زانوان لرزان دامپروری

“دامپروری شغل سختی است، اما درآمد خوبی دارد”، این تصور عموم از حرفه دامپروری است، صنعتی چند یا چندین هکتاری با ثروت انباشته ای به اندازه چندین راس دام سبک و سنگین چند صد میلیونی با درآمدهای چندین میلیونی و میلیاردی که می توان از حاصل کرد، البته این تصور غلط نیست، اما در صورتی که موجبات تحقق آن نیز فراهم باشد.

سروکار داشتن با موجود زنده به عنوان یک محصول آنهم وقتی پای امنیت غذایی مردم به میان می آید ابعاد و حساسیت های بالایی به خود می گیرد و هر کدام از این ابعاد پیچیدگی ها و هزینه های خاص خودشان را بر دوش تولیدکننده می گذارند و شاید به همین دلیل است که دامپروری در ظاهر شغلی پردرآمد و در باطن پر هزینه و پر چالش است، چالش هایی که تحت تاثیر تحولات اقتصادی و البته سیاسی کشور مدام شکل عوض می کنند و چاله ها و چاه هایی را در مسیر فعالان این بخش ایجاد می کنند، چاله های بزرگی که اینروزها دامداران از جمله دامداران داوودآباد در آنها افتاده اند و گویی دست و پای اقتصادشان هم در این سقوط ها شکسته است.

آنها از تعطیلی و تغییر کاربری دامداری ها در اثر مشکلات متعدد می گویند، البته آمار دقیقی از دامداری هایی که به دلیل مشکلات خود تغییر کاربری داده اند در دست نیست، اما واضح است که برخی تعداد دام های خود را کم کرده یا اینکه حرفه خود را تغییر داده اند و در حوزه های دیگر سرمایه گذاری کرده‌اند و دام های فوق سنگین روی دست آنهایی که هنوز فعالند مانده اند.

در واقع دامداران استان مرکزی با مازاد دام سنگین مواجه شده اند و نگهداری، تغذیه دام و … هر روز بار دام سنگین را بر دوش آنها سنگین تر می کند.

این نکته ای است که حسن عباسی معروفان مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور آنرا تایید کرده و گفته استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، اصفهان، ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و مرکزی با مازاد دام سنگین و سبک روبرو هستند.

۲۴ درصد سود بانکی!

داودآباد شهری در نزدیکی اراک است که می توان گفت شغل عمده مردم آن دامداری است یا حداقل تا چندی پیش چنین بوده است.

شمس الله داوودآبادی یکی از دامداران شهر داودآباد که به قول خودش در اینکار پیر شده دل پر دردی از به فروش نرفتن دام های پروار شده اش دارد و می گوید: وزن برخی گاوها بسیار بالا رفته و این اصلا خوب نیست چراکه هرچه وزن دام بالاتر برود فروشش دشوارتر خواهد شد. دو سال پیش وقتی برای خرید گوساله اقدام کردیم بازار اوضاع خوبی داشت و قیمت دام بالا بود، ما هم با دریافت یک وام ۷۰۰ میلیون تومانی نسبت به خرید دام‌ها اقدام کردیم.

وی افزود: آن زمان هر گوساله را کیلویی ۴۲ هزار تومان خریدیم، اما در شرایط فعلی گوساله هایی که پس از صرف هزینه بسیار برای تغذیه و نگهداری به گاوهای تنومندی تبدیل شده اند را کیلویی ۲۷ هزار تومان از ما می‌خرند، طبیعی است که در این معامله دامدار ضرر می‌کند، ما هم به امید روزهای بهتر دام ها را نفروخته ایم و حالا با معضل افزایش وزن دام ها و بالا رفتن سن شان مواجه شده ایم.

او که پنج کارگر را در این دامداری بیمه کرده و با به فروش نرفتن دام هایش درآمد دندانگیری از این محل ندارد، گفت: پس از سررسید مهلت بازپرداخت وام ۱۸ درصدی ۷۰۰ میلیونی شش درصد هم دیرکرد به آن اضافه شد و حالا در واقع باید وام ۲۴ درصدی را به بانک برگردانیم و برای اینکار مجبوریم تمام سرمایه مان را بفروشیم، سود این وام ۷۰۰ میلیونی روزانه حدود ۷۰۰ هزار تومان و سالانه حدود ۲۰۰ میلیون تومان است.

