بر اساس بررسی‌های اپیدمیولوژی صورت گرفته درمورد روند ابتلا و گسترش ویروس کرونا در ایران و جهان که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده، تا روز ۲۴خرداد، ایران رتبه دهم ابتلا به کروناویروس را به خود اختصاص می‌دهد و بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تا ۲۴ خرداد ماه، ۱۸۴هزار و ۹۵۵ نفر در کشور به کرونا مبتلا شده‌اند که از این تعداد ۸ هزار و ۷۳۰ نفر جان خود را از دست داده و ۱۴۶ هزار و ۷۴۸ نفر نیز بهبود یافته‌اند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بیشترین شناسایی موارد قطعی ابتلا به این بیماری در روز ۱۵ خرداد ماه بوده است.
همچنین بر اساس این گزارش که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده است، تا روز ۲۴ خرداد، ۷ میلیون و ۷۳۹ هزار و ۴۲۴ نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند که از این تعداد ۴۲۸ هزار و ۳۳۶ نفر جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست داده‌اند. به طور کلی در جهان کشورهای آمریکا، برزیل، روسیه، هند و انگلستان رتبه‌های اول تا پنجم ابتلا به بیماری کووید۱۹ را به خود اختصاص می‌دهند.
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، روش محاسبه شاخص‌ها در محاسبات روند، در این گزارش و گزارشات آتی، تعداد موارد جدید روزانه مبتلای بستری و سرپایی وارد آنالیز می‌شود. برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید_۱۹ در استان‌های مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شد. برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در سه روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از داده‌های همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شد. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل محاسبه شد. در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ هفته آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای چند روز آخر محاسبه شد.
تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی
برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند افزایشی دارد.
_ در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالا اخیرا پیک اول اپیدمی رد شده است.
_ در مواردی که منحنی اپیدمی تمام می‌شود، وضعیت به حالت ثبات می‌رسد و تغییرات در آن مختصر و نامنظم می‌باشد. باید توجه داشت هر لحظه این روند مستعد یک پیک دیگر می‌باشد.
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند نزولی دارد.
_ منظور از ناسازگاری داده‌ها این است که روند داده‌های مرگ و ابتلا از یک الگوی قابل تفسیر پیروی نکرده و تغییرات ناهمگن روند شاخص‌های ابتلا و مرگ دیده می‌شود. در این موارد تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با داده‌های درست تر می‌توان ارائه داد. ناسازگاری در داده‌ها به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری می‌توان به ثبت غیر دقیق روزانه داده‌ها توسط استان‌ها و وجود خطا هنگام ثبت داده‌ها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطه‌ای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر)، بیمارپذیری یا بیمارگریزی گسترده در استان و تغییر روند مهاجرت بیماران در طول زمان اشاره کرد.
تقسیم بندی استان‌ها از نظر میزان گزارش
استان‌ها بر اساس میزان بروز تجمعی موارد بیماری به سه دسته پر گزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در مورد استان‌های با بروز کم، تغییرات کم در داده‌ها می‌تواند تغییرات سریع در شاخص‌ها ایجاد کند و از این رو تفسیر داده‌های این استان‌ها سخت‌تر بوده و با عدم اطمینان بیشتری همراه است. تحلیل بر اساس این شاخص‌ها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استان‌ها همراه با سایر شاخص‌ها و تحلیل‌های دقیق‌تر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارائه دهند.
تحلیل روند بیماری در هفته منتهی به ۲۳ خردادماه
بر اساس گزارش اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، در روند کشوری بیماری، تغییرات مختصر صعودی مشاهده می‌شود. روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در دو استان کرمانشاه و خراسان رضوی دیده شد. روند ثبات با تغییرات مختصر در پنج استان خوزستان، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان مشاهده شد. روند صعودی یا شروع پیک در ۱۴ استان هرمزگان، لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان شمالی، قزوین، مرکزی، یزد، البرز، همدان، مازندران، گلستان و کرمان مشاهده شد. به نظر می‌رسد دو استان آذربایجان غربی و سمنان اخیرا پیک اپیدمی را تجربه کرده‌اند. در هشت استان زنجان، اصفهان، ایلام، بوشهر، فارس، قم، کهگیلویه و بویر احمد و تهران ناسازگاری داده‌ها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمی‌دهد. باید مدنظر داشت که یک استان می‌تواند چندین پیک منحنی را تجربه نماید. جهت اطلاع از روش کار و اطلاعات بیشتر در مورد روندهای استانی در چند روز اخیر به وب سایت کمیته اپیدمیولوژی کووید -۱۹ به آدرس http://Corona.behdasht.gov.ir مراجعه نمایید.
