چه کنیم که “سلطان واکسن کرونا” ظهور نکند؟

گروه جامعه: واردات واکسن کرونا از سوی بخش خصوصی، موضوعی است که چندی پیش از سوی رییس قوه مجریه کشور مطرح شد، حال باید پرسید بخش خصوصی چگونه می‌تواند به صورت ضابطه‌مند و شفاف اقدام به واردات واکسن کرونا کند؛ به طوری که هم میزان دوز بیشتری از واکسن وارد کشور شده و واکسیناسیون علیه کرونا را سرعت بخشد و هم با ظهور پدیده‌هایی مانند سلطان واکسن و خرید و فروش نوع تقلبی آن در بازارهای آزاد و غیررسمی همچون ناصرخسرو مواجه نشد؟.
 
واردات واکسن کرونا از سوی بخش خصوصی، یکی از راهکارهای سرعت بخشیدن به واکسیناسیون کروناست. راهکاری که البته در صورت عدم دقت و نظارت کافی می‌تواند مشکل ساز شده و مباحثی همچون عدالت در دسترسی را با چالش مواجه کند. به گفته دکتر حسین کرمانپور- مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی در حال حاضر ۳ معضل عمده، یعنی جابجایی ارز، هزینه واکسن و عدم مشخص بودن مقیاس تبدیل ارز واکسن به ریال بر سر راه بخش خصوصی برای واردات واکسن کرونا وجود دارد.وی همچنین معتقد است که واکسیناسیون کرونا از سوی بخش خصوصی باید ضابطه‌مند باشد؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است هر کسی در بازار آزاد ادعا کند که واکسن کرونا دارد و دیگر نتوان بازارهای غیررسمی همچون ناصرخسرو را جمع کرد.مشروح گفت‌وگوی  دکتر کرمانپور را در ادامه بخوانید:

درخواست نظام پزشکی برای واردات واکسن همچنان بدون ‌پاسخ کتبی
کرمانپور ، درباره سازوکار واردات واکسن کرونا از سوی بخش خصوصی، گفت: تقریبا چهار الی پنج ماه قبل بود که سازمان نظام پزشکی درخواستی را به وزیر بهداشت ارائه داد مبنی بر اینکه با توجه به اینکه سازمان نظام پزشکی یک NGO  است، شاید بتواند از جاهای خاصی واکسن کرونا را برای کادر درمان و حتی برای مردم خریداری کرده و وارد کند. بر این اساس دکتر ظفرقندی-رییس کل سازمان نظام پزشکی نامه‌ای در این زمینه خطاب به وزیر بهداشت نوشتند و در آن درخواست کردند که وزارت بهداشت اجازه دهد تا سازمان نظام پزشکی در حیطه واردات واکسن کرونا ورود کند. البته تا این لحظه به صورت کتبی به این نامه پاسخ داده نشده است. منتها آقای وزیر  با این موضوع مخالفتی نکرده‌اند و حتی به صورت شفاهی هم موافقتی را اعلام کرده بودند. البته مجوز واردات واکسن کرونا حساس بوده و زیرذره‌بین است؛ چراکه واردات آن عدد کمی نیست و قرار نیست در حد پنج تا شش هزار دوز وارد کنیم.

برای کشور چند دوز واکسن نیاز است؟
وی افزود: اگر بخواهیم فقط برای کادر درمان واکسن کرونا وارد کنیم، حدود ۱.۵ میلیون دوز واکسن لازم است و اگر بخواهیم برای عموم مردم واکسن کرونا وارد کنیم، اگر بخواهیم ۷۰ درصد مردم را هم واکسینه کنیم، می‌شود ۵۵ میلیون. حال دو دوز واکسن کرونا برای جمعیت ۵۵ میلیونی، حدود ۱۱۰ میلیون دوز واکسن می‌شود. بنابراین هزینه‌ای که باید به واردات واکسن اختصاص پیدا کند، عدد کمی نیست.کرمانپور با بیان اینکه تاکنون نزدیک به یک میلیون دوز واکسن کرونا وارد کشور شده است، ادامه داد: این میزان نه برای کادر درمان و نه برای مردم کفایت نمی‌کند. بر همین اساس هم ما درخواست دادیم تا در زمینه واردات واکسن کرونا اقدام کنیم که البته تاکنون پاسخ کتبی به این درخواست داده نشده است.

واکسن سیاسی کرونا
۳ معضل بخش خصوصی برای واردات 
مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی با اشاره به مشکلات و معضلاتی که برای واردات واکسن کرونا پیش روی بخش خصوصی قرار دارد، گفت: یکی از مشکلات بحث جابجایی ارز است که با توجه به تحریم‌هایی که وجود دارد، دچار مشکل است. علی رغم تمام چراغ سبزهایی که آمریکایی‌ها می‌گویند، ‌اما با این حال هیچکس برای جابجایی ارز در این اعداد و ارقام زیاد و کلان ریسک نمی‌کند. بنابراین اولین مشکل برای واردات واکسن کرونا، جابجایی ارز است. از طرف دیگر چه بخواهیم چه نخواهیم واکسن از فاز یک کار علمی تبدیل به یک کار سیاسی و دیپلماتیک شده است. بر این اساس ابزارهای خارجی، وزارت خارجه، وزارت اقتصاد و… همه باید کمک کنند تا چنین ارزی جابجا شود و خریدی در این سطح انجام شود. بنابراین جابجایی ارز اولین مشکلی است که بخش خصوصی در زمینه واردات واکسن کرونا با آن مواجه است. از جمله بخش خصوصی مانند نظام پزشکی که ساختاری اقتصادی نیست، بلکه صرفا می‌خواهند در حوزه واردات واکسن کرونا به میدان بیایند تا واکسن برای مردم تامین شود و سودی هم نخواهند داشت، بلکه صرفا جهت کمک انسانی می‌خواهند این اقدام را انجام دهند.