این دامدار در خصوص واکسن مورد نیاز دام نیز افزود: سال گذشته واکسن بیماری آبله موجود نبود و به جای آن از واکسن “بُزی” استفاده می‌شد که البته آن هم به مقدار کافی وجود نداشت و همین کمبود واکسن و نبود به موقع آن سبب تلفات قابل توجه دام ها در جریان پرواربندی می شود، در واقع واکسن ها در مواقع لازم وجود ندارند و گاه دیرتر از موعد مقرر به دست دامدار می‌رسند و همین مهم سبب می‌شود دامدار متحمل تلفات سنگینی شود.

داوودآبادی در خصوص بیمه دام ها بیان کرد: دام ها قیمت متفاوتی دارند، اما سقف بالای بیمه برای دام ۹۰۰ هزار تومان است که کمکی به دامدار نمی کند.

هر گاو ۵ میلیون ضرر

داوودآبادی معتقد است که اگر سرمایه خود را در حوزه مسکن سرمایه گذاری کرده بود سود چند برابری بدست می‌آورد و می گوید اگر سال گذشته سرمایه اش را به سمت خرید ملک برده بود، امروز آنرا بیش از سه برابر کرده بود و حالا مجبور نبود به ازای هر گاو پنج میلیون ضرر را به جان بخرد.

وی با اشاره به هزینه های جانبی صنعت دام از جمله پول کارگر، آب، برق، سم پاشی و … گفت: سال گذشته قیمت تراکتور ۸۰ میلیون تومان بود، اما امسال به ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است. دولت بی‌توجه به این هزینه های جانبی توجه خود را تنها به نظارت بر قیمت گوشت معطوف کرده است.

تعداد زیادی از دامداران داودآبادی جز پرورش دام کاری بلد نیستند و نمی توانند بساط شان را جمع کنند و به جای افزایش سرمایه، روز به روز از سرمایه شان کاسته می‌شود و به قول معروف از جیب می‌خورند تا بتوانند خود را سرپا نگهدارند.

بر اساس این گزارش، به گفته رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور وضعیت کنونی صنعت دامداری بحرانی است و  هم‌اکنون رقمی بالغ بر ۳۶۰ هزار رأس دام سبک و سنگین در واحد‌های دامداری انباشت شده و به سبب نبود تقاضا، دامداران با مشکلات متعددی مواجه هستند.

طبق آمارهای موجود، ۹۵ درصد گوشت مورد نیاز کشور در داخل تولید می شود، اما واردات گوشت لطمه بزرگی به صنعت دامداری وارد کرده و قطعا ادامه این روند تولیدکنندگان را از ادامه تولید بازخواهد داشت. در واقع این امر سبب انباشت دام در دامداری ها شده است در حالی که صادرات دام می تواند بخشی از خسارات و مشکلات را برطرف کند، عامل مهمی که جلوگیری از آن گاهی حتی دامداران را به قاچاق محصول شان وادار کرده است، هرچند از این مسیر هم چیزی دستشان را نگرفته که هیچ، باز هم ضرر کرده اند، نکته ای که یکی از دامداران داودآباد آنرا تایید می کند.

دامدار را مجبور به قاچاق نکنند

محسن داوودآبادی با مشکلات اینروزهای دامپروری دست و پنجه نرم می کند. او که می گوید از هشت سال پیش تاکنون سودی از این شغل عایدش نشده و در این مدت فقط ضرر کرده و در جا زده و حتی یک دام هم به دام هایش اضافه نشده است، بیان کرد: دامی که ۱۳ میلیون تومان خریده بودیم را پس از ۱۵ ماه تغذیه و مصرف حجم قابل توجهی نهاده آنهم با قیمت بالا، اکنون باید به قیمت ۱۵ میلیون تومان بفروشیم که در این صورت حدود پنج میلیون تومان ضرر عاید دامدار می شود. هر دام روزی ۲۵ هزار تومان خوراک مصرف می کند، هرچقدر هم که سنش بالاتر برود تغذیه‌اش بیشتر می شود.

