گروه سیاسی:سفر محرمانه مشاور بایدن به عمان پس از سفر سلطان عمان به تهران، گمانه زنیهای بسیاری را در راستای احتمال ایجاد یک توافق جدید و یا احیا برجام میان ایران و آمریکا، دامن زده است. با این وجود مشخص نیست تصمیم سیاسی نهایی تهران در رابطه با نتیجه میانجیگریهای عمان چیست.
اردشیر سنایی، استاد روابط بین الملل، در آغاز درباره ی سفر مشاور بایدن به عمان برای طرح گفتگوهای جدید در حوزه روابط با ایران به «انتخاب» گفت: ابعاد کامل اتفاقاتی که در این چند وقت اخیر افتاده هنوز مشخص نیست و تا جزئیات آن ها معلوم نشود نمیتوان پیشبینی از وقایع داشت اما به نظر میرسد تحرکات جدیدی در سطح منطقه و اروپا و آمریکا شروع شده است و باید منتظر بمانیم که این تحریکات جدید به نتیجه میرسد یا خیر؛ همانطور که پیش بینی می شد بعد از سپری شدن ماههای پرمناقشه در سیاست داخلی ایران مجددا طرف مقابل احساس کرد که گزینه مذاکره و دیپلماسی برای عبور از بحث هستهای مناسبتر هست، بعد از اینکه ناآرامیها فروکش کرد مجددا این بحث مذاکره و دیپلماسی برای حل پرونده هستهای با توجه به پیشرفتهای فنی ایران، روی ریل برگشت و این اتفاقاتی که در چند ماه اخیر می توانیم بببینیم محصول این تغییر تفکر در نگاه طرف مقابل است، البته تلاش کشور های منطقه مثل عراق و قطر و عمان را نباید نادیده گرفت که موضوع هسته ای مدنظر دارند تا ثبات در منطقه فراهم گردد. اگر این مسئله را در کنار تلاش ایران و کشورهای عربی برای کاهش تنش بگذاریم میتوان نتیجه گرفت که تمام این تلاشها برای حل بحرانهای منطقه است.
وی در ادامه نسبت به احتمال توافق موقت یا توافق جدید افزود: در مورد احیا توافق یا توافق جدید یا توافق موقت هم فعلا مبهم است و اتفاقاتی که در پنج سال گذشته رخ داده وضعیت را سخت کرده است. بنظر نمیرسد که بازگشت به توافق برجام در ۲۰۱۵ بتواند مشکلی را حل کند. توافق جدید هم مقداری بعید است زیرا با توجه به عمق مشکلات بنظر می رسد توافق جدید نیازمند چندین سال مذاکره مستقیم و غیرمستقیم میان ایران آمریکاست که با توجه به پایان ریسات جمهوری بایدن بعید بنظر می رسد. الان جدیترین اتفاقی که میتواند رخ دهد یک توافق موقت است که تا پایان دوره ریاست جمهوری بایدن مطلوب است. یعنی در مقابل همکاری ایران با آژانس که اخبرای در این زمینه منتشر شده و فعال شدن دوربینهای نظامی آژانس و همینطور کاهش سطح غنی سازی که در مقابل آن بخشی از اموال بلوکه شده ایران به اشکال مختلف آزاد شود و مشکلات مالی و بانکی ایران نیز حل شود اما این اتفاق بستگی به رخدادهای آینده دارد و باید صبر کنیم.
سنایی در پایان درباره تصمیم ایران در پاسخ به تحولات سفر اخیر پادشاه عمان گفت: بنظر من جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که چاره دیگری ندارد. با توجه به فشارهای اقتصاد و احتمال ابرتورم سه رقمی که با اتفاقات فروردین و اردیبهشت امسال بعید بنظر نمیرسد و از سوی دیگر مشکلات داخلی از جمله ناآرامی های چند ماهه اخیر، ایران از توافق استقبال میکند. شرایط ایران را به سمتی برد که به سمت تنش زدایی با مصر و عربستان حرکت کند، الان نیز شرایط ایران را به سمتی میبرد که مشکلات اش را با آمریکا حل کند. جمهوری اسلامی احساس کرده چارهای جز حل موضوع ندارد، اما به دلیل برخی مخالفتها در داخل نمیتواند صریح این موضوع را اعلام کند.
