گذر از سن میانسالی و رسیدن به پیری در بعد اجتماعی و اقتصادی خود در هر جامعه‌ای حائز اهمیت است.
در بعد اجتماعی سالمندان دیگر شور و حال و توان گذشته را ندارند و نمی‌توانند همپای جوانان و اهالی دیگر خانواده در تکاپوی اجتماعی و زندگی باشند و از سویی اگر هم به دلایلی دچار مشکلات جسمی شده باشند باری بر دوش خانواده‌ها تلقی می‌شوند.
در این بعد، هر خانواده‌ای به ویژه فرزندان بنا بر سطح فرهنگی و اجتماعی در نگهداری از والدین سالمند شرایطی را انتخاب می‌کنند اما امروز آنچه موجب چالش در این بخش شده است مشغله خانواده، حس استقلال‌طلبی و راحت‌طلبی فرزندان موجب شده است تا شبکه‌های دولتی و اجتماعی برای نگهداری سالمندان پای کار باشند که این امر نیز آسیب‌های دیگری را متوجه این قشر می‌کند.
از سویی سالمندان عموما توان کار کردن ندارند و بار اقتصادی بر دوش خانواده‌ها می‌گذارند در این بخش نیز در جوامع پیشرفته توجه به آتیه افراد جامعه را مورد توجه قرار می‌دهند. ۹ مهرماه روز جهانی سالمند نامگذاری شده است از این رو در پیش زمینه‌ای به همراه مسئولان استانی نگاهی به وضعیت سالمندان استان مازندران داشته‌ایم.
بیش از ۳۰ هزار سالمند تحت پوشش بهزیستی مازندران است
کارشناس مسئول امور سالمندان بهزیستی مازندران به مناسبت در پیش بودن روز سالمند در نشستی با مسئولان استان در استانداری مازندران اظهار کرد: طبق تعریف جامع شناسان زمانی که هشت درصد جمعیت جامعه‌ای را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل دهند و یا ۱۲ درصد افراد یک جامعه را افراد بالای ۶۰ سال تشکیل دهند نشان دهنده این است که سالمندی در جامعه در حال استقرار است.
علی خامه‌ور با اشاره به اینکه جمعیت جهان در حال پیر شدن است، عنوان کرد: افزایش سن جمعیت تبعاتی از جمله افزایش هزینه‌های درمانی و کاهش نیروی مولد جامعه را به دنبال دارد که این امر از هشدارهای جدی برای بخش‌های اقتصادی و صنعتی کشور به شمار می‌رود.
خامه‌ور با اعلام اینکه در حال حاضر بر اساس سرشماری سال ۹۰ در ایران جمعیت بالای ۶۰ سال کشور بیش از شش میلیون نفر است که ۸٫۲۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند که در سال ۱۴۳۰ به ۲۵ میلیون نفر می‌رسد، تصریح کرد: وضعیت سالمندی در مازندران بر اساس سرشماری سال ۹۰ بیش از ۳۰۰ هزار نفر افراد بالای ۶۰ سال هستند که نسبت به سرشماری سال ۸۵، ۶۰ هزار نفر به جمعیت بالای ۶۰ سال استان اضافه شده است.
کارشناس مسئول امور سالمندان بهزیستی مازندران با تاکید بر اینکه ۳۰ هزار و ۵۷۲ نفر از سالمندان تحت پوشش بهزیستی مازندران از این نهاد خدمات دریافت می‌کنند که ۱۵ هزار و ۹۹۲ نفر مرد و ۱۴ هزار و ۵۷۳ نفر زن هستند، یادآور شد: از ۳۰ هزار و ۵۷۲ سالمند تحت پوشش بهزیستی مازندران، ۱۹ هزار نفر تحت پوشش حوزه توانبخشی هستند که ۱۱ هزار و ۱۸۹ نفر زن سرپرست خانوار بالای ۶۰ سال هستند که از خدمات بهزیستی مازندران استفاده می‌کنند.