مرگ ناشـی از کووید -۱۹، مرگـی فراتر از گزارشات روزانـه؟
هزینه انسانی ویروس کرونا با بیش از ۷.۴۲ میلیون نفر ابتلا و ۴۱۴ هزار مرگ در جهان همچنان ادامه دارد. در نمودار زیر، تصویری از روند مرگ ناشی از این بیماری در جهان به نمایش درآمده است. در اواسط اسفند ۱۳۹۸، کانون جهانی مرگ ناشی از کووید-۱۹ از آسیا به اروپا تغییر یافت و ایتالیا، اسپانیا و انگلیس به کانون‌های جدید مرگ ناشی از بیماری تبدیل شدند. از اواخر فروردین ۱۳۹۹ بیشترین گزارشات مربوط به ایالات متحده آمریکا بود که در حال حاضر ۱۸ درصد از تلفات جهانی را تشکیل می‌دهد. اخیراً، آمریکای لاتین و کارائیب، با تقریباً نیمی از گزارش مرگ و میرهای جدید، سهم خود را در متوسط گزارش مرگ افزایش داده‌اند که بیشترین این مرگ‌ها در برزیل گزارش شده است.ایتالیا پس از هفته‌ها قرنطینه و یک رویارویی سخت با کووید-۱۹، به ساحل آرامش نزدیک شده و میزان مرگ و میرها در این کشور رو به کاهش است. این کاهش، در گزارش وضعیت چندین کشور غربی دیگر نیز صادق است. استرالیا با اقدامات زود هنگام، توانست شمار تلفات را از ابتدا پایین نگه دارد. در کشورهایی مانند برزیل، روسیه و هند تلفات روزانه ناشی از کووید-۱۹ در حال افزایش است. ولی نگرانی‌هایی وجود دارد که مرگ و میرِ مستقیم گزارش شده ناشی از ابتلا به کووید-۱۹، تأثیر واقعی این ویروس بر مرگ و میر در جهان نباشد. تعدادی از محققین و نشریات، داده‌هایی را در مورد مرگ و میر بیش از حد انتظار (اصطلاحی است که در اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی به کار می‌رود و به تعداد مرگ و میرها فراتر از آنچه که انتظار داشتیم در شرایط «عادی» ببینیم، اشاره دارد) در سراسر جهان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کرده‌اند و دریافته‌اند که آمار تلفات در برخی از کشورها بیش از ۵۰ درصد، بیشتر از حد معمول سال‌های قبل است.این وضعیت در شهرها و مناطقی که از مرگ مستقیم ناشی از کووید-۱۹ به شدت آسیب دیده‌اند، واضح تر است. در استان گواای اکوادور، از ابتدای ماه مارس (۱۱ اسفند ۱۳۹۸ )۱۰ هزار مرگ بیشتر از حد عادی رخ داده است، که بیش از ۳۰۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. لندن کشته‌های بیش از دو برابر را تجربه کرده است و تعداد مرگ و میرهای شهر نیویورک از اواسط ماه مارس (اواخر اسفند ۱۳۹۸) بیش از چهار برابر حد معمول گزارش شده است.
تجارب کشـورهای جهـان در مواجهـه با کووید_۱۹: آرژانتین
آرژانتین کشوری در آمریکای جنوبی، با مساحت ۲میلیون و ۷۳۶ هزار و ۶۹۰ کیلومترمربع و جمعیت ۴۵ میلیون و ۱۷۳ هزار و ۴۹۱ نفر است. موارد کووید-۱۹ در این کشور از تاریخ ۱۳ اسفندماه ۱۳۹۸ گزارش شد. در این کشور تاکنون ۲۷ هزار و ۳۷۳ مورد تأییدشده بیماری و ۷۷۲ مورد مرگ گزارش شده است. برخی از تجارب و اقدامات انجام شده در این کشور شامل موارد زیر است:
_ بستن مرزها بر روی غیرشهروندان از اواسط اسفند ۱۳۹۸
_ طرح قرنطینه سراسری اجباری و محدودیت خروج از خانه و تمدید این طرح در مناطق درگیر تا ۱۸ خرداد ۱۳۹۹
_ لغو تمام پروازهای تجاری حداقل تا ۱۱ شهرویور ۱۳۹۹
_ اجازه خروج از خانه به مدت حداکثر یک ساعت در یک روز تعطیل پایان هفته به نوجوانان و کودکان زیر ۱۶ سال در بوئنوس آیرس
_ حمایت های مالی و تسهیل قوانین مالیات و عوارض، از جمله کاهش حدود ۲۰ تا ۶۰ درصدی پرداخت مالیات برای مشاغل ارائه کننده خدمات بهداشتی_ درمانی
_ معافیت از مالیات واردات کالاهایی چون تجهیزات پزشکی و وسایل حافظت فردی
همچنین بر اساس این گزارش که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده است، تا روز ۲۴ خرداد، ۷ میلیون و ۷۳۹ هزار و ۴۲۴ نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند که از این تعداد ۴۲۸ هزار و ۳۳۶ نفر جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست داده‌اند. به طور کلی در جهان کشورهای آمریکا، برزیل، روسیه، هند و انگلستان رتبه‌های اول تا پنجم ابتلا به بیماری کووید۱۹ را به خود اختصاص می‌دهند.
