گروه سیاسی: در آستانه محرم ۱۴۴۳، بحث چگونگی برگزاری مراسم عزاداری در شرایط کرونایی مطرح است و در همین رابطه یک عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تاکید میکند: «هیچ کس نمیتواند مسأله عزاداری را تحت الشعاع قرار بدهد و بگوید عزاداری تعطیل باشد. اما با رعایت ضوابط و شرایط، ان شاء الله اجر آن بیش از عزاداریهایی است که ما گرفتار ویروس کرونا نبودیم.»
آیت الله فاضل لنکرانی در گفت و گوبا سایت جماران گفت: آقایانی که خورده میگیرند، که البته نادر هستند و قابل توجه هم نیستند، ولی هر وقت محرم بخواهد نزدیک شوند عینک روشنفکری میزنند و حرفهای کاملا غیر عالمانه و غیر منصفانه به زبان میآورند و انسان تعجب میکند که چرا چنین حرفهایی زده میشود از افرادی که اگر کمترین اطلاع از منابع دینی ما داشته باشند نباید این حرفها را بزنند. اینکه این همه ائمه(ع) روی گریه بر امام حسین(ع) تکیه داشته اند فقط مجرد یک اشک نیست. این اشک بهترین سیر و سلوک برای انسان به سوی خدای تبارک و تعالی است و انسان را از آلودگیها پاک میکند.
قدر ماه محرم و این عزاداریها را بدانیم. جنّ و انس و همه ملائکه برای امام حسین(ع) عزاداری میکنند. اینها چیزی است که در متون دینی ما آمده است. باید مردم عزیز ما مثل سابق به عزاداری بپردازند. البته محرم و عزاداری دستوری نیست؛ نمیشود با یک دستور بگوییم انجام بدهید و با یک دستور بگوییم انجام ندهید. محرم با قلوب همه انسانها پیوند خورده است. «إنّ لِقَتلِ الحُسینِ حَرارَهً فی قُلوبِ المُؤمِنینَ لاتَبرُدُ اَبَداً.» مگر در اختیار کسی یا رئیسی است که او بخواهد کم یا زیاد کند. محرم و عزاداری و اشک بر امام حسین(ع) با درون همه انسانها پیوند خورده است.
وی افزود:ممکن است عده ای از انسانها اطلاع درستی نداشته باشند اما هرکسی که کوچک ترین اطلاعی پیدا کند اشکش سرازیر میشود. واقعیاتی که ما داریم این را نشان داده است. نمیشود به مردم گفت امسال عزاداری نکنید و یا به مردم بگوییم امسال عزاداری بکنید. اینها دستوری نیست و فرمان و قانون اصلا در این مسأله راه ندارد. این یک امری است که در ذات و طینت مردم ما، خصوصا شیعیان، قرار داده شده است.اما چند نکته اینجا وجود دارد و از باب تذکری است که ما به مردم عزیز عرض میکنیم. ضمن اینکه واقعا امید داریم و همین طور هم خواهد شد، سال گذشته هم مردم ما نشان دادند عزاداری باید با شکوه برگزار شود اما با شکوهی که جوانب و ابعاد دیگر هم باید در آن حفظ و رعایت شود. من این نکته را عرض کنم که مسأله «حفظ جان» امری است که هم عقل بر او حکم و درک میکند و هم دین ما که یک دین عقلی و عقلایی است.
این استاد حوزه در ادامه خاطر نشان کرد:حفظ جان یک انسان بسیار مهم است. شما ببینید که اگر یک انسانی کشته شود در دین ما به منزله این است که تمام انسانها کشته شده اند. انقدر حفظ یک نفس محترمه مورد توجه قرار گرفته است. هم واجب است که انسان جان خودش را حفظ کند و هم حق ندارد جان دیگران را بر خطر بیاندازد. بنابر این اگر خدای ناکرده کسی به کرونا مبتلا شده و میداند که اگر با جمعی و یا فردی نشست و برخاست کند او مبتلا میشود، اگر خدای ناکرده مبتلا شود او ضامن است. هم کار حرامیانجام داده و هم ضامن این قضیه است. کسی که کرونایی است نباید حتی با نزدیک ترین افراد خودش نشست و برخاست کند تا اینکه کاملا خوب شود.من نمیدانم آیا آقایان به حرفهایی که در فضای مجازی میزنند توجه کرده اند؟! میگویند کرونا هست، باشد میرویم، کشته شویم. از جهت فقهی هیچ فقیهی و هیچ عالمینمیگوید که اگر بدانی کشته میشوی عزاداری امام حسین(ع) باز هم استحباب دارد و همه میگویند حرام است. کشته شدن جای معینی دارد. حفظ نفس که این مقدار اهمیت دارد، در دین ما «جهاد در راه خدا» استثنا شده است. انسان ولو اینکه میداند کشته میشود باید برای جهاد در راه خدا برود. در راه دفاع از خود، ناموس و حتی مالش میتواند جان خودش را فدا کند؛ اما در غیر اینها ما نداریم.
