«عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر اواخر هفته گذشته پس از ۱۲ سال به آنکارا سفر کرد و با «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیه‌ای خود دیدار و رایزنی کرد.
روسای جمهور ترکیه و مصر در این دیدار درباره جنگ غزه، راه‌های ترمیم روابط تاریخی بین ۲ کشور، آخرین تحولات لبیی و … رایزنی و گفت‌وگو کردند و در یک کنفرانس خبری مشترک حضور یافتند.
اردوغان در این نشست مطبوعاتی اعلام کرد ۲ کشور قصد دارند در زمان کوتاهی حجم مبادلات تجاری ۲ طرفه را نزدیک به پنج میلیارد دلار افزایش دهند.
وی با بیان این که آنکارا می‌خواهد روابط خود را با مصر در زمینه گاز طبیعی و انرژی هسته‌ای عمیق‌تر کند، اظهار کرد: با ذهنیت برد-برد، ما روابط چندبعدی خود را پیش خواهیم برد.
اردوغان همچنین تصریح کرد: ترکیه و مصر می‌خواهند تجارت سالانه خود را در پنج سال آینده از پنج میلیارد دلار به ۱۵ میلیارد دلار افزایش دهند.
«عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر نیز در این نشست خبری گفت: ترکیه و مصر هر ۲ خواستار آتش‌بس در غزه و پایان خشونت‌ها در کرانه باختری هستند.
در جریان این سفر وزیران ذیربط ۲ کشور، ۱۸ تفاهم‌نامه همکاری در زمینه‌های انرژی، دفاع، گردشگری، بهداشت، کشاورزی، مالی، فرهنگ، آموزش و حمل‌ونقل امضا کردند.
سیاست اردوغان درباره حوادث سال ۲۰۱۱
«علی حیدری» کارشناس مسائل ترکیه در گفت‌وگو با ایسنا در مورد سفر السیسی به آنکارا که مورد توجه رسانه‌ها و کارشناسان حوزه بین‌الملل نیز قرار گرفته بود، اظهار کرد: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه با توجه به بلندپروازی‌هایی که داشت حدود یک دهه سیاست تهاجمی نسبت به همسایگانش و کشورهای منطقه در پیش گرفته بود و این موجب شده بود که روابطش با کشورهای منطقه به سردی سوق پیدا کند.
وی گفت: آغاز این سیاست تهاجمی و به قول معروف اشتباه راهبردی اردوغان این بود که با آغاز بهار عربی در برخی از کشورهای اسلامی که اکثر آنها را اخوانی‌ها هدایت می‌کردند و اردوغان نیز چون یک فرد اخوانی بود، تصور می‌کرد که با روی کار آمدن اخوانی‌ها می‌تواند قدرت خودش را به عنوان یک رهبر الهام‌بخش در کل منطقه بسط بدهد و به همین خاطر سیاست تهاجمی نسبت به برخی از کشورهای منطقه در پیش گرفت ولی وقتی این قیام‌ها و تحرکات در کشورهای مختلف از جمله تونس، لیبی، سوریه، مصر و … با مشکل روبرو شدند از جمله این که سرکوب و یا منحرف شدند؛ این موضوع باعث سرخوردگی اردوغان شد و تلاش بسیاری انجام داد که اخوانی‌ها به خصوص در مصر به رهبری محمد مرسی در قدرت بمانند، اما موفق نشد و در نهایت با کودتا و سرکوب، مخالفان اخوانی‌ها در این کشور به قدرت رسیدند.
آغاز بازگشت روابط
حیدری با بیان اینکه اردوغان بعد از یک دهه تصمیم به عادی‌سازی روابط با کشورهایی گرفت که سیاست تهاجمی ترکیه، آنها را وارد فاز دفاعی کرده بود و از آنکارا دور شده بودند، تصریح کرد: این موضوع با امارات شروع شد، با عربستان به پیش رفت، با رژیم صهیونیستی هم ادامه پیدا کرد و در نهایت نوبت به مصر رسید و تنها سوریه باقی مانده که هنوز ترکیه وارد عادی‌سازی روابط با آن نشده است.
این کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: بعد از انجام کودتا در مصر و روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی، اردوغان بارها عنوان کرد که من با السیسی کودتاگر و جنایتکار هیچ وقت رو در رو نخواهم شد، اما اکنون بعد از یک دهه ناچار شده که روابط را از سر بگیرد و طرف مصری هم بنا به دلایلی این موضوع را پذیرفت و با سفر آقای اردوغان به مصر در بهمن سال گذشته و سپس سفر السیسی در هفته گذشته به ترکیه شاهد این بودیم که روند عادی‌سازی روابط ۲ کشور تکمیل شد.
حیدری با بیان این که «این سفر توافق‌نامه‌های مهمی را بین ۲ کشور به همراه داشت؛ از جمله در موضوع تبادلات انرژی و همکاری در حوزه صنایع از جمله صنعت دفاعی»، اظهار کرد: در این سفر طرفین تصمیم گرفتند که حجم روابطشان را طی پنج سال آینده به ۱۵ میلیارد دلار برسانند که با توجه به نیاز مصر به اقتصاد مکمل ترکیه و برنامه‌ریزی‌های دقیقی که از طرف مقامات تجاری ترکیه انجام می‌گیرد و معمولاً هم به خوبی پیش می‌رود، احتمال اینکه این رقم خیلی زودتر از پنج سال محقق شود، وجود دارد.
اختلافات ریشه‌ای آنکارا و قاهره
این روزنامه‌نگار در مورد تاثیر این سفر در حل برخی از اختلافات ریشه‌ای بین ۲ کشور از جمله موضوع اخوانی‌ها و تحولات لیبی اظهار کرد: در مورد تاثیر این سفر بر روی حل اختلافات ۲ کشور از جمله در موضوع اخوانی‌ها باید گفت طرفین به تفاهماتی در این زمینه رسیده‌اند از جمله اینکه پیش از انجام سفر السیسی به ترکیه، او یک فرمان عفو صادر کرد و تعداد زیادی از زندانی‌های اخوانی را آزاد کرد و از طرف ترکیه هم طی ۲ الی سه سال گذشته برای فراهم کردن مقدمات عادی سازی روابط، اردوغان و آنکارا فعالیت سیاسی و رسانه‌ای اخوان المسلمین در ترکیه را محدود کردند و به آنها گفتند که از حمله به حکومت مصر در رسانه‌های خود کم کنید و یا به آن نپردازید، طرف اخوانی هم این موضوع را پذیرفته است و کسانی که این موضوع را نپذیرفته‌اند از ترکیه خارج شده‌اند، اما غالب کسانی که در ترکیه واستانبول حضور دارند این موضوع را پذیرفته و با شرایط جدید به فعالیت خودشان ادامه می‌دهند.
او در همین ارتباط اظهار کرد: گفته می‌شد که قاهره خواهان استرداد تعدادی از اخوانی‌هایی است که در مصر اقدام به اعمال تروریستی کرده بودند و پرونده قضایی داشتند که گویی از این موضوع هم صرف‌نظر شده و مقامات امنیتی ترکیه پیش از سفر آقای السیسی به اخوانی‌های فعال و حاضر در ترکیه این اطمینان را داده بودند که برای آنها در ترکیه اتفاقی نخواهد افتاد و اخوانی‌ها هم تا آن جا که در جریان هستم و با تعدادی از آنها صحبت کردم، از این موضوع اطمینان دارند که برای آنها اتفاق بدی نخواهد افتاد و به زندگی و فعالیت خودشان در ترکیه ادامه می‌دهند.
