سید احسان قاضی‌زاده هاشمی با اشاره کمیسیون صنایع و معادن درباره بررسی عملکرد دستگاه‌های مسئول در تأمین و تخصیص نیاز‌های ارزی واحد‌های صنعتی و تولیدی کشور مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز اظهار کرد: در حال حاضر اشاره کردند که یک بخش ۴۲ میلیاردی و همچنین یک میزان ارزی را برای ماشین‌آلات می‌خواهیم. آیا این فقط حفظ وضع موجود است؟ آیا احکام برنامه هفتم در آن رخ خواهد داد؟ رشد هشت درصدی و افزایش ۲۳ درصدی صادرات غیرنفتی قطعا با چنین وضعیتی و چنین اهدافی اصلاً تحقق پیدا نخواهد کرد.
نماینده فریمان در مجلس ادامه داد: ما باید صادقانه با مردم صحبت کنیم. ارتقای سطح تکنولوژی در حوزه صنایع و معادن واقعاً مورد نیاز است. سطح ایمنی اتفاقی که همین اخیراً در حادثه معدن طبس داشتیم ناشی از چه بود؟ ناشی از عدم فرماندهی اچ‌اس‌ای و حوزه ایمنی در بخش معادن بود. چرا چنین عدم فرماندهی صورت گرفته است؟ به خاطر عدم تامین مالی. عدم تامین ماشین‌آلات مورد نیاز و در نهایت برمی‌گردد به سیاست ارزی و سیاست پولی که در قبال حوزه بخش خصوصی شکل گرفته است. عدم نظارت‌ها توسط وزارت کار، سر جای خودش است. اما اثرگذاری بخش ارزی در حوزه ایمنی، ارتقاء تکنولوژی، حفظ وضعیت در واحد‌های تولیدی و حفظ ایمنی کارگران اثرگذار هست.
قاضی‌زاده هاشمی گفت: ما ارز را مثل یک بودجه مصوب سازمان برنامه می‌دانیم. ما ارز را به کالا‌های مورد نیازی که باید وارد بکنیم باید بدهیم و نباید به چشم بودجه به آن نگاه کنیم.
مصطفی طاهری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز با اشاره این کمیسیون در مورد بررسی عملکرد دستگاه‌های مسئول در تأمین و تخصیص نیاز‌های ارزی واحد‌های صنعتی و تولیدی کشور مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز اظهار داشت: آقای فرزین سیاست ارزی شما غلط است. چرا غلط است؟ برای اینکه عرضه‌کننده صادر کننده هم است. در حال حاضر تمام صادرکننده‌ها را نگاه کنید. بله با اجبار و کنترل‌ها تا حدی توانستید سیاست‌های ارزی را کنترل کنید. من به ایران خودرو رفته بودم و متوجه شدم تقاضا برای ارز به شدت بالا رفته است. این دلیلش چیست؟ بنابراین این سیاست غلط ارزی باعث شده عرضه کاهش پیدا کند.
جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: آقای فرزین در گزارش خود اعلام کرد که سیاست‌های ارزی ما در راستای اصلاح شاخص‌های کلان اقتصادی، رشد ارزش پول ملی و کاهش تورم است؛ من از ایشان می‌پرسم که آیا کار‌هایی که در این مدت در بانک مرکزی انجام شده این شاخص‌ها تحقق پیدا کرده است یا خیر؟
وی گفت: قطعاً سیاست‌های ارزی بانک مرکزی غلط است که مدام ارزش پول ملی و شاخص‌های اقتصادی ما کاهش پیدا می‌کند. معتقدم سیاست‌های اقتصادی که بانک مرکزی سالیان سال اجرا می‌کند، سیاست‌های غلطی است و باید به قانون بازگردیم.
حسنعلی محمدی، نماینده مردم فسا و عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز درباره گزارش کمیسیون صنایع و معادن در مورد بررسی عملکرد دستگاه‌های مسئول در تأمین و تخصیص نیاز‌های ارزی واحد‌های صنعتی اظهار کرد: همانطور که مقام معظم رهبری سال را به نام جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری کردند ما کمیته‌ای در کمیسیون صنایع و معادن راه‌اندازی کردیم تحت عنوان کمیته تخصصی رفع موانع تولید. در همین راستا وزارت صمت هم کمیته رفع موانع تولید تا حد معاونت محترم ریاست جمهوری راه‌اندازی کرد.
محمدی تاکید کرد: طبق بازدید‌هایی که ما از واحد‌های تولیدی داشتیم یا عزیزانی که دعوت شدند به کمیسیون، اکثراً مشکلات خودشان را درخصوص همین تخصیص ارز و صف‌هایی که ایجاد شده لحاظ می‌کنند.
علی کُرد نماینده مردم خاش و نصرت آباد و میرجاوه و کورین در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از اظهارات رئیس کل بانک مرکزی خطاب به او گفت: آقای فرزین این آمار و ارقام نادرست را چگونه گزارش می‌دهید؟ نتیجه واقعی و عملیاتی سیاست‌های شما در روی زمین چیست؟ همین آمار و ارقام باعث شده که ارزش پول ملی کاهش پیدا کند و تورم سر به فلک بکشد و سفره مردم کوچک شود؛ باید در این خصوص تدبیر شود.
