کد خبر : 32103
13 فروردین 1395 - 11:21

ناموس در سال ۱۳۹۴ چند نفر را به کشتن داد؟+جدول

می توان گفت در سال ۱۳۹۴ برای نخستین بار در تحلیل های پلیس قتل های ناموسی از قتل های خانوادگی تفکیک شد و این در حالی است که هنوز آمارهای جنایی در ایران شفاف اعلام نمی شود و به درستی مشخص نیست چه تعداد قتل در کشور رخ داده و چه تعداد از آن عنوان ناموسی به خود می گیرد.

قلم | qalamna.ir :

از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا پایان آن می توان حدود ۹۴ عنوان خبری یافت که در آن زنی به قتل رسیده است اما به سادگی نمی توان گفت چه تعداد از این قتل ها ناموسی بوده اند. بخشی از این ابهام مربوط به عدم اطلاع رسانی پلیس و قوه قضاییه در این زمینه است اما بخش دیگری از ابهام متوجه علل و انگیزه و همین طور مفهوم «قتل ناموسی» است.

شاید پیش از آن که به سراغ قتل های ناموسی سال ۱۳۹۴ برویم بهتر باست به سراغ «ناموس» و «غیرت» برویم.

این در حالی است که به گفته سرهنگ «هادی مصطفایی» معاون جنایی پلیس آگاهی کشور، نرخ وقوع قتل در سال ۹۲ در کشور به عدد ۲٫۵ نفر در ۱۰۰ هزار نفر رسید که ادامه دهنده روند کاهشی ۵ سال اخیر است. اما پس از این آماری از وقوع قتل در کشور ارائه نشده است.

ناموس و غیرت چیست که قتل های ناموسی را رقم می زند؟

«ناموس» در لغت نامه دهخدا، به «احکام الهی» و«شریعت» معنی شده است. همچنین در فرهنگ فارسی معین «آبرو، نیک نامی»، «قانون و شریعت الهی» و «عصمت ، شرف» تعریف شده است. اما فارغ از معنای لغوی «ناموس» ارزشی فرهنگی در جوامع مردسالار شناخته می شود.

در مفاهیم حقوق بشر نیز این اصطلاح به جوامع مردسالاری که درباره جنسیت و رفتار و روابط درون خانواده غیرت دارند، نسبت داده شده است که در این جوامع حفاظت از ناموس افتخار به شمار می‌آید. با این وصف باید به سراغ مفهوم «غیرت» هم برویم. «غیرت» به معنای رشک و حسد مردانه و سرشار از صفات آن است و در تداول فارسی زبانان به معنای حمیت و محافظت عصمت و آبرو و ناموس ونگهداری عزت و شرف آمده است.

با این وصف می توانیم به وضوح ردپای غیرت را در قتل های خانوادگی اعم از همسرکشی و قتل های ناموسی ببینیم. اما قتل های ناموسی با قتل های خانوادگی از نوع همسرکشی مشابهت و تفاوت هایی دارد. عموما در هر دو رد پای «سوءظن» و «رابطه» برجسته است.

این سوءظن رنگ غیرت و حفاظت از ناموس به خود می گیرد و اینجاست که برای حفاظت از «آبرو» و «شرف» مردها دست به خشونت می برند. بعد وقتی مردان همسران خود را می کشند شاهد همسرکشی هستیم و وقتی برادران و پدر خانواده دختران را به تقل می رسانند همان جنایتی است که بیشتر به قتل های ناموسی تعبیر می شود.

آنچه در این گزارش می بینید مروری بر ۲۴ جنایت است که در آن عناصری چون «رابطه»، «سوءظن» و «حفظ آبرو» نقش داشته است. در این ۲۴ خبر از ۲۴ جنایت در ۳ مورد مردها قربانی شده و به قتل رسیده اند و در ۲۱ مورد نیز این زنان بودند که قربانی جنایت شده اند.

