مجید رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا، در این رابطه تاکید کرد: در رصد پیش‌دستانه فضای سایبر، در بیش از ۱۰۰ کارگروه استانی و شهرستانی طی ایام منتهی به برگزاری کنکور سراسری سال ۱۴۰۰، تعداد زیادی سایت و تارنما که اقدام به فعالیت مجرمانه در این خصوص می کردند ، مورد شناسایی قرار گرفتند.
وی در ادامه از شناسایی و دستگیری بیش از ۲۰ نفر از مجرمان در کشور که با تبلیغات دروغین و کاذب مدعی فروش سوالات کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ پیش از برگزاری آن بودند، خبر داد و اظهار کرد: اقدام قضائی علیه تعدادی از مجرمان دیگر نیز در این حوزه در جریان است.
رئیس پلیس فتا ناجا افزود: در تحقیقات فنی و بررسی های به عمل آمده از مجرمان دستگیر شده مشخص گردید تعدادی از داوطلبان کنکور با این ترفند مبالغ زیادی تحت عنوان بیعانه به این کلاهبرداران پرداخت کردند که ضمن مسدود کردن حساب های مالی این مجرمان اقدامات نهایی برای استرداد وجوه به فریب خوردگان صورت گرفته است.
وی اظهار کرد: با توجه به هشدارهای متعدد پلیس و سایر مسئولان سازمان سنجش، متاسفانه باز هم شاهد فریب تعدادی از متقاضیان بودیم ولیکن با تجزیه و تحلیل پرونده های قضائی سال ۱۴۰۰ در مقایسه با ادوار گذشته، شکوائیه‌های قضائی در این حوزه کاهش نسبتاً خوبی پیدا کرده است.
همچنین وزارت اطلاعات نیز قبل از برگزاری کنکور ۱۴۰۰ با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد؛ در راستای حفظ سلامت و آرامش روانی خانواده‌های داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور، با اشراف اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان (عج)، تحرکات چند شبکه کلاهبرداری که در زمینه عرضه و فروش سوالات غیر واقعی آزمون سراسری ۱۴۰۰ فعالیت داشتند، با هماهنگی دستگاه قضایی شناسایی و مورد برخورد قرار گرفته و تعدادی از سودجویان شبکه‌ای دستگیر شدند.
وزارت اطلاعات ضمن هشدار به کلاهبرداران در این زمینه از تمامی داوطلبان کنکور و خانواده‌های درخواست کرد، در ارتباط‌گیری با عناصر و عوامل سودجو که از دغدغه‌های به جای خانواده‌ها نسبت به آینده جوانان سوءاستفاده می‌نمایند، مراقبت لازم را به عمل آورده و از اقدامات نامتعارف در زمینه موفقیت در آزمون‌های سراسری پرهیز نمایند تا از واردشدن صدمات روحی و مادی به فرزندان و خانواده‌ها جلوگیری به عمل آید.
اگر چه حاشیه‌های پیرامون فروش و لو رفتن سئوالات کنکور موضوع تازه ای نیست و هر ساله همزمان با آزمون داوطلبان جدی‌تر می‌شود اما امسال با تمهیداتی که از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف (اعم از وزارت اطلاعات، وزارت ارتباطات، نیروی انتظامی، پلیس سایبری و سازمان سنجش آموزش کشور) بکار گرفته شد، امسال کمتر شاهد بروز تخلف در این زمینه بودیم.
در این زمینه محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در خصوص مشکلات اینترنت در حوزه های برگزاری کنکور اعلام کرد که قطعی برق در چند وقت اخیر اختلال ایجاد کرده بود و اختلال روزهای برگزاری کنکور هم برای جلوگیری از فروش سوالات کنکور و امنیت روانی بود که درخواست شد در حوزه‌های امتحانی اینترنت ۳G و ۴G فعال نباشد.
