پایگاه خبری و تحلیلی قلم؛ استان ها- شکیبا کولیوند: در عصر کرونا، گویی سخن گفتن از گردشگری یک جرم است! اما در حالی که گردشگری صنعتی سفید است که می‌تواند بدون آلودگی‌های فراوانِ سایر صنایع و البته بسیار انعطاف‌پذیر این روزها به راه خود ادامه دهد…
این در حالی است که بسیاری، اضافه شدن آمار مبتلایان کرونا در شهرهایشان را ناشی از ورود مسافران می‌دانند قطعا ما این موضوع را نفی نمی‌کنیم اما… مقصود در گردشگری ایام کرونا، یک سفر با یک چادر مسافرتی و اتراق چندین روزه در پارک‌ها و جولان در شهر نیست! منظور از این گردشگری، حضور مسافرانی است که هدفمند به همدان سفر می‌کنند، غربالگری شده‌اند، در شهر جولان نمی‌دهند و می‌دانند که مقاصد سفرشان چه مکان‌هایی است، هتل‌ها و یا اقامتگاه‌های استاندارد و دارای مُهر تایید را برای اقامت انتخاب می‌کنند و مواردی از این دست که یک به یک، مانع از شیوع ویروس کرونا و یا درگیر شدن مسافران در شهر مقصد به این ویروس می‌شود.
صنعت گردشگری در ایران تن نحیفی داشت که حال ۹ ماه است با شیوع ویروس کرونا به کما فرورفته و نمی‌توان همچنان دست روی دست گذاشت و تنها خسارت‌های کرونا بر بدنه گردشگری و بیکاری فعالان این عرصه را نظاره‌گر بود. ویروس کرونا این تلنگر را زد که ممکن است چندین سال هم از بین نرود بدین سان باید برنامه‌ریزی‌های منعطفی را در پیش بگیریم که بتوان این صنعت را نیز چون صنایع دیگر زنده کرد.
نیمه اردیبهشت سال جاری بود که همزمان با ایام تعطیلات عید فطر، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دستورالعمل سفر هوشمند را منتشر کرد؛ سفری هوشمند که در آن سلامت با سفر عجین‌شده و پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود. این نسخه در حمل و نقل، خدمات، پذیرایی، اقامت و بازدید از مکان مدنظر بود و به‌نوعی با انتخاب خدمات سفر مجاز و بسته‌های سفر هوشمند و برنامه‌ریزی‌شده، به جای سفرهای مستقل و بی‌برنامه، سفر مسئولانه و حرفه‌ای را در مدنظر داشت تا ضمن کمک به بازیابی و التیام‌بخشی صنعت گردشگری، از فعالان و زنجیره رسمی صنعت گردشگری کشور نیز حمایت کند.
نیمه مهرماه سال جاری بود که در ادامه این موضوع، معاون گردشگری کشور در سفر به اصفهان از برنامه‌ریزی و اجرای طرح سفرهای هوشمند در ایام شیوع بیماری کرونا در کشور خبر داد وگفت: با توجه به شیوع بیماری کرونا و کاهش چشمگیر سفر در کشور، در حال برنامه‌ریزی برای نجات صنعت گردشگری از آسیب‌های ناشی از شیوع این بیماری هستیم.
ولی تیموری افزود: از ابتدای شیوع این بیماری از اسفندماه سال گذشته تاکنون فعالان گردشگری کشور در حوزه‌های مختلف اعم از اقامتی، سیاحتی و تفریحی به دلیل کاهش چشمگیر تقاضای سفر در کشور دچار آسیب‌های فراوانی شده‌اند، لذا معاونت گردشگری در کنار تلاش برای جبران بخشی از خسارت‌های وارده به این افراد در تلاش برای برنامه‌ریزی به‌منظور اجرای طرح‌های زیر‌بنایی است تا بتوان از صنعت گردشگری کشور در ایام شیوع بیماری کرونا و حتی در ایام پساکرونا حمایت کرد.
معاون گردشگری کشور تأکید کرد: طرح سفر هوشمند یکی از جدیدترین طرح‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در راستای حمایت از فعالان گردشگری است، بر این اساس و به‌منظور ادامه سفر هموطنان در ایام شیوع بیماری کرونا، این طرح که از ابتدای مقوله سفر آغاز و تا مقصد سفر ادامه دارد که شامل اجرای تورهای گردشگری هوشمند همراه با اجرای تمامی دستورالعمل‌های بهداشتی در واحدهای حمل‌و‌نقل عمومی، واحدهای اقامتی، رستوران‌ها، مراکز پذیرایی و اماکن تاریخی، تفریحی و گردشگری است.