وی گفت: بگوییم برای عزاداری امام حسین(ع) حاضر هستیم جان خودمان را هم بدهیم، فکر میکنند که خدمت به دین امام حسین(ع) است. به موقع خودش، همان طوری که در انقلاب شکوهمند اسلامیو دفاع مقدس فرزندان این کشور «یا حسین(ع)» را بر پیشانیهای خودشان نقش میبستند و میرفتند و با افتخار شهید میشدند و اینها جزو شهدای مسلّم اسلام هستند. اما در یک عزاداری اگر انسان کاری انجام بدهد که موجب کشته شدن خودش بشود، جایز نیست. هیچ فقیهی از صدر قضایای کربلا تا به حال نداریم که بگوید این جایز است.حتی انسان در عزاداری نمیتواند یک ضرر قابل اعتنا به خودش بزند و مثلا بگوید من برای عزاداری امام حسین(ع) میخواهم دستم را قطع کنم؛ حق ندارد این کار را انجام بدهد. بگوید من برای عزاداری امام حسین(ع) میخواهم خون تمام بدنم را بدهم و خودم بمیرم، حق ندارد. سینه زدن، زنجیر زدن و عزاداریهایی که ضرر عمده ای را به بدن وارد نکند، همه فقها میگویند مانعی ندارد و استحباب هم دارد. البته اینها در مورد ضرر به خود انسان است. نسبت به دیگری اگر ضرر کمیهم باشد، فقها میگویند به هیچ وجه جایز نیست.
فاضل لنکرانی گفت:من اگر بخواهم به مجلس امام حسین(ع) بروم و پایم را روی شانه یا پای کسی بگذارم و عبور کنم، جایز نیست و این کار حرام است. بگویم چون امام حسین(ع) جان خودش را داده من هم پایم را روی سر تو بگذارم از روی سر تو عبور کنم؟! اینها جایز نیست. اینها از واضحات فقه و دین است و کسی که اندک درسی خوانده باشد این مسائل برای او روشن است. لذا دستورات دینی که مراجع بزرگوار ما و رهبری معظم انقلاب فرموده اند و خودشان هم عملا دارند رعایت میکنند، مردم عزیز ما و هیأتیها که باید دست همه آنها را بوسید چون خیمه امام حسین(ع) را بر پا داشته اند و شکوه عزاداری را حفظ میکنند، اما این عزیزان هم رعایت کنند.سال گذشته در فضاهای باز ما دیدیم چه جمعیتهایی با رعایت فاصله اجتماعی و ضوابط بهداشتی حاضر شدند، امسال همین کار انجام شود. من در صحبتهای سال گذشته مکرر گفته ام و باز هم عرض میکنم این فکر که یک روحانی یا یک مداح و یا کسی که عزادار و عاشق امام حسین(ع) است بگوید «کرونا به مجلس امام حسین(ع) نمیآید»، «کرونا به حرم حضرت رضا(ع) نمیرود»، «کرونا به حرم حضرت امیر(ع) و کربلا نمیرود»، مگر ما علم غیب داریم؟!ائمه(ع) ما انقدر قدرت دارند که تمام مریضها را در یک لحظه به اذن خدای تبارک و تعالی شفا بدهند ولی سنت بر این نیست. مگر ما معتقد نیستیم که تحت قبه امام حسین(ع) دعا مستجاب میشود؟! این وعده ای است که خدای تبارک و تعالی داده اما همین وعده هم شرایط دارد و نمیشود بگوییم هرکسی آنجا رفت و هر دعایی کرد. شفا با شرایط است. بنابر این کسی این حرف را نزند چون حرف غلطی است و خود ائمه(ع) این را قبول ندارند. حرفی بزنیم که وقتی قیامت در مقابل ائمه(ع) قرار گرفتیم نگویند این چه حرفهایی بود که شما به دین بستید.