وی گفت: تولیدکنندگان در فرآیند ثبت سفارش و تامین ارز از بانک مرکزی به شدت در سختی هستند و کار آنها با سرعت انجام نمی‌شود و مدیران تولیدی به دلیل یک بروکراسی خسته کننده و بدون مدیریت زمین‌گیر شده‌اند. اشکال بعدی که در بانک مرکزی وجود دارد این است که بانک مرکزی اجازه دسترسی به تولید کنندگان، مصرف‌کنندگان و وارد کنندگان را نمی‌دهد و از نزدیک مسائل آنها را نمی‌شنود تا برای آنها تدبیر و برنامه‌ریزی کند. از بانک مرکزی به جد می‌خواهم که دسترسی مراجعه‌کنندگان به معاونان و ادارات کل خود فراهم کند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین تاکید کرد: وزارت صنعت معدن و تجارت به عنوان متولی صنعت معدن و تجارت کشور باید حامی تولید نندگان و واردکنندگان باشد و مشکلات این بخش را با دستگاه‌هایی مثل بانک مرکزی پیگیری و حل واقعی نماید.
کُرد همچنین اظهار کرد: ارز نیمایی باید به تولید کنندگان به صورت یکسان واگذار شود.رضا علیزاده رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز اظهار کرد: به دلیل ناترازی ارز و سیاست‌های نادرست بانک مرکزی شاهد هستیم که روز به روز صادرات کمتر شده و تقاضا برای واردات بیشتر می‌شود که این نتیجه‌ای جز ناترازی ندارد.
وی با بیان اینکه ایرادات زیادی در مراحل ثبت سفارش و تخصیص ارز وجود دارد، اظهار کرد: سیاست‌های نادرست بانک مرکزی باعث شده که صادرکنندگان مجبور شده‌اند ارز حاصل از صادرات را در سامانه نیما با نرخ دستوری تحویل دهند نتیجه آن شده که آنها از طریق یکسری کارت‌های بانکی اجاره‌ای صادرات انجام می‌دهند.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ادامه داد: سیاست‌های بانک مرکزی مردم و جامعه را به سمت واردات سوق می‌دهد و همه برای واردات و گرفتن ارز از یکدیگر سبقت می‌گیرند از آن سمت صادرکننده وادار می‌شود ارز خود را در سامانه با نرخ دستوری گذاشته که این را انجام نمی‌دهد به جایش کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای گرفته و به آن فرد پول می‌دهد نتیجه آنکه ارزی به کشور بر نمی‌گردد.
علیزاده اضافه کرد: آماری بدهید که از وقتی فولادی‌ها وادار به تحویل ارز حاصل از صادرات‌شان در سامانه نیما شده‌اند، چقدر ارز به کشور برگشته است.این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در این شرایط افرادی در صف واردات ایستاده و منتظر گرفتن ارز هستند به همین دلیل به خاطر محدودیت ناشی از تعهدات ارزی ما با کاهش مبادلات هم مواجه شده‌ایم بعد آن سمت ارز حاصل از صادرات هم به کشور باز نمی‌گردد.
وی با بیان اینکه اختلاف شدیدی بین نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد وجود دارد، تصریح کرد: این تفاوت نرخ باعث ایجاد رانت و پخش شدن پول بین واسطه‌ها شده است لازم است آماری داده شده که چقدر ارز حاصل از صادرات کم شده است که نتیجه آن کاهش انگیزه صادرات و افزایش واردات و همچنین کم‌اظهاری در صادرات و بیش‌اظهاری در واردات است اگر رئیس بانک مرکزی مشکل را در قانون می‌بیند به مجلس بگوید تا مشکلات قانونی را رفع رفع کند.
همچنین سیدشمس‌الدین حسینی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: نظام ارزی کشور ما شناور مدیریت شده و نه نظام تثبیتی است. درست است که بانک مرکزی مسئول ثبات بخشی به بازار ارز است، اما چارچوب‌هایی دارد بانک مرکزی باید به بازار مبادلات ارزی اشراف داشته و به وزارتخانه‌ها کمک کند منتها باید وزارتخانه‌های متقاضی ارز هم به نظم بازار ارز کمک کند.
وی با اشاره به ویژگی نظام ارزی شناور مدیریت شده اظهار کرد: کنترل بازار ارز به قدرت مداخله بانک مرکزی بر می‌گردد در شرایط فعلی، بازار ارز کنترل شده منتها فراموش نکنیم که کنترل نرخ ارز باعث انحراف در تخصیص منابع و حتی تورم می‌شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: برخی از دوستان گلایه دارند که چرا در تخصیص ارز ترجیحی اتفاقی نمی‌افتد؟ حال اینکه در سال ۱۴۰۰ میزان تقاضا هشت میلیارد دلار بود که در پنج سال گذشته ۱۷ میلیارد دلار ارز ترجیحی تخصیص داده شده است لذا بانک مرکزی کارش را انجام داده و ارز تامین شده است. اکنون باید دستگاه‌هایی که ارز ترجیحی گرفته‌اند درباره آن پاسخ دهند که چرا اکنون وضعیت به گونه‌ای رسیده که ما با واردات انبوه برنج و چای مواجه بودیم که تولیدکنندگان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
حسینی گفت: ما از آقای فرزین و بانک مرکزی حمایت می‌کنیم منتها انتظار ما کاهش تنوع، تعدد و تفاوت نرخ‌های ارز است، چون منجر به رانت و تخصیص نامناسب منابع می‌شود.وی بیان کرد: نقدینگی از عوامل اصلی تورم است که به دلیل اجرای سیاست‌های ارزی شاهد افزایش پایه پولی هم هستیم که باید به آن توجه شود.
