«اقتصادنیوز» نوشته است: ۸۵۲۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰؛ شاید خیلی از ایرانیها حتی نتوانند این رقم را بخوانند، چه رسد به تصور اینکه با این حجم دارایی چه میتوان کرد.
صبح امروز بابک زنجانی در بخشی از اظهاراتش در دادگاه اعلام کرد: «میخواستم آخرین روز دادگاه اعلام کنم اما چون مجبورم کردید امروز اعلام میکنم، همین الان ۲۲ میلیارد یورو پول نقد دارم. میخواستم این موضوع را روز آخر دادگاه و زمانی که آقایان میگویند بابک زنجانی پولی ندارد، اعلام کنم، اما امروز موضوع را بیان کردم.»
جدای از اینکه این میزان پول نقد داشتن چقدر میتواند صحت داشته باشد، اما بزرگی این عدد بسیار قابل توجه است. شاید این پول آرزوی خیلی از ایرانیها را بتواند برآورده کند؛ از رئیسجمهور گرفته تا یارانهبگیرانی که اسم آنها از لیست مشمول یارانه به اشتباهی حذف شده است. طبق آخرین گفته حسن روحانی، امسال کشور با ۲۵ میلیارد دلار درآمد نفتی (۸۹ هزار میلیارد تومان) قرار است اداره شود.
اما این میزان پول نقد چقدر است یا اینکه معادل چه میزان است؟ شاید این پول تنها در مقابل یک رقم در اقتصاد ایران کوچک به نظر برسد و آن هم تولید ناخالص داخلی کشور است. آنطور که آخرین آمار سالانه بانک مرکزی نشان میدهد، در سال ۱۳۹۲ کشور ایران بیش از ۹۳۴ هزار میلیارد تومان تولید ناخالص داخلی (به قیمت جاری) داشته است؛ یعنی در واقع میزان دارایی نقدی زنجانی معادل ۹٫۱ درصد تولید ناخالص داخلی کشور است.
شاید از تولید ناخالص داخلی کشور کمی کوچکتر، میزان بدهیهای دولت باشد. در آخرین اعلامی از سوی مقامات دولتی مربوط به ۱۶ روز پیش است که مهدی بنانی، مدیرکل مدیریت بدهیهای وزارت اقتصاد، رقم بدهی دولت را با جمعآوری آمار اطلاعات ۱۶ استان، معادل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان عنوان کرد. به گفته وی، آمار دقیق بدهی دولت تا دیماه سال جاری نهایی خواهد شد.
مقایسه این رقم بدهیهای دولت با آن دارایی نقد زنجانی نشان میدهد که پولهای نقد مورد ادعای بابک زنجانی معادل حدود ۵۷ درصد از بدهیهای دولت است. در واقع با این پول مورد ادعای زنجانی میتوان معادل نیمی از بدهیهای دولت را پرداخت کرد.
موضوع قابل توجه دیگر، میزان درآمدهای نفتی کشور است. آخرین بار حسن روحانی، رئیسجمهور در یک گفتوگوی تلویزیونی با اشاره به کاهش درآمدهای نفتی کشور گفته بود امسال پیشبینی ما برای درآمدهای نفتی ۲۵ میلیارد دلار است. با احتساب دلار سه هزار و ۵۷۰ تومانی نرخ امروز در بازار میتوان میزان درآمدهای نفتی امسال را ۸۹ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان برآورد کرد؛ اما داراییهای زنجانی ۸۵ هزار میلیارد تومان است، یعنی رقمی نزدیک به میزانی که دولت امسال برای اداره کشور در اختیار خواهد داشت.
البته نکته قابل توجه این است که اگر ملاک درآمدهای نفتی سخنان سخنگوی دولت قرار گیرد آن وقت میزان درآمدهای نفتی امسال دولت حتی کمتر از پول نقد بابک زنجانی خواهد شد. به گفته نوبخت، میزان درآمدهای نفتی دولت به ۲۰ میلیارد دلار تقلیل یافته است. این میزان با احتساب دلار سه هزار و ۵۷۰ تومانی نرخ امروز در بازار معادل ۷۱٫۴ هزار میلیارد تومان یعنی حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان کمتر از پول نقد بابک زنجانی است.
اما مشکل دیگر دولت، کسریهایش در پرداخت یارانه است. با این پول مورد ادعای زنجانی میتوان ۲۵ ماه به ۷۵ میلیون ایرانی یارانه ۴۵ هزار تومان پرداخت کرد، چراکه اگر قرار باشد ماهانه دولت به ۷۵ میلیون نفر ایرانی نفری ۴۵ هزار تومان پرداخت کند به بودجهای معادل سه هزار و ۳۷۵ میلیارد تومان نیاز دارد که با آن دارایی نقدی زنجانی میتوان تا ۲۵ ماه این یارانهها را پرداخت کرد.
اما این پولها برای مردم جذابیتهای بیشتر از این هم میتواند داشته باشد، آنها که مسکنی ندارند، خودرویی ندارند یا اینکه حداقلبگیر هستند.
با ۸۵ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان پول نقد مورد ادعای زنجانی میتوان ۷۱۰ هزار واحد آپارتمان ۴۰ متری با قیمت هر متر سه میلیون تومان خرید.
با ۸۵ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان پول نقد مورد ادعای زنجانی میتوان چهار میلیون و ۲۶۲ دستگاه خودروی پراید با قیمت هر کدام ۲۰ میلیون تومان خرید.
با ۸۵ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان پول نقد مورد ادعای زنجانی میتوان یک سال به ۹۹٫۷ میلیون شاغل حداقل مزد ۷۱۲ هزار تومانی پرداخت کرد.
موضوع قابل توجهتر دیگر مقایسه این رقم مورد ادعای زنجانی با سبدهزینه خانوار چهار نفره ایرانی است. طبق اعلام معاونت رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، هزینه مورد نیاز برای تأمین ۲۱۰۰ کیلوکالری برای هر نفر، ماهانه در حدود ۲۴۷ هزار تومان برآورد میشود. اگر این میزان برای هر خانواده چهار نفره شهری حساب شود، قاعدتاً باید ماهانه در حدود ۹۸۸ هزار تومان هزینه صرف مواد خوراکی خانوار شود. با آن دارایی نقدی مورد ادعای زنجانی میتوان خرج ۸۶ میلیون خانوار چهار نفره در یک ماه را داد.
اگر برای هر فرد هم این محاسبه شود میتوان تخمین زد با ۸۵ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان مورد ادعای زنجانی میتوان یک سال خرج خوراک ۲۸٫۷ میلیون نفر را داد.
با این حال به نظر میرسد همه این ارقام تنها برای بازی بر روی کاغذ است! چراکه مرتضی تورگ، معاون دادستان گفته است: از همان ابتدای رسیدگی جهت رد مال متهم فهرستی از اموال خود را نوشت و به دادستانی ارائه کرد اما هیچگاه نام و نشانی از چاههای نفت وجود نداشت و در بازرسیها هم چنین مجموعههایی یافت نشد؛ هرچند امیدواریم این ادعای متهم دروغ نباشد تا پول بیتالمال را بدهیم. پس از ارائه این فهرست بابک زنجانی طی نامهنگاریهایی گفت که وجوه در مالزی نزد بانک افآیآیبی است و یک نامه با دستخط خودش خطاب به بانک نوشت تا برای پرداخت با ما همکاری کنند.