حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی در نشست مدیران اتحادیههای سراسری تعاونیهای کشور با اشاره به توافق هستهای اظهار کرد: درست است که ملت ایران مقاومت کردند و این مقاومتشان تحسین و تواضع به همراه دارد اما ملت باید بداند که جهان استکبار، زنجیرهایی را روی پاهای حرکت اقتصادی ایران عزیز بسته بود و برجام به معنای شکستن همه این زنجیرهاست.
رییس جمهور تصریح کرد: عدهای روی کلمات این توافق پرافتخار که من بعدها راجع به آن صحبت خواهم کرد، بحث میکنند و من نخواهم گذاشت یک عده افراطی امید این ملت را ناامید کنند.
وی با بیان اینکه کشور ما با وجود همه نقاط مثبت، ارزشمند، فرهنگ والا، ملت فرهیخته، ایمان و ایثار و استقامت مردم، متاسفانه در دهههای اخیر با نواقصی در بخش اقتصاد روبرو بوده است، ادامه داد: اولین اشکال و نقص ما در دهههای اخیر آن بوده که اقتصاد ما یک اقتصاد نفتی بوده و بر مبنای آنکه از چاههای نفت ما چه مقدار نفت استخراج میشود و در بازارهای جهانی چگونه به فروش میرسد و چگونه به خزانه باز میگردد برنامههای کشور را تنظیم میکردند.
روحانی افزود: حقوق کارمندان، برنامههای اقتصادی ۷ و ۵ ساله، برنامه ریزی برای صنعت، کشاورزی و زیرساختها بر مبنای چاههای نفت، تعداد بشکهها و قیمت بشکههای نفت در بازارهای جهانی طراحی می شد و هنوز هم بودجهریزی ما این گونه است که سال آینده چه مقدار نفت میفروشیم، هر بشکه را چند دلار عرضه میکنیم و قیمت دلار در سال آینده چه مقدار محاسبه میشود. ما با ضرب این سه عدد در هم پایههای بودجه را ترسیم می کنیم.
وی گفت: زمانی این مقدار ۷۰ تا ۸۰ درصد بودجه را در بر میگرفته و زمانی ۵۰ درصد آن را. پارسال که به دلایل متعدد سهم نفت در بودجه کم شده بود این عدد ۳۳ درصد بود یعنی باز هم یک سوم بودجه کشور بر دوش نفت بوده است.
رییس جمهور بیان کرد: اقتصاد ما تک محصولی و نفتی بوده و هنوز هم کاملا از آن رهایی پیدا نکرده است. وقتی اقتصاد نفتی باشد یعنی اقتصاد ما برونزا است نه درونزا چون باید آن را در بازار بفروشیم، قیمتش را بازار تعیین کند و در اختیار ما نیست.
وی ادامه داد: در دوران تحریم دیدیم که کشورهای زورمند به مقابله با ما پرداختند و به ما تحمیل کردند که روزانه تنها یک میلیون بشکه نفت میتوانیم صادر کنیم. این نه تنها یک فشار اقتصادی بر مردم ماست بلکه یک ضربه به غرور ملی ما بود چون زورمندان به ایران با این عظمت و دارای چاههای نفت میگفتند که نمیتوانید بیش از یک مقدار مشخص تولید و استخراج کنید. وقتی تولید متوقف شود چاههای نفت باید بسته شود و امروز هم میبینیم وقتی بعد از تحریمها میخواهیم چاهها را باز کنیم باید هزینه سنگینی خرج کنیم تا چاهها دوباره برپا شود و باز نفت استخراج شود. البته این مشکلات درونی دولت است و راه حلی برای آن پیدا خواهد کرد.
روحانی خاطرنشان کرد: از طرفی به ما میگفتند نفت را چند باید بفروشید. برخی کشورهای تولیدکننده نفت که میدانید چطور به دولتهای غربی وابستهاند برای فشار به ایران و این اواخر برای فشار به روسیه قیمت نفت را از ۱۱۰ دلار به ۴۰ دلار کاهش دادند. از طرف دیگر نفتی را که با قیمت ارزان میفروشیم وقتی به بانکی حواله میشود از پول و درآمد آن نمیتوانیم استفاده کنیم چون تحریمهای بانکی علیه ملت ما وضع شده است.
روحانی تصریح کرد: درست است که ملت ما مقاومت کرده است و این مقاومتشان تحسین و تواضع دارد اما ملت باید بدانند که جهان استکبار روی عزت، آزادی، تجارت و فروش منابع موردنظرش و به نوعی بر روی پاهای حرکت اقتصادی ایران زنجیرهایی را بستند و برجام به معنای شکستن همه این زنجیرهاست. آنهایی که روی کلمات این توافق پرافتخار که من بعدها راجع به آن صحبت خواهم کرد بحث میکنند بدانند نخواهم گذاشت امید این ملت را یک عده افراطی بخواهند ناامید کنند.
