گره علمی: بیش از ۲۰۰ هزار دوقلوی ساکن در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در سال اول زندگی همزاد مشترک خود را از دست میدهند.محققان میگویند شمار تولد دو قلوها افزایش یافته و احتمالا نرخ تولد آنها به بیشترین میزان خود در ۳۰ سال گذشته رسیده است.از میان هر ۴۲ زایمان یک دوقلو به دنیا میآیند و تعداد تولد سالانه آنها حدود ۱.۶ میلیون دوقلو برآورد شده است.تاخیر در باروری و تکنیکهایی مانند “لقاح مصنوعی” (IVF) نرخ دوقلوییزایی پس از دهه ۱۹۸۰ میلادی را بیش از یک سوم افزایش داده است.با این حال احتمال دارد نرخ تولد دوقلوها در سالهای آینده کاهش یابد زیرا کارشناسان و پزشکان ریسک تک زایی را کمتر از دوقلوزایی میدانند.
میزان تولد دوقلوها از دهه ۱۹۸۰ میلادی تا کنون حدود یک سوم افزایش یافته است/ عکس: GETTY IMAGES
براساس گزارش ژورنال “تولید مثل انسانی” اینک جهان به قله تولد دو قلوها در ۳۰ سال گذشته رسیده است. تولد دوقلوها در سه دهه گذشته حدود ۳۲ درصد در آسیا و حدود ۷۱ درصد در آمریکای شمالی افزایش یافته است.محققان اطلاعات مربوط به دوقلوزایی از ۱۶۵ کشور را بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ جمعآوری کرده و آن را با نرخ تولد دوقلوها بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۵ مقایسه کردهاند.شمار تولد دوقلوها در سه دهه گذشته در اروپا و آمریکای شمالی تقریبا افزایش یافته از هر ۹ دوقلو به ازای ۱۰۰۰ زایمان به ۱۲ دوقلو در همین مقیاس رسیده است.
نرخ دوقلوزایی در آفریقا همیشه زیاد بوده و در ۳۰ سال گذشته تغییر چندانی نکرده است. این موضوع احتمالا به دلیل رشد جمعیت بوده است.حدود ۸۰ درصد از تمام دوقلوهای کنونی در آسیا و آفریقا متولد میشوند.
پرفسور “کریستیان موندن” نویسنده این تحقیق در دانشگاه اکسفورد در این باره گفت: دوقلوزایی غیر همسان در آفریقا بسیار زیاد است.این اتفاق احتمالا به دلیل تفاوت ژنتیکی بین مردم آفریقا و سایر جمعیتها رخ میدهد.نرخ دوقلو زایی در اروپا، آمریکای شمالی و کشورهای اقیانوسیه نیز در حال افزایش است و دلیل اصلی آن استفاده بیشتر از راههای تولید مثل پزشکی مانند “لقاح مصنوعی”، تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) یا روشهای تحریک تخمدانی پس از دهه ۱۹۷۰ میلادی به شمار میآید.این روشها باعث افزایش تولد دو یا چند قلویی میشوند.براساس یافتههای این مطالعه تشکیل دیرهنگام خانواده، استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری و قدرت پائین باروری در افزایش چند قلوزایی نقش داشته است.
“موندن” گفت: اینک کارشناسان بر تولد یک فرزند در هر زایمان تاکید دارند و آن را ایمنتر از دو یا چند قلوزایی میدانند.وی افزود: مرگ و میر کودکان در دوره بارداری یا کودکان متولد شده دوقلوزایی بیشتر است. مادران نیز در دوران بارداری، زایمان یا پس از تولد دوقلوها آسیب بیشتری دیده و عوارض بیشتری را تحمل میکنند.دوقلوها نیز در بدو تولد مشکلات بیشتری دارند. بیشتر آنها دچار تولدهای پیش از موعد میشوند، وزن کمتری دارند و نرخ زاد و ولدهای آنها نیز در بزرگسالی بیشتر از همسن و سالان غیر دوقلوی خود است.
شانس زنده ماندن دوقلوها در کشورهای جهان
یک بررسی نشان داد که سرنوشت دوقلوها در کشورهای کم درآمد و متوسط نگران کنندهتر است.بیش از ۲۰۰ هزار دوقلوی ساکن در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در سال اول زندگی همزاد مشترک خود را از دست میدهند.پرفسور “جورن اسمیتس” یکی از نویسندگان این تحقیق گفت: در حالیکه نرخ دوقلوزایی در بسیاری از کشورهای ثروتمند غربی به کشورهای جنوب صحرای آفریقا نزدیک شده اما تفاوت زیادی در شانس زنده ماندن آنها وجود دارد.محققان بر این باورند که کشورهای هند و چین نقش عمدهای در نرخ دوقلوزایی آینده خواهند داشت.