در سال جاری جامعه ایران شاهد بالا رفتن چشمگیر نرخ تورم بود که تورم موجود در بازار در نتیجه سیاست‌های سردرگم و بعضا نادرست کنونی ایجاد شد.
این تورم علاوه بر خروج حجم سنگین نقدینگی از بانک‌ها و بازار بورس سبب ورود این سیل ویرانگر به بازارهای موازی مانند ارز، سکه، طلا، خودرو و مسکن شد. همزمان با رشد افسارگسیخته قیمت‌ها در تمامی بازارها، بازار مسکن نیز رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد.
در ادامه نظر یک کارشناس مسکن را در خصوص افزایش قیمت ملک در ماه‌های اخیر جویا شدیم.
علیرضا قرایی، رئیس هیات مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد، در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص افزایش قیمت مسکن اظهار کرد: سازندگان مسکن با مدیریت هزینه ساخت نهایتا می‌توانند ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت مسکن را کاهش دهند اما لازم به ذکر است قیمت مسکن به عوامل دیگری بستگی دارد که خارج از اختیار سازندگان است.
وی افزود: در حال حاضر متوسط قیمت ساخت یک واحد مسکونی معمولی حدود متری ۴ تا ۵ میلیون تومان و هزینه ساخت یک باب مسکن لوکس متری ۷ تا ۱۰میلیون تومان است .
این کارشناس بازار مسکن بیان کرد: سوال اینجاست چگونه مسکنی که هزینه تمام شده آن متری ۴ تا ۵ میلیون تومان است، متری ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟ این اتفاق به عوامل متعددی بستگی دارد که اولین عامل و حلقه مفقوده در بخش گرانی مسکن خواب سرمایه است.
قرایی ادامه داد: زمانی که ما زمینی را به قیمت ۸ تا ۱۰ میلیارد تومان می‌خریم، از زمان خرید زمین تا زمان گرفتن مجوزهای نظام مهندسی و شهرداری ۷ تا ۸ ماه طول می‌کشد. در طی این مدت سود بانکی این ۱۰میلیارد تومان، حدود ۱ میلیارد تومان بوده که عدد قابل توجهی است.
رئیس هیات مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد گفت: در ایران شاهد آن هستیم که بروکراسی اداری سبب افزایش هزینه ساخت و قیمت تمام شده مسکن می‌شود و این موضوعی است که کسی به آن توجهی ندارد. سرمایه‌گذاران و سازندگان مسکن انتظار دارند سود حاصل از ساخت مسکن و خواب سرمایه از سود بانکی بیشتر باشد، بنابراین حداقل سود بانکی را در هزینه تمام شده مسکن منظور می‌کنند.
وی اضافه کرد: ما این معضل را در جلسات قضایی، اداری، شهری و استانی مطرح کردیم و راهکار برون‌رفت از این معضل را کاهش بروکراسی اداری در صدور مجوزات برشمردیم. زمانی که ما بتوانیم صدور پروانه ساختمانی را از ۷ تا ۸ ماه به یک ماه تقلیل دهیم، می‌توانیم شاهد کاهش قیمت تمام شده ۳ تا ۵ میلیونی در هر متر مسکن باشیم.
این کارشناس بازار مسکن خاطرنشان کرد: دومین عامل در زمینه گرانی مسکن، افزایش روزافزون قیمت مصالح ساختمانی است. در بازار مسکن کشور، خراسان رضوی و شهر مشهد، با پدیده عجیبی روبه‌رو هستیم که هر سال ۴ تا ۶ بار قیمت مصالح ساختمانی افزایش می‌یابد. به طور مثال سیمان در هر سال ۳ تا ۴ بار گران می‌شود، در نتیجه قیمت سیمان، بتن و بلوک سیمانی نیز افزایش می‌یابد.
قرایی عنوان کرد: در مقایسه آبان سال ۹۹ با آبان سال ۹۸، محصولات فولادی ۵ برابر افزایش قیمت داشته‌اند و سایر مصالح ساختمانی نیز ۵ تا ۸ برابر گران شده‌اند. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا قیمت مسکن متناسب با افزایش قیمت ۵ تا ۸ برابری مصالح ساختمانی بالا رفته است؟ جواب این است که قیمت مسکن در برابر بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی، هنوز افزایش نداشته و پتانسیل افزایش قیمت را داراست.