وی اضافه کرد: دولت باید علاوه بر تنظیم بازار به فکر راه چاره برای دامدار هم باشد تا دامدار مجبور به قاچاق دام نشود. متاسفانه شرایط به گونه ای است که برای سرپا نگهداشتن دامداری باید درآمد دیگری داشته باشیم که صرف دامداری شود، بر این اساس، درآمد حاصل از کشاورزی ام را در دامداری هزینه می‌کنم چراکه چاره‌ای ندارم.

در واقع در صورت جذب نشدن گوشت گاو و گوساله در بازار داخلی یا صادر نشدن آن، دامداران زیادی متضرر می شوند و احتمال تعطیلی دامداری‌ها نیز به دلیل ضرر و زیان تولیدکنندگان وجود دارد.  .

داوودآبادی می گوید: دولت باید به داد دامدار برسد و بجای خرید گوشت وارداتی، گوشت گرم را از دامدار بخرد، در غیر این صورت اگر یکسال دیگر با همین رویه پیش برویم دیگر دامداری باقی نخواهد ماند. ۱۵ سال پیش ۴۰ هزار راس دام در داوودآباد وجود داشت، اما اکنون این آمار کاهش یافته و کسی هم به فکر چاره نیست، دامدار اگر زرنگ و کاربلد باشد از ۱۰۰ دام می تواند ۸۰ دام را به سلامت به ثمر برساند.

وی معتقد است که دولت می تواند با خرید تضمینی دام از دامدار حمایت کند چراکه دام ها هرچه سنگین تر ‌شوند، سخت تر به فروش می رسند و در نهایت ممکن است افزایش سن سبب تلف شدن دام شود که ضرر دامدار را چند برابر می کند.

این نکته ای است که دی ماه سال گذشته رییس شورای تامین کنندگان دام کشور هم آنرا تایید کرده و گفته بود هم اکنون ۸۰۰ هزار راس دام سنگین بالای ۵۰۰ کیلوگرم روی دست دامداران داخلی پرواربند مانده است.

منصور پوریان بیان کرد: هم اکنون بازار توان جذب دام سنگین را ندارد، بنابراین خرید به قیمت تضمینی توسط وزارت جهادکشاورزی یا صادرات آن برای جلوگیری از ضرر و زیان دامداران صنعتی و پرواربندی تنها راه برون رفت از این وضعیت شکننده است.

بر اساس این گزارش، در واقع اگر گوشت قرمز تولیدی در بازار داخلی، توسط همین بازار خریداری و جذب نشود، ضرر قابل توجهی متوجه دامداران خواهد شد، انگیزه تولید افول خواهد کرد و چوب حراج به دامداری ها خواهد خورد و باز هم یکی به نفع دلال بازی.

از طرفی پیوند عمیق دامپروری و کشاورزی به لحاظ تامین خوراک دام، اصل مهمی است که نمی توان آنرا انکار یا به آن بی توجهی کرد، ولی با توجه به اینکه ایران از سویی هیچگاه نتوانسته یا شاید نخواسته است در تامین نهاده های دامی به خودکفایی برسد و از سوی دیگر هر روز گرفتار تحریم های عجیب و غریب و سدهای وارداتی شده است، این عرصه نیز برای دامداران تنگ شده و کمبود نهاده آنان را مجبور به خرید آزاد نهاده و گرفتار سودجویی سودجویان و افزایش قیمت تمام شده محصول کرده است، محصولی که برایشان گران تمام شده و در نهایت روی دست شان مانده است.

مدیرعامل پشتیبانی امور دام کشور گفته است که سال گذشته ۱۸ میلیون تن خوراک دام و طیور مصرف شده و امسال نیز پیش بینی می‌شود که ۱۹ میلیون تن استفاده شود که از این میزان تنها شش میلیون تن در داخل کشور تولید می‌شود و بقیه باید وارد شود.

وی همچنین ۲۷ اردیبهشت سال جاری اظهار کرده است که روزانه ۲۵ تا ۳۰ هزار تن خوراک دام از گمرک ترخیص می‌شود و تا یک هفته آینده قیمت در بازار متعادل می‌شود، اما حالا که بیش از دو هفته از اعلام این خبر گذشته دامداران همچنان از مشکل تامین نهاده می گویند.

معادله غلط نهاده گران و گوشت ارزان

حداد که ۱۲ سال است به پرورش دام سبک و سنگین مشغول است، می گوید در سال های ۹۸ و ۹۹ مشکلات دامداری ها نسبت به سال های قبل از آن افزایش زیادی داشته و در مقابل، نظارت مسئولان و پیگیری از سوی آنها کاهش یافته و دامپروری به نوعی به حال خود رها شده است.

