در حالی که معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌گوید که «به عنوان نماینده وزارتخانه در حوزه میراث فرهنگی درخواست ما از مردم در جریان قرار دادن متولیان این دستگاه است تا اقدامات مورد نیاز برای جلوگیری از هر نوع تخریبی انجام شود» اما برخی از فعالان میراثی که خود را جزء همین مردم می‌دانند، می‌گویند «نه تنها در طول بیش از یک ماه گذشته اخبار و هشدارهای مختلفی را از فعالیت برخی سودجویان در محوطه‌های تاریخی به گوش متولیان میراثی رسانده‌اند و هنوز هیچ واکنشی از سوی مسوولان انجام نشده، بلکه در طول دست‌کم چند سال گذشته نیز این اطلاع‌رسانی‌ها انجام شده و همچنان فعالان میراثی و مردم با کمترین واکنشی مواجه شده‌اند.»
در طول دو ماه گذشته فعالان میراث فرهنگی و برخی مردم از نقاط مختلف کشور در تماس با رسانه‌های مختلف از تعدی، تجاوز و تخریبِ آثار تاریخی کشور خبر داده‌اند؛ از تخریب بخش‌هایی از قلعه سلجوقی در آران و بیدگل گرفته تا لودری که سراغ محوطه جوبجی رفت که تپه‌های شنی را صاف کند و کشاورزانی که برای آب زمین‌های کشاورزی‌شان بدون توجه به میراث فرهنگی، دستگاه‌های حفر چاه را عرصه نقش رستم جلو بردند.
سیاوش آریا – فعال میراث فرهنگی استان فارس – در گفت‌وگو با به صحبت‌های طالبیان – معاون میراث فرهنگی کشور – واکنش نشان می‌دهد و با بیان نمونه‌هایی از پیگیری‌هایی که خود برای جلوگیری از تخریب بیشتر آثار تاریخی چه در استان فارس و چه در استان‌های دیگر داشته به بی‌توجهی‌هایی که گاهی اوقات توسط میراث فرهنگی نسبت به هشدارهای فعالان میراثی می‌شود، اعتراض دارد.
آسیب‌های جدی به سنگ‌نگاره‌های ساسانی «بَرم‌دلَک»
او سنگ‌نگاره‌های ساسانی «بَرم‌دِلَک» در شهرستان شیراز را جزء آثارِ تاریخی می‌داند که وضعیت نه چندان خوب‌شان در طول سال‌های گذشته چندین بار هشدار داده شده، از ترک‌هایی که در گذشته روی آن‌ها ایجاد شده و امروز گسترش پیدا کرده تا آسیب‌های جدی که به میراث ساسانیان وارد شده است و تاکید می‌کند: محوطه تاریخی فرهنگی و طبیعی «بَرم‌دِلک» شیراز با چالش‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند. بیش از یک دهه است که این محوطه تاریخی که سال‌هاست دامداران و عشایران از آن عبور می‌کنند محلِ دپو زباله‌ها و پَسماندهای ساختمانی (نخاله‌ها) در نقاط مختلفِ این محوطه باستانی شده است
او یادگاری‌نویسی با رنگ و خَراش با اَشیای نوک‌تیز روی نقش‌برجسته‌های ساسانی و پرتاب تیر توسط برخی از بومیان و بی‌توجهی میراث فرهنگی نسبت به این محوطه تاریخی را از دیگر مشکلات آن می‌داند و ادامه می‌دهد: وزارت میراث فرهنگی به بهانه‌های تکراری نبود بودجه و کمبود نیرو، محوطه باستانی برم‌دلک را به حال خود رها کرده و به سادگی از کنار آن گذشته است.
با این وجود آریا بدترین چالش این روزهای محوطه باستانی «بَرم‌دِلک» شیراز در دو سه سال گذشته را فعالیتِ معدن شِن و ماسه در حریم کوهی و چشم‌انداز (منظر) آن می‌داند و می‌گوید: این اقدام بدون مجوز و استعلام از وزارتخانه میراث فرهنگی انجام شده است. انفجارهای پی در پی در کوه، لرزه بر اَندام این محوطه انداخته است. همچنین گُسل‌ها و شکاف‌های بین سنگ‌نگاره‌ها، به خصوص دو سنگ‌نگاره بهرام دوم و شاهپور یکم ساسانی بیشتر شده است که قطعا باید به دنبالِ وضعیتِ فعالیتِ معدن شن و ماسه پیشگیری شود.
او با اشاره به بیشتر شدن ترک‌های روی نقش‌برجسته صحنه ازدواج بهرام دوم و در بخش دست‌های شهبانوی او و حتی جدا شدن تکه‌ای از سنگِ دست وی، علت این اتفاق را احتمالا به تاثیرات معدن شن و ماسه مربوط می‌داند.
دستبرد سوداگران به قصرِ اَبونصر همچنان ادامه دارد
این فعال میراث فرهنگی استان فارس در ادامه همچنین به دست‌اندازی‌های قاچاقچیان آثار تاریخی و فرهنگی به بهانه کشفِ گنج از کاخِ «قَصرِ اَبونَصر» اشاره می‌کند و می‌گوید: کاخ – دژ قَصرابونصر (نخستین اثر تاریخی ثبت ملی‌شده در استان) در خطر آسیب دیدن از سمت قاچاقچیان آثار تاریخی است. این آسیب‌ها را از یک دهه گذشته تا امروز و به صورت مستمر می‌توان به چشم دید.
او با اشاره به لزوم در خانه ماندن مردم در شرایط کنونی و برای قطع زنجیره انتقال کروناویروس، ادامه می‌دهد: در این شرایط برخی سودجویان از فرصت به‌دست‌آمده استفاده می‌کنند و به دور از چشم یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی و مسوولانی که درگیر بیماری و خدمات‌رسانی به مردم هستند سراغ فکر خیال‌اَنگیز یافتن گنج می‌روند.
او اما گسترش زمین‌های کشاورزی در اطراف این محوطه تاریخی و چرای گوسفندان روی عرصه این محوطه‌ی تاریخی را از دیگر مشکلات همیشگی این محوطه تاریخی ۲۰۰۰ ساله در استان فارس می‌داند و ادامه می‌دهد: یادگاری‌نویسی با رنگ روی سنگ‌ها و دیوارهای دفاعی دژ که دیگر چیزی از آن باقی نمانده نیز وضعیت این محوطه تاریخی را بدتر کرده است. ریختن اَنبوه پسماندهای ساختمانی (نخاله) و زباله‌های خانگی در ورودی این محوطه تاریخی توسط ساکنان بومی صحنه بدتری را ایجاد کرده است که حتی بوی بد آن محوطه، گردشگران کمی را که برای بازدید از این محوطه می‌آمدند نیز فراری می‌دهد.
آریا با اشاره به حضور افراد ولگرد و معتاد در این محوطه تاریخی از یک سو و مطرح کردنِ نبود بودجه و نیروی انسانی برای حفاظت از این محوطه تاریخی از سوی دیگر، اظهار می‌کند: فعالان میراث فرهنگی و مردم چه در گذشته و چه در شرایط امروزی دنیا، تا کنون تلاش کرده‌اند پاسدار و نگهبان یادگارهای گذشتگانِ خود باشند، اما شاید بهتر باشد «حفاظت از میراث فرهنگی و محیط زیست» به صورت مستقیم وارد سیستم آموزش و پرورش کشور شود تا رفتار با این میراث از کودکی در بین مردم جا بیفتد.
انتهای پیام