وی افزود:بگوییم کرونا همه جا میآید الّا در داخل حرم؟! حرم امام رضا(ع) «دارالتوحید»، «دارالهدایه» و «باب الهدایه» است. ما انقدر این را تنزل بدهیم و بگوییم امام رضا(ع) در حد یک طبیب معمولی است؟! این که پایین آوردن مقام حضرت رضا(ع) است. ما معتقدیم اینها همه تصرفات را میتوانند داشته باشند ولی سنت اینها بر این نیست. لذا خود ائمه(ع) وقتی مریض میشدند دکتر میآوردند و گاهی اوقات دکتر غیر مسلمان برای آنها میآوردند.برادران و خواهران، عزاداران امام حسین(ع)، همه این پرچمها برای این است که ما دین امام حسین(ع) را به دنیا عرضه کنیم. دنیا اگر یک کار غیر عقلایی و غیر عقلانی از ما ببیند، نمیپذیرد. دینی که این همه سفارش به علم میکند و این همه تأکید بر علم دارد، ما بگوییم علم را کنار بگذاریم؟! اصلا از هنرهای دین اسلام این است که هیچ حکم مخالف با علم ندارد. ممکن است علم نفهمد و احکامیکه از ۱۴۰۰ سال پیش بوده به تدریج تازه علم دارد به آن میرسد. یعنی همه ملاکهای علمی، دقیق و روشن دارد. مریض هستی نباید با کسی دیده بوسی کنی و بگویی دیده بوسی در اسلام مستحب است.من نمیدانم شنیده اید یا نه، این در روایات وجود دارد که پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین(ع) فرمود که وقتی با یک جزامیبرخورد میکنی به اندازه یک نیزه بین تو و او فاصله باشد. به امیرالمؤمنین، امام و وصی بلافصل پیامبر میفرماید تو به جزامینزدیک نشو. یعنی اگر همین امیرالمؤمنین(ع) به یک جزامینزدیک شود ممکن است جزام به او سرایت کند.ما که پیرو این دین هستیم باید ضوابط علمیو پزشکی را کاملا رعایت کنیم. باید عزاداریها واقع شود. در خانههای خودمان، هرکسی بر سر درب خانه خودش پرچم سیاهی بزند، چراغی که علامت عزاداری باشد را نصب کند و برای بچههای خودش مصائب امام حسین(ع) را بازگو کند. رسانه ملی در ساعتها و زمانهای مختلف بیشتر در این جهت تلاش کند.
آیت الله فاضل لنکرانی در گفت و گوبا سایت جماران گفت: آقایانی که خورده میگیرند، که البته نادر هستند و قابل توجه هم نیستند، ولی هر وقت محرم بخواهد نزدیک شوند عینک روشنفکری میزنند و حرفهای کاملا غیر عالمانه و غیر منصفانه به زبان میآورند و انسان تعجب میکند که چرا چنین حرفهایی زده میشود از افرادی که اگر کمترین اطلاع از منابع دینی ما داشته باشند نباید این حرفها را بزنند. اینکه این همه ائمه(ع) روی گریه بر امام حسین(ع) تکیه داشته اند فقط مجرد یک اشک نیست. این اشک بهترین سیر و سلوک برای انسان به سوی خدای تبارک و تعالی است و انسان را از آلودگیها پاک میکند.
قدر ماه محرم و این عزاداریها را بدانیم. جنّ و انس و همه ملائکه برای امام حسین(ع) عزاداری میکنند. اینها چیزی است که در متون دینی ما آمده است. باید مردم عزیز ما مثل سابق به عزاداری بپردازند. البته محرم و عزاداری دستوری نیست؛ نمیشود با یک دستور بگوییم انجام بدهید و با یک دستور بگوییم انجام ندهید. محرم با قلوب همه انسانها پیوند خورده است. «إنّ لِقَتلِ الحُسینِ حَرارَهً فی قُلوبِ المُؤمِنینَ لاتَبرُدُ اَبَداً.» مگر در اختیار کسی یا رئیسی است که او بخواهد کم یا زیاد کند. محرم و عزاداری و اشک بر امام حسین(ع) با درون همه انسانها پیوند خورده است.