به گفته او تامین نهاده طی این دو سال، به معضل بزرگی تبدیل شده؛ قیمت علوفه بویژه در سال جاری افزایش یافته، قیمت ذرت از ۱۴۰۰ تومان به بیش از ۲۵۰۰ تومان و سویا به بیش از پنج هزار تومان رسیده و از سهمیه بندی علوفه هم که وعده داده شده بود خبری نشده است.

وی مدعی است که در واقع این سهمیه تنها به تعدادی از شرکت تعاونی ها داده می شود که نظارتی بر عملکرد توزیعی آنها وجود ندارد و مشخص نیست این سهمیه در نهایت نصیب چه کسانی می شود.

هزینه بالای تامین نهاده وقتی با هزینه های جانبی همچون قیمت های عجیب و غریب حمل بار پیوند می خورد، باز هم قیمت نهایی محصول را افزایش می دهد و دامدار واقعا نمی تواند دامی را که کیلویی ۴۲ هزار تومان خریده کیلویی ۲۷ هزار تومان بفروشد، هرچند اگر این مسائل هم مطرح نبود این معامله برعکس، عقلانی به نظر نمی رسید.

این مسئله ای است که داوودآبادی، دیگر دامدار این شهر نیز به آن اشاره کرده و گفته بود: مقدار سبوسی که به صورت یارانه‌ای با ارز ۴۲۰۰ تومانی در اختیار دامدار قرار می‌دهند اصلا کفاف خوراک دام را نمی‌دهد.

وی اضافه کرد: از طرفی کرایه حمل نهاده های دامی بالاست و حالا که فصل برداشت محصولات کشاورزی است و ماشین برای حمل نهاده های مورد نیاز ما کم است، اگر دامدار بخواهد شخصا نهاده را تامین کند، راننده‌ها علاوه بر کرایه حمل نهاده ها از جنوب به استان حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پشت بارنامه طلب می‌کنند که دامدار ناچار به پرداخت این مبالغ است.

با معضل واکسن چه کنیم؟/شما هم باشید نمی فروشید

او هم از کمبود واکسن گلایه دارد و با بیان اینکه بیشترین تلفات و بیماری دام مربوط به خرداد و تیر است، افزود: در این فصل مریضی زردی در داوودآباد افزایش پیدا می کند، درمان این بیماری نیازمند داروی خون ساز است که اولا به سختی یافت می‌شود و دوما در صورت تهیه در زنجیره آزاد نیز به سالم بودن آن اعتباری نیست، اما به ناچار مجبور به تهیه این دارو هستیم.

او گفت: مسئولان در پاسخ به تماس های تلفنی درخصوص تقاضای واکسن صحبتی از کمبود آن نمی کنند، اما زمانی که برای خرید مراجعه می ‌کنیم واکسنی وجود ندارد و آن چه موجود است هم باید به قیمت آزاد خریداری شود، از طرفی من هر گوساله را در سال ۹۸ به قیمت ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خریده ام و با توجه به اینکه از هر ۱۰ گوساله قطعا دو گوساله تلف خواهد شد، با احتساب هزینه تلفات و دارو و خوراک، تقریبا هر گوساله تا رسیدن به این مرحله حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه برایم داشته، اما همین گوساله امروز پای معامله به همان قیمت ۱۲ میلیون به فروش می‌رسد، چطور می شود آنرا فروخت؟ هرچند همین گوشت وقتی به قصابی می رسد با قیمت های نجومی به مردم عرضه می شود و رد پای دلال اینجا هم به خوبی نمایان است، گوشت با قیمت پایین از دامدار خریداری می‌شود و با قیمت بالا به دست مصرف کننده می‌رسد.

حداد با بیان اینکه بیمه دامداران و کارگران قطع شده و هر بار با ایرادات فاقد توجیه از این کار ممانعت می‌ شود، گفت: پرورش دام سنگین خطرات خاص خود را دارد، برای مثال این امکان وجود دارد که یک کارگر در اثر حمله گاو جان خود را از دست بدهد پس نیاز است که دامپزشکی و بیمه در این خصوص با دامداران همکاری کنند.

