پس از چند ماه بحث و گفت‌و‌گو سرانجام نخستین گام رسمی برای راه‌اندازی بورس ارز برداشته شد. براین اساس شورای عالی بورس روزسه شنبه هفته جاری با تشکیل بورس ارز موافقت کرد و طرح آن به تصویب اعضا رسید.
ایران، محمد رضا پورابراهیمی عضو شورای عالی بورس و نماینده مجلس دراین باره اعلام کرد: پس از ماه‌ها مطالعه و بررسی و جلسات کارشناسی و ارائه گزارش‌های سازمان بورس اوراق بهادار، تشکیل بورس ارز در آخرین جلسه شورای عالی بورس با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر اعضا به تصویب رسید.
به گفته وی در این جلسه، مصوبه کلی برای تأسیس بورس ارز صادر شد اما درمورد جزئیات، چگونگی و زمان فعالیت، نیاز به جلسات بیشتری است. با توجه به اینکه تأسیس این بورس نیازمند اجرای الزاماتی همچون تک نرخی شدن ارز، رفع محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در انتقال و خروج ارز و ساماندهی صرافی هاست، مقرر شد برنامه زمان بندی تأسیس و آغاز به فعالیت این بورس در هفته‌های آینده تدوین شده و به این شورا ارائه شود.
وی ادامه داد: با وجود موافقت کلی برای راه‌اندازی بورس ارز، اما تحقق آن با الزامات مهمی همچون «ارز تک نرخی» عملیاتی خواهد شد. انتظاری که از راه‌اندازی این بورس می‌رود، این است که در گام نخست، ریسک پذیری سرمایه گذاری خارجی در کشور را پوشش دهد که به واسطه ابزارهای مشتقه که در این بورس ارائه می‌شود، می‌توان این ریسک و نگرانی از خروج ارز را برای سرمایه گذاران کاهش داد. نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این موضوع اهمیت ویژه‌ای برای آماده شدن بازارهای مالی و پولی کشور برای دوران پسا تحریم دارد زیرا از طریق این بورس می‌توانیم بازارهای غیرشفاف ارز را کنترل کرده و بازار شفافی برای ارز ایجاد کنیم. براساس این طرح و با راه‌اندازی بورس ارز، درابتدا برخی از ارزهای پرتقاضا و سپس اکثر ارزهای بین‌المللی برپایه عرضه و تقاضا کشف قیمت می‌شود و تمام خریداران و فروشندگان از طریق این بازار شفاف اقدام به معامله می‌کنند.
بورس ارز، پیش نیاز ورود سرمایه گذاران خارجی
درهمین زمینه مدیرعامل بورس کالای ایران اعتقاد دارد که بورس ارز، پیش نیاز ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار سرمایه ایران است.
به گفته حامد سلطانی‌نژاد یکی از موارد بسیار مهم برای سرمایه گذاران خارجی این است که کشور سرمایه پذیر چه فکری برای پوشش ریسک نرخ ارز کرده است. این در حالی است که طی سال‌های اخیر بسیاری از فرصت‌های سرمایه گذاری در کشور به علت نوسان‌های نرخ ارز به تهدید تبدیل شده و تمایل سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازارهای ایران را از بین برده است.
وی تأکید کرد: یکی از ابزارهای کمک کننده در این خصوص، پوشش ریسک نوسان‌های نرخ ارز از طریق راه‌اندازی بورس ارز است و به همین دلیل ما در بورس کالای ایران راه‌اندازی بورس ارز را در دستور کار قرار داده‌ایم. مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه بورس ارز نمونه یک بازار مالی است که پیشران توسعه در کشور خواهد بود، گفت: با راه‌اندازی بورس ارز در کشور ضمن شفافیت کشف قیمت ارز و تعیین صحیح مزیت‌های اقتصادی، امکان برنامه ریزی بلند مدت برای بنگاه‌های اقتصادی فراهم می‌شود. سلطانی‌نژاد افزود: اگر به دنبال توسعه اقتصادی هستیم باید بستری را برای ارتباط مستقیم بین بازارهای مالی و بخش واقعی اقتصاد فراهم کنیم و این اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه بازارهای مالی را توسعه دهیم. به عنوان نمونه، اگر روزی معاملات قراردادهای آتی پتروشیمی، قیر و ارز در بورس کالای ایران راه‌اندازی شود، در آن زمان برای فعالان اقتصادی به صورت روزانه هم فرآیند کشف قیمت این محصول در بورس و هم پوشش ریسک نوسان قیمت برای آنها فراهم می‌شود.
بورس ارز بازارهای غیررسمی را از بین می‌برد
همچنین حمید میرمعینی کارشناس بازارسرمایه درگفت‌و‌گو با «ایران» راه‌اندازی بورس را اتفاق مبارکی برای اقتصاد ایران می‌داند و می‌گوید: هرچند ممکن است در کوتاه مدت به دلیل جوان بودن، این بورس با موانعی مواجه شود، ولی به طور قطع در بلندمدت آثاربسیارمثبتی به همراه
خواهد داشت.
وی ادامه داد: ساماندهی بازار ارز یکی از محورهای هفتگانه اصلاح اقتصادی ایران است که شکل‌گیری بورس ارز می‌تواند این بخش را محقق کند. این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بورس ارز یکی از ابزارهای اصلاح ساختارهای اقتصاد ایران محسوب می‌شود، اظهارکرد: این بورس با شفاف کردن قیمت ارز و ازبین بردن ریسک زمینه حضور سرمایه گذاران خارجی را درعرصه‌های اقتصادی فراهم می‌کند. ضمن اینکه بورس ارز برای فعالان اقتصادی داخلی نیز بسیار مفید است و باعث می‌شود آنها قادر شوند تا برای بلندمدت برنامه ریزی کنند.
میرمعینی درخصوص سازوکار قیمت‌گذاری در بورس ارز توضیح داد: دراین بورس قیمت گذاری براساس عرضه و تقاضا و به صورت شفاف انجام می‌شود. درواقع درصورتی که تمام ساختارها و رویه‌های اجرایی آن کامل باشد، دراین بورس ارزش ذاتی ارز و همچنین ارزش پول ملی مشخص می‌شود که این روند به نفع اقتصاد ایران است.
وی افزود: برهمین اساس بورس ارز بتدریج می‌تواند بازارهای غیررسمی، رانت‌ها و زدو بندهایی را که برای قیمت گذاری ارز اتفاق می‌افتد از بین ببرد و بازار را شفاف کند. این کارشناس بازارسرمایه دربخش دیگری درباره موانع راه‌اندازی این بورس نیز گفت: هرچند ایجاد چنین بورسی آثاربسیار مثبتی به همراه دارد، اما با موانع زیادی نیز روبه‌رو است. وی توضیح داد: از آنجا که هم اکنون دولت بزرگترین عرضه کننده ارز در کشور محسوب می‌شود باید به موازات راه‌اندازی بورس ارز درجهت اجرایی کردن سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی‌سازی نیز گام برداشت تا انحصار موجود کمرنگ و سپس از بین برود.
میرمعینی همچنین گفت: به طور قطع به دلیل اینکه بورس ارز باعث شفافیت بازار می‌شود با مخالفت هایی نیز از سوی برخی از افراد حقیقی و حقوقی مواجه خواهد شد. برهمین اساس به نظر می‌رسد راه‌اندازی آن درکوتاه مدت مقدور نباشد، چراکه درابتدا باید بسترهای شکل‌گیری آن را فراهم کرد.