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی بیماری کرونا، روش محاسبه شاخص‌ها در محاسبات روند، در این گزارش و گزارشات آتی، تعداد موارد جدید روزانه مبتلای بستری و سرپایی وارد آنالیز می‌شود. برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید_۱۹ در استان‌های مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شد. برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در سه روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از داده‌های همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شد. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل محاسبه شد. در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ هفته آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای چند روز آخر محاسبه شد.
تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی
برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند افزایشی دارد.
_ در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالا اخیرا پیک اول اپیدمی رد شده است.
_ در مواردی که منحنی اپیدمی تمام می‌شود، وضعیت به حالت ثبات می‌رسد و تغییرات در آن مختصر و نامنظم می‌باشد. باید توجه داشت هر لحظه این روند مستعد یک پیک دیگر می‌باشد.
_ در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالا روند نزولی دارد.
_ منظور از ناسازگاری داده‌ها این است که روند داده‌های مرگ و ابتلا از یک الگوی قابل تفسیر پیروی نکرده و تغییرات ناهمگن روند شاخص‌های ابتلا و مرگ دیده می‌شود. در این موارد تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با داده‌های درست تر می‌توان ارائه داد. ناسازگاری در داده‌ها به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری می‌توان به ثبت غیر دقیق روزانه داده‌ها توسط استان‌ها و وجود خطا هنگام ثبت داده‌ها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطه‌ای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر)، بیمارپذیری یا بیمارگریزی گسترده در استان و تغییر روند مهاجرت بیماران در طول زمان اشاره کرد.
تقسیم بندی استان‌ها از نظر میزان گزارش
استان‌ها بر اساس میزان بروز تجمعی موارد بیماری به سه دسته پر گزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در مورد استان‌های با بروز کم، تغییرات کم در داده‌ها می‌تواند تغییرات سریع در شاخص‌ها ایجاد کند و از این رو تفسیر داده‌های این استان‌ها سخت‌تر بوده و با عدم اطمینان بیشتری همراه است. تحلیل بر اساس این شاخص‌ها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استان‌ها همراه با سایر شاخص‌ها و تحلیل‌های دقیق‌تر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارائه دهند.
تحلیل روند بیماری در هفته منتهی به ۲۳ خردادماه
بر اساس گزارش اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، در روند کشوری بیماری، تغییرات مختصر صعودی مشاهده می‌شود. روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در دو استان کرمانشاه و خراسان رضوی دیده شد. روند ثبات با تغییرات مختصر در پنج استان خوزستان، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و گیلان مشاهده شد. روند صعودی یا شروع پیک در ۱۴ استان هرمزگان، لرستان، کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان شمالی، قزوین، مرکزی، یزد، البرز، همدان، مازندران، گلستان و کرمان مشاهده شد. به نظر می‌رسد دو استان آذربایجان غربی و سمنان اخیرا پیک اپیدمی را تجربه کرده‌اند. در هشت استان زنجان، اصفهان، ایلام، بوشهر، فارس، قم، کهگیلویه و بویر احمد و تهران ناسازگاری داده‌ها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمی‌دهد. باید مدنظر داشت که یک استان می‌تواند چندین پیک منحنی را تجربه نماید. جهت اطلاع از روش کار و اطلاعات بیشتر در مورد روندهای استانی در چند روز اخیر به وب سایت کمیته اپیدمیولوژی کووید -۱۹ به آدرس http://Corona.behdasht.gov.ir مراجعه نمایید.
