پاییز سال ۸۷ بود که دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد، توسط سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با هدف کنترل بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان از طریق شناسایی کانون تجمع سگ‌های ولگرد و کنترل جمعیت آنها با انتخاب روش مناسب همچنین ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی در خصوص رعایت اصول بهداشتی در مواجهه با حیوانات مزاحم(با اولویت سگ‌های ولگرد) به تصویب رسید.
مهم‌ترین معضلات و مشکلات ناشی از افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد، شیوع بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان، افزایش آن در جمعیت دامی و انسان و انتقال بسیاری از بیماری‌ها از سگ به انسان است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به بیماری‌هایی نظیر هاری، کیست هیداتیک، سالک، کالاآزار، لاروهای مهاجر احشایی بروسلوز و لپتوسپیروز اشاره کرد که بر ضرورت اجرای دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد بیش از پیش تاکید می‌کند.
همچنین سگ‌های ولگرد به عنوان یکی از عوامل اصلی حمله و گزش به انسان مطرح هستند که در موارد عدیده‌ای گزش انسان توسط سگ (بدون انتقال بیماری) منجر به مرگ به خصوص در کودکان می‌شود؛ این حیوان موجب سلب آسایش عمومی در شهرها و روستاها شده و به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل آلوده‌کننده پارک‌ها و تفریح‌گاه‌ها مطرح هستند، سگ‌ها دارای قابلیت و ظرفیت تولیدمثلی بسیار بالا بوده و به همین علت جمعیت سگ‌های ولگرد در صورت اجرا نشدن برنامه‌های کنترل و مبارزه، به طور سریع افزایش یافته که مخاطرات فراوانی برای شهروندان به دنبال خواهد داشت.
معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور در ۲۴ مهر ماه که به مشهد آمده بود از تهیه پیش‌نویس اولیه قانون حمایت از حیوانات شهری خبر داد.
وی با اشاره به خلأ قانونی در حمایت از حیوانات شهری، درباره اقدامات سازمان در جلوگیری از کشتار سگ‌ها از سوی شهرداری، عنوان کرد: موضوع عقیم‌سازی سگ‌ها و اجرایی کردن آن در شهرداری‌ها در دستور کار قرار گرفته است؛ دستورالعمل کشتار سگ‌های ولگرد از سال ۸۷ وجود داشت که مسئولیت آن با شهرداری‌هاست و محیط زیست نیز پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد تا این دستورالعمل اصلاح شود، ضمن اینکه از مسئولان بالادستی قول گرفتیم تا موضوع عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد را در دستور کار قرار دهند.
برای حمایت از حیوانات شهری هیچ قانونی تصویب نشده است
وی اضافه کرد: متاسفانه در این زمینه خلأقانونی وجود دارد و به طور کلی در خصوص حمایت از حیوانات شهری هیچ قانون مشخصی تصویب نشده است، اما سازمان حفاظت محیط زیست در حال پیگیری است تا یک قانون خوب و کامل برای حمایت از حیوانات شهری تدوین کند که پیش‌نویس اولیه آن توسط کارگروه حقوقی تهیه شده است.
هنوز خبری از تنظیم این لایحه نشده است و فعالان محیط زیست و مدافعان حقوق حیوانات به صورت بسیار گسترده‌ای خواهان سرعت بخشیدن به تنظیم آن لایحه هستند، علت اصلی مخالفت آنان با کشتار حیوانات اهلی به خصوص سگ‌ها این است که آنان معتقدند اولا این کشتار با اصول مشخص شده در قانون انجام نمی‌شود، در صورتی که در پی این کشتار هزینه‌های زیادی به پیمانکاران شهرداری که وظیفه جمع‌آوری و کشتار سگ‌ها را در سطح شهر دارند، صرف می‌شود، دوم این که همه آنان معتقدند به جای کشتار باید از راه‌های دیگری در مقابل آزار دیدن از سگ‌ها استفاده کرد، به طور مثال یکی از این راه‌ها عقیم‌سازی سگ‌ها و جمع‌آوری آنان در پناهگاه‌های خارج از شهر است؛ در هر حال تا کنون شهرداری مشهد راهی بهتر از کشتار این حیوانات پیدا نکرده است.
امحاء ۵۷۰۰ قلاده سگ از ابتدای سال تا کنون
علی نجفی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد، در این خصوص می‌گوید: از ابتدای سال تا کنون تعداد ۵۷۰۰ قلاده سگ امحاء شده که هزینه کشتار هر قلاده سگ، بدون هزینه جمع‌آوری، ۳۰ هزار تومان است.
وی با بیان اینکه جمع‌آوری سگ‌ها بر عهده سازمان مدیریت پسماند نیست و بر عهده شهرداری هر منطقه است، ادامه می‌دهد: وظیفه کشتار سگ‌ها برعهده سازمان ماست که مرگ آنان بر اساس قوانین موجود به صورت مرگ آرام است، به طوری که ابتدا با یک آمپول بیهوشی سگ را بیهوش کرده و سپس به وسیله تزریق آمپولی دیگر، «آنفارکتوس قلبی» موجب کشته شدن سگ می‌شوند.
همه دفاعیات از حیوانات، در حد شعار است
نجفی در خصوص اینکه چرا راه‌های دیگر را برای در امان ماندن از آزار سگ‌ها انتخاب نمی‌کنند، می‌گوید: همه اظهارات از جانب فعالان محیط زیست تنها در حد شعار است، تا کنون هیچ طرح قابل اجرایی را به ما ارائه نداده‌اند و اگر طرح قابل اجرا بیاورند، ما حاضریم تا تمام سگ‌ها را جمع‌آوری کرده و به آنان تحویل دهیم، اما مشکل اینجاست که متاسفانه آنان تنها در شبکه‌های اجتماعی به بیان کلیات اشاره می‌کنند.
۱۷۱ میلیون تومان برای کشتن
وقتی که برای هر قلاده سگ، مبلغ ۳۰ هزار تومان تنها برای کشتار آن هزینه شود، برای ۵۷۰۰ سگ کشته شده در مشهد از ابتدای سال تا کنون، میزان ۱۷۱ میلیون تومان هزینه شده و این مبلغ تنها برای کشتن بوده است، کشتن حیواناتی که جزیی از این کره خاکی و چرخه زندگی بشری هستند و در هر حال بازهم قصه توپ، زمین حریف، مقصر و بی‌گناه بودن مطرح می‌شود تا هیچ اتفاقی برای بهتر زندگی کردن نیفتد.
امید است سازمان محیط زیست کشور با طرح لایحه حمایت از حیوانات شهری، بتواند راهگشای این مسائل باشد تا هزینه‌هایی این چنینی برای کشتار بخشی از چرخه زندگی انسان‌ها صرف نشود.