چه اخباری می تواند از قتل ناموسی خبر دهد؟

برای بررسی قتل های ناموسی، اخبارقتل کشور بررسی و اخباری که قربانی آن زن بودند مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این اخبار سه خبرگزاری «خبرآنلاین»، «ایسنا» و «مهر» نیز با جستجو «ناموس»، «قتل ناموسی» و «جنایت ناموسی» مرور شد. از مجموع اخبار مربوط به قتل که شامل ۹۴ عنوان خبری می شد ۲۴ خبر با محورهای قتل در پی رابطه نامشروع، قتل درپی سوءظن، قتل خواهر توسط برادر یا برادر ناتنی از بقیه اخبار تفکیک شد.

همچنین اخباری که در آن زنی به طرز مشکوک نیز به قتل رسیده و علت آن نامشخص بود به این اخبار افزوده شد. اخبار دیگری که در این ارزیابی مورد توجه قرار گرفت اخبار مربوط به همسرکشی بود. از بررسی ۲۴ خبر منتشر شده ای که در این گزارش مد نظر بوده ۴ خبر مربوط به استان خراسان رضوی ، ۲ خبر مربوط به تهران و ۱خبر مربوط به استان گلستان و خبرهایی هم از شهرهای فردیس کرج، منوجان کرمان، سیمرغ در مازندران دیده می شوند.

سرهنگ مصطفایی همچنین در تحلیل قتل های سال ۹۲ گفته بود: ۲۸ درصد قتل‌ها به دلیل نزاع، ۱۸٫۸ با انگیزه‌های ناموسی و منکراتی، ۷٫۷ به دلیل سرقت، ۱۵٫۳ به دنبال اختلافات خانوادگی و ۱۱ درصد با انگیزه‌های دیگر رخ داده است که در این میان سهم قتل توسط بستگان با ۳۱٫۹ درصد بیش‌ترین میزان را به خود اختصاص داده است. با این عددها می توان به یک تخمین دست یافت. نرخ قتل در یکصدهزارنفر با جمعیت ۷۸ میلیون و ۴۷۵هزار و ۹۴۱ نفر در سال ۱۳۹۴ می تواند عددی چون ۱هزار و ۹۶۲ به دست می آید.

یعنی می توان تخمین زد که در سال ۱۳۹۴ دستکم یک هزار و ۹۶۲ قتل رقم خورده باشد. و بر همین اساس اگر حدود ۸٫۱۸ درصد از قتل ها ناموسی بوده باشد یعنی باید انتظار داشته باشیم که در سال ۱۳۹۴ حدود ۳۷ نفر براثر مسائل ناموسی به قتل رسیده باشند.

۷ انگیزه و علت وقوع قتل در ایران

سردار «مهدی مصوم بیگی»، جانشین پلیس پیشگیری نیروی انتظامی و رییس کمیته امنیتی و انتظامی معاونت اجتماعیو پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه سال گذشته وقتی خبر از همکاری مشترک پلیس و قوه قضاییه برای تهیه اطلس قتل کشور می داد گفت: «انگیزه قتل ها در ۷ بخش قابل دسته بندی است: خیانت زوجین، اختلافات مالی – ملکی، قتل ناموسی، نزاع و درگیری خیابانی و لحظه‌ای، سرقت، قتل ناشی از مصرف مواد صنعتی و جنون آمیز، قومی – قبیله ای». پیشتر در زمانی که سردار حسین بطولی، عهده دار ریاست پلیس آگاهی بود درباره علل قتل تاکید کرده بود: « نزاع و اختلاف، مسائل ناموسی و سرقت سه دلیل عمده قتل در ایران است.»