کرونا به داد مسئولان رسید

وی ضمن گلایه از مسئولان گفت: سروکله مسئولان جز در مواقعی که بدنبال تهیه گزارش عملکرد هستند اینجا پیدا نمی شود، نمایندگان مجلس هم به امید کسب رای به ما سر می زنند و وعده های زیادی می دهند اما کارشان که به سرانجام رسید دیگر سراغی از داوودآباد و مشکلات این شهر و دامداری های آن نمی‌گیرند.

حداد با بیان اینکه کرونا هم مضاف بر علت شده و مسئولان در پاسخ به هر گلایه ای مسئله کرونا را پیش می‌کشند و اینگونه بی توجهی خود را توجیه می‌کنند.

چاره کار فروش تضمینی است

او هم فروش تضمینی را یکی از راه حل های رفع معضل دامداران می داند و معتقد است که قیمت ها اصلا قابل برنامه ریزی و پیش بینی نیستند و اوضاع بهم ریخته است، اگر در این شرایط نابسامان نتوانیم بازار دام را به بازار عرضه متصل کنیم مشکلاتی نظیر سنگینی دام بیشتر می شود و فروش محصولات سخت‌تر و افزایش سن دام حتی می تواند تلفات آن را به همراه داشته باشد.

این دامدار بیان کرد: در استان مرکزی چندین هزار راس گاو چاق گوشتی وجود دارد که می تواند بخش زیادی از نیاز گوشت کشور را تامین کند، اما دولت اقدام به واردات گوشت یخی با کمترین کیفیت می‌کند و توجهی به تلف شدن دام های دامداران این شهر ندارد، برخی مردم هم که درآمد کافی ندارند مجبور به خرید گوشت یخی با قیمت ارزان تر هستند، گوشتی که هیچ پایه و اساسی برای واردات آن وجود ندارد.

حسن عباسی معروفان مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور ۱۲ خرداد ۹۹ خبرهایی در رابطه با خرید حمایتی داد که می تواند خبر خوشی برای دامداران محسوب شود.

وی گفته است: بخشنامه خرید حمایتی گوشت قرمز از سوی شرکت پشتیبانی امور دام با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای حمایت از دامداران و دامپروران و همچنین تأمین ذخایر گوشت مورد نیاز کشور از منابع داخلی به برخی استان‌های کشور ابلاغ شد و طبق این بخشنامه قرار است ۱۰ هزار تن گوشت قرمز گوساله و سه هزار تن گوشت گوسفندی از دامداران و دامپروران خریداری شود.

صدای مشکلات از آوه هم به گوش می رسد

آوه دیگر شهر استان مرکزی است که دستی در تولید گوشت قرمز دارد و به نظر می رسد با ظرفیتی بالاتر از داودآباد در این عرصه فعال است، اما اینجا هم مشکلات همانهاست که داودآبادی ها می گویند.

رضا عیاض نائب رئیس شورا اسلامی شهر آوه در خصوص مشکلات دامپروری شهر آوه بیان کرد:  آوه که از سال ۱۳۹۲ به شهر تبدیل شده ۵۰۰ واحد دامداری و ۷۰ هزار راس دام سنگین دارد و بزرگترین قطب دامپروری استان مرکزی است، اما نمایندگی اداره دامپزشکی ندارد.

وی افزود: دامداران برای تهیه داروهای مورد نیاز باید به ساوه  مراجعه کنند، در گذشته یک داروخانه دامپزشکی در این شهر وجود داشت، اما در حال حاضر به سبب برخی مشکلات این داروخانه از سوی دامپزشکی تعطیل شده است.

او هم واردات گوشت را معضل بزرگ دامداران می داند و می گوید: با توجه به پراکندگی دامداری های شهر آوه در اطراف شهر، نیاز است یک شهرک دامداری برای این شهر ایجاد شود، بویژه اینکه با توجه به قانون استقرار دامداری ها در خارج از شهر، خدمات رسانی به این دامداری ها به سختی انجام می‌شود و در ازای خدمات رسانی مبالغی دریافت می‌شود که هزینه های تولید را در کنار افزایش قیمت نهاده ها بالا می برد.