وی تصریح کرد: با تدوین این طرح، مصوبات اجرای آن نیز از ستاد مبارزه با بیماری کرونا و وزارت بهداشت اخذ و دستورالعمل‌های اجرای آن به زودی ابلاغ می‌شود.
در نهایت، ماه گذشته بود که وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به الزام رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا، اضافه کرد: هرآنچه که ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کند، مطیع آن هستیم، با این حال به‌عنوان پیشنهاد عرض می‌کنم که مدلی را با عنوان بسته سفر هوشمند طراحی کردیم که با اجرای آن می‌توان سفرهای ایمنی داشت. به طور حتم سفرهای انبوه و بدون برنامه‌ریزی مورد تائید ما هم نیست چراکه نفعی هم برای صنعت گردشگری ندارد و صحبت‌های دوستان ما در وزارت بهداشت و ستادملی مقابله با کرونا در این خصوص درست است، اما سفر در قالب تور و تحت نظارت کامل این وزارتخانه و با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی پیشنهادی است که می‌تواند انجام شود.
علی اصغر مونسان در این راستا بیان کرد: برخی از کشورها از جمله تعدادی از کشورهای همسایه بخش گردشگری خود را فعال کرده‌اند، در برخی از کشورها برچسبی روی هتل نصب شده که نشان می‌دهد این هتل امن است و تمام پروتکل‌های بهداشتی با دقت تمام در آن اجرا می‌شود. اخیرا نیز وزیر بهداشت در سفر به چند استان از وضعیت بهداشتی برخی هتل‌ها اظهار رضایت داشته و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آن‌ها را تأیید کرده است.
وی ادامه داد: در تورهای گردشگری که می‌تواند تحت نظارت وزارت بهداشت نیز برگزار شود، این افراد تست سلامت می‌دهند و بعد از آن نیز در طول سفر تمام پروتکل‌های بهداشتی و نیز فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت می‌شود. هتلی که اقامت می‌کنند تحت نظارت این وزارتخانه است.در تورهای ورودی نیز این موراد به خوبی می‌تواند رعایت شود. تورهای ورودی ما تورهای محدود و کوچکی هستند. قبل از ورود به کشور افراد باید تست سلامت دهند، با پروازهای مشخص وارد کشور می‌شوند و در هتل کاملا امن و بهداشتی اقامت خواهند کرد و مسیری را که طی می‌کنند مسیری مشخص است که قابلیت کنترل و نظارت دارد.
حال در این راستا برآن شدیم تا پای صحبت‌های علی خاکسار؛ معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان بنشینیم و از برنامه ریزی‌ها در این راستا در استان خبر دار شویم و در ادامه بایدهای گردشگری در این دوران را در قالب گردشگری ایمن و هوشمند از زبان مرتضی خاکسار؛ استاد دانشگاه و کارشناس‌ارشد امور گردشگری، نویسنده و مترجم کتاب‌هایی چون «گردشگری ایران و ترکیه در مسیر ابریشم»، «خلاقیت در مدیریت سازمان و واحدهای کسب‌وکار»، «مدیریت مراکز و سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی»، «توریسم و توسعه اقتصادی» و «مدیریت گردشگری پایدار» بشنویم که در ادامه آن‌ها را می‌خوانید:
باید بگذاریم، ببینیم که چه می‌شود
علی خاکسار در این راستا در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: برنامه‌ریزی‌های سفر در این دوران، تحت تاثیر مصوبات ستاد کرونا در سطح ملی و استانی هستیم.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان این موضوع ادامه داد: فعلاً نه می‌توانیم در زمینه گردشگری، تبلیغی داشته باشیم یا کار خاصی انجام دهیم و باید بگذاریم، ببینیم که چه می‌شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا در استان همدان در زمینه گردشگری ایمن و سفر هوشمند برنامه‌ریزی‌هایی به عمل آمده است یا خیر؟ مطرح کرد: این زمینه، مصوبات ابلاغ شده و هماهنگی‌هایی با بهداشت انجام شده است.
نمی توانیم دست روی دست بگذاریم!
در ادامه، مرتضی خاکسار نیز در گفتگو با خبرنگار ما به وضعیت تاثیرات شیوع ویروس کرونا بر صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: حال که قرار نیست بدانیم کرونا تا چه زمانی هست و آیا اصلاً از بین می‌رود یا خیر، آیا قرار است که چند سال دیگر با نمونه ای دیگر از ویروس کووید ۱۹ روبرو باشیم یا خیر، بدین سان باید برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشیم.