مرگ ناشـی از کووید -۱۹، مرگـی فراتر از گزارشات روزانـه؟
هزینه انسانی ویروس کرونا با بیش از ۷.۴۲ میلیون نفر ابتلا و ۴۱۴ هزار مرگ در جهان همچنان ادامه دارد. در نمودار زیر، تصویری از روند مرگ ناشی از این بیماری در جهان به نمایش درآمده است. در اواسط اسفند ۱۳۹۸، کانون جهانی مرگ ناشی از کووید-۱۹ از آسیا به اروپا تغییر یافت و ایتالیا، اسپانیا و انگلیس به کانون‌های جدید مرگ ناشی از بیماری تبدیل شدند. از اواخر فروردین ۱۳۹۹ بیشترین گزارشات مربوط به ایالات متحده آمریکا بود که در حال حاضر ۱۸ درصد از تلفات جهانی را تشکیل می‌دهد. اخیراً، آمریکای لاتین و کارائیب، با تقریباً نیمی از گزارش مرگ و میرهای جدید، سهم خود را در متوسط گزارش مرگ افزایش داده‌اند که بیشترین این مرگ‌ها در برزیل گزارش شده است.ایتالیا پس از هفته‌ها قرنطینه و یک رویارویی سخت با کووید-۱۹، به ساحل آرامش نزدیک شده و میزان مرگ و میرها در این کشور رو به کاهش است. این کاهش، در گزارش وضعیت چندین کشور غربی دیگر نیز صادق است. استرالیا با اقدامات زود هنگام، توانست شمار تلفات را از ابتدا پایین نگه دارد. در کشورهایی مانند برزیل، روسیه و هند تلفات روزانه ناشی از کووید-۱۹ در حال افزایش است. ولی نگرانی‌هایی وجود دارد که مرگ و میرِ مستقیم گزارش شده ناشی از ابتلا به کووید-۱۹، تأثیر واقعی این ویروس بر مرگ و میر در جهان نباشد. تعدادی از محققین و نشریات، داده‌هایی را در مورد مرگ و میر بیش از حد انتظار (اصطلاحی است که در اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی به کار می‌رود و به تعداد مرگ و میرها فراتر از آنچه که انتظار داشتیم در شرایط «عادی» ببینیم، اشاره دارد) در سراسر جهان جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کرده‌اند و دریافته‌اند که آمار تلفات در برخی از کشورها بیش از ۵۰ درصد، بیشتر از حد معمول سال‌های قبل است.این وضعیت در شهرها و مناطقی که از مرگ مستقیم ناشی از کووید-۱۹ به شدت آسیب دیده‌اند، واضح تر است. در استان گواای اکوادور، از ابتدای ماه مارس (۱۱ اسفند ۱۳۹۸ )۱۰ هزار مرگ بیشتر از حد عادی رخ داده است، که بیش از ۳۰۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. لندن کشته‌های بیش از دو برابر را تجربه کرده است و تعداد مرگ و میرهای شهر نیویورک از اواسط ماه مارس (اواخر اسفند ۱۳۹۸) بیش از چهار برابر حد معمول گزارش شده است.
تجارب کشـورهای جهـان در مواجهـه با کووید_۱۹: آرژانتین
آرژانتین کشوری در آمریکای جنوبی، با مساحت ۲میلیون و ۷۳۶ هزار و ۶۹۰ کیلومترمربع و جمعیت ۴۵ میلیون و ۱۷۳ هزار و ۴۹۱ نفر است. موارد کووید-۱۹ در این کشور از تاریخ ۱۳ اسفندماه ۱۳۹۸ گزارش شد. در این کشور تاکنون ۲۷ هزار و ۳۷۳ مورد تأییدشده بیماری و ۷۷۲ مورد مرگ گزارش شده است. برخی از تجارب و اقدامات انجام شده در این کشور شامل موارد زیر است:
_ بستن مرزها بر روی غیرشهروندان از اواسط اسفند ۱۳۹۸
_ طرح قرنطینه سراسری اجباری و محدودیت خروج از خانه و تمدید این طرح در مناطق درگیر تا ۱۸ خرداد ۱۳۹۹
_ لغو تمام پروازهای تجاری حداقل تا ۱۱ شهرویور ۱۳۹۹
_ اجازه خروج از خانه به مدت حداکثر یک ساعت در یک روز تعطیل پایان هفته به نوجوانان و کودکان زیر ۱۶ سال در بوئنوس آیرس
_ حمایت های مالی و تسهیل قوانین مالیات و عوارض، از جمله کاهش حدود ۲۰ تا ۶۰ درصدی پرداخت مالیات برای مشاغل ارائه کننده خدمات بهداشتی_ درمانی
_ معافیت از مالیات واردات کالاهایی چون تجهیزات پزشکی و وسایل حافظت فردی
