دنیای اقتصاد، طبق آمار منتشره، کل تولید سه خودروساز اصلی (ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) در پنج ماه امسال در حوزه سواری به ۳۶۰ هزار دستگاه نیز نرسیده است. با توجه به تولید حدودا ۳۹۱ هزار دستگاهی پارسال خودروسازان، تیراژ آنها نسبت به پنج ماه پارسال ۹.۵ درصد افت را نشان می‌دهد. تولید، اما به طور ماهانه نیز کاهش یافته، به‌طوری‌که شاهد افت ۱۸ درصد تولید در مرداد نسبت به تیرماه هستیم.
به نظر می‌رسد دلایل اصلی افت تولید بالغ بر ۳۷ هزار دستگاهی خودروسازان در پنج ماه امسال، کمبود نقدینگی و ارز و قطعی برق بوده است. در این بین، کمبود نقدینگی (بیشتر ناشی از عدم اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودروها) مشکل جدیدی به شمار نمی‌رود و در این سال‌ها همواره وجود داشته است. درحال‌حاضر از آخرین اصلاح قیمت رسمی خودروهای داخلی ۱۶ ماه می‌گذرد و این موضوع دلیل اصلی افت تولید به شمار می‌رود.
عدم تخصیص ارز به خودروسازان تا اواسط تیرماه دلیل دیگری است که سبب افت تولید خودرو در پنج ماه امسال شد. خودروسازان می‌گویند تا اواسط تیرماه پارسال هر‌چه ارز به آنها تخصیص داده شده، متعلق به پارسال بوده است. از نیمه تیرماه به بعد، اما تخصیص ارز به خودروسازان از سر گرفته شد، اما به نظر می‌رسد تاثیر خاصی بر تولید در مرداد‌ماه نگذاشته است.
در نهایت اختلال برقی در واحد‌های تولیدی (هم خودروسازان و هم شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه و قطعات آنها) دلیل دیگر افت تولید پنج ماه خودرو به شمار می‌رود. از اواسط خرداد و به رسم چند سال گذشته، قطعی برق به جان واحد‌های تولیدی کشور افتاد و به نظر می‌رسد در مرداد با توجه به شدت بیشتر گرمای هوا، اثر آن بیشتر بود. قطعی‌های گاه و بیگاه برق در این دوره حدودا سه‌ماهه اثر منفی بر تولید واحد‌های صنعتی کشور گذاشت و در این بین، خودروسازی نیز از تبعات آن بی‌نصیب نبود.
اما حالا این پرسش مدنظر است که آیا اوضاع خودروسازان در پایان نیمسال نخست بهتر خواهد شد؟ برای پاسخ به این پرسش باید به عوامل سه‌گانه اثرگذار بر تولید خودرو طی پنج ماه امسال رجوع کنیم.
در این بین، چشم‌انداز مثبتی حداقل برای یکی دو ماه آینده درباره بهبود اوضاع نقدینگی خودروسازان از محل اصلاح قیمت وجود ندارد؛ چون سیاستگذار در دولت چهاردهم، حرفی از افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها نزده است؛ بنابراین اگر همچنان فریز قیمت ادامه داشته باشد، بعید است نقدینگی خودروسازان جز در مواردی مانند همین فروش اخیر، افزایش قابل‌توجهی داشته باشد و به رشد تولید منجر شود.
در مورد مساله ارز به نظر می‌رسد تاثیر ازسرگیری تخصیص ارز به خودروسازان، در ماه‌های آینده خود را نشان دهد و به بهبود تولید کمک کند (حداقل شاید سرعت افت تیراژ را پایین بیاورد).
اما در مورد مساله برق به نظر می‌رسد این چالش در شهریور با توجه به کاسته شدن از گرما و کمتر شدن قطعی برق واحد‌های صنعتی، خفیف‌تر خواهد بود؛ بنابراین امکان بهبود تولید (در آن حد که بی‌برقی تاثیر گذاشته بود) وجود دارد.