این معادله هم غلط است

عیاض بیان کرد: در حال حاضر قیمت فروش دام زنده با فروش در قصابی ها فاقد معادله مشخص است، قانونا قیمت گوشت در قصابی ها باید دوبرابر دام زنده باشد اما متاسفانه گوساله زنده کیلویی ۳۰ هزارتومان خریداری و گوشت گوساله در قصابی ها کیلویی ۹۰ هزار تومان به فروش می‌رسد که همین موضوع سب کاهش خرید و رکود دامداری ها می‌شود. دام مازاد از دیگر مشکلات این حوزه است که همین عدم تناسب قیمت ها بخشی از علت خودداری دامداران از فروش دام و امید آنها برای بهبود قیمت هاست.

عدم ثبات در وضعیت اقتصادی بازارهای مختلف که عموما ناشی از عدم برنامه ریزی و مدیریت و نظارت صحیح بازار تولید و عرضه است همواره در تمامی عرصه های اقتصادی مشکل آفرین بوده و این تجربه ای است که در اشکال مختلف در اقتصاد کشور ما به وفور مشاهده شده است.

ارائه تسهیلات فراوان در مقطعی بدون پیش بینی درست آینده یک صنعت، فقدان نظرات مستمر و البته صحیح و سالم بر بازارهای مختلف، بی توجهی به مدیریت خدمات و امثال این مسائل مواردی هستند که نه تنها سرمایه های کشور را براها بر باد داده اند، که خدمات ارائه شده را زیر سوال برده و بی اعتمادی، ناامیدی و بی انگیزگی را جایگزین تلاش و تولید و رونق کرده و می کنند، مواردی که به خوبی از لابلای درد دل های دامداران داودآباد و پاسخ های مسئولان در سطوح مختلف، قابل مشاهده است.

معاون امور دام جهادکشاورزی استان مرکزی در پاسخ به سوالات ایسنا در خصوص مشکلات دامداران با اشاره به ظرفیت های خوب استان در تولید گوشت قرمز، شرایط جغرافیایی استان و همجواری با استان های پرمصرف را سبب تمایز استان در این حوزه عنوان و بیان کرد: در سال گذشته در استان مرکزی بیش از ۵۵ هزار تن گوشت قرمز تولید شده که تقریبا سه برابر نیاز استان است و این افزایش تولید به سایر استان های کشور صادر می‌شود.

مجید آذر در خصوص مازاد تولید دام سنگین بیان کرد: در واقع علت بروز این مشکل تسهیلاتی است که دولت در سال ۹۷ به بخش تولید اختصاص داد و همین تسهیلات سبب افزایش ظرفیت فعالیت در استان شد، ظرفیتی که به دلیل شرایط اقتصادی و مشکلات موجود در کشور به مشکلی تحت عنوان “مازاد تولید” تبدیل شد.

خرید حمایتی ۵ تکه از دامداران

او البته از تدبیر دولت برای خرید حمایتی که خواسته دامداران است نیز گفت و بیان کرد: جهادکشاورزی برای رفع مشکل دام مازاد دو پیشنهاد مشخص شامل “ایجاد امکان صادرات محدود برای دام زنده و قراردادهای خرید گوشت قرمز از طریق شرکت پشتیبانی امور دام کشور” را مطرح کرده است.

وی افزود: با توجه به اینکه صادرات نیاز به مصوبه ستاد تنظیم بازار کشور دارد، هنوز به نتیجه نرسیده، اما قراردادهای شرکت پشتیبانی به صورت خرید سه تکه در ماه گذشته ابلاغ و پس از انعکاس مشکلات، اخیرا قرارداد به صورت خرید پنج تکه با قیمت علی الحساب ۶۰ هزار تومان برای لاشه، اعلام شد.

آذر با اشاره به مزیت های قرارداد پنج تکه افزود: در این قرارداد قلوه گاه دام که برای دامداران سبب بروز مشکل می‌شد خریداری می شود و امیدواریم با اصلاح قیمت بتوان مقداری از دام مازاد موجود را جمع آوری کرده و شرایط تولید را به روال عادی بازگرداند.

وی در خصوص تامین نهاده ها برای دامداران گفت: این مشکل به جهت شرایط حاکم بر کشور و تحریم های ظالمانه گریبانگیر تمامی تولیدکنندگان بود، اما در یکی دو ماه گذشته تا حدودی مرتفع شده و خریدهای انجام شده از مبادی ورودی کشور در حال ترخیص است به طوری که در ماه گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزارتن نهاده ترخیص شد و امیدواریم با تداوم این روند مشکل تخصیص ارز رفع و تامین نهاده ها به میزان نیاز تولیدکنندگان صورت گیرد.