حیدری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به برخی اختلاف‌نظرهای ترکیه و مصر در حوزه مدیترانه گفت: طرفین اختلاف‌نظرهایی در حوزه مدیترانه داشتند، چنان که چند سال پیش مصر، اسرائیل، یونان و قبرس در حوزه انرژی در مدیترانه با هم توافقاتی کرده بودند که به مرور در این مورد با اختلاف‌نظرهایی مواجه شده بودند، چون روند این توافق نامه در تضاد با منافع مصر، ترکیه و لیبی بود، از دیگر سو با توجه به زیاده‌خواهی‌های طرف اسرائیلی و مشکلاتی که در مسیر اجرای این توافقنامه به پیش آمد، طرف مصری تصمیم گرفته که این توافقنامه را کم‌رنگ کند یا کنار بگذارد و با ترکیه و برخی دیگر از کشورهای این منطقه فعالیت خودشان را در حوزه مدیترانه به پیش ببرند.
نگرانی مشترک درباره غزه
این کارشناس مسائل ترکیه با بیان اینکه مهمترین موضوعی که در این سفر محور مذاکرات بود، موضوع غزه و اسرائیل بود، گفت: این مذاکرات نه به خاط غزه بلکه برای وقایع پس از غزه بود
حیدری در این ارتباط توضیح داد: مصر نگران این است که اسرائیل بعد از یکسره کردن کار غزه و کرانه باختری به سراغ صحرای سینا بیاید و مطالبات خودش را در آنجا مجدداً از سر بگیرد و بخواهد بخشی از صحرای سینا را متعلق به خودش بداند؛ چنان که طی یک الی ۲ سال گذشته ما شاهد درگیری‌های پراکنده‌ای بین ارتش مصر و نظامیان صهیونیستی در صحرای سینا بودیم که این نشان می‌دهد وضعیت در آن منطقه رو به وخامت می‌رود و مصری‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اگر اسرائیل بتواند کار غزه و کرانه باختری را به آن شکلی که می‌خواهد، یکسره کند، بعد از آن به سراغ مصر و صحرای سینا خواهد رفت به همین دلیل تلاش می‌کنند تا همفکران خود در خصوص اسرائیل را در کنار خودشان بیاورند تا بتوانند مبارزه‌ای را در آینده در این حوزه در صحرای سینا با اسرائیل داشته باشند.
او ادامه داد: در همین چارچوب فراموش نکنیم که اردوغان چند ماه پیش گفته بود که در حال حاضر «غزه» جبهه پیشانی ما در مقابل اسرائیل است، چون اسرائیل بعد از غزه با توجه به شعارش که نیل تا فرات است به بخش‌هایی از ترکیه هم چشم دارد و ما باید در غزه از خاک خودمان دفاع کنیم.
این کارشناس مسائل ترکیه با بیان اینکه «صحبت‌های اردوغان یک هشدار جدی به طرف‌های مختلف است که باید در مقابل زیاده‌خواهی اسرائیل بایستند و تصور می‌کنم ترکیه و مصر نگران تحولات بعد از غزه هستند؛ چرا که تصور می‌کنند ممکن است اسرائیل به سراغ آنها برود»، در بخشی دیگر از صحبت‌های خود در این زمینه گفت: ترکیه و مصر به این عادی‌سازی و به این وحدت در شرایط فعلی با توجه به وضعیتی که در غزه رخ داده نیازمند هستند و در واقع با توجه به سیاست‌های مختلفی که ۲ طرف دنبال می کنند، منافعشان ایجاب می‌کند که در کنار هم باشند؛ بنابراین فکر نمی‌کنم این عادی‌سازی یک موضوع تشریفاتی نمادین باشد بلکه به شکل جدی دنبال خواهد شد و احتمالاً شاهد سرمایه‌گذاری‌های کلان و سنگین ترکیه در مصر در حوزه‌های مختلف از جمله در حوزه های دفاعی، نظامی صنعتی و انرژی خواهیم بود.
انتهای پیام