همچنین دکتر ابراهیم خدایی رییس سازمان سنجش آموزش کشور ضمن تاکید جدی برخورد با کلاهبردارن در زمینه فروش سوالات کنکور، گفت: برای جلوگیری از تخلف و رعایت حفاظت از آزمون، کمیته‌ای با حضور مجموعه دادستانی، تشکیل و با هماهنگی‌های صورت گرفته در این کمیته با موضوع کلاهبرداری در زمینه فروش سوالات کنکور برخورد جدی شد.
وی در ادامه تصریح کرد: تمام موارد مربوط به فروش سوالات کنکور کلاهبرداری است و شگرد کلاهبرداران این است که ابتدا ۵۰ درصد پول را از داوطلب دریافت و اعلام می‌کنند که ما به سوالات دسترسی داریم و پس از انتشار سوالات، ۵۰ درصد باقی پول را دریافت می‌کنند. در صورتی که پس از دریافت ۵۰ درصد پول اولیه، تماس‌ها قطع می‌شود و آنها حتی نمی‌توانند جلد دفترچه کنکور ما را به داوطلبان برسانند.
خدایی با بیان اینکه یکسری از عوامل کلاهبرداری فروش سوالات کنکور شناسایی شده اند، افزود: با آنها برخورد شده و طبیعتا برخوردهای بیشتری با توجه های رسیده با این افراد می‌شود. به داوطلبان اطمینان می‌دهم که تحت هیچ شرایطی سوال کنکور قبل از جلسه به بیرون نیامده و مطمئن باشند کلاهبردار احتیاجی نیست سئوالی بدهد چرا که حتی نمی‌تواند روی دفترچه را هم کپی کند.
بر اساس این گزارش، آمار بازدید از سایت‌ها و صفحات مشاوره درسی، دانلود سوالات کنکور، مشاوره روانشناسی و… در روزهای منتهی به کنکور روندی رو به افزایش دارد، در چنین شرایطی یکی از شگردهای افراد سودجو، طراحی صفحات و درگاه‌های بانکی جعلی است که با ترفند فروش سوالات امتحان نهایی و با در اختیار گرفتن اطلاعات بانکی دانش‌آموزان، اقدام به برداشت‌های غیر مجاز از حساب‌های بانکی قربانیان می‌کنند.
با وجود اینکه در سال ۸۴ قانونی در مجلس به تصویب رسید که فروشندگان و لودهندگان سوالات کنکور و آزمون‌های نهایی مورد تعقیب قرار گرفته و با مجازات‌های سنگینی از قبیل جریمه‌های میلیاردی و حبس‌های طولانی مواجه خواهند شد. این قانون از سال ۸۵ به اجرا گذاشته شد اما این قانون انطور که باید نتوانست جلو سودجویی ها در این زمینه را بگیرد و به نظر می رسد نظارت و اجرا قوی تنها راهکار و ابزاری باشد که بتوانیم کنکوری عاری از حاشیه داشته باشیم.
همچنان که ما در کنکور ۱۴۰۰ برخلاف سال‌های گذشته به دلیل همکاری جمعی نهادهای نظارتی و امنیتی اعم از پلیس، وزارت اطلاعات و سایر نهادهای نظارتی و امنیتی حواشی کمتری را از سوی سودجویان شاهد بودیم.
بر اساس آمار تخمینی ارائه شده سالانه بیش از هزاران میلیارد تومان هزینه کلاس‌های کنکور و همچنین خرید و فروش سوالات کنکور می‌شود. قطعا وقتی پای چنین تجارت پر سودی در میان باشد شاهد تخلفات و کلاهبرداری های گسترده در این عرصه خواهیم بود.
به نظر می‌رسد مسئولان نظارتی و اجرایی آزمون های مهم به ویژه کنکور با اتخاذ سیاست‌های و برنامه‌هایی در تامین امنیت این آزمون بیش از بیش تلاش کنند تا شاهد تخلفات هر چند اندک از سوی کاسبان علم و دانش نباشیم و از سویی دیگر سرنوشت داوطلبان نیز تحت تاثیر مقاصد اقتصادی عده‌ای فرصت‌طلب قرار نگیرد.