معاون امور دام جهادکشاورزی استان مرکزی حمل بار از مبادی ورودی بویژه بندر امام را از دیگر مشکلات دانست و گفت: با توجه به برداشت محصولات کشاورزی استان خوزستان، هر ساله در اردیبهشت، خرداد و تیر این مشکل وجود داشته و کامیون های حمل نهاده ها بیشتر تمایل به حمل محصولات استان خوزستان دارند و همین مهم سبب اختلال در ارسال بار از مبادی ورودی به استان ها می‌شود که امسال در تلاش هستیم که همانند سال های گذشته از امکانات حمل و نقل ریلی و ظرفیت سایر دستگاه ها بویژه نیروهای مسلح برای انتقال نهاده استفاده کنیم.

آذر ادامه داد: کرایه بالای حمل بار نیز به همین دلیل است که امیدواریم با رفع این مشکل، شرایط ایده آل و پایدار برای تولیدکنندگان ایجاد شود.

اولویت، نهاده

وی افزود: دولت علیرغم مسائل و مشکلات موجود باز هم تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده ها را در اولویت قرار داده است. با توجه به اینکه بسیاری از تولیدکنندگان نهاده خود را به صورت مستقیم از شرکت های واردکننده تهیه می کردند در نتیجه آمار دقیقی از  نهاده تعلق گرفته به استان وجود ندارد، اما تقریبا سالانه ۴۲۰ هزار تن جو، ذرت و سویا در استان نیاز است که ذرت و سویا به استان وارد می‌شود و جو سال گذشته به میزان تقریبا ۱۶۰ هزار تن برداشت شده در حالی که نیاز استان به جو ۱۲۰ هزار تن بوده است.

آذر با بیان اینکه سرشماری دام هرساله انجام نمی‌شود، ادامه داد: در سال گذشته جمعیت دام سبک استان شامل گوسفند، بره، بز و بزغاله حدود یک میلیون و ۶۷۰ هزار راس و دام سنگین شامل گوساله پرواری، گوساله دورگ، گاو دورگ و گاو اصیل شیری ۳۹۰ راس بوده است.

چرا تناقض آمار؟

بر اساس این گزارش، آمار وزارتی مربوط به تولید گوشت قرمز در استان مرکزی تقریبا نصف آماری است که سازمان جهاد کشاورزی استان اعلام می کند، برای مثال طبق گزارش اعلامی در سایت وزارت جهادکشاورزی میزان تولیدات گوشت قرمز استان مرکزی در سال ۹۷ بالغ بر ۲۳.۲۱ هزار تن بوده که این رقم با آمار استان که بیش از دو برابر این رقم است، همخوانی ندارد.

آذر در توضیح این تناقض آماری نیز گفت: آمار وزارت جهادکشاورزی از آمار استان کمتر است و این اختلاف ریشه قدیمی دارد. چندین بار هم بر اصلاح آن تاکید شده است. وزارتخانه تولیدات دام وارداتی را که در استان شامل ۱۹۰ هزار راس دام پرواری است، در آمار استان مبدا محاسبه می‌کنند و این در حالی است که گوساله ۱۵۰ کیلویی وارد استان شده و پس از پروار شدن با وزن ۵۰۰ کیلو در استان کشتار می شود و وزن تولیدی باید در آمار استان مرکزی محاسبه شود.

با توجه به اینکه آمار مبنای تصمیم گیری است، قطعا رفع این تناقض ضروری است تا استان مرکزی در بهره مندی از تسهیلات نقدی و غیر نقدی صنعت دام از دیگر استان ها جا نماند.

بر اساس این گزارش، امنیت غذایی علاوه بر تامین غذا، سلامت آنرا نیز شامل می شود و اینجاست که نقش خدمات و نظارت دامپزشکی پررنگ می نماید و پای واکسن و مشکلاتش به میان می آید و البته نمی توان نقش آنرا در قیمت تمام شده محصول نادیده گرفت.  