آنتی‌بادی برنامه‌ریزی داشته باشیم
این استاد دانشگاه با تصریح به اینکه ویروس کووید ۱۹، تمام چرخه‌های اقتصادی به ویژه جی. دی. پی گردشگری را در دنیا تحت تاثیر قرار داده است، مطرح کرد: در این مسیر، تمام صنایعی که زیر شاخه گردشگری بودند، متضرر شده‌اند (به ویژه آژانس داران و هتل داران در سطح کشور) بدین‌ترتیب، ما باید برای این‌ها، ایمن‌سازی کنیم یعنی به نوعی، آنتی‌بادی برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه باید بتوانیم جزییات و پروتکل‌های دقیق بهداشتی را با کمک کارشناسان بهداشت در کنار کارشناسان دیگر صنایع در نظر بگیریم، خاطرنشان کرد: در این راستا، برنامه‌ای پیشنهاد شده است که در آن الحاق یک ماده واحده بهداشتی بر اساس پروتکل‌های خاص و دقیق بهداشتی با کمک کارشناسان بهداشت در کنار کارشناسان دیگر صنایع در نظر گرفته شده است.
خاکسار تصریح کرد: در این برنامه، هتل‌ها و مراکز اقامتی‌ای قابل اعتماد هستند که دارای یک استاندارد، آرم و یا نشانه‌ای از وزات بهداشت باشند که آن را در لابی نصب کرده‌اند.
اعتماد از دست رفته را به صنعت گردشگری بازگردانیم
کارشناس‌ارشد امور گردشگری با بیان این موضوع یادآور شد: اعتماد مردم از صنعت گردشگری سلب شده و باید با برنامه‌ریزی سفر بهداشتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بستر آن را فراهم کنیم.
وی با اشاره به اینکه در قالب این برنامه‌ریزی‌ها حدود بیست مورد از موارد حساس بهداشتی در زمینه سالن‌های اقامت، طبخ غذا و غیره مدنظر قرار گرفته شده است، اضافه کرد: این روند، با کمک ناظران بهداشت و میراث فرهنگی به انجام رسیده است و در قالب آن یک ایزو و یا لوگوی مورد تایید وزات میراث فرهنگی و وزارت بهداشت به مراکز اقامتی داده می‌شود.
نویسنده «کتاب گردشگری ایران و ترکیه در مسیر ابریشم» ادامه داد: این پروانه تاییدیه می‌تواند این اعتماد را ایجاد کند که در این مرکز اقامتی، یک آرامش نسبی و مطلق فراهم شده است.
خاکسار با اشاره به اینکه باید با امثال این ویروس زندگی کنیم، افزود: کووید ۱۹ به ما آموخت که نمی‌توان در دنیا، باری به هر جهت زندگی کرد. به ما آموخت که افزایش جمعیت بی رویه را در صورتی می‌توان به توسعه پایدار ختم کرد که آموزش‌های بهداشتی و ارتقای سطح فضای سبز را در برنامه هایمان داشته باشیم.
وی در این خصوص یادآور شد: بعضی از تکانه‌ها، اثرات منفی‌ای را دارند اما اثرات مثبتی نیز دارند که آن، برنامه‌ریزی‌ها و اندیشیدن تمهیداتی برای گذر از این وضعیت است بدین خاطر، نیاز است تا در افق ملی، کلان و فراکلان این اتفاقات را به سمتی ببریم که برنامه‌ریزی‌های مناسبی داشته باشیم.
این پژوهشگر اقتصاد گردشگری با بیان اینکه کووید ۱۹ به ما آموخت که باید بهداشت را بیشتر رعایت کنیم و بیشتر با طبیعت دوست باشیم وگرنه خانه‌نشین خواهیم شد، مطرح کرد: این روزها می‌شنویم که دلفین‌ها در شهرهای آبی ایتالیا به شهر بازگشته‌اند، یعنی در گذشته این انسان‌ها بوده‌اند که چرخه‌های طبیعی را به هم زده بودند.
خاکسار با بیان اینکه حال نیاز است تا فکری در جهت صنعت گردشگری داشته باشیم که به سبب شیوع این ویروس دچار مشکلاتی شده‌اند، گفت: در سفرهایمان می‌توانیم پرستارانی را به عنوان سفیران بهداشت و ناظر بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی داشته باشیم و به کمک آن‌ها سفری ایمن و هوشمند را رقم بزنیم.
مولف «خلاقیت در مدیریت سازمان و واحدهای کسب‌وکار» به صحبت‌های وزیر میراث فرهنگی و رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی در این خصوص اشاره کرد و گفت: در خلال صحبت‌های مطروحه در قالب گردشگری ایمن و هوشمند، اتوبوس را جای مطمئنی برای سفر استاندارد و یک روزه ندانسته‌اند، بدین ترتیب، سفر یک روزه در مسیرهای مشخص با مقاصد مشخص، با تعداد افراد مشخص در مکان‌هایی که استانداردهای سفر را رعایت کرده‌اند در نهایت، گردشگری ایمن و سفر هوشمند نام‌گذاری می‌شود.
