به گفته عده زیادی از کارشناسان اقتصادی، اقدام اشتباه دولت قبل در هزینهکرد منابع فراوان حاصل از درآمدهای نفتی در بخش غیر تولیدی، سبب شد تورم در کشور افزایش یابد و در عین حال تولید نیز پیشرفتی نداشته باشد و در نتیجه رکود همراه با تورم کشور را فرا گرفت.
عدم توجه به بخش صنعت سبب شده طی سالهای اخیر واحدهای تولیدی با کاهش شدید نقدینگی و از سوی دیگر کاهش قدرت خرید و در نتیجه مشکل فروش کالاهای تولیدی خود مواجه شوند و همین امر، تعطیلی بیش از ۱۴ هزار واحد صنعتی را در هشت سال رقم زد.
این در حالی است که با افزایش میزان تسهیلات بانکی به بخش تولید و کاهش تورم هنوز صنایع نتوانستهاند دوباره سرپا شوند و حتی در یکی – دو سال اخیر ظرفیت تولید بخشی از آنها نیز کاهش یافته است.
در این شرایط دولت که در دو سال نخست فعالیت خود، سیاست اصلیاش را روی کاهش تورم و اصلاح فضای سیاست خارجی کشور گذاشته بود به نظر میرسد که اکنون تصمیم گرفته به سراغ صنعت بیاید و با پیشرفت این بخش از وابستگی بیش از حد کشور به خارجیها بکاهد.
در این شرایط عجیب نیست که با توجه به پتانسیلهای ایران از جمله نیروی انسانی و انرژی ارزان، گروههای تجاری مختلف در آستانه لغو تحریمها راه سفر به ایران را برای شروع فعالیتهای اقتصادی با کشورمان پیش بگیرند و به دنبال ارتباط تجاری و تولیدی با ایران باشند.
روز گذشته نیز رییس جمهور کشورمان در دیدار با وزیر امور خارجه اسپانیا که اخیرا به تهران سفر کرده است، با اشاره به بسترها و ظرفیتهای جمهوری اسلامی ایران، گفت: تهران در شرایط جدید و پس از توافق وین از حضور سرمایهگذاران و کارآفرینان خارجی استقبال میکند.
بدون شک ایران نیز در این شرایط سخت صنعت، از ورود سرمایهگذاران خارجی و منابع مالی به کشور استقبال خواهد کرد ولی در عین حال دولت تلاش کرده است که ارتباط با دنیا تنها به واردات محصول نهایی از سایر کشورهای ختم نشود و به همین دلیل بوده است که وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرده که خارجیها برای ورود به بازار ایران باید سرمایه و تکنولوژی را به کشور بیاورند و بازارهای خود را نیز در اختیار کالاهای ما قرار دهند.
این امر سبب میشود علاوه بر ارتقای تکنولوژی صنعت، صادرات غیر نفتی ایران نیز افزایش پیدا کند و زمینه بهبود رشد اقتصادی ایران فراهم شود اما باید توجه داشت که در این زمینه نباید عجولانه اقدام کرد تا ایران در سالهای آتی باز هم حسرت سیاستهای اشتباه را بخورد.
نعمتزاده در بخشی از سخنان خود در روز ملی ایران در اکسپوی میلان اعلام کرده بود که ایران هیچگونه محدودیتی را برای پذیرش سرمایهگذاران خارجی در این کشور ندارد.
وی گفته بود اکنون که دیدگاه کشورهای غرب نسبت به ایران تغییر یافته است، با حفظ ارزشهای متقابل آماده همکاری در زمینه صنایع، معادن، تجارت و امور زیربنایی و سرمایهگذاری مشترک و دراز مدت هستیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ایران با ارائه بازارهای داخلی به سرمایهگذاران خارجی، متقابلا تقاضای حضور کالا و خدمات تولید مشترک را در بازارهای خارجی دارد، میگوید این در حالی است که ایران هیچ محدودیتی برای سرمایه گذاری بنگاههای خارجی حتی تا ۱۰۰ درصد سهام و تملک زمین را ندارد.
ورود سرمایه آنهم به صورت ارزی به صنعت ایران و در عین حال شروط ایران برای در اختیار داشتن بازارهای خارجی میتواند کمک زیادی به رشد اقتصادی و بهبود شرایط صنعتی ایران خواهد کرد، اما این نکته جای سوال دارد که سرمایهگذاری جدید کشورهای خارجی در ایران در حوزههایی که تولیدکنندههایی در آن صنایع فعال هستند، چه تاثیری روی تولید کالای ایرانی و تولیدکنندگان داخلی خواهد داشت؟
هرچند که سرمایهگذاری خارجی در نوع خود آن هم در وضعیت فعلی موضوعی بسیار مثبت تلقی میشود، اما شاید بهتر باشد که این سرمایهگذاری در کنار واحدهای تولیدی مستقر در کشور و در راستای ارتقا و پیشرفت آنها انجام شود تا علاوه بر ایجاد سود برای سرمایهگذاران خارجی سبب ارتقای تولید داخلی نیز شود.
در این زمینه محمدرضا دیانی – رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی – با اشاره به امکان ورود سرمایهگذاران خارجی به کشور با لغو تحریمها، میگوید یکی از کارهایی که وزارت صنعت، معدن و تجارت و دولت باید بر آن تاکید داشته باشند این است که اجازه ندهند سرمایهگذاران خارجی، سرمایهگذاری جدیدی را در کشور ایجاد کنند، بلکه باید به کمک سرمایهگذاری های ایجاد شده بیایند.
به اعتقاد وی نباید اجازه سرمایهگذاری در صنایعی که ارزش افزوده بالا دارند داده شود، بلکه باید سعی کنیم مثلا به جای سرمایهگذاری در صنعت یخچال یا خودرو سرمایهگذاران خارجی را برای تولید قطعات این محصولات وارد کشور کنیم.
به گفته دیانی اگر سرمایهگذاری جدیدی در کشور از سوی خارجیها ایجاد شود که تولیدکنندگان داخلی نیز در آن زمینه کار میکنند با سیاست حمایت از سرمایه و کارگر ایرانی مخالف است و ما باید به سرمایهگذارانی خوشآمد بگوییم که بازارهای جهانی را در اختیار ما قرار میدهند.
نکته حائز اهمیت در این موضوع این است که باید به گونهای حساب شده در رابطه با سرمایهگذاریهای خارجی عمل کنیم تا در صورت خروج سرمایهگذاران از کشور در آینده دوباره دچار وابستگی نشویم./ ایسنا