«آلکساندر لوکاشنکو» از ۲۰ ژوئیه ۱۹۹۴ تاکنون رئیس‌جمهور بلاروس است که انتقاد بسیاری از مردم این کشور را در پی داشته است. لوکاشنکو که در بلاروس ملقب به «باتکا» (به معنای پدر) است در بین رهبران غرب به آخرین دیکتاتور اروپا معروف است و بعد از فروپاشی شوروی در ابتدای دهه ۹۰ میلادی توانست با کنار زدن رقبای خود رئیس جمهور بلاروس شود.
بلاروس بعد از لوکاشنکو شاهد انتخاباتی که از دید ناظران بین‌المللی عادلانه باشد، نبوده است هر چند برای این ادعا سندی ارائه نشده است. در سال‌های اخیر لوکاشنکو در تلاش برای نزدیکی به غرب، روابط خود با روسیه را کاهش داده، اما همچنان به حمایت‌های گسترده روسیه به خصوص در بعد اقتصادی و سیاسی وابسته است. در ۹ اوت ۲۰۲۰، لوکاشنکو برای ششمین دوره به عنوان رئیس‌جمهور بلاروس انتخاب شد که بلافاصله رقیب او مدعی شد در انتخابات تقلب شده است و به همین دلیل مردم در اعتراض به برگزاری ناعادلانه انتخابات به خیابان‌ها آمدند و خواستار استعفای لوکاشنکو شدند.
اما لوکاشنکو این ادعاها را بی‌اساس دانست و معترضان را عامل غرب معرفی کرد که قصد دارند با حمایت غربی‌ها انقلاب رنگین در بلاروس به راه بیندازند. او هم‌چنین مدعی شد ناتو قصد دارد در بلاروس دخالت نظامی کند.
این ادعاهای لوکاشنکو خشم معترضان را در پی داشت و اعتراضات فراگیرتر شد که در نتیجه بسیاری از معترضان بازداشت شدند هر چند که این بازداشت‌ها و برخورد پلیس با معترضان سبب نشده اعتراض‌ها فروکش کند و این ناآرامی‌ها تا امروز ادامه داشته است.
برای بررسی بیشتر تحولات بلاروس و اینکه این اعتراض‌ها سرانجام به چه نتیجه‌ای خواهد رسید ایسنا با حسن بهشتی پور- کارشناس مسائل روسیه و کشورهای مشترک‌المنافع به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
نبود گردش نخبگان در رأس قدرت علت اصلی ناآرامی‌ها است
حسن بهشتی پور، اظهار کرد: مشکل اساسی بلاروس این است که لوکاشنکو عملاً اجازه نمی‌دهد گردش نخبگان در رأس کشور به بهانه مداخله کشورهای غربی و انقلاب رنگین انجام شود که این بهانه‌ها به هیچ وجه توجیه کننده این امر نیست که اجازه ندهید کاندیداهای مختلف در انتخابات شرکت کنند و یک کمیسیون بی‌طرف بر روند انتخابات نظارت کند.
وی افزود: این مشکلات در جمهوری‌های استقلال یافته از شوروی سابق و به طور خاص در بلاروس وجود دارد و به نوعی یک مدیریت انتخاباتی و دموکراسی هدایت شده در این کشورها را شاهد هستیم. لوکاشنکو معتقد است چند دوره‌ای که به ریاست جمهوری انتخاب شده مردم به او رأی داده‌اند، اما واقعیت این است که امکانی برای رقبا فراهم نشده که بتوانند با او رقابت و در یک مسابقه برابر شرکت کنند.
تمام امکانات تبلیغاتی در اختیار لوکاشنکو است
این کارشناس مسائل روسیه و کشورهای مشترک‌المنافع با بیان اینکه تمام امکانات رسانه‌ای و تبلیغاتی در اختیار لوکاشنکو است، گفت: هم‌چنین کمیسیونی که کارش نظارت بر انتخابات است کاملاً با لوکاشنکو هماهنگ است و در مجموع سخت است که ادعای رقیب لوکاشنکو که مدعی تقلب در انتخابات است را راستی آزمایی کنیم چرا که به دلیل شفاف نبودن امور از جزئیات خبر نداریم.
