مدتی قبل باشگاه اجتماعی ارامنه‌ی تهران که با حدود یکصد سال قدمت، واجد ارزش تاریخی دانسته شده، به علت ساختمان‌سازی و گودبرداری غیراصولی پارکینگ طبقاتی مجتمع جدید علاءالدین فروریخت.
این اتفاق از جهاتی می‌توانست به یک فاجعه تبدیل شود، چرا که قرار بود در همان شب حادثه، مراسم عروسی نیز در این محل برگزار شود و با تخریبی که الان در ساختمان رخ داده، معلوم نیست در آن صورت چند نفر جان خود را از دست می‌دادند. البته تا به اینجا هم با نشست زمین، تمام آرشیو، اسناد و کتابخانه‌ی کلوپ ارامنه زیر خاک مدفون شده است.
تخریب این باشگاه بهانه‌ای شد تا با خلیفه‌ی ارامنه‌ی تهران گفت‌و‌گویی داشته باشیم و او با وجود ناراحتی زیاد از این اتفاق، خدا را شکر کرد که حادثه تلفات جانی نداشته است.
پیش از آغاز گفت‌و‌گو، وقتی اسقف اعظم «سیبوه سرکیسیان» متوجه شد که خبرنگاران خبرگزاری دانشجویان ایران هستیم، به شوخی پرسید که اگر در دانشگاه ثبت‌نام کند و دانشجو باشد می‌تواند عضوی از این خبرگزاری باشد یا خیر؟ که ما به ناچار سن بالا و نداشتن شرط لازم سنی را یادآور شدیم. هرچند اسقف اعظم با حدود ۷۰ سال سن خود را ۲۰ ساله می‌دانست.
اسقف «سیبوه سرکیسیان» پیش از هر چیز اظهار کرد: باشگاه اجتماعی ارامنه تهران اگرچه محلی برای اجتماع ارامنه است، اما به کل کشور مربوط می‌شود و جزو میراث فرهنگی است؛ بنابراین توجه شما در حفظ این گنجینه‌ها ما را بیشتر دلگرم می‌کند.
وی درباره‌ی پیشینه و کاربری باشگاه ارامنه‌ی تهران توضیح داد: این ساختمان که اکنون نیمه‌خرابه است، یک مجموعه چند منظوره، شامل رستوران‌ها و همچنین سالنی بزرگ است و از آن برای برگزاری جلسات رسمی و سخنرانی‌ها و همچنین میزبانی‌های رسمی استفاده می‌شد، مانند زمانی که جاثلیق ارامنه، آرام اول (رهبر ارشد کلیسای ارامنه) از ایران بازدید داشت و از ایشان در این باشگاه پذیرایی به عمل آمد. به علاوه در آنجا مراسم آیینی و مذهبی مانند غسل تعمید و مراسم عروسی انجام می‌گرفت. در واقع اینجا محلی است که ارامنه دور هم جمع می‌شوند و جایی صرفا برای غذا خوردن نیست، بلکه یک مکان معنوی است که به اندازه‌ی کافی هم قدمت تاریخی دارد.
خلیفه‌ی ارامنه تهران با اشاره به قدمت حدود یکصد ساله‌ی این بنا اضافه کرد: باشگاه ارامنه زمانی کنسولگری کشور سوئد بوده و ارزش تاریخی دارد. ضمن اینکه افراد زیادی در ساخت و توسعه این محل و نیز در پیشرفت و رشد این مجموعه و جریان اجتماعی و معنوی که در اینجا حاکم است تأثیرگذار بوده‌اند؛ به همین دلیل این بنا برای ما فقط یک ساختمان نیست و بنیان معنوی دارد.
اسقف اعظم سرکیسیان در پاسخ به اینکه اگر این ساختمان ارزش تاریخی دارد، پس چرا تاکنون در فهرست میراث فرهنگی ثبت نشده است؟ گفت: شاید به‌خاطر اینکه کسی تا به حال به آن فکر نکرده بود، یعنی هم ما و هم مسئولان میراث فرهنگی.