رئیس هیات مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد در پاسخ به این سوال که آیا رفتن مسکن به بازار بورس تاثیری در کاهش قیمت آن دارد، تصریح کرد: تقریبا اکثر سیاست‌های اعمال شده دولت در بازارها شکست خورده و مردم از سیاست‌های دولت ناامید هستند. ناامیدی مردم از سیاست‌های دولت موجب شده که این سیاست‌ها پشتوانه اجتماعی نداشته باشند.
وی افزود: مسئله مهمی که مطرح می‌شود این است که جامعه ایران به خصوص طبقه مسن جامعه چقدر با بازار بورس آشنایی دارند؟ آیا اکثریت افراد به راحتی با دولت الکترونیک کار می‌کنند؟ حقیقت این است که مردم آشنایی جامعی با بازار سرمایه ندارند، در نتیجه روش‌های سنتی را به سایر روش‌های مدرن ترجیح می‌دهند، به همین دلیل ورود مسکن به بازار بورس یک طرح شکست خورده دیگر خواهد بود.
این کارشناس بازار مسکن بیان کرد: هر اتفاقی که در بازارها بیفتد دود آن مستقیما به چشم خود مردم خواهد رفت. اگر ایرانیان، ارز و طلا ذخیره کنند، اقتصاد کشور ضعیف و ضعیف‌تر خواهد شد، در نتیجه همه افراد جامعه متضرر می‌شوند. اگر مسکن به کالای سرمایه‌ای تبدیل شود، بالا رفتن تورم و رشد قیمت‌ها را شاهد خواهیم بود.
قرایی در مقایسه بین بازار مسکن با سایر بازارهای موازی گفت: مسکن همچنان پتانسیل افزایش قیمت را دارد، هنوز این پتانسیل آزاد نشده و مسکن نسبت به سایر رقبای خود مانند طلا، ارز و بورس افزایش پیدا نکرده است. قیمت مسکن در ماه‌های آینده افزایش بیشتری خواهد داشت.
رئیس هیات مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد ادامه داد: در حال حاضر شاهد آن هستیم که مسکن در منطقه یک تهران متری ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود و مسکن در منطقه یک مشهد، دومین کلان شهر ایران، حدودا متری ۷۰ تا ۷۵ میلیون تومان بوده که این افزایش قیمت‌ها در کمتر از یک سال رخ داده است.
وی در خصوص تاثیر نتایج انتخابات آمریکا بر بازار مسکن عنوان کرد: چین در جهان به عنوان قدرت اقتصادی شناخته می‌شود که موجب بیکاری گسترده در اکثر کشورهای جهان شده زیرا اکثر کالاهای جهان تولید کشور چین است. بر همین اساس اکثر کشورهای دنیا در حال مبارزه اقتصادی با چین هستند.
این کارشناس بازار مسکن اضافه کرد: زمانی که ترامپ بر سرکار آمد یکی از اولویت‌های دولت خود را مبارزه اقتصادی با چین قرار داد، در نتیجه چین در دوره ترامپ بیشترین ضربه را خورد، به همین دلیل جهان به حمایت از ترامپ برخواسته تا وی انتخاب شود و با قدرت اقتصادی چین مبارزه کند، علاوه بر این با اعمال تحریم‌های حداکثری ایران را محدودتر کرده و همچنین قدرت ما را در خاورمیانه کاهش دهد. اعمال این سیاست‌ها احتمال پیروزی ترامپ در این انتخابات را بسیار افزایش داده است.
قرایی خاطرنشان کرد: اقتصاددانان پیش‌بینی کرده‌اند که با رای آوردن ترامپ سرمایه‌گذاران نباید انتظار سود در سرمایه‌گذاری خود را داشته باشند، بلکه باید به دنبال تعریف حد ضرر باشند تا کمترین آسیب را متحمل شوند.
رئیس هیات مدیره کارگروه جمعیت سازندگان مشهد تصریح کرد: پیش‌بینی اقتصاددانان برای اواخر آذر ماه این است که کمترین ضرر وارده به سرمایه‌های مردم ۲۰ درصد خواهد بود. اگر ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا رأی بیاورد در نیمه آذر ماه مجددا شاهد رقابت مردم در سرمایه‌گذاری برای حفظ ارزش پول و در نتیجه کاهش شدید ارزش ریال در ایران خواهیم بود و متاسفانه دوباره طلا، مسکن، خودرو و سایر کالاها با افزایش قیمت مواجه خواهند شد.
در ادامه سلسله گزارش‌های تحلیلی ایسنا از پنج بازار اصلی کشور، در گزارش آخر به بررسی وضعیت بورس خواهیم پرداخت.
انتهای پیام