افت پژو؛ رشد سورن
طبق آنچه در صورت‌های مالی سه خودروساز اصلی آمده، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در مجموع کمتر از ۳۵۴ هزار دستگاه انواع خودروی سواری را در پنج ماه نخست امسال تولید کرده اند.
در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران خودرویی‌ها شده که توانسته اند ۱۹۷ هزار و ۳۹۵ دستگاه محصول را در پنج ماه نخست امسال تولید کنند. این میزان تولید با توجه به تیراژ بالغ بر ۲۱۴ هزار دستگاهی سال گذشته ایران خودرو، افت هشت‌درصدی را نصیب آبی‌های جاده‌مخصوص کرده است.
سایپایی‌ها نیز به کمک زیرمجموعه خود، پارس خودرو، تولید ۱۵۶ هزار و ۱۴۹ دستگاهی را در پنج ماه ابتدایی امسال ثبت کرده اند که نسبت به مدت مشابه پارسال افت را نشان می‌دهد. در حالت تفکیکی، سایپا تولید حدودا ۱۱۶ هزار دستگاهی در پنج ماه امسال داشته و این در حالی است که میزان تولید این شرکت در مدت مشابه پارسال بیش از ۱۲۷ هزار دستگاه بود؛ بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران بدون احتساب آمار پارس‌خودرو دچار افت تولید ۹ درصدی در پنج ماه امسال شده است. پارس‌خودرو نیز که ۴۰ هزار و ۳۶۸ دستگاه تولید در پنج ماه نخست امسال داشته، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با تیراژ ۴۹ هزار و ۶۳۰ دستگاهی، دچار افت ۱۹ درصدی شده است.
اما بررسی آمار تولید خودروسازان در مرداد امسال و مقایسه آن با ماه قبل (تیر) نشان می‌دهد تولید ماهانه آنها نیز افت داشته است. طبق آمار، خودروسازان در تیر امسال حدود ۷۶ هزار و ۴۱۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رساندند. با توجه به تولید ۶۲ هزار و ۶۸۵ دستگاهی خودروسازان در مرداد سال جاری، آنها با افت ۱۸ درصدی در تولید ماهانه روبه‌رو شده‌اند.در حالت تفکیکی، ایران‌خودرو در مرداد امسال تولید ۳۵ هزار و ۸۲۷ دستگاهی داشته که نسبت به تیرماه از افت هفت‌هزار و ۶۰۰ دستگاهی حکایت دارد.
سایپا نیز تولید ۱۹ هزار و ۸۴۳ دستگاهی را مرداد امسال به ثبت رسانده که نسبت به تیرماه افت چهار‌هزار و ۴۸۵ دستگاهی را تجربه کرده است. همچنین پارس‌خودرو که تولید هفت‌هزار و ۱۵ دستگاهی در مرداد امسال داشته، نسبت به تیر افت هزار و ۶۳۵ دستگاهی را تجربه کرده است.
بنابر آمار منتشر شده در سایت کدال، ایران خودرو در پنج ماه نخست امسال مانند گذشته بیشترین تولید خود را به مدل‌های پژو اختصاص داده است. این در حالی است که این شرکت در حال حاضر فقط پژو ۲۰۷ را از این خانواده به تولید می‌رساند. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، ۷۶ هزار و ۴۶۱ دستگاه پژو را تولید کرده است. با توجه به تولید ۱۲۳ هزار و ۴۵۲ دستگاهی خانواده پژو در پنج ماه پارسال، ایران خودرویی‌ها در تولید اعضای این خانواده افت ۳۸ درصدی داشته اند.
در بین دیگر محصولات ایران خودرو، گروه سورن تیراژ ۳۶ هزار و ۳۴۵ دستگاهی را در پنج ماه امسال از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ ۲۰ هزار و ۸۹۲ دستگاهی این گروه خودرویی در پنج ماه پارسال، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند تولید در این گروه را ۷۴ درصد بالا ببرند.
طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا نیز در پنج ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته تیراژ بیشتری داشته است. ایران‌خودرو اعلام کرده در پنج ماه امسال ۳۳ هزار و ۷۸۳ دستگاه دنا را به تولید رسانده است؛ بنابراین تولید دنا بیش از چهاردرصد بالا رفته است.
اما دیگر محصول ایران خودرو به نام رانا پنج ماه نخست امسال را با افت پشت‌سر گذاشته است. طبق اطلاعات منتشر‌شده در کدال، تا پایان مرداد امسال شش‌هزار و ۵۸۵ دستگاه رانا در این شرکت به تولید رسیده است؛ بنابراین تولید رانا ۳۵۴ دستگاه افت را به خود می‌بیند.
ایران‌خودرویی‌ها در پنج ماه ابتدایی امسال پنج‌هزار و ۵۹۰ دستگاه هایما را مونتاژ کرده‌اند، حال آنکه در پنج ماه مشابه پارسال، تیراژ این مونتاژی چینی هشت‌هزار و ۱۱۸ دستگاه بود؛ بنابراین مونتاژ هایما ۳۱ درصد افت کرده است.
طبق آمار منتشره در کدال، ایران خودرو در پنج ماه ابتدایی امسال ۲۷ هزار و ۱۲۸ دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در پنج ماه پارسال کمی بیش از ۱۶ هزار دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود؛ بنابراین تولید تارا در پنج ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بالغ بر ۱۱ هزار دستگاهی معادل حدودا ۴۱ درصدی را داشته است.
افت تولید خانواده X۲۰۰
از ایران خودرو بگذریم و به سراغ گروه سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در پنج ماه امسال به خانواده ایکس ۲۰۰ (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است.طبق آمار منتشره در کدال، سایپا در تولید این گروه خودرویی آمار ۸۵ هزار و ۱۶۳ دستگاهی را طی پنج ماه نخست سال جاری از خود به جا گذاشته است.
با توجه به تولید حدودا ۱۰۶ هزار دستگاهی این گروه خودرویی در پنج ماه نخست پارسال، تیراژ خانواده ایکس ۲۰۰ حدود ۲۰ درصد افت را نشان می‌دهد. در این گروه خودرویی البته تیبا دیگر به تولید نمی‌رسد.در بازه زمانی تحت بررسی، سایپا همچنین توانسته ۲۲ هزار و ۵۷۶ دستگاه شاهین را به تولید برساند. این در حالی است که طی پنج ماه ابتدایی سال گذشته تیراژ شاهین ۲۱ هزار و ۱۸۳ دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین نسبت به پنج ماه نخست پارسال افزایش هزار و ۳۹۳ دستگاهی داشته است.
دومین خودروساز ایران، اما در بازه زمانی تحت بررسی، حتی یک دستگاه آریا اتومات هم تولید نکرده است.از سایپا به پارس‌خودرو برویم؛ سومین خودروساز بزرگ کشور که در پنج ماه ابتدایی امسال کوئیک دنده معمولی، ساینا اس، سهند و گروه Q۲۰۰ را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q۲۰۰ سایپا تولید ۲۸ هزار و ۷۴۸ دستگاهی در پنج ماه نخست امسال داشته که ۷۰۱ دستگاه کمتر از پنج ماه پارسال است.
پارس‌خودرو همچنین در حالی هزار و ۲۳۴ دستگاه کوئیک معمولی دنده‌ای را در پنج ماه ابتدایی امسال تولید کرده که در مدت مشابه پارسال، ۲۰ هزار و ۱۶۲ دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده بود. این محصول در مرداد امسال هیچ تولیدی نداشته است.پارس‌خودرو همچنین در پنج ماه ابتدایی امسال دو هزار و ۳۶۷ دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌خودرو به شمار می‌رود که در پنج ماه نخست پارسال تنها ۱۹ دستگاه از آن تولید شد. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی هشت‌هزار و ۱۹ دستگاه ساینا اس را نیز تولید کرده است، خودرویی که در بازه زمانی مشابه پارسال تولیدی نداشت.