او درباره‌ی اقداماتی که از سوی شورای خلیفه‌گری ارامنه برای وضعیت کنونی این باشگاه در حال انجام است، با اشاره به بازدیدی که شخصا از مجموعه داشته است، اظهار کرد: من به همراه همکارانم در کمیته اجرایی شورا، از این محل بازدید کردیم و از آنجا که نیمی از ساختمان تخریب شده و پِی آن هم دچار لرزش شده، به نظرم باید استحکام‌بخشی و بازسازی در آن انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی حتی مجبوریم کل ساختمان را تخریب کنیم تا آن را از اساس استحکام‌بخشی کنیم، چون با این وضعیت نمی‌توان اعتماد و اطمینان خاطر را در ذهن مردم ایجاد کرد تا برای برگزاری مراسم مذهبی و دیدارهای رسمی خود دوباره در این مکان جمع شوند.
اسقف اعظم سرکیسیان افزود: ما باید شرایط را بررسی و درباره‌ی آن صحبت کنیم و موارد مدنظر خود را به صورت جدی عنوان کنیم که البته این کار به مشورت و زمان نیاز دارد، چون آنچه پیش آمده یک اتفاق بزرگ است و ما به سرعت نمی‌توانیم روی آن کار کنیم. باید تمرکز داشته باشیم، مشورت کنیم و حتی برای درست و بهتر شدن آن دعا کنیم که خدا قلب و دل ما را روشن کند تا ما بتوانیم بهترین تصمیم را اتخاذ و به درستی عمل کنیم.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه‌ی تهران در پاسخ به اینکه چه زمانی از ساخت این پارکینگ طبقاتی در مجاورت باشگاه اجتماعی ارامنه مطلع شده و آیا از طرف صاحب پارکینگ آگاه شده بودند یا خیر؟ گفتند: آن‌ها اصلا به ما خبر ندادند که قصد دارند چنین ساختمان عظیمی را آنجا بسازند و ما زمانی فهمیدیم که بخش اعظم کار پیش رفته بود. در آن زمان برخی مدیران شورای خلیفه‌گری شروع به مذاکره و صحبت با آن‌ها کردند تا نسبت به کاری که انجام می‌شود محتاط باشند تا به ساختار باشگاه آسیبی نرسد، اما آن‌ها غیرقانونی دست به چنین کاری زدند و به همین دلیل این اتفاق رخ داد، وگرنه موارد دیگری بوده که وقتی به صورت قانونی عمل شده است، شاهد چنین فاجعه‌ای نبودیم.
«سبیوه سرکیسیان» با بیان اینکه «متأسفانه این آقایان از قوانین عبور کردند که نتیجه‌اش به وجود آمدن این خرابی بود» ادامه داد: شنیده‌ام شهردار تهران، آقای قالیباف نیز اقدام صاحب این پارکینگ را محکوم کرده و گفته است که باید ساخت این پارکینگ متوقف و برای رفع مشکل این ساختمان هم اقدام شود.
او درباره اینکه آیا تصمیمی برای ثبت این بنا در فهرست میراث ملی گرفته شده است؟ بیان کرد: فکر می‌کنم مسئولان کمیته‌ی اجرایی شورای خلیفه‌گری در این‌باره در حال اقدام هستند و تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند. البته خوشحالم که الان شهردار تهران هم به این ماجرا ورود پیدا کرده و ما در صورت نیاز، از مقام معظم رهبری هم درخواست کمک خواهیم کرد. ایشان به ارمنی‌ها علاقه‌ی زیادی دارند و آن‌ها را جزئی از تاریخ ایران می‌دانند که در زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این مملکت شرکت داشته‌اند؛ بنابراین اطمینان دارم اگر نیاز باشد ایشان نظرات و مشورت خود را به ما ارائه خواهند کرد.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه‌ی تهران در پاسخ به اینکه آیا شورای خلیفه‌گری پس از اطلاع از ساخت پارکینگ با مسوولان مربوطه مکاتبه‌ای برای پیگیری داشته است یا خیر؟ گفت: بله، مدیران ما در کمیته‌ی اجرایی شورای خلیفه‌گری تلاش کردند به طور مداوم در ارتباط باشند و بعد از حادثه نیز این ارتباط وجود داشت. حتی با برخی مسوولان دولتی هم صحبت‌هایی داشتیم و قول‌هایی داده شده تا آنچه در اینجا اتفاق افتاده جبران و نسبت به بازسازی اقدام شود.
