نشریه واشنگتن پست نوشت، با گذشت نزدیک به دو ماه از حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین، دولت جو بایدن و متحدان اروپایی آن شروع به برنامهریزی برای دنیایی بسیار متفاوت کردهاند؛ دنیایی که در آن دیگر سعی در همزیستی و همکاری با روسیه ندارند، بلکه فعالانه به دنبال منزوی کردن و تضعیف آن به عنوان یک استراتژی بلندمدت خواهند رفت.
مقامات در ناتو و اتحادیه اروپا و در وزارت امور خارجه آمریکا، پنتاگون و وزارتخانههای دیگر کشورهای متحد غربی، طرحهایی را برای پیگیری سیاستهای جدید در تقریباً تمام جنبههای مواضع غرب در قبال مسکو، از حوزههای دفاع و دارایی گرفته تا تجارت و دیپلماسی بینالمللی، تدوین میکنند.
به نوشته واشنگتن پست، این استراتژی جدید نوپا بسیار فراتر از پوتین به عنوان رهبر کرملین را در بر میگیرد و برنامهریزان این کشورها به بازنگری در یک سری اسناد اساسی که قرار است در ماههای آینده ارائه شوند، ادامه میدهند. اولین استراتژی امنیت ملی دولت بایدن، در حالی که سال گذشته میلادی بر اساس الزام قانونی باید ارائه میشد، هنوز تکمیل نشده است.
به نوشته واشنگتن پست، این استراتژی احتمالاً به طور قابل توجهی از انتظارات اولیه برای آنکه منحصرا روی چین و احیای وضعیت داخلی آمریکا متمرکز باشد، فاصله خواهد داشت. استراتژی دفاع ملی جدید پنتاگون که ماه گذشته میلادی به صورت محرمانه به کنگره ارسال شد، طبق یک خلاصه کوتاهی که پنتاگون از آن ارائه داد، متمرکز بر “چالش روسیه در اروپا” و همچنین تهدید چین خواهد بود.
همچنین قرار است اولین سند “مفهوم استراتژیک” ناتو از سال ۲۰۱۰ تاکنون، در نشست سران این ائتلاف در ماه ژوئن رونمایی شود، در حالی که در سال ۲۰۱۰ این ائتلاف به دنبال “شراکت استراتژیک واقعی” با روسیه بود. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در یک کنفرانس خبری در اوایل ماه جاری میلادی گفت: گفتوگوی معناداری که قبلاً برای آن تلاش کردیم، دیگر گزینهای برای روسیه نیست.
اتحادیه اروپا برنامههایی را برای کاستن دو سوم از وابستگی شدید خود به گاز روسیه تا پایان سال جاری میلادی و پایان دادن به واردات سوختهای فسیلی از روسیه تا قبل از سال ۲۰۳۰ طراحی کرده است. ووپکه هوکسترا، وزیر امور خارجه هلند، روز پنجشنبه در یک مجمع در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در واشنگتن گفت: مساله ما چندان مربوط به تحریمها نیست، بلکه تدوین مسیری به سمت واردات صفر است و اینکه اطمینان حاصل کنیم مستقل از نفت و گاز روسیه میشویم. برای برخی، این یک مسیر چند ماهه خواهد بود. برای برخی دیگر پیمودن این مسیر ممکن است سالها طول بکشد. اما هلند و سایر کشورها در این مورد جدی هستند. دیگر اشتباه قبل تکرار نمیشود.
کشورهای غربی متحد به اعلام برنامههایشان برای افزایش عمده بودجههای نظامی خود در آینده نزدیک پرداختهاند. انتظار میرود فنلاند و سوئد پیش از اجلاس ماه ژوئن ناتو در مادرید برای عضویت در ناتو درخواست دهند؛ این به مثابه یک تغییر قابل توجه در توازن امنیت اروپاست که همچنین منجر به افزایش چشمگیر حضور نظامی ائتلاف ناتو در نزدیکی روسیه میشود.
یک هفته پیش، رئیس جمهوری آمریکا لایحههایی را امضا کرد که به روابط تجاری عادی با روسیه پایان داده و به وضع قانون از سوی او در قبال ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی آمریکا پرداختهاند.