مسائل ناموسی چه اتفاقات دیگری را رقم زده است

در سالی که گذشت ماجراهایی که به «مسائل ناموسی» شناخته می شود فقط به قتل منجر نشدند! برای نمونه یکی از راه های سوءاستفاده از مسائل ناموسی و حساسیت حاکم بر آن در جامعه ما چند تبهکار در یاسوج اقدام به اخاذی از مردم می کرد. سرهنگ «خداکرم پاکروان» دراین باره گفت: مردی که با همدستی همسرش با فریب مردها به بهانه داشتن رابطه نامشروع با زنش میلیون ها تومان از آنها اخاذی کرده بود ٬ به دنبال خودکشی یکی از قربانیان شناسایی و دستگیر شد.

در یک ماجرای دیگر که به شیوع شایعه ای در بندرعباس مبنی بر وقوع سرقت مسلحانه منجر شد نیز یک مسئله ناموسی به تیراندازی در این شهر تبدیل شد. بیستم دیماه، حوالی ساعت ۱۱ ظهر در خیابان مصطفی خمینی بندرعباس ٬ مردی با شلیک گلوله سرنشینان خودروی پژو ۲۰۶ را هدف قرار داد. در این حادثه یکی از سرنشینان که زن بود٬ مجروح شد و راننده پژو ۲۰۶ به همراه خودرو متواری می شود. تحقیقات میدانی پلیس در حوزه کلانتری شماره ۱۰ بندرعباس مشخص کرد ضارب٬ شوهر فرد مجروح بوده است و اعتراف کرده است که این موضوع ناشی از مسئله ناموسی بوده است.

نمونه های ملایم تری هم می توان در اخبار با منشا مسائل ناموسی یافت. از آن جمله می توان به خبری که ۲۳ آذر۹۴ منتشر شده اشاره کرد. امیر کلاهدوز، ملی پوش دوچرخه سواری ایران گفت: زمانی که تصمیم گرفتم از پتروشیمی تبریز به تیم پیشگامان ملحق شوم٬ یکی از رکابزنان تیم پتروشیمی تبریز به من فحش ناموسی داد و یکی دیگر از آن ها با لحن بدی به من گفت به خانه ام برگردم و همین موجب درگیری در اردوی تیم ملی شد.