وی با اشاره به مراسم عروسی‌ای که قرار بود در همان شب تخریب بنا در باشگاه اجتماعی ارامنه‌ی تهران برگزار شود، بیان کرد: این ساختمان الان غیرقابل استفاده و با لرزش‌هایی که داشته، حضور در آن خطرناک است. با این حال فکر می‌کنم باید حتما به این مسئله اشاره کنم که خدا ما را دوست دارد، چون اگر حتی یکی از پرسنل ما در آنجا کشته می‌شد، درد و رنج زیادی را متحمل می‌شدیم و این اتفاق می‌توانست در زمان عروسی هم رخ دهد، که در آن صورت نتیجه‌ی فاجعه‌بار آن عظیم‌تر بود؛ به همین دلیل اعتقاد دارم در این حادثه مهربانی و لطف خدا را نسبت به مردم شاهد بودیم و باید از این بابت او را شاکر باشیم.
اسقف اعظم سرکیسیان در ادامه گفت‌و‌گو با ایسنا درباره وضعیت دیگر بناهای تاریخی ارامنه در تهران و شهرهای دیگر هم توضیح داد: در تهران تقریباً همه‌ی بناها وضعیت مناسب و ایمنی دارند، همان‌طور که این ساختمان داشت و این وضعیت البته می‌تواند به نوعی غیرایمن هم باشد، همان‌طور که ممکن است برای هر ساختمان دیگری اتفاقی بفتند، چرا که اصولا نمی‌دانیم چند دقیقه‌ی دیگر چه پیش خواهد آمد و هر لحظه با زلزله یا یک حادثه‌ی دیگر همه چیز می‌تواند تغییر کند. با این حال خدا را شکر می‌کنیم که ما در ایران همچنان امن و ایمن و در آرامش، با مسلمانان، یهودی‌ها و پیروان دیگر ادیان زندگی می‌کنیم.
او ادامه داد: درباره‌ی دیگر بناهای تاریخی مربوط به ارامنه هم باید بگویم که تقریبا تمام کلیساهای ما در فهرست میراث فرهنگی ثبت شده‌اند. ما کلیساهای قدیمی بسیاری در تهران داریم، از قدیمی‌ترین کلیسا که در سال ۱۷۹۵ میلادی و کلیسای بعدی در سال ۱۸۰۸ میلادی ساخته شده است. کلیسای میناس مقدس در ونک نیز در قرن نوزدهم، کلیسای مریم مقدس در سال ۱۹۴۷ و کلیسای سرکیس مقدس هم در سال ۱۹۷۳ ساخته شده‌اند. به این ترتیب تلاش می‌کنیم به وضعیت کلیساهای ثبت شده توجه کنیم.
اسقف اعظم ارامنه تهران اضافه کرد: هزینه‌های تعمیرات و نگهداری تمام کلیساها به عهده‌ی شورای خلیفه‌گری است و تعمیرات توسط هیئت مسئول و طبق قوانین میراث فرهنگی انجام می‌شود. البته ما ساختمان‌های دیگری هم داریم، مانند مدارس ارمنی و مجموعه‌ی فرهنگی ورزشی آرارات (باشگاه آرارات) که نسبتا جدید ساخت هستند و امکان ثبت ملی آن‌ها وجود ندارد.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه‌ی تهران ادامه داد: ما در سراسر ایران بیش از ۳۰۰ کلیسا داریم که بیشتر آن‌ها از بین رفته‌اند، برخی دیگر هم در حالت نیمه‌تخریب هستند و دولت تلاش می‌کند آن‌ها را بازسازی کند. همچنین قبرستان‌ها و آرامستان‌هایی با سنگ‌های ارزشمند در کشور وجود دارند که از جمله بناهای مربوط به ارامنه‌اند، اما باید منطقی باشیم و این را در نظر داشته باشیم که نمی‌توان از تمام این آثار نگهداری کرد و رسیدگی به همه‌ی آن‌ها کار سختی است. با این حال از دولت می‌خواهیم یک نظارت و رسیدگی محلی را برای حفظ و نگهداری چنین بناها و یادبودهایی در نظر بگیرد، چون درست است که این نوع آثار به جامعه‌ی ارمنی تعلق دارند، اما در هر حال میراث ملی ایران هستند؛ مثل کلیسای وانک در اصفهان که نه فقط به ارامنه، بلکه متعلق به کل ایران است.