خامه‌ور با بیان اینکه باید نگاه‌ها نسبت به دوره سالمندی به عنوان افراد ناتوان و کسانی که دوره آخر عمر را سپری می‌کنند، عوض شود، گفت: سالمندان به عنوان باتجربه ترین افراد و شهروند ارشد دارای جایگاه و منزلت بزرگی در خانواده‌ها هستند.
باید نگاهمان را نسبت به دوره سالمندی تغییر دهیم و به جای اینکه به سالمندان به عنوان افراد ناتوان و افرادی که دوره آخر عمر خود را سپری می‌کنند نگاه کنیم که امکان درمان و بازتوانی در آنان وجود ندارد باید سالمندان را در امور مشارکت داده و جایگاه و منزلت آنها را به عنوان فرد با تجربه و شهروند ارشد پذیرا باشیم.
نرخ رشد سالمندی در مازندران از میانه کشوری بالاتر است
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز دراین جلسه با بیان اینکه سالمندی مشکل کشوری است، گفت: از لحاظ آماری شاخص رشد جمعیت یک صدم و نرخ رشد سالمندی ۲٫۵ است به گونه‌ای که نرخ رشد سالمندی ۲٫۵ برابر نرخ رشد جمعیت است.
قاسم جان‌بابایی افزود: این آمارها نشان می‌دهد که به سرعت در حال پیشرفت به سمت سالمندی هستیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه مازندران از جمله استانهایی است که به سمت سالمندی پیش می‌رود، گفت: نرخ رشد سالمندی در مازندران از میانگین کشوری بالاتر است.
جان‌بابایی با اشاره به اینکه نرخ رشد جمعیت سالمندی در مناطق کوهستانی مازندران بیشتر است چرا که با رفتن جوانان به سمت شهرها تنها شاهد حضور جمعیت سالمند در این مناطق هستیم، اظهار کرد: اگر روند سالمندی در استان ادامه یابد یک چهارم جمعیت استان سالمند خواهند بود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بیان اینکه ۴۷ درصد جمعیت سالمند استان غیرفعال و بدون درآمد و تنها یک سوم جمعیت سالمند شاغل هستند، گفت: ۲۱ درصد سالمندان غیرفعال و دارای درآمد هستند.
جان بابایی با اعلام اینکه یک سوم سالمندان باسواد و ۶۷ درصد بی‌سواد هستند، افزود: نیمی از سالمندان در استان همراه ندارند یا تنها زندگی می‌کنند و یا همراه مشخصی ندارند که همه این‌ها از خلاءهای موجود دوران سالمندی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران تصریح کرد: برنامه‌هایی شامل آموزش، تغذیه و شیوه زندگی برای سالمندان در نظر گرفته شده که تنها پنج درصد سالمندان تحت پوشش قرار گرفتند و آوردن این افراد از منازل و شرکت در دوره‌های آموزشی از بزرگترین خلاءهایی است که باید سیستمی منسجم وجود داشته باشد تا این افراد مجاب به شرکت در این دوره‌های آموزشی شوند.
جان‌بابایی اظهار کرد: رشته کارشناسی ارشد پرستاری سالمندان در استان راه‌اندازی شده است.
عدم بیمه اجتماعی از مشکلات اساسی سالمندان
مدیر کل کمیته امداد امام خمینی(ره) مازندران نیز اظهار کرد: ۵۲ هزار و ۲۱۱ سالمند تحت پوشش این نهاد هستند که ۶۹ درصد روستایی و ۳۱ درصد سالمندان شهری هستند.
تیمور طهماسب‌پور عنوان کرد: از این تعداد ۳۵ درصد سالمندان مرد و ۶۵ درصد سالمند زن هستند.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) مازندران با بیان اینکه ۱۶۴۱ نفر بیماران صعب‌العلاج تحت پوشش این نهاد هستند که ۱۰۱۱ نفر سالمند هستند، گفت: ۸۵۰ سالمند زمین‌گیر تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) مازندران قرار دارند.