کمتر کسی در میان رهبران غربی حاضر به حدس زدن در مورد زمان و چگونگی پایان بحران اوکراین هستند. الکساندر ورشبو، سفیر سابق آمریکا در روسیه، مقام ارشد سابق پنتاگون و معاون دبیرکل سابق ناتو، گفت: نمیتوان در ارتباط با بسیاری از تغییرات پیشنهاد شده “تا زمانی که ما بدانیم این درگیری چگونه به پایان میرسد به طور تمام و کمال تصمیمگیری کرد. این پرسشها مطرح هستند که آیا این درگیری تمام میشود؟ یا با یک آتشبس شکننده به طول میانجامد یا اینکه در نهایت در وضعیت نه جنگ، نه صلح برای چندین سال ادامه مییابد؟”
اما استراتژی بلندمدت غربیها، در حالی در دست تدوین است که متحدان غربی با دست زدن به تشدید تحریمها علیه مسکو، کمک تسلیحاتی به اوکراین و استقرار دهها هزار نیروی خود در مرز شرقی ناتو به این بحران فوری پاسخ دادهاند. بر اساس اظهارات چند مقام شامل هشت مقام ارشد آمریکایی و خارجی که برخی از آنها نامشان را فاش نکردند، اکنون انتظار میرود که بسیاری از این تدابیر و موارد دیگر به طور دائمی پای بر جا بمانند.
برخی دیگر نیز هم حکمت برنامهها و هم پایدار بودن غرب را زیر سؤال برده و توصیه کردهاند که از بازگشت به سیاست “مهار” که در زمان شوروی بر روابط غرب با اتحاد شوروی حاکم بود، جلوگیری شود. برخی دیگر نیز گفتهاند که بحران اوکراین و تأثیر عمیق آن بر اروپا، فرصتی را برای آمریکا فراهم میکند تا دستکم از برخی از مسئولیتهای پرهزینه خود برای دفاع از به اصطلاح جهان آزاد کنارهگیری کند.
استفان ورتهایم، یک مورخ ماه جاری میلادی در مجله فارن افرز استدلال کرد: در هر صورت، این جنگ فرصتی برای تاکید بر انضباط راهبردی و تشویق اروپا برای تعادل ایجاد کردن در برابر روسیه در ضمن تمرکز آمریکا بر امنیت در آسیا و احیای داخل ایجاد کرده است.
در غرب همه حامی انزوای طولانی مدت مسکو نیستند. در فرانسه، جایی که امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری این کشور درگیر رقابت انتخاباتی نزدیکی با رقیبش مارین لوپن است، این نامزد ریاست جمهوری جناح راست افراطی فرانسه خواستار آشتی بین ناتو و روسیه شده و بر تعهد خود برای خارج کردن فرانسه از فرماندهی یکپارچه این ائتلاف تاکید کرده است. و صداهایی نیز در آلمان به نفع باز نگه داشتن درهای گفتوگو به روی کرملین برای تسهیل نزدیکی دو طرف در نهایت وجود دارد.
در آمریکا این موضوع یکی از معدود مواردی است که در قبال آن جو بایدن از حمایت قوی مقامات هر دو حزب اصلی برخوردار است. به نظر میرسد حمایت از یک خطمشی سرسختانه علیه روسیه، بیزاری جمهوریخواهان آمریکا نسبت به ناتو را کمرنگ کرده است؛ بیزاری که یکی از ویژگیهای بارز دولت ترامپ بود. اعضای ائتلاف ناتو از واشنگتن گرفته تا اعضای حوزه مرزهای غربی روسیه، بر این که لزوم و واقعیت اتخاذ یک موضع مشترک نسبت به هر زمانی بیشتر اولویت یافته تاکید کردهاند.
اما اگر فوریت مساله اوکراین فروکش کند، ناگزیر اختلافنظرها میان غربیها بر سر مسائلی هم چون افزایش هزینههای دفاعی، نیاز به تعامل با روسیه در قبال موضوعاتی مانند عدم اشاعه، ادعاهای مربوط به کمرنگ شدن توجهات به چین و اختلالات تجاری که باعث افزایش قیمتها در داخل و مشکل پیدا کردن دستور کار داخلی رئیس جمهور شده، تشدید میشوند.
بایدن در جریان سفر ماه گذشته میلادی خود به ورشو با توصیف این جنگ به عنوان جنگی بین “دموکراسی و استبداد” گفت: ما باید اکنون متعهد شویم که برای مدت طولانی در این مبارزه باشیم. ما باید امروز و فردا و پس فردا و برای سالها و دهههای آینده متحد بمانیم. آسان نخواهد بود و هزینههایی خواهد داشت.
انتهای پیام