وی که متولد کشور سوریه است، در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو در پاسخ به پرسش خبرنگار درباره‌ی اقدامات داعش و آنچه بر سر میراث تاریخی زادگاهش آمده هم سخن گفت و اظهار کرد: الان بیش از چهار سال است که متاسفانه این سرزمین مورد هجوم واقع شده و آنچه می‌توانم بگویم این است که داعشی که آنجا را به نام اسلام از بین می‌برد، مبدع یک آیین شیطانی است، وگرنه همه می‌دانند که اسلام، دین صلح، محبت و سازندگی است؛ نه نابودی.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه‌ی تهران گفت: این ناراحت‌کننده است که قدرت‌ها، بهانه‌جویان و برخی فرقه‌های مذهبی سوریه که همگی توسط آمریکا، اسرائیل، اروپا و متأسفانه عربستان و قطر پشتیبانی می‌شوند و یکی از پشتیبانان کلیدی آن‌ها هم ترکیه است، این‌گونه جنگ به راه بیندازند. این در حالی است که ما در سوریه بزرگ شده و زندگی کرده‌ایم و هرگز احساس نکردیم که در یک کشور صرفا مسلمان زندگی می‌کنیم و هرگز احساس تبعیض نکردیم. معتقدم رژیم و دولت بشار اسد و همچنین پدرش یکی از بهترین دولت‌ها را در خاورمیانه داشتند که با دموکراسی برقرار بود، اما متأسفانه بنا به خواست عده‌ای خاص، اتفاقی رخ داده که هدف‌شان نابودی کشور (سوریه) و جامعه‌ی آن است.
اسقف اعظم سیبوه سرکیسیان در بخش پایانی این مصاحبه در پاسخ به اینکه چند سال است در ایران حضور دارد و چطور این کشور را انتخاب کرده است؟ اظهار کرد: من روز ۲۶ دسامبر سال ۱۹۹۹ به اینجا آمدم که می‌شود حدود ۱۶ سال. در کار ما مسئله‌ی دوست داشتن و انتخاب محل فعالیت خیلی مطرح نیست، چون مسئله اصلی خدمت کردن به جامعه است. وقتی نیاز باشد جایی حضور داشته باشیم، براساس اقتضائات و شرایط حضور خواهیم داشت. پیش از این در کویت، دبی، بحرین، قطر و عمان هم بوده‌ام و وقتی جاثلیق از من خواستند که منتقل شوم، بدون هیچ درنگی به سمت ایران حرکت کردم. در واقع می‌توانم بگویم حضور در ایران، هم انتخاب من هست و هم نیست.
او درباره‌ی اینکه آیا پس از ۱۶ سال حضور در ایران و داشتن تجربه‌های متعدد در اینجا، دوست دارد به کشور دیگری برود؟ گفت: در کار من هدف اصلی، خدمت به کلیسا و مردم است؛ بنابراین اگر احتیاج باشد همچنان در ایران بمانم، تردیدی نخواهم کرد و اگر روزی بگویند باید به جای دیگری بروم، باز هم تردید نخواهم کرد.
اسقف اعظم ارامنه‌ی تهران در آخر خاطرنشان کرد: زندگی گاهی خیلی سخت و پیچیده است و بستگی دارد شما آن را چطور ببینید. اگر از عینک سیاه استفاده کنید، همه چیز را سیاه می‌بینید، اما وقتی از عینک سفید استفاده کنید، همه چیز را سفید می‌بینید. وقتی با عشق زندگی و کار کنید، حتی اگر به مشکلی برخورد کنید، می‌توانید بر آن غلبه کنید.
وی اضافه کرد: وقتی شما به زندگی لبخند بزنید زندگی هم به شما لبخند می‌زند پس باید افق دید خود را گسترش دهید. زمانی که دانشجو بودم یکی از استادانم به ما می‌گفت، هر زمان که در شرایط سختی قرار می‌گیرید، فقط کافی است پنجره‌ی کوچکی در قلب‌تان باز کنید و به اطراف نگاه کنید، خواهید دید که اطراف شما افراد زیادی با رنج‌ها و مشکلات بیشتری هستند و می‌توانید خدا را شکر کنید.
رئیس شورای خلیفه‌گری ارامنه‌ی تهران تصریح کرد: ما الان در کشوری هستیم که بابت زندگی در آن هزاران دلیل برای تشکر از خدا داریم. اول اینکه کشورهایی در اطراف ما هستند که مدام در حال جنگ، قتل و کشتار و حملات تروریستی‌اند، اما خدا را شکر، ما اینجا در ایران در امنیت هستیم و از این جهت زندگی در اینجا رضایت‌بخش است. معتقدم این از لطف خداست و فراموش نکنید که ایران کشوری مبارک و مقدس است؛ کشوری که در شهر همدان و برخی شهرهای دیگر آن، مزار پیامبرانی وجود دارند و در انجیل از آن به عنوان سرزمین خدا و پیامبران یاد شده است.
