حملات سرگیجه می تواند به طور ناگهانی و برای چند ثانیه و یا ممکن است بسیار طولانی باشد. اگر شما دارای سرگیجه شدید باشید علائم شما ممکن است ثابت و برای چند روز زندگی عادی شما را دشوار کند.
بیشتر اوقات سرگیجه مسئله ساز و مهم نیست اما در بعضی موارد بسیار مهم و جدی است این بیماری در بین افراد بسیار شایع است و فرد احساس می کند اگر چشمانش را باز نگه دارد و دراز نکشد دنیای اطراف به دور سرش می چرخد و یا گاهی این احساس را دارد که در هوا حرکت می کند.
سرگیجه بیماری است که در افراد مسن بالای ۶۵ سال و کسانیکه داروهای ( ضدتشنح، خواب آورها و داروهای آرامبخش ) مصرف می کنند ریسک آسیب بالاتری دارد و اگر درمان نشود خساراتی جبران ناپذیر در اثر سقوط و آسیب های مغزی، زخمی شدن و در کسانیکه با ماشین آلات سنگین کار می کند منجر به تصادف می شود.
سرگیجه یک احساس است و زمانی که هیچ حرکت واقعی وجود ندارد شما یا محیط اطرافتان در حال حرکت بوده و شما ممکن است احساس کنید که در ( حال نخ ریسی، چرخش، سقوط یا کج شدن ) هستید و هنگامی که شما سرگیجه شدید دارید ممکن است دچار حالت تهوع یا استفراغ شوید شما ممکن است در راه رفتن مشکل داشته و تعادل خود را از دست بدهید.
اگر چه سرگیجه می تواند در هر سنی رخ دهد ولی در میان افراد مسن شایع تر است ترس از سرگیجه درافراد مسن می تواند باعث محدود کردن فعالیت های فیزیکی و اجتماعی آنها شود سرگیجه می تواند به سقوط و صدمات دیگر منجر شود.
شما ممکن است هنگام بلند شدن سریع یا دراز کشیدن احساس سبکی سر داشته باشید که سبکی سر علل زیادی از جمله ( آلرژی، استفراغ، اسهال، تب، کم آب شدن بدن در اثر بیماری، خونریزی، آریتمی قلبی، اضطراب و استرس، تنفس بسیار عمیق و یا سریع و مصرف ( تنباکو، الکل یا مواد مخدر )، بیماری ها مانند آنفلوانزا یا سرماخوردگی ) دارد.
سرگیجه ممکن است با درد قفسه سینه در سمت راست و خستگی همراه باشد اگر چه سرگیجه مکرر می تواند شما را از انجام بسیاری از کارها باز دارد ولی بندرت تهدید کننده حیات است درمان سرگیجه بستگی به علت و نشانهای بیماری دارد اما معمولاً درمان موثر است.
علائم سرگیجه
احساس کاذب حرکت یا چرخش ( سرگیجه )
گیجی و احساس غش کردن
از دست دادن تعادل ( عدم تعادل )
احساس سنگینی سر و یا شناور بودن
علل سرگیجه
سرگیجه یا ( VERTIGO ) یک تغییر ناگهانی یا موقت در فعالیت قسمت های مربوط به تعادل موجود در گوش داخلی ( سیستم دهلیزی ) یا در قسمت های مربوط به تعادل در مغز است این احساس جنبش و تغییر در سر با نشستن و حرکت کردن بدتر می شود.
گاهی اوقات سرگیجه شدید و باعث تهوع و استفراغ می شود اما سرگیجه معمولا به مدت طولانی دوام نمی آورد و بدن خود را به هر آنچه که باعث سرگیجه شده سازگار می کند.
سرگیجه حمله ای پاروکسیمال خوش خیم ( BPPV ) بلافاصله پس از یک تغییر در موقعیت سر اغلب در هنگام رفتن به رختخواب و یا نشستن در موقع صبح ایجاد می شود. این نوع شایعترین علت سرگیچه است.
التهاب در گوش داخلی: علائم و نشانه هایی از التهاب در گوش داخلی ( نوریت حاد دهلیزی ) که سرگیجه به صورت ناگهانی شروع و چند روز باقی می ماند و همراه با تهوع و استفراغ و عدم تعادل است.