بهشتی پور تصریح کرد: تنها با قاطعیت می‌توان گفت که ۲۶ سال از رهبری لوکاشنکو می‌گذرد و این زمان طولانی این دیدگاه را بر ما ثابت می‌کند که گردش نخبگان در روسیه سفید با مشکل جدی روبرو است که تنها لوکاشنکو می‌تواند رئیس‌جمهور شود. در حالی که در لتونی، مولداوی و ارمنستان حداقل چند رئیس‌جمهور عوض شده است.
وی با بیان اینکه بعید است تحولات و اعتراض‌ها در بلاروس به برکناری لوکاشنکو منجر شود، گفت: معمولاً یا مرگ دوره زمام داری چنین رهبرانی را به پایان می‌رساند یا تحولات داخلی و بین‌المللی منجر به سرنگونی آنان می‌شود. در بلاروس هم تحولات بین‌المللی و هم تحولات داخلی به نفع لوکاشنکو نیست، اما با کمک روسیه و مجموعه کسانی که در داخل از او حمایت می‌کنند به حکومت خود ادامه می‌دهد. مراسم تحلیف لوکاشنکو بدون دعوت از رهبران دیگر کشورها و خیلی سریع برگزار شد.
مفهوم آزادی در بلاروس رقابتی نیست
این کارشناس مسائل روسیه و کشورهای مشترک‌المنافع، افزود: اینکه غرب از تحولات بلاروس استفاده می‌کند و تبلیغات خود را انجام می‌دهد موضوع جدا و درستی است، اما اگر بخواهیم واقع بینانه قضاوت کنیم اگر لوکاشنکو از دست مردم خود خسته نشده حداقل بخش زیادی از مردم بلاروس از دست او و سیاست‌هایش خسته شده‌اند.
بهشتی پور با بیان اینکه مفهوم آزادی در بلاروس رقابتی نیست، یادآور شد: اینکه کسی نتواند از لوکاشنکو انتقاد کند و در مطبوعات علیه او چیزی نمی‌توان منتشر کرد صحت ندارد و در مجموع مانند کره شمالی نیست که کسی جرات نفس کشیدن نداشته باشد. در واقع یک نوع اقتدارگرایی در این کشور وجود دارد که کاملاً بر اوضاع مسلط است و صرف برگزاری انتخابات به معنای دموکراسی نیست، اما در جمهوری‌های شوروی سابق این موضوع جا افتاده که این رهبرانی که می‌مانند یا مرگ دوره حکومت آنان را به پایان می‌رساند یا اعتراض‌های داخلی و تحولات بین‌المللی حکومت آنان را پایان می‌دهد.
لوکاشنکو بستر دخالت غرب را فراهم کرد!
وی ادامه داد: درست است که غرب دخالت می‌کند، اما این کشورها نباید بسترش را فراهم کنند تا دخالت غربی‌ها را موجب شود. بدون شک غرب به دنبال نفوذ و قدرت در جمهوری‌های سابق شوروی است، به همین دلیل رهبران این کشورها نباید بستر این دخالت را فراهم کنند تا آنها از این شرایط سو استفاده کنند. در بلاروس هم سیاست‌های لوکاشنکو و همکارانش سبب دخالت غرب در امور این کشور شده است.
این کارشناس مسائل روسیه و کشورهای مشترک‌المنافع، خاطرنشان کرد: در امر سیاست هیچ چیزی بعید نیست و ممکن است یک تحول با فاصله زمانی خیلی زیاد رخ دهد، اما این موضوع به معنای محال بودن نیست. فعلاً شواهد نشان می‌دهد لوکاشنکو برای ۴ سال دیگر قدرت را در دست خواهد داشت. ساختار قدرت در بلاروس بر گرفته از شوروی سابق است که مرکزگرایی و اقتدارگرایی از خصیصه‌های آن است، البته در بلاروس احزاب زیادی وجود دارد و این طور نیست که فقط حزب کمونیست موجودیت داشته باشد، اما این احزاب نمی‌توانند به قدرت برسند و گردش قدرت وجود ندارد.
انتهای پیام