در جدول زیر تعدادی از قتل هایی که ناموسی بوده است را می بینید؛

ردیف	تاریخ	مختصری از ماجرا	منشاء	منبع
۱	اول فروردین	مرد متاهلی که با دختری در وایبر دوست شده بود برای اینکه لو نرود او را در تهران به قتل رساند.	رابطه	مهر
۲	آخر فروردین	در استان گلستان مردی که رابطه پنهانی با زنی به نام مینا داشت پس از آنکه آن زن زخمی شد از ترس افشا شدن رازش به جای اینکه او را به بیمارستان برساند سرش را برید.	رابطه	خبرآنلاین
۳	۳۱ فروردین	مردی خواهر خود را در ورامین و در حالی که داشت به سر کارش می رفت با چاقو به قتل رساند.او ادعا کرد که خواهرش با نامزد او(زن برادر)اختلاف داشته و برادر هم به تحریک او دست به قتل خواهرش زده است.	سوءظن	خبرآنلاین
۴	۱ اردیبهشت	در کهریزک تهران زنی با هم دستی مردی دیگر پسر خاله اش را به دلیل تعرض به قتل رساند.	رابطه	خبرگزاری مهر
۵	۲۶اردیبهشت	در شهر خواف خراسان رضوی مردی، مرد دیگری را با تصور اینکه پیش از ازدواج با همسر او در ارتباط بود با شلیک سه گلوله به قتل رساند	سوءظن	خبرآنلاین
۶	۱ خرداد	در شالیزارهای شهر سیمرغ استان مازندران جسد سوخته دختر جوانی پیدا شد که دو برادرش او را به قتل رسانده و اتش زده بودند.	سوءظن	خبرگزاری مهر
۷	۱۶ خرداد	جسد زنی در بولوار امامیه مشهد لابه لای شمشادها کشف شد هنوز خبری از دستگیری عامل یا عاملان این جنایت وجود ندارد.	–	خبرگزاری مهر
۸	۲۳ خرداد	دامادی در آمل پدر همسرش را محض خاطر مادر زنش به قتل رساند.	رابطه	خبرگزاری مهر
۹	۲ تیر	در شهرستان سبزوار مردی با جناق خود را به دلیل شک و بدبینی نسبت به او به قتل رساند	سو ظن	خبرآنلاین
۱۰	۱۷ تیر	در تربت جام سه مرد، مرد دیگری را در برابر دیدگان همسرش ربودند و سپس به قتل رساندند. انگیزه انها مربوط به ایجاد مزاحمت مقتول برای همسر یکی از آنها بود .	رابطه	خبرگزاری مهر
۱۱	۲۵ تیر	مرد ۶۶ ساله به سبب اصرارهمسرش به طلاق با اودرگیرشده و او را به قتل رساند.	–	مهر
۱۲	۳۰ مرداد	سوء ظن های مداوم مرد باعث شد همسرش را ضربه دسته کلنگ و چاقو به قتل برساند.	سوء ظن	خراسان
۱۳	شهریور	مرد جوان به خاطر بدبینی به نامزدش او را به قتل رساند	اختلافات خانوادگی	جام جم
۱۴	۳۰ مهر	مردی با پیچاندن روسری دور گردن همسرش او را خفه کرد.	اختلاف خانوادگی	شرق
۱۵	۱۸ آبان	مردی که همسر ۱۸ ساله خود را مانعی بر سر راه رسیدن به خواهرزن خود می دید وی را با هم دستی خواهر زن به قتل رساند.	–	جام جم
۱۶	۱۷آذر	پنج سرنشین یک خودروی پژو که سه نفر از آنان نقاب بر صورت داشتند ٬ با تبر و چاقو و چوب ٬ زن و مرد میانسالی را در میدان دانش آموز بجنورد مضروب کردند. ضاربان در محل فریاد می زدند که موضوع ناموسی است و دیگران دخالت نکنند.	–	ایسنا
۱۷	۵ دی	مرد میانسال همسر سابق خود را با ضربات متعدد چاقو به قتل رساند.	اختلافات خانوادگی	جام جم
۱۸	۱۳ دی	مردی همسرش را با ۱۰ ضربه چاقو به کام مرگ فرستاد.	اختلافات خانوادگی	خراسان
۱۹	۲۱ دی	پسرجوانی خواهرش رابه دلیل ارتباط بادخترخاله اش باشلیک ۴ گلوله به قتل رساند.	اختلافات خانوادگی	آرمان
۲۰	۲۹دی	مقصود عبدی ٬ رئیس دادگستری شهرستان فردیس گفت: دو برادر وارد منزل پدری خود در منطقه مشکین دشت شدند و با سلاح گرم اقدام به تیراندازی به خواهران خود کردند که بر اثر اصابت گلوله به سر یکی از خواهرها٬ در دم جان باخت.	سوءظن	ایسنا
۲۱	۲۸ دی	مرد میانسالی که قصد تنبیه دختر تازه عروسش را داشت با ضربات دسته بیل او را به قتل رساند.	اختلافات خانوادگی	اعتماد
۲۲	۲۸ دی	مرد جوانی در منوجان استان کرمان، با حضور در منزل دختر جوان اقدام به قتل خواهر خود کرد. قاتل قصد داشته خواهر ناتنی خودش را با یک اسلحه از نوع کلت کمری به قتل برساند اما به علت عدم توانایی در مسلح کردن اسلحه با وارد کردن بیش از ۱۰ ضربه چاقو ٬ مقتول را به طرز فجیعی به قتل رساند.	–	ایسنا
۲۳	۳۰ بهمن	دخترملی پوش والیبالیست برای فرار از تجاوز خودش را ازساختمان پایین انداخت. (شبه قتل)	بیم تجاوز	خبرآنلاین
۲۴	آخر زمستان	زن و مرد میانسالی پس از تهاجم دامادشان و دوستان او به قتل رسیدند.	اختلافات خانوادگی	فرهیختگان