نه به واکسن کرونای پولی
دولت هزینه کند تا ملت ایمن شوند
کرمانپور ادامه داد: دومین چالشی که وجود دارد، توجه به این موضوع است که در حال حاضر واکسن کرونا در تمام دنیا به صورت رایگان است و بر این اساس صحبت کردن از واکسن کرونای پولی اصلا جایز نیست و هیچ کجا این موضوع را برنمی‌تابند. حق مردم ما هم نیست که خدایی نکرده قرار باشد واکسن کرونا را به صورت پولی دریافت کنند. زیرا اکنون دولت باید هزینه کند تا ملت ایمن شوند. این چالش هم کوچک نیست. اگر به این معتقد باشیم که واکسن هیچ‌جوره نباید فروخته شود، باید دولت واکسن را تامین کند.

کرمانپور تاکید کرد: نظام پزشکی قاطعانه با این مساله مخالف است که قرار باشد واکسنی وارد شود که به ملت فروخته شود.وی با بیان اینکه گویا در برخی کشورها مانند ترکیه و کانادا واکسن پولی و فروشی هم وجود دارد و برخی از کشورهای دیگر به این کشورها رفته و واکسن خریداری کرده و تزریق می‌کنند، گفت: مشکل دیگری که در زمینه واردات واکسن از سوی بخش خصوصی وجود دارد، تبدیل ارز واکسن از یورو یا دلار به ریال است. این سوال وجود دارد که اگر یک بخش خصوصی واکسن وارد کرد، اگر واکسن ۱۰ دلار بود، واردکننده آن را باید با چه نرخ دلاری بفروشد؟، به دلار دولتی، نیمایی یا آزاد؟. البته رییس جمهور در صحبت‌های اخیرش مطرح کرد که افراد اگر بخواهند می‌توانند با ارز نیمایی واکسن کرونا وارد کنند.  با این حال این موضوع باید یک ماخذ قانونی پیدا کند. در حالی که اکنون این موضوع روشن نیست. بنابراین باید مقیاس تبدیل ارز واکسن به پول داخلی مشخص شود. اکنون که این مباحث فقط مطرح شده است، بسیاری از احتمال بحث سلطان واکسن و… نام می‌برند و می‌گویند لابد آقازاده‌ای می‌خواهد واکسن وارد کند و … بنابراین بحث واردات واکسن از سوی بخش خصوصی مستعد این مباحث است و باید همه موارد آن مشخص شود.

سازوکار پیشنهادی نظام پزشکی برای واردات واکسن
کرمانپور درباره سازوکار پیشنهادی سازمان نظام پزشکی درباره واردات واکسن کرونا از سوی بخش خصوصی، گفت: از نظر ما راحت‌ترین راه این است که اعلام کنند که هرکس می‌تواند بر اساس جداولی که در سراسر دنیا وجود دارد و بر اساس ضابطه‌ای مشخص از نظر قیمت که قابل قبول است، ‌ واکسن را از منابع معتبر خریداری و وارد کند. از لحظه‌ای هم که این واکسن وارد کشور شد، هزینه‌ها و ارز آن را دولت اختصاص دهد، جابجایی ارزش با دولت باشد و خریده شده و بعد هم تحویل وزارت بهداشت شود. معتقدیم که اگر سازمان نظام پزشکی توانست تحت ضابطه‌ای میزانی از واکسن کرونا را وارد کند، واکسن به محض ورود به فرودگاه در پکیج کامل در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد، در سیستم سازمان غذا و دارو کدگذاری شده و بر اساس سند ملی واکسیناسیون در اختیار افراد قرار گیرد.

وی تاکید کرد: در این صورت از نشت واکسن به بازار آزاد هم جلوگیری می‌شود. بنابراین واردات از سوی بخش خصوصی باید ضابطه‌مند باشد. در غیر این صورت ممکن است هر کسی در بازار آزاد ادعا کند که واکسن کرونا دارد و دیگر نتوان ناصرخسرو را جمع کرد. به طوری که تقلبی واکسن را عرضه کنند و بگویند این همان واکسنی است که فلان بخش خصوصی وارد کرده است. بنابراین راهکار عملیاتی این است که یک بخش خصوصی، برود رایزنی کند، واکسن را خریداری کند، اما جابجایی ارز را از طریق دولت انجام دهد و وقتی هم که وارد فرودگاه و گمرک شد، تحویل وزارت بهداشت شود. همه معتقدیم که توزیع واکسن و نظارت بر واکسن، به صورت شفاف بر عهده متولی بهداشت و درمان کشور باشد و متولی بهداشت و درمان کشور هم وزارت بهداشت است. وی همچنین گفت: در مجموع ما مخالفیم که واکسن کرونا پولی شود، بلکه اکنون در یک بیماری اپیدمیک هستیم که مردم را تهدید می‌کند و یک تهدید اجتماعی است، واکسن چه یک دلار خریده شود چه ۱۰ دلار، ‌ باید به صورت رایگان به مردم ارائه شود. فکر می‌کنم تا زمانیکه مردم نیازمند واکسن هستند و کرونا کنترل نشده است، نباید برای واکسن کرونا بها قائل شد. بلکه باید به صورت رایگان واکسیناسیون انجام شود.