، محمد مهدی گویا در همایش روز جهانی ایدز که به صورت آنلاین برگزار شد، افزود: هنوز دارو و واکسن مناسبی برای بیماری کووید ۱۹ در دنیا پیدا نشده است و باید برای روزهای سخت‌تر آماده شویم.
وی ادامه داد: همه گیری کووید ۱۹ آثار سوئی بر خدمات جاری سلامت داشته است، دسترسی به خدمات سلامت برای سایر بیماری‌ها نیز کمتر شده است و از هم گسیختگی در ارائه خدمت سلامت بسیار چشمگیر است. پیش بینی می‌شود همه گیری کووید ۱۹، موج‌های پشت سرهمی داشته باشد و موج‌های جدید این بیماری در راه است.
گویا گفت: همه گیری کووید ۱۹ بر افزایش بسیاری دیگر از بیماری‌ها به خصوص ایدز، سل و مالاریا داشته است و آثار سوئی بر خدمات جاری سلامت در همه کشورها به خصوص درباره اچ آی وی و دسترسی به سایر خدمات سلامت ایجاد کرده و از هم گسیخته شدن خدمات درمانی بسیار چشمگیر بوده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: همه گیری کووید ۱۹ باعث ایجاد مشکلات جدی در ارائه خدمات پیشگیری و درمان ایدز در دنیا شده است. هنوز یک پنجم کسانی که مبتلا یه اچ ای وی هستند از ابتلای خود آگاه نیستند. حداقل یک سوم این مبتلایان در دنیا در مقاطعی خدمات پیشگیری و درمان را رها کرده‌اند و این مساله به خصوص در میان کودکان و نوجوانان بیشتر از سایر گروه‌های سنی است.
کووید ۱۹ عوارض روانی و اجتماعی ایدز را افزایش داد
گویا گفت: در سال ۲۰۱۹ حدود ۶۲ درصد مبتلایان جدید اچ آی وی از بین جمعیت‌های فقیر بوده‌اند. برنامه ۹۰-۹۰- شناسایی و درمان مبتلایان به ویروس اچ آی وی حتی قبل از پاندمی کووید ۱۹ راکد شده و عقب افتاده بود در بسیاری از نقاط دنیا پیشرفت چندانی نداشت. کووید ۱۹ باعث شد عوارض سلامتی، اجتماعی و اقتصادی بیماران مبتلا به عفونت اچ آی وی شدت پیدا کند. همه جای دنیا شاهد این وضعیت بودیم و آثار بسیار مخربی در کشورها به جا گذاشته است.
وی هشدار داد: اگر اچ آی وی و سل در طول پاندمی به درستی مدیریت نشود مرگ‌های این بیماری‌ها در پنج سال آینده دو برابر می‌شود. در بسیاری از مناطق دنیا به خصوص کشورهای زیر صحرای آفریقا خدمات کاهش آسیب ایدز به شدت آسیب دیده است تعداد مبتلایان کودک افزایش پیدا کرده و انجام تست آچ ای وی کاهش یافته است.
گویا گفت: خدمات سلامت روان در بسیاری از کشورهای دنیا برای مبتلایان به اچ آی وی متوقف شده است. کووید ۱۹ آثار مخربی بر روان این بیماران به جا گذشته و اگر مراقبت نشود آثار جدی تری خواهد داشت.
وی ادامه داد: بعد از کرونا بسیاری از خدمات سلامت به اجبار در اختیار کووید ۱۹ قرار گرفته است. این مساله آثار بسیار مخربی بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی کشورها گذاشته است. بیکاری و فقر اول سراغ جمعیت‌های فقیرتر می‌رود، این همه گیری و آثار سو اقتصادی آن همچنان در حال افزایش است.
گویا گفت: باید ابتکارات جدیدی در نظر بگیریم وزارت بهداشت نباید تنها باشد. همه سازمان‌ها باید به کمک بیایند سازمان‌های دولتی، غیردولتی؛ مردم نهاد حتی بخش خصوصی باید به کمک وزارت بهداشت بیایند.
وی افزود: یکی از تبعات کووید ۱۹ کمبود ذخایر داروهای اچ آی بوده است، که در کشورهای فقیر بیشتر دیده می‌شود. مطالعات سازمان ملل نشان داده ۶ ماه کمبود دارو امکان توقف درمان اچ آی را دو برابر کرده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: نیاز به جهش در برنامه مبارزه با ایدز هستیم به همین علت تصمیم گرفته‌ایم که برنامه پنجم مبارزه با ایدز را اجرا کنیم. همگی دست به دست هم متعهد شده‌اند به رغم پیامدهای سنگین کووید ۱۹ روی بسیاری از برنامه‌های سلامت، اجازه ندهند هیچ وقف‌های در برنامه ایدز، سل، مالاریا و بیماری‌ای غیر واگیر رخ دهد.
گویا گفت: دسترسی چند ماهه به داروهای اچ آی وی برای این مبتلایان یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت در ماه‌های گذشته بوده است. در این مورد نگران سلامت روان این مبتلایان هستیم و به سازمان بهداشت جهانی هم اعلام کردیم باید حق انتخاب را به کسانی بدهیم که با اچ آی وی زندگی می‌کنند نمی‌شود به سادگی ارتباط با فرد مثبت فقط به ارائه دارو منحصر شود. این افراد نیازمند این هستند که رو رو رو با آنها صحبت شود و خدمات سلامت روان دریافت کنند و بیش از سایر مردم در این شرایط به خدمات سلامت روان نیاز دارند.
وی تاکید کرد: به هیچ وجه نباید مساله سلامت روان مبتلایان به اچ آی وی را دست کم گرفت. فقط تجویز دارو برای چند ماه کافی نیست. باید به هر دو جنبه جسمی و روانی این بیماری توجه کنیم. سازمان بهداشت جهانی هم به این نتیجه رسیده است که بی توجهی به این مساله تبعات جبران ناپذیر دارد.
داروهای جدید پیشگیری از اچ آی وی در ایران
گویا گفت: خبر خوب اینکه از داروهای جدید برای پیشگیری استفاده می‌کنیم، داروهای جدیدی برای پیشگیری اچ آی وی به خصوص برای خانم‌ها آمده است که تزریقی هستند و اثرات طولانی تا ۸ هفته دارند ود می‌تواند تأثیر پیشگیرانه برای آنها مناسبی داشته باشند. این داروها در کاهش ابتلاء به عفونت اچ آی وی به خصوص در خانم‌ها اثر دارد.
بنا وی افزود: برای کودکان، زنان، نوجوانان و جمعیت‌های کلیدی آسیب پذیر باید اقدامات زیادی در جهت پیشگیری و درمان انجام دهیم. باید همکاری با جامعه مدنی را در این زمینه گسترش می‌دهیم و هر روز بیشتر برای پیشگیری سرمایه گذاری می‌کنیم. جزو ائتلاف جهانی پیشگیری از ایدز هستیم و از هیچ کوششی در این زمینه دریغ نمی‌کنیم.
