حجت‌الاسلام محمدعلی ایازی طی سخنانی در هیات ایثارگران که در حسینیه جماران برگزار شد، با اشاره به جایگاه انسان از منظر قرآن کریم و نسبت آن با دین‌داری اجتماعی اظهار کرد: این مسئله از دو جهت قابل بررسی است؛ اول اینکه ما با این واقعیت مواجه هستیم که انسان موجودی صاحب اختیار است و از سویی دیگر وقتی در رابطه با دیدن‌داری اجتماعی سخن می گوییم مسئله اصطکاک این نوع دین داری با سایر دین‌داری‌ها و سایر نگرش‌ها به موضوع دین ایجاد می‌شود.
وی در ادامه با طرح این پرسش که چگونه می‌توان جامعه دینی ایجاد کرد که در آن میان دین‌داران و غیر دین‌داران تعامل برقرار کرد، گفت: قرآن کریم مسئله اراده و حق انتخاب انسان را تبیین کرده است و مفسرین قرآن کریم در ۶۰ سال اخیر به تفسیر اجتماعی آیات قرآن مبادرت ورزیده‌اند.
ایازی تصریح کرد: نگاهی که قرآن کریم به انسان دارد به ماهوی انسان است و نه دین‌دار یا غیردین‌دار بودن انسان.
عضو مجمع روحانیون مبارز با بیان اینکه از منظر جهان‌بینی قرآن انسان خلیفه خدا بر روی زمین است، گفت: از منظر جهان‌بینی قرآن، انسان که موجودی خطار کار است، مسجود ملائکه است، ملائکه‌ای که از گناه بری هستند.
وی ادامه داد:عرفا معتقدند که قرآن در این رابطه می‌خواهد بگوید انسان تجلی‌گاه صفات خدا در زمین است.
ایازی با طرح این پرسش که آیا برای بنا کردن جامعه دینی مستلزم این است که با غل و زنجیر مردم را مومن کنیم؟ گفت: قرآن کریم در آیه‌ای به صراحت می‌گوید خداوند راضی نیست مردم کافر شوند اما این بدان معنا نیست که خداوند می‌خواهد از طریق سلب اختیار انسان او را مومن کند.
وی با اشاره به تفسیر علامه طباطبایی از آیه «لا اکراه فی‌الدین» بیان کرد: از نظر علامه طباطبایی این آیه جمله‌ای خبری است و بدان معنا است که واقعیت دین با اجبار سازگار نیست زیرا دین و ایمان از جنس باور قلبی هستند.
عضو مجمع روحانیون مبارز تصریح کرد: نمی‌توان با ترس و ارعاب و روش‌های خشونت آمیز و مستبدانه مردم را مومن کرد چراکه در این صورت نفاق ایجاد می‌شود.
وی با انتقاد از افرادی که برخی مواقع از پاپ کاتولیک‌تر می‌شوند، گفت: خداوند در قرآن می‌فرماید اگر می‌خواستم همه مردم را مومن می‌آفریدم و بلافاصله در آیه دیگری خطاب به پیامبر می‌فرماید آیا تو می‌خواهی با اجبار مردم را مومن کنی؟
ایازی تاکید کرد: از منظر جهان‌بینی قرآن کریم ایمان آوردن مردم باید با اختیار انسان سازگار باشد.
وی با بیان اینکه رسالت پیامبران با جباریت همراه نبود، اظهار کرد: یکی از صفات خداوند متعال جبار بودن است. یعنی خداوند جبار است اما طبق نص صریح قرآن کریم پیامبران جبار نیستند و نمی‌توانند با زور و اجبار مردم را به ایمان فرابخوانند.
عضو مجمع روحانیون مبارز افزود:خداوند در یکی از آیات قرآن خطاب به پیامبر می‌گوید حتی اگر رفتار تو از لطافت خارج شود و به خشونت و تندی بگراید مردم از تو دور می‌شوند.
ایازی با طرح این پرسش که گریز از دین چگونه ایجاد می‌شود، تصریح کرد: شهید مطهری علت زده شدن مردم از دین در مغرب زمین را این می‌داند که اصحاب کلیسا به خواسته‌های کلیسا توجه نکرده و کاری کردند که مردم به این نتیجه برسند که یا دین را کنار بگذارند یا اینکه به خواسته‌های آنان جامه عمل بپوشانند.
وی ادامه داد: شهید مطهری معتقد بود که ممکن است این امر نیز برای ما مسلمانان صادق باشد و تنها مختص به غرب و کلیسا نیست.
عضو مجمع روحانیون مبارز در پایان بابیان اینکه راه دین‌دار کردن مردم اقناع و ترغیب است، خاطرنشان کرد: از منظر قرآن کریم هر فردی صلاحیت امر به معروف و نهی از منکر را ندارد و نمی‌توان یک مامور آموزش ندیده نیروی انتظامی را مسئول امر به معروف و نهی از منکر کرد.
