ایجاد محیطی ایمن در کار از وظایف اصلی کارفرمایان در کارخانه‌ها، سازمان‌ها و واحدهای تولیدی و صنعتی است و عدم رعایت اصول ایمنی توسط نیروهای کار می‌تواند باعث بروز حوادث و آسیبهای شغلی شود.
بی تردید نقش بازرسان کار در لزوم توجه به اجرای قوانین کار در محیط‌های کارگری و پیشگیری از وقوع حوادث حیاتی و ضروری است و بحث پیشگیری از حوادث کار و پیروی از آئین‌نامه‌های قانونی از جمله اهداف بازرسان کار به شمار می‌رود.امروز با افزایش وقوع حوادث شغلی، بیماری‌های ناشی از کار نیز افزایش یافته و این موضوع به یک نگرانی بین‌المللی تبدیل شده است. برآورد سازمان بین المللی کار حاکی از آن است که روزانه حدود ۶۰۰۰ نفر در اثر حوادث و بیماری‌های شغلی در جهان فوت می کنند و عده بسیاری دچار آسیبهای جدی می‌شوند.
طبق استانداردهای جهانی به ازای هر ۱۰ هزار نفر وجود یک بازرس کار نیاز است، این در حالی است که در کشور ما به ازای هر ۱۵ هزار نفر یک بازرس کار وجود دارد.
در همین راستا، مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان تهران معتقد است: اگر برخی فرایندهای کاری مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد و وظایف بازرسان کار در زمینه رعایت مقررات حفاظت فنی و ایمنی کار در واحدهای کارگری به خود کارگران و کارفرمایان واگذار شود، رعایت بهتر مقررات در محیط‌های کارگری و کاهش حوادث ناشی از کار را شاهد خواهیم بود.
وی ضمن اشاره به حجم بالای صنایع، تولیدی‌ها و کارگاه‌ها در استان تهران می‌گوید: با توجه به فعالیت بیش از ۲۳۵ هزار واحد کارگری و بیش از ۳ میلیون و ۵٠٠ هزار نفر کارگر بیمه شده در تهران، حتی اگر تعداد بازرسان کار استان هم دو برابر شوند، باز هم امکان بازرسی از همه کارگاه‌ها وجود ندارد و راهی جز ایجاد ساختاری مردمی و درون کارگاهی و برون سپاری امور مربوط به حفاظت فنی و ایمنی کار به خود مردم و فعالان محیط کسب و کار وجود ندارد.
ویس کرمی تاکید دارد که با اصلاح و بهبود فرایندهای بازرسی کار و برون سپاری اجرای مقررات حفاظت فنی و ایمنی کار، زمینه کاهش حوادث ناشی از کار فراهم می‌شود.کارشناسان و فعالان کارگری مشارکت مردم در حوزه کار و تولید و بهره گیری از ظرفیتهای مردمی در واگذاری وظایف حوزه حفاظت فنی و ایمنی کار و ایفای نقش نظارتی توسط ادارت کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان‌ها را در افزایش ایمنی و کاهش حوادث کار موثر می دانند.
پیش از این علی حسین رعیتی فرد – معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به کمبود تعداد بازرسان کار در کشور، استفاده از ظرفیت بسیج در این خصوص را موثر دانسته و گفته بود: در حال حاضر مسئولان بسیج در کارخانجات آمادگی ارائه آموزش‌های مورد نیاز ایمنی را به عنوان همیار ایمنی به کارگران دارند چراکه بسیاری از حوادث ناشی از کار به علت بی احتیاطی و نبود آموزش‌های کافی صورت می‌گیرد لذا ظرفیت بسیج برای تشکیل کمیته‌های حفاظت فنی در مراکز تولیدی می‌تواند کمک کننده باشد.
با استقرار دولت سیزدهم، اقدامات موثری در باز مهندسی حوزه ایمنی و سلامت شغلی مبتنی بر تحول ساختاری در سطح کلان ملی در حوزه ایمنی و بهداشت کار شکل گرفت.همچنین با همکاری مجلس شورای اسلامی، تصویب مقاوله نامه شماره ۸۱ سازمان بین المللی کار با موضوع “بازرسی کار در صنعت و تجارت” و مقاوله نامه شماره ۱۵۵ با موضوع “ایمنی و بهداشت شغلی” به عنوان محورهای راهبردی کلان ارتقای ایمنی و سلامت کار در سطح ملی محقق شد.
در حال حاضر موضوع صیانت از نیروهای کار از وظایف اصلی بازرسان کار به شمار می رود و وزارت کار مسئولیت ایمنی محیط کار و نظارت بر آن را بر عهده دارد.بر اساس ماده ۹۸ قانون کار، بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار در حدود وظایف خویش حق دارند بدون اطلاع قبلی در هر موقع از شبانه روز به کارگاههای مشمول قانون کار وارد شده و به بازرسی بپردازند. بازرسان کار به عنوان ضابطین قضایی وظیفه نظارت بر اجرای صحیح مقررات قانون کار و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل های مربوط به حفاظت فنی را برعهده دارند.
