ظاهر مدفوع چه اسراری از درونتان را فاش می کند؟

شاید تا کنون پرسش های زیادی در ذهنتان راجع به مدفوع ایجاد شده است؛ اما نتوانسته اید از کسی آنها را بپرسید. در اینجا پاسخ بسیاری از این پرسش ها را پیدا می کنید.

مسائل مهمی در مورد مدفوع وجود دارد که به شما کمک می کند راجع به سلامتی بدن خود و اتفاقاتی که در درونتان روی می دهد، بیشتر بدانید:
 

الفبای مدفوع

اجابت مزاج نتیجه تلاش بدن برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز از غذایی که خورده اید و دفع بقیه مواد (مواد زاید) است.

اجابت مزاج برای سلامتی اهمیت زیادی دارد چون راهکار طبیعی بدن برای خارج کردن مواد زاید از بدن است. در مورد دفعات دفع، رنگ، شکل و اندازه مدفوع یک قانون کلی وجود دارد که تا زمانی که فرد احساس راحتی می کند، اجابت مزاج طبیعی است. اما اطلاعاتی در مورد فرایند گوارش به شما کمک می کند بفهمید چه زمانی وضعیت شما از حالت طبیعی خارج شده است.

دفعات اجابت مزاج: عددی به عنوان تعداد نرمال اجابت مزاج وجود ندارد بلکه تعداد متوسط آن مطرح است. به طور متوسط یک یا دو بار در روز اجابت مزاج انجام می شود اما بسیاری از مردم بیشتر و بسیاری کمتر از این مقدار (شاید یک روز در میان) و در موارد نادر یک تا دو بار در هفته اجابت مزاج دارند. تا زمانی که احساس راحتی می کنید لازم نیست زیاد به آن اهمیت بدهید.
 

رنگ: معمولا به خاطر صفرا که در کبد تولید می شود و برای فرایند گوارش مهم است، مدفوع قهوه ای رنگ می شود. غذایی که می خورید معمولا از زمان بلع سه روز طول می کشد تا دفع شود، اگر دفع مواد زاید زمان کمتری طول بکشد ممکن است رنگ مدفوع سبزتر شود چون سبز یکی از اولین رنگهای رنگین کمان فرایند گوارش است.

رنگ در صورتی که تغییر شدیدی داشته باشد هشدار دهنده است. اگر مدفوع سیاه باشد ممکن است خونریزی داخلی داشته باشید که احتمالا در نتیجه زخم یا شاید سرطان است؛ مدفوعی که به علت خونریزی سیاه شده چسبناک (قیری) بوده و بوی بدی می دهد؛ هرچند مدفوع سیاه هنگام مصرف مکمل ها یا داروهای حاوی آهن یا ساب سالیسیلات بیسموت متداول است.

مدفوعی که رنگ روشن دارد (مانند خاکی) نیز در صورتی که رنگی متفاوت از رنگ همیشگی مدفوع شما داشته باشد ممکن است نشان دهنده وجود مشکل باشد. هرچند مدفوع بسیار روشن، اغلب اتفاق نمی افتد، ممکن است نشان دهنده انسداد جریان صفرا یا بیماری های کبدی باشد.

 
اندازه و شکل: برخی تصور می کنند اگر اندازه مدفوع به باریکی مداد باشد مشکلی وجود دارد اما تحقیقات اخیر نشان داده است که این باور اشتباه است. اندازه و شکل مدفوع اگر برایتان عادی و طبیعی است، مشکلی ندارد.

بو: معمولا مدفوع بو می دهد اما بوی بد مدفوع که به مدت یکی دو ساعت در فضای توالت بماند طبیعی است؟ بله. این امر طبیعی است و احتمالا نشانه خوبی است که شکم شما پر از باکتری هایی است که سخت تلاش می کنند تا شما را سالم نگه دارند.

روده ها میلیاردها میلیارد باکتری دارند که فرایند متابولیک و گوارش را تقویت می کنند. همچنین به واسطه آنهاست که مدفوع بو می دهد، این بو نتیجه مستقیم فعالیت باکتریها در دستگاه گوارش است؛ بنابراین، اگر چه بوی خوبی نیست اما برای مدفوع طبیعی است.

مشکلات مدفوع

اگر فرایند اجابت مزاج دچار مشکل شود چه اتفاقی می افتد؟ اولین نشانه آن تغییر برنامه معمول اجابت مزاج  و در نتیجه ناراحتی زیر کمر است.
 