وی با اشاره به اتفاقات پساتحریم اظهار کرد: اقتصاد پساتحریم به ما میگوید ما چه مقدار نفت تولید خواهیم کرد، در کدام بازار جهانی خواهیم فروخت، پولش را بر چه مبنایی ذخیره خواهیم کرد و این پول را در چه راهی مصرف خواهیم کرد. ملت ما در طول تاریخ ملت بزرگی بوده که متاسفانه برخی از حرکت های غیردقیق و ناصحیح در و الماس گرانبهایی را روی اشتباهها و عدم دقت به مسیری برده که چراغ بینایی در آن نبوده و این الماس را به چاه انداخته است. همه تلاش این دولت این بود که با اراده و حمایت ملت و هدایت مقام معظم رهبری این الماس را از چاه خارج کند. امروز دنیا درخشش این الماس را بیرون از این چاه میبیند و ملت به تلالو آن افتخار میکند.
رییس جمهور با بیان اینکه همه باید از فضای به وجود آمده استفاده کنیم، تاکید کرد: قهرمانان ملی ما در دو سال پشت میز مذاکره در برابر شش قدرت جهانی شبانه روز تلاش کردند، سخن گفتند و برای هر جمله و کلمه و به تعبیر ما برای هر واو و ویرگولش جنگیدند و استقامت و مبارزه کردند تا متنی به دست آمد. این متن را هیچ کس در طول تاریخ نمیتواند بگوید که منطبق با عظمت و عزت ملت ایران نیست. از یک رژیم نامشروع و عدهای افراطی در داخل آمریکا که بگذریم تمام دنیا نسبت به این توافق به عنوان یک حرکت در مسیر صلح و آرامش جهانی سر تواضع فرود آوردند.
وی افزود: مسیر ما مسیر آرامش، مسیر فضای جدید و مسیر هوای نو برای تنفس و برای حرکت در مسیر رشد و توسعه این کشور است. آن چه دولت با کمک مردم باید انجام میداد این بود که تحریم غلط ظالمانه ضد حقوق بشری را کنار بزند تا فضا را برای حرکت و توسعه باز کند و تعاونیهای سراسر ایران زمین در فضای جدید حرکت سریع و با شتاب خود را برای آبادانی ایران آغاز کنند.
رییس جمهور در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: هر سه بخش اقتصاد دولتی، اقتصاد تعاونی و اقتصاد خصوصی برای ما ارزشمند است اما باید از اقتصاد دولتی که متاسفانه در سالهای گذشته عمدتا اقتصاد ما دولتی بوده، کاسته شود. اقتصاد دولتی قدم به قدم باید لاغر شده و سهم آن به اقتصاد تعاونی و اقتصاد خصوصی واگذار شود.
وی تصریح کرد: البته همه شما میدانید وقتی ما میخواهیم بخشی از اقتصاد دولتی را از بخشهای مختلف دولتی بگیریم و به مردم واگذار کنیم نمیدانم چرا انقدر سختشان است و تحمل نمیکنند و هر روز بهانه میگیرند. گاهی اوقات دادن مال از دادن جان سختتر است ولی به هر حال همه بخشهای دولتی ما باید خودشان را برای این امر مهم آماده کنند. چون اقتصاد دولتی کارآیی لازم را ندارد.
روحانی تاکید کرد: اقتصاد از ۸ صبح تا ۴ بعد از ظهر نمیتواند تحول بزرگ ایجاد کند بلکه اقتصادی که از ۵ صبح تا پاسی از شب تلاش میکند میتواند باعث احیای اقتصاد کشور شود. اقتصاد تعاونی و اقتصاد خصوصی به دنبال تعطیلی نیست بلکه خودش را برای رقابت آماده میکند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی از تعاونی صحبت میکنیم باید از شهید مطهریها و شهید بهشتیها و نویسندگان قانون اساسی نیز یاد کنیم. تعاونی به عنوان مسیری که در آن ثروت در یک نقطه جمع نمیشود و فقر را میزداید مطرح است و اقتصاد عادلانه را برای جمع به ارمغان میآورد. انتظار این بود که در سالهای گذشته و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نقش تعاونیها بیشتر باشد. وزارت تعاون باید آسیبشناسی کند که تعاونیها در کجا موفق بودهاند و در کجاها موفق نبودهاند یا توفیقشان کم بوده است.
روحانی بیان کرد: تعاونیها میتوانند کمک کنند که در درون روستاها و خانهها اشتغالزایی ایجاد شود و بانوان هم شاغل شوند. نباید فکر کنیم که اشتغال ویژه مردان است و زنها تنها باید در خانه بمانند و بچهداری کنند. کارکردن نشاط و غرور میآورد و خانمهای ما هم میخواهند در این غرور و افتخار سهیم و شریک باشند. در بسیاری از موارد با کمک تعاونیها برخی امور هم میتواند شغل به حساب بیاید، هم نشاط آور باشد و هم در داخل خانه انجام شود.
رییس جمهور با بیان اینکه وزارت تعاون باید سند تعاون را تهیه کند افزود: وزارت تعاون با تهیه سند تعاون باعث میشود که بتوانیم این سند را برای تصویب به دولت بیاوریم. نگاه اقتصاد، برنامه و بودجه و بانکداری ما باید به بخش تعاون باشد و میبینیم که تعاونیها در کشاورزی و خدمات چه قدر فعالاند.
روحانی در پایان گفت: در شرایط پساتحریم باید همه به صحنه بیاییم و از این فرصت استفاده کنیم و تعاونیها نیز باید نقش سازنده خود را برای ایرانی آباد ایفا کنند.