طهماسب‌پور با اعلام اینکه ماهانه علاوه بر مستمری که به افراد تحت پوشش داده می‌شود ۱۰۰ هزار تومان به حساب خانوار برای نگهداری این افراد واریز می‌شود، خاطرنشان کرد: برنامه‌های اردویی برای سالمندان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در نظر گرفته شده که سال گذشته ۱۰۰۰ نفر به مشهد مقدس اعزام شدند و امسال نیز اعزام ۲۰۰۰ سالمند به مشهد مقدس در دستور کار این نهاد است.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) مازندران، نبود بیمه اجتماعی را از مشکلات اساسی سالمندان عنوان کرد و افزود: با توجه به ظرفیت‌های خوبی که در استان وجود دارد تحت پوشش قرار گرفتن این افراد با بیمه تامین اجتماعی و عشایری و روستایی می‌تواند کمک حال باشد.
آمادگی بهزیستی برای راه‌اندازی مراکز روزانه و خدمات در منزل
مدیرکل بهزیستی مازندران در سخنانی بیان کرد: خدمات ارائه شده در حوزه بهداشت و درمان برای سالمندان مطلوب است و هر دستگاهی طبق وظیفه خود به سالمندان خدمات ارائه می‌کند.
سعید آرام با بیان اینکه خدمات ارائه شده به این افراد باید همسو باشد، گفت: مجموعه‌های غیردولتی باید بیشتر از گذشته پای کار باشند.
مدیرکل بهزیستی مازندران با اعلام اینکه مراکز روزانه برای ارائه خدمات به سالمندان در ۹ شهرستان مازندران دایر شده است که آموزش مهارت زندگی و پر کردن اوقات فراغت را برای این افراد انجام می‌دهند، افزود: ۹ مرکز در مازندران وجود دارد که خدمات در منزل به سالمندان ارائه می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه آمادگی داریم در تمام شهرستان‌های مازندران مراکز روزانه و خدمات در منزل برای سالمندان راه‌اندازی کنیم که این اقدام نیازمند همراهی دستگاه‌های خدمات‌رسان است، خاطرنشان کرد: مازندران در راه‌اندازی رشته کارشناسی ارشد پرستاری سالمندان جزء استان‌های پیشتاز است.
سالمندی جایگاهی ارزشمند
استاندار مازندران نیز گفت: سالمندی در فرهنگ دینی و اعتقادات ما دارای جایگاه ارزشمندی است که باید برای ارج نهادن به این افراد برنامه‌ریزی و ایجاد آرامش برای آنها توجه ویژه‌ای شود.
ربیع فلاح ادامه داد: زندگی ماشینی سبب شده پذیرش سالمندان در خانواده‌ها کمتر شود و لازم است دست‌اندرکاران بر لزوم فراهم کردن دوران سالمندی سالم و مفید در جامعه تاکید کنند.
استاندار مازندران با بیان اینکه متاسفانه آمار خوب جمعیتی در مازندران را شاهد نیستیم، گفت: مشوق‌هایی که کمک به ازدواج و افزایش جمعیت و باروری می‌کند باید همیشه مورد توجه قرار گیرد.
فلاح با اشاره به اینکه آموزش شیوه‌های زندگی سالم به سالمندان از سوی خانواده‌ها و ارگان‌های دولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد و خیرین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که باید در دستور کار قرار گیرد، اظهار کرد: باید افراد علاقمند و با انگیزه برای واگذاری کارهایی که نیازمندی سالمندان است در استان انتخاب شود تا بتوانیم بخشی از زیرساخت‌ها را به بخش خصوصی و غیر دولتی واگذار کنیم.
استاندار مازندران با تاکید براینکه باید امید به زندگی و مهارت‌آموزی را در جامعه افزایش دهیم و بی‌توجهی اطرافیان به سالمندان که مانع انجام فعالیت‌های روزمره و عادی افراد می‌شود را کاهش دهیم، گفت: در حال حاضر دستورالعمل مشخصی وجود ندارد و باید بخش‌نامه‌هایی را فعال کنیم و از تجربیات علمی که دنیا برای آموزش به دوران سالمندی انجام می‌دهند استفاده کنیم.