یبوست و اسهال

یبوست زمانی نگرانی ایجاد می کند که معمولا یک تا دو بار در روز اجابت مزاج دارید اما این حالت تغییر کرده است و ممکن است سه روز یا بیشتر از آخرین اجابت مزاج شما گذشته باشد و احساس نفخ، باد شکم و معمولا نا آرامی می کنید. وقتی به توالت می روید، باید به خود فشار بیاورید اما حاصلی ندارد و مدفوعی خارج نمی شود.

یبوست ممکن است علتهای زیادی داشته باشد. ممکن است به علت تغییری در رژیم غذایی مانند کاهش مصرف فیبر باشد یا ننوشیدن آب کافی در روز، کاهش فعالیت فیزیکی و کاهش فرایند سوخت و ساز از جمله گوارش. داروهای خاصی مانند داروهای مسکن و مکملهای آهن نیز ممکن است موجب مشکلات یبوست گردند.  

اگر چه یبوست مجموعه مشکلاتی ایجاد می کند اما اسهال نیز به معنی اشکال در گوارش است. اسهال ممکن است به واسطه نامناسب بودن غذا برای دستگاه گوارش یا ویروس یا باکتری مضر باشد. عامل آن هر چه باشد با شل شدن مدفوع و نا آرامی که مشخصه مهم دیگر اِشکال در دستگاه گوارش است، مشخص می شود.  

اسهال ممکن است به واسطه عوامل متعددی ایجاد شود اما مشکلی که ایجاد می کند این است که اگر بیش از دو تا سه روز طول بکشد، ممکن است موجب مشکلات دیگری برای سلامتی مانند بی آب شدن بدن، گردد. معمولا ظرف یک تا دو روز اسهال یا یبوست برطرف می شود، اگر چنین نشد احتمالا برای بررسی مشکل بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

 
خون در مدفوع

یکی از مهمترین نشانه های هشدار دهنده در مورد مدفوع، وجود خون در آن است. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه مشکل مهمی مانند سرطان باشد و باید فورا به پزشک مراجعه کنید حتی اگر فکر می کنید این خون به خاطر هموروئید (بواسیر) یا بریدگی های کوچک در بافت مقعد (مانند شقاق) است که به علت فشار زیاد و یبوست ایجاد شده، باز هم باید به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید. اگر بالای ۵۰ سال دارید یا سابقه خانوادگی سرطان کلورکتال دارید، احتمالا کلونوسکپی برایتان تجویز می شود.

علائم هشدار دهنده دیگر که باید زمانی که اجابت مزاج رو به بدتر شدن می رود به آنها دقت کنید تب، درد شکم یا بی آب شدن بدن است. هر یک از این علائم می تواند با مشکل دستگاه گوارش مانند ویروس، آپاندیسیت(التهاب اپاندیس) یا مسمومیت غذایی مرتبط باشد.

 
سلامت دستگاه گوارش

راهکار حفظ سلامت و عملکرد دستگاه گوارش، عبارت است از رژیم غذایی پر فیبر، مقدار زیادی آب و ورزش منظم. معمولا ۲۰ تا ۲۵ گرم فیبر در روز توصیه می شود و در رژیم غذایی سالم این مقدار را می توان دریافت کرد. اگر دفعات اجابت مزاجتان کم است و احساس ناراحتی دارید، اولین راه اصلاح این وضعیت افزایش فیبر از طریق غذا، مکمل  یا هر دوی اینهاست.

غذاهای پرفیبر قدرتمند شامل نان سبوس دار و غلات کامل، سبزیجات و میوه ها و مغزهای گیاهی است. معمولا یک تا دو روز رژیم متمرکز بر فیبر عملکرد دستگاه گوارش شما را تصحیح می کند. دریافت مقدار آب کافی نیز برای عملکرد روده کلیدی است و باید مطمئن شوید مقدار آب کافی مصرف می کنید تا حرکت مدفوع در روده تان را تسهیل کند و به طور منظم مواد زاید را خارج کنند.
ورزش برای حرکات روده شما مفید است و به تحرک روده کمک می کند و اغلب با بهبود فرایندهای گوارشی و سوخت و ساز، یبوست را رفع می کند.

به طور کلی در مورد حرکات روده و اجابت مزاج، ساده ترین مشخصه سالم بودن، طبیعی و عادی بودن آن است و جدا از علائم هشدار دهنده ای که در مورد آن صحبت کردیم، معمولا هر چیزی که از یک سمت وارد بدن می شود با کمترین مشکلی از سمت دیگر خارج می شود.

منبع: webmd
زینب رهامی