وی افزود:ممکن است عده ای از انسانها اطلاع درستی نداشته باشند اما هرکسی که کوچک ترین اطلاعی پیدا کند اشکش سرازیر میشود. واقعیاتی که ما داریم این را نشان داده است. نمیشود به مردم گفت امسال عزاداری نکنید و یا به مردم بگوییم امسال عزاداری بکنید. اینها دستوری نیست و فرمان و قانون اصلا در این مسأله راه ندارد. این یک امری است که در ذات و طینت مردم ما، خصوصا شیعیان، قرار داده شده است.اما چند نکته اینجا وجود دارد و از باب تذکری است که ما به مردم عزیز عرض میکنیم. ضمن اینکه واقعا امید داریم و همین طور هم خواهد شد، سال گذشته هم مردم ما نشان دادند عزاداری باید با شکوه برگزار شود اما با شکوهی که جوانب و ابعاد دیگر هم باید در آن حفظ و رعایت شود. من این نکته را عرض کنم که مسأله «حفظ جان» امری است که هم عقل بر او حکم و درک میکند و هم دین ما که یک دین عقلی و عقلایی است.
این استاد حوزه در ادامه خاطر نشان کرد:حفظ جان یک انسان بسیار مهم است. شما ببینید که اگر یک انسانی کشته شود در دین ما به منزله این است که تمام انسانها کشته شده اند. انقدر حفظ یک نفس محترمه مورد توجه قرار گرفته است. هم واجب است که انسان جان خودش را حفظ کند و هم حق ندارد جان دیگران را بر خطر بیاندازد. بنابر این اگر خدای ناکرده کسی به کرونا مبتلا شده و میداند که اگر با جمعی و یا فردی نشست و برخاست کند او مبتلا میشود، اگر خدای ناکرده مبتلا شود او ضامن است. هم کار حرامیانجام داده و هم ضامن این قضیه است. کسی که کرونایی است نباید حتی با نزدیک ترین افراد خودش نشست و برخاست کند تا اینکه کاملا خوب شود.من نمیدانم آیا آقایان به حرفهایی که در فضای مجازی میزنند توجه کرده اند؟! میگویند کرونا هست، باشد میرویم، کشته شویم. از جهت فقهی هیچ فقیهی و هیچ عالمینمیگوید که اگر بدانی کشته میشوی عزاداری امام حسین(ع) باز هم استحباب دارد و همه میگویند حرام است. کشته شدن جای معینی دارد. حفظ نفس که این مقدار اهمیت دارد، در دین ما «جهاد در راه خدا» استثنا شده است. انسان ولو اینکه میداند کشته میشود باید برای جهاد در راه خدا برود. در راه دفاع از خود، ناموس و حتی مالش میتواند جان خودش را فدا کند؛ اما در غیر اینها ما نداریم.
وی گفت: بگوییم برای عزاداری امام حسین(ع) حاضر هستیم جان خودمان را هم بدهیم، فکر میکنند که خدمت به دین امام حسین(ع) است. به موقع خودش، همان طوری که در انقلاب شکوهمند اسلامیو دفاع مقدس فرزندان این کشور «یا حسین(ع)» را بر پیشانیهای خودشان نقش میبستند و میرفتند و با افتخار شهید میشدند و اینها جزو شهدای مسلّم اسلام هستند. اما در یک عزاداری اگر انسان کاری انجام بدهد که موجب کشته شدن خودش بشود، جایز نیست. هیچ فقیهی از صدر قضایای کربلا تا به حال نداریم که بگوید این جایز است.حتی انسان در عزاداری نمیتواند یک ضرر قابل اعتنا به خودش بزند و مثلا بگوید من برای عزاداری امام حسین(ع) میخواهم دستم را قطع کنم؛ حق ندارد این کار را انجام بدهد. بگوید من برای عزاداری امام حسین(ع) میخواهم خون تمام بدنم را بدهم و خودم بمیرم، حق ندارد. سینه زدن، زنجیر زدن و عزاداریهایی که ضرر عمده ای را به بدن وارد نکند، همه فقها میگویند مانعی ندارد و استحباب هم دارد. البته اینها در مورد ضرر به خود انسان است. نسبت به دیگری اگر ضرر کمیهم باشد، فقها میگویند به هیچ وجه جایز نیست.