این علائم گاهی آنقدر شدید است که مجبورهستید در رختخواب بمانید اگر با از دست دادن ناگهانی شنوایی همراه باشد به ان لابیرنتیت ( Labyrinthitis ) گفته می شود. خوشبختانه در گیری عصب دهلیزی به طور خود بخود هم بهبود می یابد ولی درمان زود هنگام و درمان های توانبخشی پزشکی به بهبود سریعتر بیماری کمک می کند.
بیماری منییر ( Menieres disease ): این بیماری سبب تجمع بیش از حد مایع در گوش درونی می شود و حملات ناگهانی سرگیجه شروع و به مدت چند ساعت طول می کشد که با کاهش شنوایی، حالت زنگ در گوش و احساس پری در گوش مبتلا همراه است.
میگرن وستیبولار: میگرن بیشتر یک اختلال سردرد است که در بعضی افراد با Aura ( هاله ) همراه است و در بعضی با سرگیجه همراه است که ممکن است سردرد شدید هم نباشد واین نوع سردرد به نور و صدا حساس است.
نورینوم آکوستیک ( شوانوم دهلیزی ): نورینوم اکوستیک یک رشد غیر سرطانی خوش خیم روی عصب دهلیزی است که از گوش داخلی به مغز متصل می شود. علائمی مانند از دست دادن شنوایی و پیشرونده، وزوز گوش در یک طرف که همرا با سرگیجه و عدم تعادل می باشد.
علل نادر دیگر سرگیجه می تواند یک مشکل عصبی جدی مانند ( سکته مغزی، خونریزی مغزی و یا بیماری مولتیپل اسکلروزیس ) باشد چنین موارد با علائمی مانند دوبینی، لکنت زبان، ضعف یا بیحسی در صورت و عدم تعادل شدید همراه است.
سرگیجه همراه با احساس غش کردن
گاهی سرگیجه همراه با احساس ضعف، تهوع، پوست رنگ پریده، احساس غش بدون از دست دادن هوشیاری همراه است این نوع سرگیجه به علت های کاهش فشار خون وضعیتی، افت شدید فشار خون سیستولی که بعد از نشستن یا ایستادن طولانی رخ می دهد.
خروج ناکافی خون از قلب که به علت بیماریهای ( بیماری عضله قلب ( کاردیومیوپاتی )، ریتم غیر طبیعی قلب ( آریتمی ) و یا کاهش حجم خون رخ می دهد ممکن است علت این سرگیجه باشد.
علل از دست دادن تعادل
– مشکلات گوش داخلی سبب ناپایداری در راه رفتن، مخصوصاً در تاریکی می شود.
– اختلالات حسی نوروپاتی محیطی در افراد مسن ممکن است منجر به عدم تعادل در آنها شود.
– مشکلات عضلانی: ضعف عضلانی و آرتروز، التهاب مفصل ( آرتریت ) سائیدگی و پارگی مفاصل می تواند سبب عدم کنترل وزن شود.
– اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و آتاکسی مخچه سبب عدم تعادل می شود.
– داوها: عوارض جانبی داروهایی مانند ضد تشنج ها، خواب آورها و داروهای آرامبخش می تواند منجر به عدم تعادل شود.
علل سرگیجه که با حالت شناور، شناکردن و سنگینی سر همراه است
– داروها: داروهای کاهش فشار خون که منجر به غش می شود و بسیاری از داروهای دیگر که با قطع دارو علائم متوقف می شود.
– برخی از اختلالات گوش داخلی سبب این حالت می شود.
– اختلالات اضطرابی مانند ( حملات هراس و ترس در فضاهای باز بزرگ و ترس از مکانهای شلوغ می تواند باعث این نوع سرگیجه شود
– کم خونی: اگر کم خونی داسته باشید علائمی مانند ( خستگی، ضعف، پوست رنگ پریده ) همراه آن وجود دارد.
– قند خون پایین: این حالت در افراد دیابتی که از انسولین استفاده می کنند رخ می دهد که سرگیجه با عرق کردن و سردگمی همراه است.
– عفونت گوش نیز گاهی باعث سرگیجه می شود.
– از دست دادن آب بیش از حد اگر شما در هوای گرم فعالیت زیادی انجام دهید و مایعات کافی ننوشید دچار سرگیجه که به علت هیپرترمی و یا از دست دادن آب بدن است می شوید استراحت در مکان خنک و نوشیدن آب اشامیدنی و یا یک نوشیدنی ورزشی معمولا به کاهش این نوع سرگیجه کمک می کند.