عمده واکسن های دام سنگین بهادارند

برخی واکسن ها بهادار هستند یعنی دامدار باید بابت آنها هزینه پرداخت کند و مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی می گوید تامین یکسری از واکسن های دامی بهادار بر عهده این سازمان نیست و باید از طریق بخش خصوصی تهیه شود.

شانقی با بیان اینکه تقریبا تمامی واکسن های دام سنگین از نوع بهادار است، گفت: در گذشته واکسن تب برفکی به صورت رایگان تزریق می‌شد، اما حدود دو سالی است که این واکسن نیز به عنوان بهادار به فروش می‌رسد. گاهی ممکن است با کمبود واکسن های بهادار مواجه شویم بویژه اینکه در شرایط فعلی به سبب شیوع کرونا، برخی واکسن ها وارد نشد و در آخر سال گذشته با کمبود واکسن مواجه شدیم.

وی افزود: سایر واکسن ها از جمله تب مالت، پی پی‌آر و آبله از سوی سازمان تامین و بر اساس برنامه زمان بندی استفاده می‌ شود. واکسن آبله برای پیشگیری از بیماری لمپی اسکین استفاده می‌شود، اما امسال واکسن لمپی اسکین به صورت بهادار وارد کشور شد و دیگر اجازه استفاده از واکسن آبله برای دام صادر نشد. اواخر سال ۹۸ یکی از شرکت ها مجاب به واردات واکسن بیماری لمپی اسکین شد تا کمبود واکسن رفع شود.

در افزایش قیمت واکسن هم پای ارز در میان است

مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی تصریح کرد: قیمت برخی از این واکسن ها به سبب شرایط ارزی افزایش دو یا سه برابری داشته و تهیه آن برای دامدار مشکل است.

شانقی ادامه داد: مشکل در خصوص واکسن های بهادار از طریق مراکز دامپزشکی و دامداران به سازمان دامپزشکی گزارش شده و ما نیز پیگیری لازم را از طریق شرکت های پخش انجام خواهیم داد. واکسن تب برفکی، زردی، شاربن، لمپی اسکین جزو عمده واکسن هایی هستند که در بخش دام سنگین بهادار بوده و واکسن هایی از جمله تب مالت و واکسن آبله برای پیشگیری از لمپی اسکین با اعلام سازمان به صورت رایگان تزریق می‌شود.

هرچند خرید تضمینی گوشت قرمز تدبیری است که مسئولان و دامداران برای رفع مشکل دام مازاد بر آن اتفاق نظر دارند، اما به نظر نمی رسد این درمان راهکار مناسبی برای رفع مشکلات صنعت دامپروری، البته اگر بواقع از آن تعریف صنعت داشته باشیم، باشد.

جای خالی صنایع فراوری گوشت در استانی که حجم بالایی از تولید این محصول را با صرف هزینه های بسیار بر عهده گرفته است به خوبی نمایان است، صنایعی که می توانند علاوه بر رفع مشکل خرید محصول از دامدار و رونق بخشیدن به این بازار با تولید محصولات متعدد از گوشت و آلایش دامی حاصل از تولید دام گوشتی، هم مشکلات تولید را حل کنند، هم ارزش افزوده قابل توجهی را در این صنعت رقم بزنند، هم تنوع محصولات صادراتی را رقم زده و به نوعی از خام فروشی در این صنعت جلوگیری کنند و هم اشتغال در صنعت دامپروری را توسعه دهند تا نه شاهد افول این صنعت و بسته شدن درهای دامپروری ها باشیم و نه نگران بیکاری هایی که علاوه بر مشکلات اقتصادی معضلات اجتماعی و البته مهاجرت را به دنبال می آورند.

مشکلاتی همچون نبود نظارت یا کیفیت پایین آن بر این عرصه پر سود و پر چالش بویژه در حوزه نهاده ها که قطعا می تواند زمینه فساد را فراهم کند و جولان دلالان در این بازار و سوالاتی که درخصوص نحوه توزیع نهاده ها از سوی دامداران مطرح است از مصادیق این مدعاست و نکته دیگری است که از لابلای سخنان دامداران بوضوح نمایان است. نظارت ناقص نه تنها درمان کننده نیست که آسیب زاست و نمونه های آسیب حاصل از آنرا در بخش های مختلف اقتصادمان بوضوح مشاهده کرده ایم.

انتهای پیام