فاضل لنکرانی گفت:من اگر بخواهم به مجلس امام حسین(ع) بروم و پایم را روی شانه یا پای کسی بگذارم و عبور کنم، جایز نیست و این کار حرام است. بگویم چون امام حسین(ع) جان خودش را داده من هم پایم را روی سر تو بگذارم از روی سر تو عبور کنم؟! اینها جایز نیست. اینها از واضحات فقه و دین است و کسی که اندک درسی خوانده باشد این مسائل برای او روشن است. لذا دستورات دینی که مراجع بزرگوار ما و رهبری معظم انقلاب فرموده اند و خودشان هم عملا دارند رعایت میکنند، مردم عزیز ما و هیأتیها که باید دست همه آنها را بوسید چون خیمه امام حسین(ع) را بر پا داشته اند و شکوه عزاداری را حفظ میکنند، اما این عزیزان هم رعایت کنند.سال گذشته در فضاهای باز ما دیدیم چه جمعیتهایی با رعایت فاصله اجتماعی و ضوابط بهداشتی حاضر شدند، امسال همین کار انجام شود. من در صحبتهای سال گذشته مکرر گفته ام و باز هم عرض میکنم این فکر که یک روحانی یا یک مداح و یا کسی که عزادار و عاشق امام حسین(ع) است بگوید «کرونا به مجلس امام حسین(ع) نمیآید»، «کرونا به حرم حضرت رضا(ع) نمیرود»، «کرونا به حرم حضرت امیر(ع) و کربلا نمیرود»، مگر ما علم غیب داریم؟!ائمه(ع) ما انقدر قدرت دارند که تمام مریضها را در یک لحظه به اذن خدای تبارک و تعالی شفا بدهند ولی سنت بر این نیست. مگر ما معتقد نیستیم که تحت قبه امام حسین(ع) دعا مستجاب میشود؟! این وعده ای است که خدای تبارک و تعالی داده اما همین وعده هم شرایط دارد و نمیشود بگوییم هرکسی آنجا رفت و هر دعایی کرد. شفا با شرایط است. بنابر این کسی این حرف را نزند چون حرف غلطی است و خود ائمه(ع) این را قبول ندارند. حرفی بزنیم که وقتی قیامت در مقابل ائمه(ع) قرار گرفتیم نگویند این چه حرفهایی بود که شما به دین بستید.
وی افزود:بگوییم کرونا همه جا میآید الّا در داخل حرم؟! حرم امام رضا(ع) «دارالتوحید»، «دارالهدایه» و «باب الهدایه» است. ما انقدر این را تنزل بدهیم و بگوییم امام رضا(ع) در حد یک طبیب معمولی است؟! این که پایین آوردن مقام حضرت رضا(ع) است. ما معتقدیم اینها همه تصرفات را میتوانند داشته باشند ولی سنت اینها بر این نیست. لذا خود ائمه(ع) وقتی مریض میشدند دکتر میآوردند و گاهی اوقات دکتر غیر مسلمان برای آنها میآوردند.برادران و خواهران، عزاداران امام حسین(ع)، همه این پرچمها برای این است که ما دین امام حسین(ع) را به دنیا عرضه کنیم. دنیا اگر یک کار غیر عقلایی و غیر عقلانی از ما ببیند، نمیپذیرد. دینی که این همه سفارش به علم میکند و این همه تأکید بر علم دارد، ما بگوییم علم را کنار بگذاریم؟! اصلا از هنرهای دین اسلام این است که هیچ حکم مخالف با علم ندارد. ممکن است علم نفهمد و احکامیکه از ۱۴۰۰ سال پیش بوده به تدریج تازه علم دارد به آن میرسد. یعنی همه ملاکهای علمی، دقیق و روشن دارد. مریض هستی نباید با کسی دیده بوسی کنی و بگویی دیده بوسی در اسلام مستحب است.من نمیدانم شنیده اید یا نه، این در روایات وجود دارد که پیامبر اکرم(ص) به امیرالمؤمنین(ع) فرمود که وقتی با یک جزامیبرخورد میکنی به اندازه یک نیزه بین تو و او فاصله باشد. به امیرالمؤمنین، امام و وصی بلافصل پیامبر میفرماید تو به جزامینزدیک نشو. یعنی اگر همین امیرالمؤمنین(ع) به یک جزامینزدیک شود ممکن است جزام به او سرایت کند.ما که پیرو این دین هستیم باید ضوابط علمیو پزشکی را کاملا رعایت کنیم. باید عزاداریها واقع شود. در خانههای خودمان، هرکسی بر سر درب خانه خودش پرچم سیاهی بزند، چراغی که علامت عزاداری باشد را نصب کند و برای بچههای خودش مصائب امام حسین(ع) را بازگو کند. رسانه ملی در ساعتها و زمانهای مختلف بیشتر در این جهت تلاش کند.