جواد صفایی، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و مجری طرح با بیان اینکه سیستم ثبت تصویربرداری fNIRS برای مانیتورینگ فعالیت همودینامیک مغز تولید شده است، گفت: در این پروژه توانستیم سیستم بسیار حساس، دقیق و قابل اتکا برای تصویربرداری نوری از مغز به روش fNIRS را بر پایه تجربیات توسعه آن مشابه در اروپا طراحی کنیم.
وی ادامه داد: سیستم تصویربرداری طیف نگاری کارکردی مادون قرمز نزدیک، یک فناوری تصویربرداری نوری است که می تواند پاسخهای همودینامیک مرتبط با فعالیت عصبی در مغز یا بافت عضلات را اندازه گیری کند. این سیستم را میتوان به آسانی و به صورت همزمان با دیگر سیستمها مانند EEG، ECG، سیستم ردیابی چشم، تنفس، فشار خون و دیگر فعالیتها مورد استفاده قرار داد تا بتوان ارزیابی جامعتری از فعالیت مغز انسان به دست آورد.
صفایی افزود: از طریق طراحی و ساخت این سیستم میتوان امکان تجزیه و تحلیل کمّی عملکردهای مختلف مغزی از قبیل حافظه کاری، تصمیم گیری، طرح ریزی، توجه، حل مسئله و غیره در حین انجام تکالیف شناختی را برای محققان فراهم کرد.
مجری طرح با بیان اینکه انعطاف پذیری فراهم شده توسط این تکنولوژی برای طراحی مطالعاتی در محیط واقعی زندگی افراد، یکی از نقاط قوت قابل توجه آن است، گفت: این روش، میزان جذب نور در طیف مادون قرمز نزدیک (۷۰۰ تا ۹۰۰ نانومتر) توسط هموگلوبین اکسیژنه و دی اکسیژنه موجود در خون را اندازهگیری کرده و مشابه با تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (fMRI)، اطلاعات مهمی در مورد فعالیت کارکرد مغز فراهم می کند.
وی ادامه داد: در این روش، پرتو نور به سطح پوست تابانده میشود و با توجه به ضرایب جذب و پراکنش بافت، بخشی از فوتونهای نور تابیده شده جذب و بخشی نیز پخش میشوند و با اندازه گیری تغییرات در مشخصههای امواج نوری بازگشتی از بافت مورد نظر، میتوان تغییرات غلظت کروموفورها در بافت مغز یا عضله و در نتیجه رفتار همودینامیک آن را ارزیابی کرد.
این محقق با بیان اینکه فناوری fNIRS موج پیوسته، تغییرات نسبی در غلظت اکسی هموگلوبین، دی اکسی هموگلوبین و مجموع آنها را برای نمایش پیوسته و آنلاین دینامیک مغز اندازه گیری میکند، یادآور شد: fNIRS و fMRI به تغییرات فیزیولوژیکی مشابهی حساس هستند و در نتیجه میتوان دادههای ثبت شده توسط این دو فناوری را با هم مقایسه کرد.
بر اساس اعلام معاونت علمی ریاست جمهوری، صفایی اظهار کرد: fNIRS قادر به اندازه گیری تغییرات غلظت هر دو هموگلوبین اکسیژنه و دی اکسیژنه است، در حالی که fMRI تنها حساس به تغییرات هموگلوبین دی اکسیژنه است.
انتهای پیام