سوراخ ازن، تحلیل شدید لایه ازن است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ و بر فراز قاره قطب جنوب تشخیص داده شد.
سوراخ ازن قطب جنوب در طول فصل بهار در نیمکره جنوبی (اوت و سپتامبر) به دلیل سطوح بالایی از اشکال شیمیایی فعال کلر و بروم در استراتوسفر شکل گرفته و گسترش مییابد.
اوایل ماه اکتبر، سوراخ ازن به اوج اندازه خود یعنی ۲۸٫۲ میلیون کیلومتر مربع گسترش یافت که منطقهای بزرگتر از قاره آمریکای شمالی است. در طول ماه اکتبر، بزرگی این سوراخ به همان اندازه باقی ماند.
به گفته دانشمندان ناسا، دمای سرد غیرمنتظره و دینامیکهای ضعیف در استراتوسفر قطب جنوب در سال جاری منجر به بزرگتر شدن سوراخ ازن شده است.
سال گذشته در روز ۱۱ سپتامبر (۲۰شهریور ۱۳۹۳) سوراخ ازن به اوج خود یعنی ۲۴ میلیون و ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع رسید. در مقایسه با دوره سالهای ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۴، در سال ۲۰۱۵ ناحیه سوراخ ازن به طور متوسط چهار برابر شده است.
برایان جانسون، محقق آزمایشگاه اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا اظهار کرد: در طول ماه سپتامبر ما به طور معمول شاهد کاهش سریع ازن بودیم که با کاهش ۹۵ درصدی در آن لایه در روز اول اکتبر (۹ مهر) پایان یافت. امسال روند کاهش، دو هفته بیشتر به طول انجامید و در نتیجه کاهشی نزدیک به ۱۰۰ درصد در ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر) به وقوع پیوست.
لایه ازن به محافظت از زمین در برابر پرتو فرابنفش میپردازد که به طور بالقوه مضر است و میتواند باعث سرطان پوست، آب مروارید و سرکوب سیستم ایمنی بدن شود و همچنین به گیاهان آسیب میرساند.
بزرگتر شدن حجم سوراخ ازن در سال جاری، به احتمال زیاد در ماههای آینده منجر به افزایش پرتو فرابنفش مضر در سطح زمین، به ویژه در قطب جنوب و نیمکره جنوبی خواهد شد.
در نتیجه پروتکل مونترآل در خصوص مواد تحلیلبرنده لایه ازن، سطوح جوی این ترکیبات تحلیلبرنده به آرامی رو به زوال هستند. انتظار میرود سوراخ ازن در حدود سال ۲۰۷۰ بهبود یابد به سطوح سابق خود در سال ۱۹۸۰ برگردد.