وی ادامه داد: در این سفرها، قبل از سفر تست کرونا از مسافران گرفته می‌شود، با رعایت فاصله گذاری‌ها و نکات بهداشتی این سفرها به انجام می‌رسد و به مقاصدی می‌روند که وزارت میراث فرهنگی و وزارت بهداشت آن استانداردها را تایید کرده و لوگو و پروانه ای خاص را به آن مراکز اعطا کرده است.
کارشناس‌ارشد امور گردشگری به وضعیت پیش‌آمده در ۹ ماه اخیر بر اثر شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و افزود: فلسفه سفر در این راستا است که مردم در زندگی شهری به تفریح ذهن و روح نیاز داشتند تا بتوان با این روند، از افسرده شدن ممانعت کنند اما حال، ما به زندانی‌هایی مبدل شده‌ایم که حتی نمی‌توانند به حیاط هم بروند و حتی مشخص نیست که این روزها نیز چه زمانی به پایان می‌رسد بدین خاطر، نیاز است تا تمهیداتی اندیشیده شود.
خاکسار در این زمینه سفرهای الکترونیک، هوشمند و ایمن اشاره کرد و گفت: این‌ها یک راه است که از سوی وزات میراث فرهنگی طراحی شده و باید به مرحله اجرایی برسد.
نویسنده «کتاب گردشگری ایران و ترکیه در مسیر ابریشم» با بیان اینکه در بحث سفر ایمن، ورود مسافران با کارت‌های الکترونیکی انجام می‌شود و این تراشه‌های الکترونیک در هتل‌های مورد تایید، به تایید می‌رسد و این اقامتگاه‌ها از چنین مسافرانی میزبانی خواهند کرد، گفت: کارت‌های هوشمند به طرح سفر ایمن و هوشمند کمک خواهند کرد.
وی در پاسخ به اینکه آیا جامه عمل بر این برنامه ریزی‌ها پوشانده شده است یا خیر؟ گفت: در شورای برنامهر یزی و طرح‌های گردشگری این موارد به صورت نمونه در برخی از استان‌ها جنبه اجرایی به خود گرفته و به برخی از دفاتر خدمات مسافربری در شهرستان‌ها نیز ابلاغ و در حال اجرایی شدن است.
خاکسار در این زمینه یادآور شد: هم‌اکنون کشور اسپانیا، عربستان (در قالب گردشگری مذهبی و تورهای طبیعی)، مکزیک و پرتغال با اجرای این برنامه‌ها درصدد هستند تا گردشگری را به روزهای پیش از شیوع ویروس کرونا بازگردانند و حرفی را در این عرصه برای گفتن داشته باشند.
مولف «خلاقیت در مدیریت سازمان و واحدهای کسب‌وکار» در بخش پایانی این گفتگو با بیان اینکه احتمال می‌رود تا به زودی، زوراب پولولیکاشویلی؛ دبیر کل سازمان جهانی گردشگری این موضوع را به صورت قانونی مدون درآورده تا در کشورهای جهان اجرایی شود، گفت: با این روند کشورهای جهان بایستی در مسیر پیوستن به بحث گردشگری و سفر ایمن و هوشمند گام بردارند.
گویی عصر کرونا آن قدر توانست همدان را در خاموشی چراغ گردشگری کمک کند که رسیدن به نقطه صفر گردشگری در همدان نزدیک است، برنامه ریزی‌ها برای سفر هوشمند و گردشگری ایمن این روزها از جمله امور مهمی است که نباید به فراموشی سپرده شود وگرنه در این مسیر با خیل عظیمی از متخصصان و افراد حرفه‌ای روبرو خواهیم شد که با دلسردی از این سیستم خارج می‌شوند و این یعنی بازگشت همدان به نقطه‌ای که شاید ۵۰ سال پیش هم در این حوزه تجربه نکرده است.
با این تفاسیر، نیاز است تا برنامه‌ریزی‌ها در قالب سفرهای هوشمند و گردشگری ایمن چون سراسر دنیا در پیش گرفته و قدم‌هایی در این مسیر برداشته شود تا نه تنها چراغ گردشگری همدان را روشن نگه دارد بلکه اعتماد از دست رفته به صنعت گردشگری را بازگرداند و در این دورانی که یکایک ما بحث «انبوه تنها» را تجربه کردیم و به راستی‌که این تنهایی‌ها در آینده‌ای نزدیک کار دستمان خواهد داد! با نسخه سفر و گردشگری به داد خودمان برسیم البته با… رعایت پروتکل‌های بهداشتی و عدم چرخش ویروس کرونا بین مبدا و مقصد سفر!