سرگیجه مزمن ذهنی: این یک سندرم کلینیکی اختصاصی است که با سرگیجه غیر اختصاصی مداوم مشخص می شود که علت پزشکی مشخصی ندارد این نوع سرگیجه در محیط های ( فروشگاهای مواد غذایی، صمعی بصری ) تشدید پیدا می کند.
تست های تشخیصی در سرگیجه
تست حرکت چشم، تست کالری، تست posturography، تست Rotary-chair و در بعضی موارد MRI برای رد کردن نورینوم اکوستیک، تومور مغزی غیر سرطانی از عصب دهلیزی انجام می شود.
رژیم غذایی مناسب برای سرگیجه
یک رژیم غذایی غنی از ویتامین ها و مواد معدنی که از غذاهای گیاهی تهیه شود می تواند در بهبود بیماری هایی که سبب سرگیجه می شوند مفید باشند مثلا اگر علت سرگیجه فشار خون، افت فشار خون یا تصلب شرایین باشد.
با درمان این بیماریها سرگیجه هم درمان می شود یعنی شما باید اطلاعاتی در مورد رژیم غذایی فشار خون بالا، رژیم غذایی افت فشارخون و رژیم غذایی تصلب شرایین داشته باشید تا بتوانید این بیماریها را کنترل و مشکل سرگیجه هم با کنترل بیماری از بین می رود.
ویتامین ب که در منابع غذایی ( برنج، گندم، جو دوسر، سویا، نخود فرنگی، باقلا، عدس، لوبیا خشک ، گرد، بادام و فندق ) وجود دارد یک آنتی اکسیدان قوی است که مانع از اثرات منفی رادیگالهای آزاد در اعصاب، مغز و گوش می شود ثابت شده است کمبود ویتامین ب سبب سرگیجه می شود.
ویتامین B3 یا نیاسین برای سرگیجه های کوچک موثر است کمبود این ویتامین می تواند سبب اختلالات سیستم عصبی مانند ( عصبانیت، اضطراب، افسردگی و بی خوابی ) می شود.
مواد غذایی غنی از پتاسیم مانند ( کاهو، سیب زمینی، گوجه فرنگی، گاو زبان، اسفناج، مارچوبه، نخود فرنگی، هلو، زردالو، انگور و موز ) می تواند در سرگیجه مفید باشد
کم خونی فقر آهن سبب سرگیجه می شود و مواد غذایی غنی از آهن ( کرفس، ذرت، آجیل، نخود فرنگی، اسفناج، کاسنی، هویج و خیار ) درسرگیجه ای که ناشی از کم خونی است مفید است
مواد غذایی که در سرگیجه مناسب نیستند
الکل، قهوه، تنباکو و دیگر مواد مخدر سبب سرگیجه می شود.
مواد غذایی پر چرب و حاوی کلسترول بالا مخصوصاً اگر منشاء حیوانی داشته باشد برای سرگیجه مضر است.
مواد غذایی شور مانند نمک فشار خون را افزایش می دهد و سبب سرگیجه می شود.
درمان سرگیجه
درمان BPPV شامل یک روش ساده است که پزشک با مانورهایی که روی سر انجام می دهد پس از یک یا دو درمان بهبودی حاصل می شود.
برای تسکین حالت تهوع و سرگیجه پزشک داروهایی مانند مکلزین ( ANTIVERT )، دیازپام ( والیوم ) و یا تجویز دیمن هیدرینات و تجویز یک دوره کوتاه کورتیکواستروئید ممکن است عملکرد دهلیزی را بهبود بخشد.
درمان بیماری منییر پزشک با استفاده از دیورتیک مایعات بدن را کاهش می دهد و یک رژیم غذایی کم نمک توصیه و گاهی موقع برای درمان تزریق از طریق پرده گوش یا عمل جراحی انجام می شود.
در درمان میگرن وستیبولار از رژیم غذایی، کاهش استرس، خواب و ورزش کمک می گیرند از ورزش هایی خاصی برای کمک به سیستم تعادل استفاده می شود.
در اختلالات اضطرابی از داروها و روان درمانی به تنهایی یا به صورت ترکیب با هم استفاده می شود.
منبع: وب سایت رژیم سلامتی