اردشیر سنایی، استاد روابط بین الملل، در آغاز درباره ی سفر مشاور بایدن به عمان برای طرح گفتگوهای جدید در حوزه روابط با ایران به «انتخاب» گفت: ابعاد کامل اتفاقاتی که در این چند وقت اخیر افتاده هنوز مشخص نیست و تا جزئیات آن ها معلوم نشود نمیتوان پیشبینی از وقایع داشت اما به نظر میرسد تحرکات جدیدی در سطح منطقه و اروپا و آمریکا شروع شده است و باید منتظر بمانیم که این تحریکات جدید به نتیجه میرسد یا خیر؛ همانطور که پیش بینی می شد بعد از سپری شدن ماههای پرمناقشه در سیاست داخلی ایران مجددا طرف مقابل احساس کرد که گزینه مذاکره و دیپلماسی برای عبور از بحث هستهای مناسبتر هست، بعد از اینکه ناآرامیها فروکش کرد مجددا این بحث مذاکره و دیپلماسی برای حل پرونده هستهای با توجه به پیشرفتهای فنی ایران، روی ریل برگشت و این اتفاقاتی که در چند ماه اخیر می توانیم بببینیم محصول این تغییر تفکر در نگاه طرف مقابل است، البته تلاش کشور های منطقه مثل عراق و قطر و عمان را نباید نادیده گرفت که موضوع هسته ای مدنظر دارند تا ثبات در منطقه فراهم گردد. اگر این مسئله را در کنار تلاش ایران و کشورهای عربی برای کاهش تنش بگذاریم میتوان نتیجه گرفت که تمام این تلاشها برای حل بحرانهای منطقه است.
وی در ادامه نسبت به احتمال توافق موقت یا توافق جدید افزود: در مورد احیا توافق یا توافق جدید یا توافق موقت هم فعلا مبهم است و اتفاقاتی که در پنج سال گذشته رخ داده وضعیت را سخت کرده است. بنظر نمیرسد که بازگشت به توافق برجام در ۲۰۱۵ بتواند مشکلی را حل کند. توافق جدید هم مقداری بعید است زیرا با توجه به عمق مشکلات بنظر می رسد توافق جدید نیازمند چندین سال مذاکره مستقیم و غیرمستقیم میان ایران آمریکاست که با توجه به پایان ریسات جمهوری بایدن بعید بنظر می رسد. الان جدیترین اتفاقی که میتواند رخ دهد یک توافق موقت است که تا پایان دوره ریاست جمهوری بایدن مطلوب است. یعنی در مقابل همکاری ایران با آژانس که اخبرای در این زمینه منتشر شده و فعال شدن دوربینهای نظامی آژانس و همینطور کاهش سطح غنی سازی که در مقابل آن بخشی از اموال بلوکه شده ایران به اشکال مختلف آزاد شود و مشکلات مالی و بانکی ایران نیز حل شود اما این اتفاق بستگی به رخدادهای آینده دارد و باید صبر کنیم.
سنایی در پایان درباره تصمیم ایران در پاسخ به تحولات سفر اخیر پادشاه عمان گفت: بنظر من جمهوری اسلامی به این نتیجه رسیده است که چاره دیگری ندارد. با توجه به فشارهای اقتصاد و احتمال ابرتورم سه رقمی که با اتفاقات فروردین و اردیبهشت امسال بعید بنظر نمیرسد و از سوی دیگر مشکلات داخلی از جمله ناآرامی های چند ماهه اخیر، ایران از توافق استقبال میکند. شرایط ایران را به سمتی برد که به سمت تنش زدایی با مصر و عربستان حرکت کند، الان نیز شرایط ایران را به سمتی میبرد که مشکلات اش را با آمریکا حل کند. جمهوری اسلامی احساس کرده چارهای جز حل موضوع ندارد، اما به دلیل برخی مخالفتها در داخل نمیتواند صریح این موضوع را اعلام کند.